Jump to content

Հարալդ Զուր Հաուզեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հարալդ Զուր Հաուզեն
գերմ.՝ Harald zur Hausen
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 11, 1936(1936-03-11)[1][2][3]
ԾննդավայրԳելզենկիրխեն, Նացիստական Գերմանիա[4]
Մահացել էմայիսի 29, 2023(2023-05-29)[5][6] (87 տարեկան)
Մահվան վայրՀայդելբերգ
Քաղաքացիություն Գերմանիա
ԿրթությունԲոննի համալսարան, Համբուրգի համալսարան, University of Düsseldorf? և Հայդելբերգի համալսարան
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան[4]
Մասնագիտությունվիրուսաբան, բժիշկ, համալսարանի դասախոս և ուռուցքաբան
ԱշխատատուԷրլանգեն-Նյուրնբերգի համալսարան[7], Ֆրայբուրգի համալսարան[7], Հայդելբերգի համալսարան, JMU և Փենսիլվանիայի համալսարան
ԱմուսինEthel-Michele de Villiers?[8]
Պարգևներ և
մրցանակներ
«Գերմանիայի Դաշնային Հանրապետությանը մատուցած ծառայությունների համար» շքանշանի սպայական մեծ խաչ Հյուսիսային Հռենոս-Վեսթֆալիայի ծառայությունների համար շքանշան[16] Գիտության և արվեստի Բաբարիական Մաքսիմիլիանի շքանշան Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակ[9][10] «Բադեն-Վյուրթեմբերգ երկրամասին մատուցած ծառայությունների համար» շքանշան

M. W. Beijerinck Prize for Virology?

Գայդների միջազգային պարգև

William B. Coley Award?

[11]

German Cancer Aid Award?

Պաուլ Էրլիխի և Լյուդվիգ Դամշտեդտերի մրցանակ

Tsungming Tu Award?

Jacob-Henle-Medaille?

German Cancer Award?

Ernst Jung Prize for Medicine?

Johann Georg Zimmermann Medal?

Johann Gottlieb Fichte Prize?

Loeffler-Frosch medal?

Warren Alpert Foundation Prize?

ASTDA Distinguished Career Award?

[12]

Ռոբերտ Կոխի անվան մրցանակ

[13][14]

Charles S. Mott Prize?

[15]

Մահիդոլ արքայազնի մրցանակ

Ամերիկյան գիտության զարգացմանն օժանդակող միության անդամ

[17]

AACR Award for Lifetime Achievement in Cancer Research?

[18] և

doctor honoris causa from the University of Franche-Comté?

[19][20]
ԱնդամությունԲեռլինի գիտությունների ակադեմիա, Լեոպոլդինա, Հայդելբերգի գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[21], Լեհական գիտությունների ակադեմիա, Մոլեկուլային կենսաբանության եվրոպական կազմակերպություն, Եվրոպական ակադեմիա[22] և Սլովենական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա
 Harald zur Hausen Վիքիպահեստում

Հարալդ Զուր Հաուզեն (գերմ.՝ Harald zur Hausen, մարտի 11, 1936(1936-03-11)[1][2][3], Գելզենկիրխեն, Նացիստական Գերմանիա[4] - մայիսի 29, 2023(2023-05-29)[5][6], Հայդելբերգ), գերմանացի բժիշկ և գիտնական, մարդու մոտ արգանդի վզիկի քաղցկեղ առաջացնող պապիլոմա վիրուսի հայտնագործման համար արժանացել է Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակի, պատվավոր պրոֆեսոր, Երևանի պետական բժշկական համալսարանի պատվավոր դոկտոր[23]։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարալդ Զուր Հաուզենը ծնվել է Գերմանիայի Գելզենկիրխեն քաղաքում, ընդունվել է Ֆիխտա քաղաքի գիմնազիան, դասավանդել է բժշկություն Բոննի, Համբուրգի, Դյուսելդորֆի համալսարաններում։ 1960 թվականին Դյուսելդորֆի Հայնրիխ Հայնեի համալսարանում դասավանդելու ընթացքում ստացել է բժշկական գիտությունների դոկտորի աստիճան և զբավել բժշկությամբ։ 1960-ական թվականների կեսերին նա մեկնել է Ֆիլադելֆիա, որտեղ նախ աշխատել է Ֆիլադելֆիայի մանկական հիվանդանոցում, ապա՝ դասավանդել Փենսիլվանիայի համալսարանում։ 1969 թվականին վերադարձել է Գերմանիա և դարձել Վյուրցբուրգի համալսարանի պրոֆեսոր։ Հետագայում աշխատել է Էրթանգենի-Նյուրնբերգ համալսարանում (Ֆրայբուրգ իմ Բրայսգաու քաղաք)։ 1983- 2003 թվականներին եղել է Հայդելբերգ քաղաքի քաղցկեղի հետազոտության գերմանական կենտրոնի ղեկավարը։

Հասարակական գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2016 թվականին Հարալդ Զուր Հաուզենը նամակ է գրել Գրինփիս միջազգային հասարակական բնապահպանական կազմակերպությանը, Միավորված ազգերի կազմակերպությանը և աշխարհի բազմաթիվ երկրների կառավարություններին՝ կոչ անելով դադարեցնել պայքարը գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմի դեմ[24][25][26]։

Պարգևներ և մրցանակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Deutsche Nationalbibliothek Record #121279731 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Nobel laureate Harald zur Hausen has passed away — German Cancer Research Center, 2023.
  6. ↑ 6,0 6,1 6,2 Traueranzeigen von Harald zur Hausen (գերմ.)
  7. ↑ 7,0 7,1 https://www.thelancet.com/journals/lancet/article/PIIS0140-6736(23)01319-3/fulltext
  8. ↑ Harald zur Hausen, virologist, 1936-2023
  9. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2008
  10. ↑ The Nobel Prize amounts
  11. ↑ https://www.cancerresearch.org/william-b-coley-award
  12. ↑ ASTDA Awards
  13. ↑ Robert Koch Award
  14. ↑ Robert-Koch-Preis 2023 für Pionierarbeit in der Immunologie geht an US-Amerikaner und Spanier
  15. ↑ GM Cancer Previous Prize Winners
  16. ↑ Ministerpräsident Armin Laschet verleiht den Landesverdienstorden an zehn Bürgerinnen und Bürger
  17. ↑ 2017 AAAS Fellows Recognized for Advancing Science — 2017.
  18. ↑ https://www.aacr.org/professionals/research/scientific-achievement-awards-and-lectureships/scientific-award-recipients/aacr-award-lifetime-achievement-recipients/
  19. ↑ https://endirect.univ-fcomte.fr/publication/docteurs-honoris-causa-de-luniversit-de-franche-comt/
  20. ↑ http://www-old.univ-fcomte.fr/pages/fr/ecoles-doctorales---universite-de-franche-comte-142.html
  21. ↑ Notable Names Database — 2002.
  22. ↑ Harald zur Hausen — AE.
  23. ↑ www.ysmu.am https://www.ysmu.am/hy/main/update_your_browser/. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 23-ին. {{cite web}}: Missing or empty |title= (օգնություն)
  24. ↑ 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs
  25. ↑ Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)
  26. ↑ Список нобелевских лауреатов подписавших письмо
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հարալդ Զուր Հաուզեն» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հարալդ_Զուր_Հաուզեն&oldid=10248175» էջից