Jump to content

Պրոֆեսիոնալ թենիսիստների ասոցիացիա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պրոֆեսիոնալ թենիսիստների ասոցիացիա
Տեսակսպորտային կազմակերպություն
Երկիր Միացյալ Թագավորություն
ՀապավումATP
ՀիմնադրվածՍեպտեմբերի 1972 (1972-09)
ՆպատակներԹենիսիստների հետաքրքրությունների պաշտպանություն և ներկայացում
Գլխադասային գրասենյակԼոնդոն, Մեծ Բրիտանիա
ՏեղագրությունՄոնակո
Սիդնեյ
Ֆլորիդա
Գլխավոր քարտուղարՔրիս Կերմոդ
ՊԹԱ-ի ՆախագահԱդամ Հելֆանտ
Կայքatpworldtour.com

Պրոֆեսիոնալ թենիսիստների ասոցիացիա, ՊԹԱ (անգլ.՝ Association of Tennis Professionals, ATP), ստեղծվել է 1972 թվականի սեպտեմբերին Դոնալդ Դելի, Բոբ Բրիների, Ջեք Կրամերի և Կլիֆ Դրիսդեյլի կողմից։ Կազմակերպության նպատակը թենիսի պրոֆեսիոնալ խաղացողների հետաքրքրությունների պաշտպանությունն ու ներկայացումն է։ Թենիսիստուհիները մտնում են Կանանց թենիսի ասոցիացիայի մեջ (WTA)։

Ներկայումս ՊԹԱ-ն հանդիսանում է թենիսային մրցաշարերի առավել նշանակալից շարքի՝ ATP տուրի (անգլ.՝ ATP Tour) կազմակերպիչը և համասեփականատերը։(ATP-tour)։

ATP տուրը կազմված է հինգ դասակարգի մրցաշարերից.

  1. ATP Համաշխարհային տուրի եզրափակիչ (անց է կացվում ITF-ի հետ համատեղ)։
  2. ATP շարք 1000 (մինչ 2009 թվականը՝ «Մասթերս» շարք)։
  3. ATP շարք 500 (մինչ 2009 թվականը՝ International Series Gold Tournaments)։
  4. ATP շարք 250 (մինչ 2009 թվականը՝ International Series Tournaments)։
  5. Չելենջեր մրցաշար (անգլ.՝ ՉելենջերTournaments

Մրցաշարերի առաջին չորս դասակարգերը հանդիսանում են տուրի պաշտոնական մարցաշարեր, հինգերորդ դասակարգը՝ ATP Չելենջեր մակարդակի մրցաշարերը գլխավոր առումով նախատեսված են սկսնակ թենիսիստների համար։ Ելույթների արդյունքները հաշվարկվում են ATP վարկանիշում, սակայն նրանցում հաղթանակները չեն համարվում ATP «տիտղոսներ» և նրանք չեն մտնում մրցաշարի հիմնական օրացույց։

Մեծ Սաղավարտի մրցաշարերը, չնայած, որ հաշվարկվում են ATP տուրի օրացույցում և ունեն առավելագույն կշիռը ATP վարկանիշի հաշվարկման ժամանակ, չեն պատկանում ՊԹԱ-ին և պաշտոնապես չեն համարվում մրցաշարի բաղկացուցիչ մաս։

Satellite tournaments և ՖյութուրTournaments շարքի մրցաշարերը ծառայում են որպես սկզբնական հարթակ պրոֆեսիոնալ մակարդակի մրցաշարերի համար, նրանց արդյունքները հաշվարկվում են ATP վարկանիշում, սակայն նրանք նույնպես չեն մտնում ATP տուրի մեջ և անց են կացվում Թենիսի միջազգային ֆեդերացիայի կողմից։

Բացի ATP-ի խարհրդանիշի տակ անհատական մրցաշարերից, ամեն տարի խաղարկվում է Աշխարհի Թիմային Գավաթ (անգլ.՝ World Team Cup)։ Նրանում մասնակցություն են ունենում 8 երկրների թիմեր, որոնց մարզիկները ցույց են տվել գումարային առավել լավագույն արդյունքները ATP վարկանիշում նախորդ տարվա ընթացքում։

Ասոցիացիան նաև անց է կացնում վետերանների մրցույթների շարք՝ Չեմպիոնների տուր (անգլ.՝ Tour of Champions), այդ շարքի մրցաշարերում մասնակցություն են ունենում նախորդ տարիների առավել հռչակավոր թենիսիստները։

