Ռոբերտ Բունզեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռոբերտ Բունզեն
գերմ.՝ Robert Wilhelm Bunsen
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 31, 1811(1811-03-31)[1][2][3][…]
ԾննդավայրԳյոթինգեն, Վեսթֆալիա թագավորություն[4][5][3][…]
Մահացել էօգոստոսի 16, 1899(1899-08-16)[6][7][8][…] (88 տարեկան)
Մահվան վայրՀայդելբերգ, Բադենի Մեծ Դքսություն, Գերմանական կայսրություն[4][9][3][…]
ԳերեզմանԲերգֆրայդհոֆ
Քաղաքացիություն Պրուսիայի թագավորություն
ԿրթությունԳյոթինգենի համալսարան
Գիտական աստիճանքիմիական գիտությունների դոկտոր (1831)
Մասնագիտությունքիմիկոս, ֆիզիկոս, գյուտարար, համալսարանի դասախոս, ուսուցիչ և experimentalist
ԱշխատավայրՎրոցլավի համալսարան, Հայդելբերգի համալսարան, Մարբուրգի համալսարան և Գյոթինգենի համալսարան
Ծնողներհայր՝ Christian Bunsen?[10]
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Լեոպոլդինա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, Սանկտ Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, Լինչեի ազգային ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Ազգային բժշկական ակադեմիա, Գյոթինգենի Գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա, Association for Natural History in the Duchy of Nassau? և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[3]
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Robert Bunsen Վիքիպահեստում

Ռոբերտ Բունզեն (գերմ.՝ Robert Wilhelm Bunsen մարտի 31, 1811(1811-03-31)[1][2][3][…], Գյոթինգեն, Վեսթֆալիա թագավորություն[4][5][3][…] - օգոստոսի 16, 1899(1899-08-16)[6][7][8][…], Հայդելբերգ, Բադենի Մեծ Դքսություն, Գերմանական կայսրություն[4][9][3][…]), գերմանացի քիմիկոս։

Ծնվել է 1911 թվականին, նրա հայրը` Քրիստիան Բունզենը (1770-1837) եղել է գրականության պրոֆեսոր, իսկ Ռոբերտ եղել է նրանք ընտանիքի չորրորդ տղան[15]։ Սկզբնական կրթությունը ստացել է գիմնազիաներում, իսկ 1828 թվականին ընդունվել է Գյոթինգենի համալսարան, որտեղ ուսումնասիրել է քիմիա, ֆիզիկա և երկրաբանություն։

Մարբուրգի (1838-ից) և Հայդելբերգի (1852– 1889) համալսարանների պրոֆեսոր, Պետերբուրգի ԳԱ արտասահմանյան թղթակից–անդամ (1862)։ Ուսումնասիրել է արսենի մի շարք օրգանական միացություններ (1837– 1843)։ 1841 թվականին ստեղծել է ածխա–ցինկային գալվանական էլեմենտ, որի օգնությամբ հալված քլորիդների էլեկտրոլիզով ստացել է (1852–55) մետաղական մագնեզիումը, լիթիումը, կալցիումը, ստրոնցիումը, բարիումը։

Բունզենը մշակել է գազային վերլուծության ճշգրիտ եղանակներ, որոնք շարադրված են նրա «Գազաչափական մեթոդներ» (1857) աշխատության մեջ։ Տարբեր մետաղների գոլորշիներով գունավորված բոցի սպեկտրների ուսումնասիրությունները (1854-ից, Գուստավ Կիրխհոֆի հետ) հիմք դրեցին սպեկտրային վերլուծությանը, որի միջոցով հայտնաբերեցին ցեզիումը (1860), ռուբիդիումը (1861)։ Բունզենը քիմիկոս Հենրի Ռոսկոյի հետ հետազոտել է լույսի ազդեցությունը քիմիական պրոցեսների վրա, որով նպաստել է լուսաքիմիայի զարգացմանը։ Բունզենը․ մի շարք սարքերի հեղինակ է․ լուսաչափ՝ յուղային բծով (1843), գազայրիչ (1885), սառցային կալորիաչափ (1879) և այլն։

Բունզեին աշակերտել է քիմիկոս Հարություն Աբելյանը։

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Храмов, Ю. А. Бунзен Роберт Вильгельм // Физики : Биографический справочник / Под ред. А. И. Ахиезера. — Изд. 2-е, испр. и доп. — М. : Наука, 1983. — С. 49. — 400 с. — 200 000 экз. — ББК 22.3гя2. — УДК 53(G).
  • Иностранные члены Российской академии наук XVIII—XXI вв.: Геология и горные науки. / Отв. редактор И. Г. Малахова. М.: ГЦ РАН, 2012. — 504 с. ISBN 978-5-904509-08-8 (эл. версия).

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 http://www.encyclopedia.com/topic/Robert_Wilhelm_Bunsen.aspx
  3. 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Бунзен Роберт Вильгельм // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
  5. 5,0 5,1 5,2 http://metro.co.uk/2011/03/31/robert-bunsen-turns-200-top-3-bunsen-burner-videos-647583/
  6. 6,0 6,1 6,2 Бунзен, Роберт-Вильгельм (ռուս.) // Энциклопедический словарь / под ред. И. Е. АндреевскийСПб.: Брокгауз — Ефрон, 1891. — Т. IVа. — С. 931—932.
  7. 7,0 7,1 7,2 Encyclopædia Britannica
  8. 8,0 8,1 8,2 Marburger Professorenkatalog — 2016.
  9. 9,0 9,1 9,2 http://www.degruyter.com/dg/viewarticle.fullcontentlink:pdfeventlink/$002fj$002fci.2010.32.issue-6$002fci.2010.32.6.10$002fci.2010.32.6.10.pdf?t:ac=j$002fci.2010.32.issue-6$002fci.2010.32.6.10$002fci.2010.32.6.10.xml
  10. 10,0 10,1 Biographisches Lexikon der Münzmeister und Wardeine, Stempelschneider und Medailleure
  11. Award winners : Davy Medal
  12. Award winners : Copley MedalRoyal Society.
  13. https://www.thersa.org/about/albert-medal/past-winners
  14. List of Royal Society Fellows 1660-2007Royal Society. — P. 55.
  15. Society, American Chemical Professor Robert W. Bunsen (und) // The Journal of the American Chemical Society. — American Chemical Society, 1900. — Т. 23. — С. 89 — 107.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոբերտ Բունզեն» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 609