Միրիամ Լիսետե

Միրիամ Լիսետե;
Ծնվել է	սեպտեմբերի 9, 1885
Ծննդավայր	Չեշիր, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն
Մահացել է	օգոստոսի 11, 1969 (83 տարեկան)
Մահվան վայր	Ռեդինգ
Քաղաքացիություն	Միացյալ Թագավորություն
Կրթություն	Lowther College?
Մասնագիտություն	օպերային երգչուհի և երաժշտության ուսուցիչ

Միրիամ Լիսետե (սեպտեմբերի 9, 1885(1885-09-09)^[1], Չեշիր, Անգլիա, Մեծ Բրիտանիայի և Իռլանդիայի միացյալ թագավորություն - օգոստոսի 11, 1969(1969-08-11)^[1], Ռեդինգ), անգլիացի օպերային սոպրանո, որի կարիերան տևել է 35 տարի՝ 1910-ական թվականների կեսերից մինչև Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտը։ Եղել է նաև երգեցողության ուսուցչուհի և հիմնադրել «Միրիամ Լիսետե կրթաթոշակը»։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միրիամ Լայսետը ծնվել է 1885 թվականին Անգլիայի Չեշիր կոմսության Օվեր գյուղում։ Վաղ մանկությունն անցկացրել է տարբեր վայրերում՝ Հոնկոնգ և Սինգապուր, քանի որ հայրը «Blue Star Shipping Line» ընկերության նավապետ էր^[2]^[3]։

Երգել սովորել է Լանկաշիր կոմսության Լիթամ քաղաքի Լոութեր քոլեջում։ Նրան առաջինը նկատել է Նելլի Մելբան ու խորհուրդ տվել մեկնել Փարիզ՝ ուսումը շարունակելու իր ուսուցչուհու՝ Մաթիլդա Մարքեզիի մոտ։ Կատարելագործվել է նաև իր՝ Մելբայի, Յան Ռեշկեի, իսկ Միլանում՝ Վինչենցո Սաբատինիի մոտ^[4]։ Դեբյուտը կատարել է Հռոմում 1911 թվականի նոյեմբերի 7-ին Միրիամ Լիսետե անունով՝ կատարելով «Մադամ Բատերֆլայ» օպերայի գլխավոր դերը^[2]։

Որպես Միրիամ Լիսետե Լոնդոնում հանդես է եկել 1912 թվականին Քեննինգթոնյան թատրոնում։ Նույն տարում ամուսնացել է օպերային երգիչ Ջորջ Էդուարդ Վեբստեր Ռոբինսոնի հետ։ 1913 թվականի հունիսի 16-ին ծնվել է նրանց միակ երեխան՝ Մորիս Ռոբինսոնը^[2]։ 1915 թվականի մայիսին սըր Թոմաս Բիչեմը նրան առաջին անգամ լսել է «Տրավիատա» օպերայում ու անմիջապես հրավիրել երգելու Տատյանայի դերերգը Չայկովսկու «Եվգենի Օնեգին» օպերայում։ Նա դարձել է Բիչեմի սիրելի երգչուհին ու պարբերաբար հանդես եկել վերջինիս «Beecham Opera Company» ընկերության հետ^[5]։

Դեկտեմբերի 28-ին հանդես է եկել Լիզա Լեհմանի «Everyman» օպերայի պրեմիերայի ժամանակ, այնուհետև՝ Ժակ Օֆենբախի «Հոֆմանի հեքիաթները» օպերայից Անտոնինայի ու «Կախարդական սրինգը» օպերայից Պամինայի դերերգերով։ 1916 թվականի հոկտեմբերի 14-ին երգել է Մանչեստերում՝ ռուսական ու ֆրանսիական երաժշտության համերգներին^[2]։

Կովենտ գարդեն արքունական թատրոնում երգել է 1919 -1929 թվականներին^[6]։ 1922 թվականին միացել է Բրիտանական ազգային օպերային ընկերությանը, իսկ նույն տարում ավելի ուշ՝ ամուսնալուծվել։ 1929 թվականին Աստրա Դեզմոնդի հետ երգել է Ֆրեդերիկ Դիլիուսի «A Mass of Life» օպերայում։

