Մերսեդես Սոսա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մերսեդես Սոսա
Բնօրինակ անունիսպ.՝ Mercedes Sosa
Ի ծնե անունիսպ.՝ Haydee Mercedes Sosa Girón
Ծնվել էհուլիսի 9, 1935(1935-07-09)[1][2][3][…]
Տուկուման, Արգենտինա
Երկիր Արգենտինա
Մահացել էհոկտեմբերի 4, 2009(2009-10-04)[4][1][2][…] (74 տարեկան)
Բուենոս Այրես, Արգենտինա[5]
Ժանրերtrova?, ժողովրդական երաժշտություն և ժամանակակից ժողովրդական երաժշտություն
Մասնագիտություներգչուհի և ստուդիական երաժիշտ
Երգչաձայնկոնտրալտո
Գործիքներվոկալ
ԱմուսինOscar Matus?
Պարգևներ
Կայքmercedessosa.com.ar
 Mercedes Sosa Վիքիպահեստում

Մերսեդես Սոսա (իսպ.՝ Haydee Mercedes Sosa, հուլիսի 9, 1935(1935-07-09)[1][2][3][…], Տուկուման, Արգենտինա - հոկտեմբերի 4, 2009(2009-10-04)[4][1][2][…], Բուենոս Այրես, Արգենտինա[5]), արգենտինացի երգչուհի։ Նրան կոչում են «Լատինական Ամերիկայի ձայն», «համրերի ձայն»։ 1960-ական թվականների «Նոր երգ» (իսպ.՝ Nueva canción) շարժման կարկառուն և վառ ներկայացուցիչներից մեկը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երգչուհու նախնիները հնդկացի այմարաներն ու ֆրանսիացի փախստականներն են, որոնք Լատինական Ամերիկայում հանդիպել են միմյանց։ Մերսեդեսը ծնվել է 1935 թվականի հուլիսի 9-ին արգենտինյան Սան Միգել դե Տուկուման քաղաքում։ Երգել սկսել է պատանեկան հասակից։ Երբ ընդամենը տասնհինգամյա աղջնակ էր, հաղթել է տեղական ռադիոյի երգի մրցույթը։ Կատարել է ժողովրդական ստեղծագործություններ և ժամանակակից կոմպոզիտորների երգերը։ Նրան նվիրված երգերի շարք կա, որը գրել է Վիոլետա Պարան։ Խորխե Ռաֆայել Վիդելայի կողմից կատարված ռազմական հեղափոխությունից հետո (1976) ենթարկվել է հետապնդումների։ 1979 թվականին ազատազրկվել է. ձերբակալել են հենց բեմում ելույթ ունենալիս։ 1980 թվականին արտագաղթել է Արգենտինայից։ Ապրել է Ֆրանսիայում և Իսպանիայում։ Հայրենիք է վերադարձել 1982 թվականին։

Բազմաթիվ անգամներ հյուրախաղերով հանդես է եկել ԱՄՆ-ում և եվրոպական երկրներում։ Հանդես է եկել հայտնի շատ երգիչների հետ, զորօրինակ՝ Լուչանո Պավարոտտի, Անդրեա Բոչելլի, Սթինգ, Լոլիտա Տորես, Շակիրա, Շիկո Բուարկե, Սիլվիո Ռոդրիգես, Պաբլո Միլանես և այլք։

Մերսեդես Սոսայի "Balderrama" երգը հնչել է Սթիվեն Սոդերբերգի «Չե» (2008) ֆիլմում։

2009 թվականի սեպտեմբերին Մերսեդեսին Սոսային հոսպիտալացրին էնդոկրին համակարգի և երիկամների խնդիրների պատճառով։ Երգչուհին վախճանվեց հիվանդանոցում հոկտեմբերի 4-ի առավոտյան տ4 տարեկան հասակում։

Բուենոս Այրեսում ի հիշատակ երգչուհու հայտարարվեց եռօրյա սուգ։

Կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մերսեդես Սոսան բազմաթիվ արգենտինյան և լատինաամերիկյան մրցանակների դափնեկիր է։ 1992 թվականին նրան շնորհվել է Բուենոս Այրեսի պատվավոր քաղաքացու կոչում։ ՅՈւՆԻՍԵՖ-ի բարի կամքի դեսպան է Լատինական Ամերիկայում և Կարիբյան ավազանի երկրներում։

