2ՄՎ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
2ՄՎ կայան

2ՄՎ Մարս և Վեներա մոլորակների ուսումնասիրության համար նախատեսված խորհրդային միջմոլորակային կայանների երկրորդ սերունդ[1]։

Մշակումն իրականացվել է ՀԿԲ-1-ի կողմից 1961-1962 թվականներին, կայանների նախատիպը եղել է առաջին սերնդի և 1ՎԱ սարքերը։ Նույն նախագիծը օգտագործվել է ինչպես դեպի Մարս ուղարկվող կայանների համար, այպես էլ դեպի Վեներա ուղարկվող առաքելություններում[1][2]։ Խորհրդային տիեզերական ծրագրում ընդունված էր հնարավորինս օգտագործել ստանդարտացված բաղադրիչներ։

Բոլոր կայաններն ունեին նույն ընդհանուր կառուցվածքն ու բաղադրիչներև, և տարբերվում էին միայն հատուկ առաքելությունների համար անհրաժեշտ սարքավորումներով[3]։ Յուրաքանչյուր կայան նաև ներառում էր բարելավումներ՝ հիմնված ավելի վաղ առաքելությունների փորձի վրա։

Նախագծի հիման վրա մշակվել է միջմոլորակային կայանների երրորդ սերունդը՝ 3ՄՎ։

Կայան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կայանը բաղկացած էր երեք հիմնական բաղադրիչներից՝

Ուղեծրային մոդուլ Կայանի հիմքն էր կազմում ճնշման տակ գտնվող հերմետիկ խցիկը, որը կոչվում էր ուղեծրային մոդուլ, ուներ 2,1 մետր երկարություն և 1,1 մետր տրամագիծ։ Ուղեծրային մոդուլին կցվում էր պարաբոլիկ բարձր հզորությամբ ալեհավաք, որն օգտագործվում էր հեռահար հաղորդակցությունների համար։

Օգտակար բեռն Կախված առաքելությունից, կայանները ունեին հատուկ գիտական գործիքներ կամ անջատվող վայրէջքի մոդուլ[3]։

Շարժիչ Կայանի ուղին ճշտելու համար կիրառվում էր ԿԴՈւ-414 շարժիչ, որը ամրացված է ուղեծրային մոդուլի վերին մասում։

Տարբերակներ և արձակման պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ԱՄԿ Ամսաթիվ Կրող հրթիռ Ամուն NSSDC ID Արդյունք
2ՄՎ-1 համար 1 1962, օգոստոսի 25
02:52:00
Մոլնիա 1962-040A Կրող հրթիռի 4-րդ աստիճանի վթար[4]
2ՄՎ-1 համար 2 1962, սեպտեմբերի 1
02:24:00
Մոլնիա 1962-043A Կրող հրթիռի 4-րդ աստիճանի վթար[4]
2ՄՎ-2 համար 1 1962, սեպտեմբերի 12
01:40:00
Մոլնիա 1962-045A Կրող հրթիռի 4-րդ աստիճանի վթար[5]
2ՄՎ-3 համար 1
(Մարս 1962Վ)
1962, նոյեմբեր 4
15:35:15
Մոլնիա 1962-062A Կրող հրթիռի 2-րդ աստիճանի սխալ աշխատանք, հրթիռի շարժիչների վաղաժամ անջատում, հաջորդ օրը մտավ մթնոլորտի խիտ հատվածներ և այրվեց[6]։
2ՄՎ-4 համար 1
(Մարս 1962Ա)[7]
1962, հոկտեմբերի 24
17:55:04
Մոլնիա 1962-057A Արագացուցիչ բլոկի շարժիչը գործարկելիս վառելիքի պոմպի բլոկում տեղի ունեցավ ռեսորի խցանում, վակուումում չոր շփումը հաշվի չառնելու պատճառով, այնուհետև տեղի ունեցավ շարժիչի տուրբոպոմպի պայթյուն։ 1962 թվականի հոկտեմբերի 29-ին կայանի ու հրթիռի բեկորների մեծ մասը մտավ Երկրի մթնոլորտ և այրվեց[8]։
2ՄՎ-4 համար 4 1962, նոյեմբերի 1
16:14:16
Մոլնիա Մարս-1 1962-061C Սարքը հաջողությամբ արձակվեց և ուղղվեց դեպի Մարս։ Սակայն կողմնորոշման համակարգի ազոտի բալոններում ճնշման անկման պատճառով անհրաժեշտ եղավ պտտել կայանը՝ ապահովելով արևային մարտկոցների կողմնորոշումը դեպի Արեգակ, ինչի շնորհիվ կայանի հետ կապը շարունակվել է ևս 4 ամիս։ Կայանի հետ կապը կորել է 1963 թվականի մարտի 21-ին։ Բալիստիկ հաշվարկների համաձայն՝ սարքը 1963 թվականի հունիսի 19-ին անցել է Մարսից 197000 կմ հեռավորության վրա, սակայն, բնականաբար, հնարավոր չի եղել ստանալ մոլորակի լուսանկարներ։
2Վ/Վ-69 համար 330 1969, հունվարի 5
06:28:08
Մոլնիա Վեներա-5 1969-001A Կայանի իջեցվող սարքը հաջողությամբ մտավ Վեներայի մթնոլորտ և կատարեց հետազոտություններ[2]։
2Վ/Վ-69 համար 331 1969, հունվարի 10
05:51:52
Մոլնիա Վեներա-6 1969-002A Կայանի իջեցվող սարքը հաջողությամբ մտավ Վեներայի մթնոլորտ և կատարեց հետազոտություններ[2]

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 «2MV». www.astronautix.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 8-ին.
  2. 2,0 2,1 2,2 «Venera 5, 6 (V-69 #1, 2)». Gunter's Space Page (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  3. 3,0 3,1 Ulivi, Paolo; Harland, David M. (2007 թ․ դեկտեմբերի 8). Robotic Exploration of the Solar System: Part I: The Golden Age 1957-1982. Springer. ISBN 9780387739830.
  4. 4,0 4,1 «Venera (2a), (2b) (2MV-1 #1, 2)». Gunter's Space Page (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  5. «Venera (2c) (2MV-2 #1)». Gunter's Space Page (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  6. «Mars 1 (2MV-4 #1, 2)». Gunter's Space Page (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.
  7. Валяев С. (1997 թ․ հունվարի 1). «Россия. Отменённый старт «Молнии-М»». Новости космонавтики. Արխիվացված օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 14-ին.
  8. «Mars (2a) (2MV-3 #1)». Gunter's Space Page (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ սեպտեմբերի 25-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]