1931 թվականի սեպտեմբերի 19-ին նրա որդի Մորիսը մահացել է ստրեպտոկոկային վարակից, երբ ընդամենը 18 տարեկան էր։ Մայրը շարունակել է երգել՝ հանդես գալով Ռիխարդ Շտրաուսի «Վարդի ասպետը» օպերայից Մարշալինի դերերգով^[2], իսկ 1935 թվականին հանդես է եկել Պաուլ Հինդեմիթի «Կարդիլյակ» օպերայի բրիտանական պրեմիերային։ 1944 թվականին, համարյա 60 տարեկան հասակում Միջին Արևելքում հանդես է եկել բրիտանական զորաջոկատների առջև^[2]։

Հանգստի անցնելուց հետո զբաղվել է դասվանդելով։ Վախճանվել է 83 տարեկան հասակում՝ 1969 թվականի օգոստոսի 11-ին Անգլիայի Ռեդինգ քաղաքի «Royal Berks» հիվանդանոցում^[2]։ Նրա ունեցվածքի մեծ մասն օգտագործվել է «Միրիամ Լիսետե կրթաթոշակ»-ի հիմնադրման համար, որը հնարավորություն է տալիս դրան արժանացածներին կրթություն ստանալ Ֆրանսիայի ցանկացած վայրում՝ հատուկ ուշադրություն դարձնելով ֆրանսիական երաժշտության մեկնաբանման վրա^[7]։

Ձայնագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լիսետեի ձայնագրությունների մեջ մտնում են՝ «Ֆաուստ» օպերան ամբողջությամբ^[8], կարևոր հատվածներ իռլանդացի կոմպոզիտոր Ուիլյամ Վինսենտ Ուոլասի «Մարիտանա» օպերայից^[9], Սանտուցցայի դերերգը «Գեղջկական ասպետություն» օպերայից և Նեդդան «Պայացներ» օպերայից^[10]։ Նախապատրաստվել է ամբողջական դիսկոգրաֆիա^[5]։

Նրա ձայնագրություններին մասնակցել են տարբեր երաժիշտներ ու դիրիժորներ^[5]։

Գլխավոր դերեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միրիամ Լիսետեի կատարած գլխավոր դերերն էին՝

Շարպանտյեի «Լուիզ» օպերայի գլխավոր հերոսուհու դերը
Գունոյի «Ֆաուստ» օպերայից՝ Մարգուերիտը
Գունոյի «Ռոմեո և Ջուլիետ» օպերայից՝ Ջուլիետը
Մոցարտի «Կախարդական սրինգ» օպերայից՝ Պամինան
Մոցարտի «Դոն Ժուան» օպերայից՝ Դոննա Աննան
Մոցարտի «Ֆիգարոյի ամուսնությունը» օպերայից՝ կոմսուհի Ալմավիվան
Օֆենբախի «Հոֆմանի հեքիաթները» օպերայից՝ գլխավոր սոպրանոն
Պուչինիի «Մադամ Բատերֆլայ» օպերայից՝ Չիո-Չիո Սանը
Պուչինիի «Բոհեմ» օպերայից՝ Միմին
Վերդիի «Օթելլո» օպերայից՝ Դեզդեմոնան
Վագների «Նյուրնբերգի մայսթերզինգերները» օպերայից՝ Էվան

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 Music Web International: Miriam Licette, Charles A Hooey
↑ This may have given rise to the erroneous information found in various sources that she was born in Singapore in 1892, of Scots and French parentage.
↑ Grove's Dictionary of Music and Musicians, 5th ed, 1954, Vol. V, p. 231
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Music Web International: Miriam Licette Discography
↑ Historic Opera Արխիվացված 24 Հունվար 2012 Wayback Machine
↑ UK Performing Arts Արխիվացված 5 Հունվար 2009 Wayback Machine
↑ «Arkiv Musik». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 22-ին.
↑ Divine Art: British National Opera Company Արխիվացված 18 Նոյեմբեր 2009 Wayback Machine
↑ Presto Classical

[_19fdbc283b562a1b-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)

[hooey-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 Music Web International: Miriam Licette, Charles A Hooey

[3] This may have given rise to the erroneous information found in various sources that she was born in Singapore in 1892, of Scots and French parentage.

[4] Grove's Dictionary of Music and Musicians, 5th ed, 1954, Vol. V, p. 231

[disc-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Music Web International: Miriam Licette Discography

[6] Historic Opera Արխիվացված 24 Հունվար 2012 Wayback Machine

[7] UK Performing Arts Արխիվացված 5 Հունվար 2009 Wayback Machine

[8] «Arkiv Musik». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 11-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 22-ին.

[9] Divine Art: British National Opera Company Արխիվացված 18 Նոյեմբեր 2009 Wayback Machine

[10] Presto Classical

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]