Ունի դոկտորի կոչում (Honoris Causa) Տուկումանի ազգային համալսարանում։

Սկավառակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

EPs[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Juanito Laguna remonta un barrilete (1967)
  • Niño de mañana (1975)

Ստուդիական ալբոմներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • La voz de la zafra (1962)
  • Canciones con fundamento (1965)
  • Hermano (1966)
  • Yo no canto por cantar... (1966)
  • Para cantarle a mi gente (1967)
  • Con sabor a Mercedes Sosa (1968)
  • El grito de la tierra (1970)
  • Hasta la victoria (1972)
Մերսեդես սոսան 2008 թվականին
  • Traigo un pueblo en mi voz (1973)
  • A que florezca mi pueblo (1975)
  • La Mamancy (1976)[7]
  • Mercedes Sosa interpreta a Atahualpa Yupanqui (1977)
  • Serenata para la tierra de uno (1979)
  • A quien doy (1980)[8]
  • Como un pájaro libre (1983)
  • Mercedes Sosa (1983)
  • Vengo a ofrecer mi corazón (1985)
  • ’86 (1986)
  • ’87 (1987)
  • Amigos míos (1988)
  • La Negra (1988)
  • De mí (1991)
  • Homenaje a Violeta Parra (1991)
  • Voz y sentimiento (1992)
  • ¿Será posible El Sur? (1993)
  • Sino (1993)
  • Gestos de amor (1994)
  • Escondido en mi país (1996)
  • Al despertar (1998)
  • Misa Criolla (2002)
  • Corazón libre (2005)
  • Cantora (2009)
  • Censurada (2011)
  • Siempre en ti (2013)
  • Ángel (2014)
  • Lucerito (2015)

Համերգային ալբոմներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Si se calla el cantor (1977) junto a Gloria Martín
  • Gravado ao vivo no Brasil (1980)
  • En Argentina (1982)
  • Radio Deutsche Welle (1984
  • Corazón americano (1985) junto a Milton Nascimento y León Gieco
  • En vivo en Europa (1990)
  • En familia (1994)
  • Acústico (2002)
  • Cantora, un viaje íntimo (2009)
  • Canción con todos (2009) junto a Santiago Bertis
  • Deja la vida volar - En gira (2010)

Ալբոմների ժողովածու[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Disco de oro (1975)
  • Recital (1975)
  • Gracias a la vida (1975)
  • A arte de Mercedes Sosa (1985)
  • 30 años (1993)
  • Oro (1995)
  • Para cantar he nacido: 40 obras fundamentales (1999)
  • Grandes éxitos Gold (2000)
  • La Historia (2002)
  • La Historia (del folklore). Segunda parte (2006)
  • Siempre una vida en canciones (2009)

Համատեղ ալբոմներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Mujeres argentinas (1969) junto a Ariel Ramírez y Félix Luna
  • Navidad con Mercedes Sosa (1970) junto a Ariel Ramírez y Félix Luna
  • Cantata sudamericana (1972) junto a Ariel Ramírez y Félix Luna
Ազգային տարազով
  • Voices of Freedom Concert (1982) junto a Hernán Gamboa y Serenata Guayanesa
  • Corazón americano (1985) junto a León Gieco y Milton Nascimento
  • La Negra (1988)[9] junto a Pablo Milanés y Konstantin Wecker
  • Alta fidelidad (1997) junto a Charly García
  • Argentina quiere cantar (2003) junto a Víctor Heredia y León Gieco

Սինգլեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Gracias a la vida / Te recuerdo, Amanda (1969)
  • La diablera / Vidala del último día (1971)
  • Si se calla el cantor / Guitarra de medianoche (1973) junto a Horacio Guarany
  • Canción de lejos / Corazón (1974)
  • Recital al cantor / Canoítas tristes (1974) junto a Horacio Guarany
  • O cio da Terra / San Vicente (1977)
  • La maza (1983)

