Յուրիկա
Յուրիկա[1] (անգլ.՝ Eureka), քաղաք ԱՄՆ -ի Կալիֆոռնիա նահանգում, Հումբոլդտ գավառի վարչական նստավայրը։ Գտնվում է Հումբոլդտի ծոցում Սան Ֆրանցիսկոյից 430 կմ հյուսիս և Օրեգոն սահմանից 160 կմ հարավ։ 2010 թվականի ԱՄՆ մարդահամարի տվյալներով՝ քաղաքն ունի 27 191 բնակչություն[2]։ Արկեյտա-Յուրիկա օդանավակայանը գտնվում է քաղաքից 20 մղոն հեռավորության վրա։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Առաջին եվրոպացի վերաբնակիչների ժամանումից շատ առաջ, այն տարածքը, որտեղ այսօր գտնվում է քաղաքը, բնակեցված էր հնդկական Վիյոտ ցեղի ներկայացուցիչներով, նրանք այս վայրն անվանում էին Վիյոտ.՝Jaroujiji[3]: Ժամանակակից հյուսիսային Կալիֆորնիայի ափը ուսումնասիրել են եվրոպացիները 1579 թվականին, ովքեր մի քանի անգամ բաց են թողել նեղ անցումը դեպի Հումբոլդտ ծոցի նավահանգիստ, որն աննկատ է մնացել գրեթե 300 տարի։ Դա պայմանավորված էր տարածքի աշխարհագրական առանձնահատկություններով, հաճախ վատ եղանակը պարզապես թաքցնում էր այն տեսադաշտից։ 1806 թվականին այստեղ են անցել ռուս հետախույզները, ովքեր ունեին բավական մանրամասն քարտեզներ, բայց նրանք նույնպես չէին գտել ծոցը։ 1849 թվականին Հումբոլդտի ծոցը բացվեց ցամաքային արշավախմբի կողմից[4]։ 11850 թվականի մայիսի 3 -ին այստեղ հիմնադրվեց Յուրիկա բնակավայրը[5]։
Քաղաքի անունը գալիս է հունարեն «Էվրիկա»( հուն․՝ εὕρηκα) բառից, նշանակում է բառացիորեն «Գտնվել է»։ Այսպես են արձագանքել ոսկու արդյունահանողները ոսկու շտապի ժամանակ, երբ հայտնաբերել են թանկարժեք մետաղը։ Այս բացականչությունը նաև Կալիֆոռնիա նահանգի կարգախոսն է[6]։
Վաղ տարիներին բնակավայրի տնտեսությունը զարգացել է անտառային ռեսուրսների հաշվին։ Մինչև 1854 թվականը Հումբոլդտի ծոցում տեղակայված փայտանյութի մշակման ինը գործարաններից յոթը գտնվում էին Էվրեկում։ Մինչև 1855 թվականը ծոցում գործում էր 140 շխուն, որոնք փայտ էին տեղափոխում։ Անտառային արդյունաբերության պայթյունավտանգ աճը և տեխնոլոգիական առաջընթացը հանգեցրեցին այս տարածաշրջանում երկաթուղային տրանսպորտի զարգացմանը[5]։ 1853 թվականին Յուրիկայում բացվեց փոստային բաժանմունք[7]։
1860 թվականի փետրվարի 26 -ին տեղի ունեցավ արյունալի ողբերգություն, որը կազմակերպվել էր Յուրիկիի գործարարների կողմից՝ բնիկ բնակչության հետ գործ ունենալու համար, ինչը նրանց «խանգարում էր» բիզնեսով զբաղվել[8]։
1870 -ականներին և 1880 -ականներին քաղաքը տուժեց Չինաստանից ներգաղթի ալիքից, որն ի վերջո հանգեցրեց տեղի սպիտակ բնակչության հետ բախումների՝ աշխատատեղերի համար կատաղի մրցակցության պատճառով։ 1885 թվականի փետրվարին քաղաքային խորհրդական Դեյվիդ Քենդալը բռնվեց երկու հակառակորդ չինական ավազակախմբերի կրակի տակ և սպանվեց։ Սա վերջին կաթիլն էր և հանգեցրեց բոլոր 480 չինացիների վռնդմանը, ովքեր արդեն ստեղծել էին իրենց սեփական «Չինական արվարձանը» Յուրիկայում[9]։ Այս պահին երկրում ուժի մեջ էր ԱՄՆ Կոնգրեսի կողմից չինական խտրականության բացառման մասին օրենքը։
