Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջան

Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջան
Երկիր	Հայաստան
Կարգավիճակ	Երևանի վարչական բաժանում
Մտնում է	Երևան
ԲԾՄ	1280 ± 1 մետր
Թաղապետ	Կարեն Հակոբյան
Բնակչություն (2011)	73,886
Խտություն	9,200
Տարածք	8
Ժամային գոտի	UTC+4
	yerevan.am/en/districts/qanaqer-zeytun/

Քանաքեռ-Զեյթուն, Երևանի 12 վարչական շրջաններից մեկը։ Գտնվում է քաղաքի հյուսիսարևելյան մասում։ 2011 թվականի մարդահամարի տվյալներով, թաղամասի բնակչությունը 73.886 է։

մակերեսը` 775 հա (Երևան քաղաքի ընդհանուր տարածքի` 3.4%)
բնակչությունը՝ 74 100 մարդ^[1] (Երևանի բնակչության 7.08%)

Երևանի կենտրոնական հատված նայող, բլրի վրա գտնվող Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանը ընդհանուր սահմաններ ունի Ավան, Արաբկիր, Կենտրոն և Նոր Նորք թաղամասերի հետ։ Արտաքին սահմանով այն հարևան է Արմավիրի, Արագածոտնի եւ Կոտայքի մարզերին։

Տարածքը բաժանված է փոքրիկ թաղամասերի, ինչպիսիք են Քանաքեռը, Նոր Զեյթունը և Մոնումենտը։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քանաքեռում բազմաթիվ պատմական եկեղեցիներ և հուշարձաններ խիստ վնասվել են 1679 թ. երկրաշարժի ժամանակ։ Քաղաքը կարեւոր դեր է խաղացել Երեւանի 1827 թ. Ռուսական պաշարման ժամանակ։

Հայ գրականության և արվեստի շատ հայտնի գործիչներ Քանաքեռի բնակիչներն են` պատմաբան Զաքարյա Քանաքեռցին, գրող Խաչատուր Աբովյանը և երաժիշտ Ջիվան Գասպարյանը։

Նոր Զեյթունը հիմնադրվել է 1946-1948թթ. Լիբանանից, Սիրիայից, Եգիպտոսից, Իրանից, Իրաքից եւ Հունաստանից եկած հայ միգրանտների կողմից։

Երևանի արագ զարգացման հետևանքով Քանաքեռը և Նոր Զեյթունը դարձան Հայաստանի մայրաքաղաքի մի մաս։ Հայաստանի անկախացումից հետո Քանաքեռ-Զեյթունը միավորվել է մայրաքաղաք Երեւանում մեկ ընդհանուր անվամբ՝ Քանաքեռ-Զեյթուն անունով։

Քանաքեռ-Զեյթունն աստիճանաբար զարգացող թաղամաս է, որը ունի 79,600 բնակչություն 8,1 կմ² տարածք։

Թաղամասում գտնվում է բազմաթիվ արդյունաբերական ձեռնարկություններ՝ այդ թվում՝ Երևանի Շամպայնի և գինիների գործարանը, Coca-Cola Bottlers Armenia գործարանը և Pepsi Bottlers Armenia գործարանը։ Թաղամասում է գտնվում նաև «Գազպրոմ Արմենիա»-ի շտաբը։

Փողոցներ և տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Փողոցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սուրբ Հակոբ եկեղեցի Քանանքեռում, կառուցվել է 17-րդ դարի վերջում 1679 թ. երկրաշարժի ժամանակ վնասված Քանաքեռի հին եկեղեցու հիմքերի վրա։ Եկեղեցին երեք զույգ բազիլիկ տիպի է, երկու զույգ զարդարանքներով։ Շինության արեւմտյան ճակատում ամրագրված են 1504, 1571 և 1621 թվականներին գտնվող քանդակված քանդակները։ Եկեղեցին սովետական իշխանության տարիներին փակվեց մինչեւ 1990 թվականը, այն վերականգնվել եւ վերաբացվել է կառավարության կողմից,

Ազատության պողոտա
Քանաքեռի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցին, որը կառուցվել է 1695 թվականին 1679թ. Երկրաշարժի հետեւանքով վնասված հին եկեղեցու հիմքերի վրա։ Խորհրդային տարիներին եկեղեցին վերածվեց պահեստի։ 1959-1963 թթ. եկեղեցին վերանորոգվել է Հայաստանի պատմական հուշարձանների պահպանման կազմակերպության ջանքերով։
Քանաքեռի հին գերեզմանոցը իր պատմական մատուռով,
1265 թ. Պետրոսյան գերեզմանաքարը,
1912-1916 թվականներին կառուցված Սուրբ Աստվածածնի միջեկեղեցական ռուսական ուղղափառ եկեղեցին, կանգնած է Երեւանի ռուսական ռազմակայանի մոտ,
Խաչատուր Աբովյանի տուն-թանգարան,
Քանաքեռի միջնադարյան ջրհորը,
Մայր Հայաստան. Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի հուշահամալիր, ռազմական թանգարան եւ անհայտ զինվորի գերեզման,
Հայաստանի խորհրդայնացման 50-ամյակի հուշարձանը,
Հաղթանակի զբոսայգի,
Դավիթ Անհաղթ զբոսայգի,
Պարույր Սևակ զբոսայգի,
Եվրասիա միջազգային համալսարան,
Հայաստանում Ֆրանսիական համալսարան,
Եվրոպական տարածաշրջանային կրթական ակադեմիա (ERIICTA),
Սուրբ Ներսես Մեծի բժշկական հետազոտությունների եւ կրթական կենտրոն,
Ուռուցքաբանության և ռադիոլոգիայի ինստիտուտ,
Գիտությունների ազգային ակադեմիայի մոլեկուլային կենսաբանության ինստիտուտ,
Օրգանական և դեղագործական քիմիայի գիտական տեխնոլոգիական կենտրոն։