ATP մրցաշրջանը մոտավորապես համապատասխանում է օրացույցային տարվան, տուրի առաջին մրցաշարերը անց են կացվում հունվարի սկզբին, եզրափակող մրցաշարը՝ Մասթերս Գավաթը, նոյեմբերին։ Դեկտեմբերը համարվում է արձակուրդային ամիս։

ATP մենախաղի վարկանիշը 2016 թվականի հունիսի 6-ի դրությամբ
# Թենիսիստ Միավորներ +/-*
1 Սերբիա Նովակ Ջոկովիչ 16950
2 Միացյալ Թագավորություն Էնդի Մարեյ 8915
3 Շվեյցարիա Ռոջեր Ֆեդերեր 6655
4 Իսպանիա Ռաֆայել Նադալ 5405 1
5 Շվեյցարիա Ստան Վավրինկա 5035 Decrease 1
6 Ճապոնիա Կեյ Նիսիկորի 4290
7 Ավստրիա Դոմինիկ Տիմ 3108 8
8 Չեխիա Տոմաշ Բերդիխ 3030
9 Կանադա Միլոշ Ռաոնիչ 2965
10 Ֆրանսիա Ռիչարդ Գասկե 2905 2
11 Բելգիա Դավիդ Գոֆին 2840 2
12 Ֆրանսիա Ժո-Վիլֆրեդ Ցոնգա 2725 Decrease 5
13 Խորվաթիա Մարին Չիլիչ 2605 Decrease 3
14 Իսպանիա Դավիդ Ֆերեր 2560 Decrease 3
15 Ֆրանսիա Գաել Մոմֆիս 2290 Decrease 1
16 Իսպանիա Ռոբերտո Բաուտիստա Ագուտ 2150
17 Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Ջոն Իզներ 2100
18 Ֆրանսիա Ժիլ Սիմոն 1855
19 Ավստրալիա Նիկ Կիրգիոս 1855
20 Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն Քևին Անդերսոն 1760

+/-* - վարկանիշի տարբերությունը նախորդ շաբաթվա համեմատությամբ

ATP զուգախաղի վարկանիշը 2016 թվականի հունիսի 6-ի դրությամբ
# Թենիսիստ Միավորներ +/-*
1 Ֆրանսիա Նիկոլա Մայու 7580 1
1 Միացյալ Թագավորություն Ջիմի Մարրեյ 7535 1
3 Ֆրանսիա Պիեռ-Հյուգո Էրբեր 7190 3
4 Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Բոբ Բրայան 6870 3
5 Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ Մայք Բրայան 6870 3
6 Ռումինիա Հորիա Տեկեու 6810 Decrease 2
7 Նիդերլանդներ Ժան-Ժուլիեն Ռոջեր 6660 Decrease 2
8 Բրազիլիա Մարսելո Մելո 6310 Decrease 7
9 Բրազիլիա Բրունո Սուարես 5330 1
10 Հնդկաստան Ռոհան Բոպանա 5160 1
11 Ռումինիա Ֆլորին Մերգեա 5050 2
12 Ավստրալիա Ջոն Պիրս 4720
13 Կանադա Դանիել Նեստոր 4870 1
14 Ֆրանսիա Էդուարդ Ռոժե-Վասլեն 4410 1
15 Խորվաթիա Իվան Դոդիչ 4275 Decrease 6
16 Իսպանիա Ֆելիսիանո Լոպես 4275 16
17 Հարավաֆրիկյան Հանրապետություն Ռավեն Կլասեն 4160 Decrease 1
18 Իսպանիա Մարկ Լոպես 3963 22
19 Ավստրիա Ալեքսանդր Պեյա 3740 2
20 Կանադա Վացեկ Պոսպիշիլ 3700 Decrease 3

+/-* - վարկանիշի տարբերությունը նախորդ շաբաթվա համեմատությամբ

Վարկանիշի հաշվարկման համակարգ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ATP վարկանիշը մարզիկների հաջողությունների հաշվարկման պաշտոնական, շաբաթական թարմացվող համակարգ է։ Սկսած 2009 թվականի մրցաշրջանից, համակարգի մեջ մտցվում են էական փոփոխություններ։

Յուրաքանչյուր մարզիկի հաշվարկվում է առավելագույնը 18 քավագույն արդյունքներ, ցույց տրված մրցաշրջանի ընթացքում մրցաշարերում։ ATP միջազգային տուրի եզրափակիչը հաշվարկվում է որպես 9-րդ մրցաշար ութ մարզիկներին, ովքեր իրավունք են ստացել նրանում մասնակցելու։