1914 թվականին ավարտվել Է Northwestern Pacific Railroad երկաթուղու շինարարությունը, որի շնորհիվ հնարավոր է դարձել երկաթուղային տրանսպորտով փայտանյութ մատակարարել Սան Ֆրանցիսկոյում և նահանգի սահմաններից դուրս։ Բացի այդ, Յուրիկայի բնակիչների համար ապահով ցամաքային երթուղի է հայտնվել։ Մի քանի տարվա ընթացքում քաղաքի բնակչությունը կրկնապատկվել է 7,3 հազարից մինչև 15 հազար։ 1922 թվականին ավարտվել է «Ռեդվուդ» ավտոմոբիլային մայրուղու շինարարությունը, որն ավելի ուշ դարձել է US-101 մայրուղու մաս։ Լավ տրանսպորտային հաղորդակցությունը հանգեցրել է զբոսաշրջության ոլորտի առաջացման[10]։
20 -րդ դարի ընթացքում փայտի արդյունաբերությունը և ձկնորսությունը մնացին քաղաքի տնտեսության ամենակարևոր ոլորտները։ Յուրիկան ապահովել է Կալիֆոռնիայի ձկների և խեցեմորթների առաքումների կեսը[11]։
Աշխարհագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ըստ ԱՄՆ մարդահամարի Բյուրոյի քաղաքի ընդհանուր մակերեսը կազմում է 37.4 կմ² (14.5 մղոն), որից ~ 24 կմ² (9.4 մղոն) ցամաքային և ~13 կմ² (5.1 մղոն) կամ 35.07 % ջրի մակերեսին[12]։
Յուրիկան գտնվում է բացառիկ հարուստ բնական պաշարներով տարածաշրջանում։ Ներառում է Խաղաղ օվկիանոսի ափը, Հումբոլդտի ծոցը, մի քանի գետեր և զբոսայգիներ։ Քաղաքը գտնվում է Սան Ֆրանցիսկոյից 455 կմ հյուսիս և Սակրամենտոյից 507 կմ հյուսիս -արևմուտք։
Կլիման[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յուրիկան մտնում է Միջերկրածովյան տաք կլիմայի գոտու մեջ (Csb ըստ Կեպպենի դասակարգման), որի համար բնորոշ են մեղմ և անձրևոտ ձմեռը, սառը և չոր ամառը։ Օդերևութաբանական դիտարկումների ողջ պատմության ընթացքում ամենացածր ջերմաստիճանը գրանցվել է 1888 թվականի հունվարի 14-ին և կազմել -7 °C, ամենաբարձրը՝ 1999 թվականի հոկտեմբերի 26-ին և կազմել 31 °C, ամռանը առավոտյան ժամերին ափամերձ գոտին հաճախ պարուրված է լինում մառախուղով։ Ամենաշոգ ամիսը օգոստոսն է, ամենացուրտ ամիսը՝ հունվարը[13]։
| Յուրիկա, Կալիֆոռնիաի կլիմայական տվյալները | |||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Ամիս | հունվ | փետ | մարտ | ապր | մայ | հուն | հուլ | օգոս | սեպ | հոկ | նոյ | դեկ | Տարի |
| Ռեկորդային բարձր °F (°C) | 78.0 (25.6) |
85.0 (29.4) |
78.0 (25.6) |
80.0 (26.7) |
84.0 (28.9) |
85.0 (29.4) |
77.0 (25) |
82.0 (27.8) |
87.0 (30.6) |
87.0 (30.6) |
81.0 (27.2) |
77.0 (25) |
87 (30.6) |
| Միջին բարձր °F (°C) | 55.6 (13.1) |
56.1 (13.4) |
56.7 (13.7) |
57.7 (14.3) |
60.1 (15.6) |
62.2 (16.8) |
63.4 (17.4) |
64.3 (17.9) |
63.7 (17.6) |
61.7 (16.5) |
58.0 (14.4) |
55.0 (12.8) |
59.6 (15.3) |
| Միջին օրական °F (°C) | 48.3 (9.1) |
48.9 (9.4) |
49.7 (9.8) |
50.9 (10.5) |
53.8 (12.1) |
56.1 (13.4) |
57.7 (14.3) |
58.5 (14.7) |
57.0 (13.9) |
