Սապատավոր լեռ
 |
Այս հոդվածը կարող է վիքիֆիկացման կարիք ունենալ Վիքիպեդիայի որակի չափանիշներին համապատասխանելու համար։ Դուք կարող եք օգնել հոդվածի բարելավմանը՝ ավելացնելով համապատասխան ներքին հղումներ և շտկելով բաժինների դասավորությունը, ինչպես նաև վիքիչափանիշներին համապատասխան այլ գործողություններ կատարելով։ |
«Սապատավոր լեռ» (անգլ.՝ Brokeback Mountain), ռեժիսոր Էնգ Լիի ամերիկյան մելոդրաման երկու կովբոյների սիրային կապի մասին, որը համարվում է «կինոյի պատմության մեջ առաջին գեյ-վեստերնը»[9] : Սցենարի հիմքում ընկած է գրող Էննի Պրուի համանուն պատմվածքը։ Գլխավոր դերերը կատարել են Հիթ Լեդջերը և Ջեյք Ջիլենհոլը։
Ֆիլմը ստացել է BAFTA-ի չորս մրցանակ «Լավագույն ֆիլմ», «Երկրորդ պլանի լավագույն դերասան»՝ Ջեյք Ջիլենհոլը, «Լավագույն ռեժիսոր» և «Լավագույն ադապտացված սցենար», Ամերիկյան Կինոարվեստի և գիտության ակադեմիաի մրցանակի ութ առաջադրում այնպիսի կատեգորիաներում, ինչպիսիք են «Լավագույն ֆիլմ», «Լավագույն դերասան»՝ Հիթ Լեդջերի կատարմամբ, «Երկրորդ պլանի լավագույն դերասան»՝ Ջեյք Ջիլենհոլի կատարմամբ, «Երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի» ՝ Միշել Ուիլյամսի կատարմամբ, «Լավագույն ռեժիսոր», «Լավագույն ադապտացված սցենար», «Լավագույն օպերատորական աշխատանք» և «Լավագույն օրիգինալ սաունդթրեք»։ Ամերիկյան ակադեմիայի արարողության արդյունքներով ֆիլմը հաղթանակ է տարել երեք կատեգորիաներում՝ «Լավագույն ռեժիսոր», «Լավագույն ադապտացված սցենար» և «Լավագույն օրիգինալ սաունդթրեք»։
Բացի այդ, ֆիլմը շնորհվել է «Ոսկե գլոբուս» մրցանակի յոթ անվանակարգերով՝ «Լավագույն դրամատիկական ֆիլմ», «Դրամատիկական ֆիլմում տղամարդու լավագույն դերը» անվանակարգերով՝ Հիթ Լեդջերի կատարմամբ, «Երկրորդ պլանի կանանց լավագույն դերը»՝ Միշել Ուիլյամսի կատարմամբ, «Լավագույն ռեժիսոր», «Լավագույն սցենար», «Լավագույն օրիգինալ սաունդթրեք» և «Լավագույն օրիգինալ երգ» անվանակարգերով։
Սյուժե
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վայոմինգ նահանգի գեղատեսիլ լճերի ֆոնին երկու երիտասարդների՝ ռանչոյի սեփականատիրոջ օգնական և ռոդեոյի կովբոյի բարդ փոխհարաբերությունների պատմություն է ծավալվում։ Հերոսները պատահաբար հանդիպում են և շուտով հասկանում են, որ չեն կարող ապրել առանց միմյանց։ Սակայն ճակատագիրը համառորեն փորձությունների է մատնում նրանց։
Դերերում
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| Դերակատար | Դեր |
|---|---|
| Հիթ Լեդջեր | Էնիս Դել Մար |
| Ջեյք Ջիլենհոլ | Ջեք Թվիսթ |
| Միշել Ուիլյամս | Ալմա էնիսի կինը |
| Էն Հեթուեյ | Լուրին Նյուսեմ Ջեքի կինը |
| Լինդա Քարդելինի | Քեսի Էնիսի ընկերուհին |
| Աննա Ֆերիս | Լեշոն Մելոուն |
| Ռենդի Քուեյթ | Ջո Ագիրե |
| Քեյթ Մարա | Ալմա կրտսեր (Էնիսի դուստրը) |
Աշխատանք ֆիլմի վրա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Էննի Պրուի պատմությունը, որի մոտիվներով նկարահանվել է ֆիլմը, հրապարակվել է 1997 թվականի հոկտեմբերի 13-ին The New Yorker ամսագրում։ Սցենարի առաջին տարբերակը պատրաստվել էր դեռ 90-ականների վերջին Լարրի Մակմերտիի և Դիանա Օսանայի կողմից, սակայն այդպես էլ ֆինանսական աջակցություն չգտավ։ Սցենարի հեղինակներն ինքնուրույն գրողից ձեռք են բերել նրա պատմվածքի ադապտացման իրավունքը։ Ռեժիսորական աթոռի թեկնածու սկզբնապես դիտարկվել են Ջոել Շումախերի և Գաս Վան Սենթի թեկնածությունները։
Վան Սենթը սկսել է դերասանների ընտրությունը. որպես հավակնորդներ նա դիտարկել է Լեոնարդո Դի Կապրիոին, Բրեդ Փիթին, Մեթ Դեյմոնին և Ռայան Ֆիլիփին, սակայն նրանք բոլորը հրաժարվել են նկարահանումներից։ Արդյունքում ֆիլմի բեմադրությամբ զբաղվել է Էնգ Լին, իսկ գլխավոր դերերը ստացել են Հիթ Լեդջերը և Ջեյք Ջիլենհոլը։
