Կատարժինա Կոբրո

Կատարժինա Կոբրո; լեհ.՝ Katarzyna Kobro
Ծնվել է	հունվարի 26, 1898[…]
Ծննդավայր	Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	փետրվարի 21, 1951 (53 տարեկան)
Մահվան վայր	Լոձ, Łódzkie Voivodeship, Լեհաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն, ԽՍՀՄ և Լեհաստան
Կրթություն	Մոսկվայի նկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության ուսումնարան
Մասնագիտություն	նկարչուհի, քանդակագործ և արվեստի տեսաբան
Ոճ	աբստրակցիոնիզմ
Ժանր	աբստրակցիոնիզմ
Թեմաներ	քանդակագործություն և արվեստի տեսություն
Ամուսին	Վլադիսլավ Ստրժեմինսկի
Զավակներ	Nika Strzemińska?
	Katarzyna Kobro Վիքիպահեստում

Կատարժինա Կոբրո (հունվարի 26, 1898(1898-01-26)^[1]^[2]^[3]^[…], Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն^[4] - փետրվարի 21, 1951(1951-02-21)^[2]^[5]^[6], Լոձ, Łódzkie Voivodeship, Լեհաստանի Ժողովրդական Հանրապետություն), 20-րդ դարի երկրորդ քառորդի ռուս և լեհ նկարչուհի, քանդակագործուհի ավանգարդիստ։ Աշխատել է սուպրեմատիզմի, կոնստրուկտիվիզմի և նեոպլաստիցիզմի ոճերով։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մանկություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կատարժինա (Եկատերինա Նիկոլաևնա) Կոբրո, գերմանառուսական ծագում ունի։ Հայրը գերմանացի նավատեր Նիկոլուս ֆոն Կոբրոն էր, մայրը ռուս, ծնունդով Եվգնիա Ռոզանովան։ Կատարժինան մորից ընդունել է ուղղափառ կրոնը։ Մանկական տարիներն անցել են Ռիգայում։ Գիմնազիա է ընդունվել Վարշավայում։ Առաջին համաշխարհային պատերազմի տարիներին գիմնազիան տարհանվել է Մոսկվա, այստեղ՝ 1916 թվականին, 18-ամյա Կատարժինան հոսպիտալում վիրավոր զինվորներին խնամելու ժամանակ հանդիպում է իր ապագա՝ ծագումով լեհ ամուսնուն՝ Վլադիսլավ Ստրժեմինսկուն։

Մոսկվա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1917-1920 թվականներին Կատարժինան սովորել է Մոսկվայի նկարչության, քանդակագործության և ճարտարապետության դպրոցում^[9], որի հիման վրա բացում են Պետական ազատ գեղարվեստական արվեստանոցները։ Այդտեղ դասավանդում էին Կազիմիր Մալևիչը, Օլգա Ռոզանովան, Վլադիմւիր Տատլինը, Ալեքսանդր Ռոդչենկոն։ Կատարժինային շատ է օգնել Երիտասարդ նկարիչների միավորման նկարիչ-կոնստրուկտիվիստներ Կարլ Յոգանսոնի և Ստենբերգ եղբայրների հետ շփումը։

Լեհաստան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1920 թվականին Կատարժինա Կոբրոն ամուսնացել է Վլադիսլավ Ստրեժմինսկու հետ, և ամուսնուն «վարակել» արվեստով^[10]։ Ամուսինը, որ աշխատում էր ՌՍՖՍՀ Լուսավորության ժողովրդական կոմիսարիատում, 1920 թվականին նոր նշանակում է ստանում և ընտանիքը տեղափոխվում է Սմոլենսկ։ Տեղի Ազատ արվեստանոցներում Կատերժինան քանդակի և խեցեգործության մասին դասախսություններ է կարդում, իսկ 1921 թվականից մասնակցում է Վիտեբսկի խմբի սմոլենսկյան բաժանմունքի աշխատանքներին։ Աշխատում է որպես բեմի նկարիչ և պլակատիստ։

1922 թվականին ապրել են նաև Կիևում և Լվովում։ Հետո մեկնում են Լեհաստան և 1924 թվականիքն ընդունում են լեհական քաղաքացիություն։ Երիտասարդ զույգը Լեհաստանում ապրելու առաջին տարիներից լեհական արվեստում առաջատար դիրք են գրավում։ 1924 թվականին Վարշավայում մասնակցում են ( լրիվ՝ «Կուբիստների, սուպրեմատիստների և կոնստրուկտիվիստների բլոկ») ավանգարդիստական խմբի ստեղծմանը, որը թողարկում էր համանուն, ամսագիրը^[11]։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Grzegorz Sztabiński: Dlaczego geometria? problemy współczesnej sztuki geometrycznej, Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, Łódź 2004, ISBN 83-7171-729-6. (լեհ.)
Andrzej Turowski: Budowniczowie świata. Z dziejów radykalnego modernizmu w sztuce polskiej, Universitas, Kraków 2000, ISBN 83-7052-673-X (լեհ.)
Katarzyna Kobro 1898–1951; w setną rocznicę urodzin – katalog wystawy, Muzeum Sztuki w Łodzi, 1999, ISBN 83-906130-9-3 (լեհ.)
Janusz Zagrodzki: Katarzyna Kobro i kompozycja przestrzeni, PWN, Warszawa 1984 (լեհ.)
Andrzej Turowski: Konstruktywizm polski. Próba rekonstrukcji nurtu 1921–1943, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Łódź 1981, ISBN 83-04-00557-3 (լեհ.)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Katarzyna Kobro (նիդերլ.)
↑ ^3,0 ^3,1 Mikina E. Kobro, Katarzyna // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2018. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T047075
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118986767 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
↑ ^7,0 ^7,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ Union List of Artist Names — 2021.
↑ Kitowska-Łysiak,, Małgorzata. «Katarzyna Kobro». Culture.pl. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
↑ . «Երկնագուն ծաղիկներ».
↑ Ամսագրում առաջին անգամ ավանգարդիստ Ստրեժմինսկին շարադրել է Ոնիզմ (Unizm) նոր ուղղության մասին

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կատարժինա Կոբրո» հոդվածին։

[_78473d883bbd83ef-1] 1,0 ^1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_da7a3b48895b3215-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Katarzyna Kobro (նիդերլ.)

[_6e2999a5973e51d6-3] 3,0 ^3,1 Mikina E. Kobro, Katarzyna // Grove Art Online / J. Turner — [Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2018. — ISBN 978-1-884446-05-4 — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T047075

[_430b0087c1d1ca93-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #118986767 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_061fd057d904704b-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)

[_91aed73836fc9543-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.

[_3796dc552b2c1e4c-7] 7,0 ^7,1 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[_9dbac1e12bfdb2be-8] Union List of Artist Names — 2021.

[Culture.pl-9] Kitowska-Łysiak,, Małgorzata. «Katarzyna Kobro». Culture.pl. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)

[10] . «Երկնագուն ծաղիկներ».

[11] Ամսագրում առաջին անգամ ավանգարդիստ Ստրեժմինսկին շարադրել է Ոնիզմ (Unizm) նոր ուղղության մասին

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]