54.4 (12.4) |
50.8 (10.4) |
47.8 (8.8) |
52.9 (11.6) |
| Միջին ցածր °F (°C) | 41.1 (5.1) |
41.7 (5.4) |
42.6 (5.9) |
44.1 (6.7) |
47.5 (8.6) |
50.1 (10.1) |
52.0 (11.1) |
52.8 (11.6) |
50.4 (10.2) |
47.1 (8.4) |
43.5 (6.4) |
40.6 (4.8) |
46.1 (7.8) |
| Ռեկորդային ցածր °F (°C) | 20.0 (−6.7) |
24.0 (−4.4) |
29.0 (−1.7) |
31.0 (−0.6) |
35.0 (1.7) |
40.0 (4.4) |
43.0 (6.1) |
44.0 (6.7) |
36.0 (2.2) |
32.0 (0) |
27.0 (−2.8) |
21.0 (−6.1) |
20 (−6.7) |
| Տեղումներ դյույմ (մմ) | 6.50 (165.1) |
5.63 (143) |
5.30 (134.6) |
3.32 (84.3) |
1.78 (45.2) |
0.75 (19) |
0.18 (4.6) |
0.31 (7.9) |
0.59 (15) |
2.24 (56.9) |
5.61 (142.5) |
8.12 (206.2) |
40,33 (1024,4) |
| Ձյան տեղումներ դյույմ (սմ) | 0 (0) |
0.2 (0.5) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0 (0) |
0.2 (0.5) |
| Միջ. տեղումների օրեր (≥ 0.01 in) | 16.6 | 14.9 | 16.2 | 13.4 | 9.1 | 5.8 | 2.7 | 3.2 | 4.4 | 8.5 | 15.2 | 17.5 | 127.5 |
| % խոնավություն | 82 | 81 | 82 | 82 | 83 | 85 | 87 | 88 | 85 | 83 | 83 | 82 | 83.6 |
| Միջին ամսական արևային ժամ | 140.1 | 143.7 | 207.4 | 253.1 | 280.5 | 277.7 | 273.4 | 236.5 | 220.3 | 175.8 | 131.3 | 126.2 | 2466 |
| Տոկոս հնարավոր արևի լույս | 47 | 48 | 56 | 63 | 63 | 62 | 60 | 55 | 59 | 51 | 44 | 44 | 55 |
| Աղբյուր #1: NOAA (sun and relative humidity 1961–1990)[14][15][16] | |||||||||||||
| Աղբյուր #2: Time and Date (humidity and dew point 2005-2015)[17] | |||||||||||||
Ժողովրդագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| Մարդահամարի տարի | Բնակչություն[18] | Աճ |
|---|---|---|
| 1880 | 2639 | — |
| 1890 | 4858 | ▲84,1 % |
| 1900 | 7327 | ▲50,8 % |
| 1910 | 11845 | ▲61,7 % |
| 1920 | 12923 | ▲9,1 % |
| 1930 | 15752 | ▲21,9 % |
| 1940 | 17055 | ▲8,3 % |
| 1950 | 23058 | ▲35,2 % |
| 1960 | 28137 | ▲22,0 % |
| 1970 | 24337 | ▼13,5 % |
| 1980 | 24153 | ▼0,8 % |
| 1990 | 27025 | ▲11,9 % |
| 2000 | 26128 | ▼3,3 % |
| 2010 | 27191 | ▲4,1 % |
2010 թվականի մարդահամարի տվյալներով՝ ընդհանուր բնակչությունը կազմում էր 27 191 մարդ, գրանցված էր 11,58 հազար բնակարանային միավոր[19]։
Բնակչության բաշխումը ըստ ռասայի.[19]
- սբիտակ՝ 73,9 %
- աֆրոամերիկացիներ՝ 1,9 %
- բնիկ ամերիկացիներ՝ 3,7 %
- ասիացիներ՝ 4,2 %
- իսպանախոսներ՝ 11,6 % և այլն
Բնակչության 7,9% -ը ծնվել է Յուրիկայում, 78,9% -ը մեկ տարուց ավելի ապրել է իրենց տներում։ Հինգ տարեկանից բարձր բնակչության 11.8% -ը խոսում է երկու կամ ավելի լեզուներով։ 25 տարեկանից բարձր բնակչության 88.4% -ն ունի միջնակարգ կրթություն, 22.7% -ը`բակալավրի, մագիստրոսի և բարձրագույն կրթություն[19]։
Բնակչության բաշխումը ըստ տարիքի.[19]
- մինչև 5 տարի`6.1%
- մինչև 18 տարեկան՝ 20.0%
- 65 -ից բարձր՝ 11.8%