Համատեղ աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Romance de la muerte de Juan Lavalle (1965)
  • Cosquín ’69 (1969)
  • El Santo de la espada (Soundtrack) (1970)
  • Güemes (La tierra en armas) (Soundtrack) (1971)
  • Argentina canta así Vol. III (1972)
  • Aquí Cosquín ’72 (1972)
  • Argentina Argentina ’72 (1972)
  • Argentina canta así Vol. IV (1974)
  • Abril en Managua (1983)
  • Homenaje a Picasso (1983)
  • La mémoire chantée de Régine Mellac (1984)
  • 14. Festival des politischen Liedes (1984)
  • Los grandes en vivo (1984)
  • La paz del mundo comienza en Centroamérica - Olof Palme in memoriam (1986)
  • 17° Festival des politischen liedes (1987)
  • El verano del potro (Soundtrack) (1991)
  • Homenaje a Jorge Cafrune (1993)
  • Convivencia (Soundtrack) (1994)
  • Concerto di Natale (1995)
  • Chiapas (1996)
  • Todas las voces todas Vol. 1 (1996)
  • Todas las voces todas Vol. 4 (1996)
  • Consagrados en Cosquín Vol. 1 (1997)
  • Consagrados en Cosquín Vol. 2 (1997)
  • Pampa del indio (1998)
  • Homenaje a Osvaldo Avena (1998)
  • A Armando Tejada Gómez (1999)
  • Honrar la vida (1999)
  • Yo tengo tantos hermanos. Homenaje a Yupanqui (2001)
  • Canción para Vieques (2001)
  • ¡Gieco querido! Cantando al León, Vol. 1 (2008)

Համատեղ աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • 1973: América joven, vol II (César Isella).
  • 1973: Ahora y aquí (Los Arroyeños).
  • 1976: Gerães (Milton Nascimento).
  • 1980: Sentinela (Milton Nascimento).
  • 1981: Traduzir-se (Raimundo Fagner).
  • 1983: Escondo mis ojos al sol (Nito Mestre).
  • 1984: Kleiton y Kledir en español (Kleiton y Kledir).
  • 1984: Gaudério (Raúl Ellwanger).
  • 1986: Querido Pablo (Pablo Milanés).
  • 1986: Taki Ongoy (Víctor Heredia).
  • 1986: La cuca del hombre (Raúl Ellwanger).
  • 1986: Beth (Beth Carvalho).
  • 1986: Si me voy antes que vos (Jaime Roos).
  • 1988: Bienvenido (Tomás González).
  • 1989: Diamonds & rust in the bullring (Joan Báez).
  • 1989: Corazón libre (Rafael Amor).
  • 1990: Coincidencias (Alberto Cortez).
  • 1990: Singer in the storm (Holly Near).
  • 1990: 17 songs (María Farantouri).
  • 1991: En tiempo real (Julia Zenko).
Սոսայի հուղարկավորությունը
  • 1992: El amor después del amor (Fito Páez).
  • 1992: Tango canción (Horacio Molina).
  • 1992: En vivo 92 (Víctor Heredia).
  • 1993: Otro sueño (Gabriel Ogando).
  • 1993: Ramírez x Ramírez (Facundo Ramírez).
  • 1994: Señora cuénteme (Gian Marco).
  • 1994: Rock gitano (Pata negra).
  • 1994: Canción con todos... sus amigos (Gonzalo Rei).
  • 1995: Juntando almas II: La memoria del tiempo (Lito Vitale).
  • 1995: Borrando fronteras (Peteco Carabajal).
  • 1996: Nana latina (Nana Mouskouri).
  • 1996: Historias populares (Peteco Carabajal).
  • 1997: Argentina mía (Jairo).
  • 1997: Orozco (León Gieco).
  • 1998: Lo que me costó el amor de Laura (Alejandro Dolina).
  • 1998: Algo más de amor (Francis Cabrel).
  • 1998: 19 nombres de mujer (Los Sabandeños).
  • 1998: La historia esta vol. 6 (León Gieco).
  • 1998: Cuerpo y alma (Pedro Aznar).
  • 1998: Spicy (Lagos - González - Lapouble Trío).
  • 1998: Monedas de sol (Chacho Muller).
  • 1999: María (María Graña).
  • 1999: Eterno Buenos Aires (Rodolfo Mederos).
  • 1999: Cuando es preciso (María Soledad Gamboa).
  • 2000: Todos somos Chalchaleros (Los Chalchaleros).
  • 2000: Desde adentro (Dúo Coplanacu).
  • 2000: Amor (Rafael Amor).
  • 2000: Caja de música (Pedro Aznar).
  • 2000: Chamamé crudo (Chango Spasiuk).
  • 2000: En vivo 2 (Víctor Heredia).
  • 2001: Cosas del corazón (Abel Pintos).
  • 2001: (Detrás de las paredes) (Sui generis).
  • 2001: Flores y ayuno (Claudio Sosa).
  • 2001: Hierro forjado (Franco Battiato).
  • 2001: Sueños (Natalia Barrionuevo).
  • 2001: Canciones blindadas (Piero).
  • 2001: Stis Gitonies Tou Notou (Apurimac).
  • 2001: Cordobés y argentino (Pablo Almirón).
  • 2002: Tierra contada (Federico de la Vega).
  • 2002: Razones (Ricardo Flecha).
  • 2003: Chango sin arreglo (Chango Farías Gómez).
  • 2003: Viento que vino del sur (Ricardo "Chiqui" Pereyra).
  • 2004: País (Coqui Sosa).
Ազգային երգեր կատարելիս
  • 2004: Parking completo (David Broza).
  • 2004: La noche final (Los Chalchaleros).
  • 2005: Flecha El canto de los Karaí (Ricardo Flecha).
  • 2005: Argentina Jazz (Córdoba Reunión).
  • 2005: En vivo en el Teatro Ópera (Mariano Mores).
  • 2005: Tiernamente amigos (Víctor Heredia).
  • 2007: Sueños de un hombre despierto (Ismael Serrano).
  • 2007: Gracias a la vida (Guadalupe Pineda).
  • 2007: Almas en el viento (Juan Carlos Cambas).
  • 2008: Shake away (Lila Downs).
  • 2008: Igual a mi corazón (Liliana Herrero).
  • 2008: Pulpa (Orozco - Barrientos).
  • 2008: Piel y barro (Juan Sebastián Garay).
  • 2008: Valses, zambas y... Travesuras (Silvia Pacheco).
  • 2008: Campeiros Vol 2 (Luiz Carlos Borges e Mauro Ferreira).
  • 2009: Tangentes (Alberto Rojo).
  • 2009: Folklore (Orquesta nacional de música argentina Juan de Dios Filiberto).
  • 2009: Yo vengo a ofrecer mi corazón (Anna Saeki).
  • 2010: El hijo del jornalero (Motta Luna).
  • 2011: Otro cantar (Teresa Parodi).
  • 2013: Romance de la luna tucumana (Diego el Cigala).

Ֆիլմագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թարգմանչուհի
  • Mercedes Sosa "La voz de Latinoamérica" (2013)
  • Cantora, un viaje íntimo (2009)
  • Ernesto Sabato, mi padre (2008) ...Entrevistada
  • Historias de Argentina en Vivo (2001) ...Ella misma
  • Three worlds, three voices, one vision (1988)
  • Mercedes Sosa, Algo más que una canción (1983)
  • Mercedes Sosa, como un pájaro libre (1983) ...Ella misma
  • Mercedes Sosa "Acústico en Suiza" (1980)
  • Ésta es mi Argentina (1974) ...Voz en off
  • Güemes, la tierra en armas (1971) ...Juana Azurduy
  • Argentinísima (1971) ...Ella misma
  • El Santo de la espada (1970)
Երգչուհի
  • La nave de los locos (1995)
  • Convivencia (1994)
  • El caso María Soledad (1993)
  • Juan, como si nada hubiera sucedido (1987)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 FemBio տվյալների շտեմարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  4. 4,0 4,1 4,2 https://web.archive.org/web/20091008103557/http://www.france24.com:80/en/20091004-legendary-folk-singer-mercedes-sosa-dies-74-argentina-entertainment-music
  5. 5,0 5,1 5,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #119022249 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  6. https://www.fundacionkonex.org/premios1995-musica-popular
  7. Este disco también es conocido con los nombres de En dirección del viento y ’76.
  8. Disco grabado en París. En Europa fue publicado con la Torre Eiffel en la tapa; en Argentina, por razón de censura política durante la dictadura, el disco salió con algunos cambios, quitando Sueño con serpientes, Fuego en Animaná y Gente humilde.
  9. Este álbum incluye la canción Yo canto porque tengo vida (Ich singe, weil ich lied hab).

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մերսեդես Սոսա» հոդվածին։