Տեսարաններից մեկի նկարահանումների ժամանակ Հիթ Լեդջերը ստիպված էր մերկ ցատկել դեպի լիճ։ Հետագայում ռեժիսորը որոշել է ֆիլմի եզրափակիչ տարբերակից հեռացնել «մերկության» բոլոր կադրերը»։ Սակայն պապարացիները կարողացել են նկարահանող հարթակից ստանալ Լեդջերի մի քանի լուսանկարներ։ Շուտով այդ սկանդալային լուսանկարները հայտնվել են համացանցում և «դեղին մամուլում»։ Ջիլենհոլը պնդում է, որ նկարահանումների ժամանակ Հիթ Լեդջերը քիչ էր մնում կոտրեր իր քիթը[10]։
Վարձույթ և սկանդալ «Օսկարի» ժամանակ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ֆիլմի պրեմիերան կայացել է Վենետիկի կինոփառատոնում, որտեղ այն արժանացել է գլխավոր մրցանակին՝ «Ոսկե առյուծին»։ Ֆիլմը մայրցամաքային Չինաստանում արգելվել է վարձույթի համար, ի տարբերություն Հոնկոնգի և Թայվանի, որտեղ այն էկրան է բարձրացել։
«Օսկար» մրցանակի հանձնման արարողության ժամանակ Էնգ Լիի աշխատանքը ֆավորիտ էր համարվում «Տարվա լավագույն ֆիլմ» անվանակարգում, սակայն անսպասելիորեն առաջնության արմավենին զիջեց «Բախում» ժապավենին, ինչը դիտորդները շտապեցին բացատրել կինոակադեմիկոսների պահպանողականությունը և թաքնված հոմոֆոբիայով[11][12]։ Կինոակադեմիայի անդամներ Թոնի Քերթիսը և Էռնեստ Բորգնայնը հրապարակայնորեն իրենց դժգոհությունն են հայտնել ֆիլմի նկատմամբ։ Բորգիննին բացահայտ ասում էր. «Եթե Ջոն Ուեյնը ողջ լիներ, նա դագաղի մեջ շուր կգար»[13]։
Քանթրի երաժշտության «սյուներից» մեկը՝ Վիլլի Նելսոնն արձագանքել է «Cowboys Are Frequently Secretly Fond of Each Other» («Կովբոյները հաճախ գաղտնի սիրահարված են միմյանց»)։ Լոս Անջելեսի կինոքննադատների ասոցիացիայի կազմած ցուցակում XXI դարի առաջին տասնամյակի լավագույն տասը ֆիլմերը բացահայտելու նպատակով «Սապատավոր լեռ» ֆիլմը զբաղեցրել է չորրորդ տեղը։
Առաջին գեյ վեսթերն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ֆիլմը գովազդվել է որպես Հոլիվուդի պատմության մեջ առաջին գեյ-վեսթերն[9]։ Այնուամենայնիվ, ամերիկյան անկախ կինոյում «երկնագույն կովբոյների» թեման վաղուց էր շահագործվում։ 1969-ին Էնդի Ուորհոլը դիմեց նրան իր Lonesome Cowboys նկարում։ Դասական հոլիվուդյան վեսթերնից թաքնված հոմոէրոտիկ տեքստը ներկա է Հովարդ Հոուքսի «Կարմիր գետ» ֆիլմում (1948)։ այն կոչում են «բոլոր ժամանակների հոմոէրոտիկ վեսթերն»[14]։ Շատ վեսթերններում գլխավոր հերոսների հարաբերությունները հիշեցնում են «ամուսնությունն առանց սեքսի»[15]; դա հատկապես նկատելի է «րոնողներըի»մեջ, որը բոլոր ժամանակների լավագույն վեստերնն է Կինոարվեստի ամերիկյան ինստիտուտի վարկածով[16] :
Մրցանակներ և անվանակարգեր
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]| Մրցանակ | Կատեգորիա | Անուն | Արդյունք |
|---|---|---|---|
| Օսկար | Լավագույն ֆիլմ | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | |
| Լավագույն ռեժիսուրա | Անգ լի |Կաղապար:Победа | ||
| Լավագույն դերասան | Հիթ Լեդջեր |style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Աջակցող դերի լավագույն դերասան | Akeեյք Գիլենհաալ |style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Լավագույն դերասանուհի ՝ օժանդակ դերում | Միշել Ուիլյամս |style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Լավագույն հարմարեցված սցենարը | Կաղապար:Победа | ||
| Լավագույն կինեմատոգրաֆիա | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Լավագույն կինոնկար | Գուստավո Սանտոլագլիա |Կաղապար:Победа | ||
| Վենետիկի կինոփառատոն | «Ոսկե առյուծ» Վենետիկի փառատոնի գլխավոր մրցանակը | Անգ լի |Կաղապար:Победа | |
| ԲԱՖՏԱ | Լավագույն ֆիլմ | Կաղապար:Победа | |
| Լավագույն ռեժիսուրա | Կաղապար:Победа | ||
| Լավագույն դերասան | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Աջակցող դերի լավագույն դերասան | Կաղապար:Победа | ||
| Լավագույն դերասանուհի ՝ օժանդակ դերում | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Լավագույն հարմարեցված սցենարը | Կաղապար:Победа | ||