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յուրիկայի տնտեսությունը հիմնված է անտառտնտեսության, զբոսաշրջության, առողջապահության և ծառայությունների վրա։ Քաղաքի խոշորագույն գործատուները՝ Ռեդվուդս քոլեջ, Հումբոլդտի շրջանի կրթության վարչություն, Սբ Հովսեփի հիվանդանոց[20]։
2000 թվականի մարդահամարի համաձայն, 16 տարեկանից բարձր բնակչության միայն 3.7% -ն էր զբաղված գյուղատնտեսությամբ, անտառային տնտեսությամբ և ձկնորսությամբ։ Այնուամենայնիվ, այս ցուցանիշը չի արտացոլում իրական իրավիճակը, քանի որ այն չի ներառում աշխատակիցներին։ Կրթության, առողջապահության և սոցիալական ծառայությունների ոլորտներում աշխատել է բնակչության 24,9% -ը, պետական և քաղաքային ծառայություններում`18,4% -ը։ Գործազրկության մակարդակը 2000 թվականին կազմել է 5.5%[21]:
2010 թվականին տան սեփականության տարեկան եկամուտը միջինում կազմում էր $ 34,950: Մեկ շնչին հասնող եկամուտը $ 22,959: Բնակիչների 21,1% -ը գտնվում էին կենսապահովման մակարդակից ցածր։ Աշխատունակ տարիքի բնակչությունը միջինը 14.7 րոպե ծախսում է աշխատանքի մեկնելու համար[19]։
Տեսարժան վայրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յուրիկան մտնում է Կալիֆոռնիայի պատմական վայրերի անվանացանկի մեջ, քաղաքի հին մասում գտնվում են վիկտորյական դարաշրջանի լավ պահպանված շրջանները[22]։ Ջոն Վիլլանի «The 100 Best Small Art Towns in America» գրքում Յուրիկան ճանաչվել է արվեստի լավագույն փոքր քաղաք[23]։ Ամեն ամսվա առաջին շաբաթ օրը այստեղ անցկացվում է քաղաքի մշակութային կյանքի կարևոր իրադարձություն՝ «Արվեստը կենդանի է» փառատոնը՝ նվիրված արվեստի պահպանմանը և զարգացմանը։ Յուրիկում գործում են նաև ավելի քան 80 հասարակական պատկերասրահներ[24]։
Զբոսաշրջիկների, քաղաքի հյուրերի և նրա բնակիչների համար աշխատում են տասնյակ մասնագիտացված խանութներ, բազմաթիվ ռեստորաններ և առևտրային պատկերասրահներ, որոնք գտնվում են 19-րդ դարի հին տներում, որոնք պատրաստված են վիկտորիանական ճարտարապետության ոճով և հաճախ զարդարված են գունագեղ որմնանկարներով[26][27]։
Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Յուրիկան երկու քույր քաղաքներն են[28][29]՝
Կամիսու, Իբարակի, Ճապոնիա
Նելսոն, Նոր Զելանդիա (2004)
Նշանավոր բնիկներ և բնակիչներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Սառա Բարելիսը ամերիկացի երգչուհի է, դաշնակահար և երգերի հեղինակ։
- Լլոյդ Բրիջեսը ամերիկացի դերասան է։
- Բրենդեն Ֆրեյզերը ամերիկացի-կանադացի դերասան։
- Մայք Պատտոնը ամերիկացի երաժիշտ է, կոմպոզիտոր, Մուլտի-գործիքավորող, պրոդյուսեր և դերասան, որն առավել մեծ ճանաչում է ստացել որպես Faith No More խմբի վոկալիստ։
- Ուլիսես Ս. Գրանթը ԱՄՆ 18-րդ նախագահն է։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Արտասահմանյան երկրների աշխարհագրական անվանումների բառարան / խմբ․ Ա․ Մ․ Կոմիկով. — 3֊րդ հրատարակություն. — Մոսկվա: Նեդրա, 1986. — С. 455.