Թենիսիստներին, ովքեր համապատասխան վարկանիշի իրավունք են նվաճել խաղալու Մեծ Սաղավարտի մրցաշարերում և ATP Մասթերս շարքի մրցաշարերում, այդ մրցաշարերի արդյունքները հաշվարկվում են պարտադիր պայմանով, նույնիսկ մրցաշարին մասնակցելուց տհրաժարման դեպքում, անկաք պատճառներից (այդ դեպքում հաշվարկվում է զրո միավոր)[1]։

2000 թվականից մինչ 2008 թվականը գոյություն ուներ երկու վարկանիշ՝ դասակարգման վարկանիշ (ATP Entry Ranking) և չեմպիոնական մրցավազք (ATP Race)։ Դասակարգման վարկանիշը օգտագործվում էր որակավորման հերթականության որոշման և ATP բոլոր մրցաշարերում թենիսիստների դասակարգման հերթականության որոշման համար։ Դասակարգման վարկանիշը հաշվարկվում էր 52 շաբաթվա արդյունքներով և կապված չէր մրցաշրջանի հետ։ Չեմպիոնական մրցավազքը ամենամյա վարկանիշ է մրցաշրջանի սկզբից մինչև ավարտը։ Յուրաքանչյուր մրցաշրջանի սկզբից թենիսիստները սկսում էին հավաքել միավորներ զրոյից։

Այն, ինչը ընդունված է անվանել «Աշխարհի առաջին ռակետ», դա թենիսիստի առաջին հորիզոնականն է ցանկացած ամսաթվին դասկարգման վարկանիշում։ Սակայն «Աշխարհի թիվ մեկ ռակետ» պաշտոնական տիտղոսը շնորհվում է Չեմպիոնական մրցավազքի արդյունքներով մրցաշրջանի վերջում։

2009 թվականից Չեմպիոնական մրցավազքը վերացվում է և այժմ գործում է միայն միասնական ATP-վարկանիշը (ATP Ranking), որը պաշվարկվում է ըստ դասակարգման վարկանիշի սկզբունքի (ATP Entry Ranking), սակայն, աշխարհի № 1 թենիսիստի տիտղոսը, նախկինի պես, շնորհվում է մրցաշրջանի վերջում միավորների ամփոփիչ արդյունքների հիման վրա։

ATP վարկանիշում միավորների բաշխումը

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մրցաշարի դասակարգ Մրցանակային հիմնադրամ Հ Ե 1/2 1/4 R16 R32 R64 R128 Լրացուցիչ միավորներ
որակավորման համար
Մեծ Սաղավարտի մրցաշարեր 2000 1200 720 360 180 90 45 10 25
ATP միջազգային տուրի եզրափակիչ 1500
առավելագույնը
200 միավոր յուրաքանչյուր հաղթանակի համար խմբային փուլում, 400 միավոր կիսաեզրափակիչում հաղթանակի համար, 500 միավոր եզրափակիչում հաղթանակի համար
ATP շարք 1000 1000 600 360 180 90 45 10(25) (10) (1)25
Օլիմպիադա 750 450 270[2] 135 70 35 5
ATP շարք 500 500 300 180 90 45 (20) (2)20
ATP շարք 250 250 150 90 45 20 (5) (3)12
Չելենջեր $125 000+С 125 75 45 25 10 5
Չելենջեր $125 000 110 65 40 20 9 5
Չելենջեր $100 000 100 60 35 18 8 5
Չելենջեր $75 000 90 55 33 18 8 5
Չելենջեր $50 000 80 48 29 15 7 3
Չելենջեր $35 000+С 80 48 29 15 6 3
Ֆյութուր $15 000+С 35 20 10 4 1
Ֆյութուր $15 000 27 15 8 3 1
Ֆյութուր $10 000 18 10 6 2 1

+С - Մրցաշարը փոխհատուցում է օրականները ի լրացումն մրցանակային հիմնադրամի

  • ATP շարք 1000-ի որակավորման համար հաշվարկվում է միայն 12 միավոր, եթե մրցաշարի հիմնական ցանցում 56 թենիսիստից ավելի են։
  • ATP շարք 500-ի որակավորման համար հաշվարկվում է միայն 10 միավոր, եթե մրցաշարի հիմնական ցանցում 32 թենիսիստից ավելի են։
  • ATP շարք 250-ի որակավորման համար հաշվարկվում է միայն 5 միավոր, եթե մրցաշարի հիմնական ցանցում 23 թենիսիստից ավելի են։

Աշխարհի առաջին ռակետներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխարտի առաջին ռակետները համաձայն վարկանիշային դասակարգման, 1973 թվականին այն ներմուծումից հետո.

