Հարալդ Զուր Հաուզեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հարալդ Զուր Հաուզեն
գերմ.՝ Harald zur Hausen
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 11, 1936(1936-03-11)[1][2][3]
ԾննդավայրԳելզենկիրխեն, Նացիստական Գերմանիա
Մահացել էմայիսի 28, 2023(2023-05-28)[4] (87 տարեկան)
Մահվան վայրՀայդելբերգ, Կարլսրուեի ադմինիստրատիվ օկրուգ, Բադեն-Վյուրթեմբերգ, Գերմանիա
ՔաղաքացիությունFlag of Germany.svg Գերմանիա
ԿրթությունԲոննի համալսարան, Համբուրգի համալսարան, University of Düsseldorf? և Հայդելբերգի համալսարան
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան[5]
Մասնագիտությունվիրուսաբան, բժիշկ, համալսարանի դասախոս և ուռուցքաբան
ԱշխատավայրԷրլանգեն-Նյուրնբերգի համալսարան, Ֆրայբուրգի համալսարան, Հայդելբերգի համալսարան, JMU և Փենսիլվանիայի համալսարան
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԲեռլինի գիտությունների ակադեմիա, Լեոպոլդինա, Հայդելբերգի գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[14], Լեհական գիտությունների ակադեմիա, Մոլեկուլային կենսաբանության եվրոպական կազմակերպություն, Եվրոպական ակադեմիա[15] և Սլովենական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա
Commons-logo.svg Harald zur Hausen Վիքիպահեստում

Հարալդ Զուր Հաուզեն (գերմ.՝ Harald zur Hausen, մարտի 11, 1936(1936-03-11)[1][2][3], Գելզենկիրխեն, Նացիստական Գերմանիա - մայիսի 28, 2023(2023-05-28)[4], Հայդելբերգ, Կարլսրուեի ադմինիստրատիվ օկրուգ, Բադեն-Վյուրթեմբերգ, Գերմանիա), գերմանացի բժիշկ և գիտնական, մարդու մոտ արգանդի վզիկի քաղցկեղ առաջացնող պապիլոմա վիրուսի հայտնագործման համար արժանացել է Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակի, պատվավոր պրոֆեսոր, Երևանի պետական բժշկական համալսարանի պատվավոր դոկտոր[16]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարալդ Զուր Հաուզենը ծնվել է Գերմանիայի Գելզենկիրխեն քաղաքում, ընդունվել է Ֆիխտա քաղաքի գիմնազիան, դասավանդել է բժշկություն Բոննի, Համբուրգի, Դյուսելդորֆի համալսարաններում։ 1960 թվականին Դյուսելդորֆի Հայնրիխ Հայնեի համալսարանում դասավանդելու ընթացքում ստացել է բժշկական գիտությունների դոկտորի աստիճան և զբավել բժշկությամբ։ 1960-ական թվականների կեսերին նա մեկնել է Ֆիլադելֆիա, որտեղ նախ աշխատել է Ֆիլադելֆիայի մանկական հիվանդանոցում, ապա՝ դասավանդել Փենսիլվանիայի համալսարանում։ 1969 թվականին վերադարձել է Գերմանիա և դարձել Վյուրցբուրգի համալսարանի պրոֆեսոր։ Հետագայում աշխատել է Էրթանգենի-Նյուրնբերգ համալսարանում (Ֆրայբուրգ իմ Բրայսգաու քաղաք)։ 1983- 2003 թվականներին եղել է Հայդելբերգ քաղաքի քաղցկեղի հետազոտության գերմանական կենտրոնի ղեկավարը։

Հասարակական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2016 թվականին Հարալդ Զուր Հաուզենը նամակ է գրել Գրինփիս միջազգային հասարակական բնապահպանական կազմակերպությանը, Միավորված ազգերի կազմակերպությանը և աշխարհի բազմաթիվ երկրների կառավարություններին՝ կոչ անելով դադարեցնել պայքարը գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմի դեմ[17][18][19]։

Պարգևներ և մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]