- ↑ «Eureka city». Population Growth: Census 2000 to Census 2010 (անգլերեն). Cubit Planning. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «Language» (անգլերեն). Wiyot Tribe. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 13-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ George Davidson The Discovery of Humboldt Bay, California. — Kessinger Publishing, 2010. — 20 p. — ISBN 9781165066650
- ↑ 5,0 5,1 Owen C. Coy The Humboldt Bay Region 1850-1875. — Humboldt County Historical Society. — P. 57. — ISBN B0006Y3SOU
- ↑ «History and Culture — State Symbols» (անգլերեն). State of California. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ մարտի 18-ին. Վերցված է 2011 թ․ ապրիլի 5-ին.
- ↑ David L. Durham California's Geographic Names: A Gazetteer of Historic and Modern Names of the State. — Quill Driver Books, 1998. — P. 57. — ISBN 9781884995149
- ↑ Jerry Rohde (Feb. 25, 2010). «150 years later, the hidden motive behind the Indian Island Massacre». Genocide and Extortion (անգլերեն). North Coast Journal. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «Showing Eureka in CA...» (անգլերեն). James W. Loewen. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «Architectural View» (անգլերեն). The Eureka Heritage Society. Արխիվացված է օրիգինալից 2006 թ․ փետրվարի 12-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ Caroline Pomeroy, Cynthia J. Thomson, Melissa M. Stevens California's North Coast Fishing Communities Historical Perspective and Recent Trends: Eureka Fishing Community Profile. — National Oceans and Atmospheres Administration California Sea Grant Program, August 2010.(չաշխատող հղում)
- ↑ «Places». 2010 Census Gazetteer Files (անգլերեն). United States Census Bureau. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2012 թ․ մայիսի 21-ին.
- ↑ «Monthly Averages for Eureka, CA» (անգլերեն). The Weather Channel. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ նոյեմբերի 14-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «NowData – NOAA Online Weather Data». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
- ↑ «CA Eureka WFO Woodley Island». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
- ↑ «WMO Climate Normals for Eureka/WSO City, CA 1961–1990». National Oceanic and Atmospheric Administration. Վերցված է 2015 թ․ սեպտեմբերի 23-ին.
- ↑ «Annual Weather Averages in Eureka». Time and Date. Վերցված է 2020 թ․ հունիսի 12-ին.
- ↑ «Historical Census Populations of Counties and Incorporated Cities in California, 1850–2010» (անգլերեն). State of California. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մարտի 8-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ 19,0 19,1 19,2 19,3 19,4 «Eureka (city), California» (անգլերեն). US Census Bureau. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հունվարի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «Eureka California Community Profile» (PDF) (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2006 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 21-ին.
- ↑ «Table DP-3. Profile of Selected Economic Statistics: 2000. Geographic Area: Eureka CA» (PDF) (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2012 թ․ ապրիլի 7-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «Humboldt». California Historical Landmarks. State of California. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 16-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ John Villani The 100 Best Small Art Towns in America. — Avalon Travel Publishing, 1998. — 256 p. — ISBN 1-56261-405-3
- ↑ «Arts Alive - First Saturday Night» (անգլերեն). Official website of the Humboldt County Convention & Visitors Bureau. Արխիվացված օրիգինալից 2012 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «Юрика (Калифорния)» (ռուսերեն). 2021 թ․ հուլիսի 10.
{{cite journal}}: Cite journal requires|journal=(օգնություն) - ↑ «Mural Tour - Eureka» (անգլերեն). Official website of the Humboldt County Convention & Visitors Bureau. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «Eureka's Historic Old Town» (անգլերեն). Official website of the Humboldt County Convention & Visitors Bureau. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հոկտեմբերի 14-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «Blue Ox Millworks - Eureka, California<» (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ նոյեմբերի 24-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
- ↑ «Eureka, California, USA» (անգլերեն). Nelson City Council. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ փետրվարի 9-ին. Վերցված է 2012 թ․ նոյեմբերի 22-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Յուրիկա» հոդվածին։ |
| ||||||||||