# Մարզիկ Երկիր Ամսաթիվ Շաբաթ
1 Իլիե Նաստասե {{{2}}} Ռումինիա 1973 թվականի օգոստոսի 23 40
2 Ջոն Նյուկոմբ {{{2}}} Ավստրալիա 1974 թվականի հունիսի 3 8
3 Ջիմի Քոնորս ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ 1974 թվականի հուլիսի 29 268
4 Բյորն Բորգ {{{2}}} Շվեդիա 1977 թվականի օգոստոսի 23 109
5 Ջոն Մաքինրոյ ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ (2) 1980 թվականի մարտի 3 170
6 Իվան Լենդլ Չեխիա Չեխիա 1983 թվականի փետրվարի 28 270
7 Մաթս Վիլանդեր {{{2}}} Շվեդիա (2) 1988 թվականի սեպտեմբերի 12 20
8 Ստեֆան Էդբերգ {{{2}}} Շվեդիա (3) 1990 թվականի օգոստոսի 13 72
9 Բորիս Բեկկեր {{{2}}} Գերմանիա 1991 թվականի հունվարի 28 12
10 Ջիմ Կուրիե ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ (3) 1992 թվականի փետրվարի 10 58
11 Փիթ Սամփրաս ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ (4) 1993 թվականի ապրիլի 12 286
12 Անդրե Աղասի ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ (5) 1995 թվականի ապրիլի 10 101
13 Թոմաս Մուստեր  Ավստրիա 1996 թվականի փետրվարի 12 6
14 Մարսելո Ռիոս  Չիլի 1998 թվականի մարտի 30 6
15 Կառլոս Մոյա {{{2}}} Իսպանիա 1999 թվականի մարտի 15 2
16 Եվգենի Կաֆելնիկով  Ռուսաստան 1999 թվականի մայիսի 3 6
17 Պատրիկ Ռաֆտեր {{{2}}} Ավստրալիա (2) 1999 թվականի հուլիսի 26 1
18 Մարատ Սաֆին  Ռուսաստան (2) 2000 թվականի նոյեմբերի 20 9
19 Գուստավո Կուերտեն {{{2}}} Բրազիլիա 2000 դեկտեմբերի 4 43
20 Լեյթոն Հյուիթ {{{2}}} Ավստրալիա (3) 2001 թվականի նոյեմբերի 19 80
21 Խուան Կառլոս Ֆեռերո {{{2}}} Իսպանիա (2) 2003 թվականի սեպտեմբերի 8 8
22 Էնդի Ռոդիկ ԱՄՆ-ի դրոշը ԱՄՆ (6) 2003 թվականի նոյեմբերի 3 13
23 Ռոջեր Ֆեդերեր {{{2}}} Շվեյցարիա 2004 թվականի հունվարի 26 302
24 Ռաֆայել Նադալ {{{2}}} Իսպանիա (3) 2008 թվականի օգոստոսի 18 141
25 Նովակ Ջոկովիչ  Սերբիա 2011 թվականի հունիսի 27 200
  • տվյալները ներկայացված են 2016 թվականի մայիսի 16-ի դրությամբ

Ղեկավար մարմիններ և կազմակերպչական կառուցվածք

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ասոցիացիայի բարձրագույն ղեկավարող մարմինը հանդիսանում է տնօրենների խորհուրդը։ Տնօրենների ընդհանուր քանակը վեցն է, նրանցից երեքը ընտրվում են խաղացողների խորհուրդի կողմից, երերքը՝ մրցաշարի կազմակերպիչների խորհրդի, այդպիսով, ձեռք է բերվում թենիսիստների շահերի և մրցաշարի սեփականատերերի հավասար ներկայացուցչություն։

Գործարարական ղեկավարությունը իրականացնում է ՊԹԱ-ի Նախագահը, 2009 թվականի հունվարին այդ պաշտոնում Ադամ Հելֆանտը (անգլ.՝ Adam Helfant) փոխարինել է Էթիեն դե Վիլերին (անգլ.՝ Etienne de Villers), ով ղեկավարում էր ասոցիացիան 2006 թվականի հունվարից[3]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. Часто задаваемые вопросы по рейтинговой системе на сайте АТП(չաշխատող հղում) (անգլ.)
  2. Победитель матча за бронзовую медаль получает дополнительные 70 баллов в рейтинг.
  3. Официальные новости АТП(անգլ.)