| Լավագույն կինեմատոգրաֆիա | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Լավագույն տեղադրում | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Լավագույն կինոնկար | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Ոսկե գլոբուս | Լավագույն կինոն ՝ դրամա | Կաղապար:Победа | |
| Լավագույն ռեժիսուրա | Կաղապար:Победа | ||
| Դրամայի լավագույն դերասան | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Լավագույն դերասանուհի ՝ օժանդակ դերում | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Լավագույն սցենար | Կաղապար:Победа | ||
| Լավագույն կինոնկար | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Լավագույն երգ | Կաղապար:Победа | ||
| ԱՄՆ Էկրան դերասանների գիլդիայի մրցանակ | Լավագույն դերասան | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | |
| Լավագույն դերասան | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Աջակցող դերի լավագույն դերասան | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված | ||
| Լավագույն դերասանուհի ՝ օժանդակ դերում | style="background: #FDD; color: black; vertical-align: middle; text-align: center; " class="no table-no2"|Առաջադրված |
Նշումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Lexicon of international films (գերմ.) — Zweitausendeins.
- ↑ AFI լիամետրաժ ֆիլմերի կատալոգ
- ↑ 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 3,10 3,11 3,12 3,13 3,14 3,15 3,16 3,17 3,18 europeanfilmawards.eu
- ↑ 10 Romantic films about forbidden love — 2021.
- ↑ Freebase տվյալների վերբեռնում — Google.
- ↑ Internet Movie Database — 1990.
- ↑ 7,0 7,1 ČSFD (չեխերեն) — 2001.
- ↑ http://www.boxofficemojo.com/movies/?id=brokebackmountain.htm
- ↑ 9,0 9,1 Ъ-Власть — Ковбой-френды
- ↑ Putting the X into movie sex — Film — www.theage.com.au
- ↑ «Is secret homophobia fueling a possible 'Crash' upset? | Gold Derby | Los Angeles Times». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ նոյեմբերի 6-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 27-ին.
- ↑ Los Angeles Retains Custody of Oscar — New York Times
- ↑ «10 Worst Best Picture Winners» (անգլերեն). Gold Derby. Վերցված է 2013 թ․ նոյեմբերի 4-ին.
- ↑ Gary Needham. Brokeback Mountain. Edinburgh University Press, 2009. ISBN 978-0-7486-3383-8. Pages 61-64.
- ↑ Paul Varner. The A to Z of Westerns in Cinema. ISBN 978-0-8108-6888-5. Pages 84, 118.
- ↑ «JonathanRosenbaum.com " Blog Archive " Declarations of Independents: The Past Recycled». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 27-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 27-ին.
Հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ֆիլմերի պաշտոնական կայք (անգլ.) )
- Ռուսական կինոյի պաշտոնական կայք
- Պատմություն Է. Էնի Պրու «Brokeback Mountain» - ը Մաքսիմ Մոշկովի գրադարանում
- Ֆիլմի ակնարկներ `փտած լոլիկի ժամանակ (անգլ.) )
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սապատավոր լեռ» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||
- Ֆիլմեր այբբենական կարգով
- 2000-ականների ամերիկյան ֆիլմեր
- 2000-ականների անգլերեն ֆիլմեր
- 2000-ականների ռոմանտիկ դրամա ֆիլմեր
- BAFTA մրցանակի դափնեկիր ֆիլմեր
- Paramount Pictures ֆիլմեր
- ԱՄՆ-ի ֆիլմերի ազգային գրանցամատյանի ֆիլմեր
- Ամերիկյան ԼԳԲՏ ֆիլմեր
- Ամերիկյան դրամա ֆիլմեր
- Ամերիկյան մելոդրամա ֆիլմեր
- Ամերիկյան վեստերն ֆիլմեր
- ԼԳԲՏ ֆիլմեր
- Կանադական ֆիլմեր
- Ֆիլմեր ամուսնական դավաճանության մասին
- Ֆիլմեր, որոնց գործողությունները տեղի են ունենում 1960-ականներին
- Ֆիլմեր, որոնց գործողությունները տեղի են ունենում Վայոմինգում
- 2005 ֆիլմեր
- Ֆիլմեր, որոնց գործողությունները տեղի են ունենում 1963 թվականին
- Վայոմինգում նկարահանված ֆիլմեր
- Ֆիլմեր, որոնց գործողությունները տեղի են ունենում 1980-ականներին
- Գրաքննված ֆիլմեր
- Ֆիլմեր, որոնց գործողությունները տեղի են ունենում 1970-ականներին