Հարալդ Զուր Հաուզեն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Gnome globe current event.svg
 Սա հոդված է վերջերս մահացած մարդու մասին:
Որոշակի տեղեկությունները, ինչպիսիք են՝ մահվան կամ դրան նախորդող իրադարձությունների հանգամանքները, կարող են հաճախակի փոփոխվել՝ կախված այդ հանգամանքների ի հայտ գալուց: Այն դեպքում, երբ ապակառուցողական խմբագրումներ են եղել, դիմե՛ք ադմինիստրատորներին:
Հարալդ Զուր Հաուզեն
գերմ.՝ Harald zur Hausen
Դիմանկար
Ծնվել էմարտի 11, 1936(1936-03-11)[1][2][3]
ԾննդավայրԳելզենկիրխեն, Նացիստական Գերմանիա
Մահացել էմայիսի 28, 2023(2023-05-28)[4] (87 տարեկան)
Մահվան վայրՀայդելբերգ, Կարլսրուեի ադմինիստրատիվ օկրուգ, Բադեն-Վյուրթեմբերգ, Գերմանիա
ՔաղաքացիությունFlag of Germany.svg Գերմանիա
ԿրթությունԲոննի համալսարան, Համբուրգի համալսարան, University of Düsseldorf? և Հայդելբերգի համալսարան
Գիտական աստիճանդոկտորի աստիճան[5]
Մասնագիտությունվիրուսաբան, բժիշկ, համալսարանի դասախոս և ուռուցքաբան
ԱշխատավայրԷրլանգեն-Նյուրնբերգի համալսարան, Ֆրայբուրգի համալսարան, Հայդելբերգի համալսարան, JMU և Փենսիլվանիայի համալսարան
Պարգևներ և
մրցանակներ
ԱնդամությունԲեռլինի գիտությունների ակադեմիա, Լեոպոլդինա, Հայդելբերգի գիտությունների ակադեմիա, Հունգարիայի գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[14], Լեհական գիտությունների ակադեմիա, Մոլեկուլային կենսաբանության եվրոպական կազմակերպություն, Եվրոպական ակադեմիա[15] և Սլովենական գիտությունների և արվեստների ակադեմիա
Commons-logo.svg Harald zur Hausen Վիքիպահեստում

Հարալդ Զուր Հաուզեն (գերմ.՝ Harald zur Hausen, մարտի 11, 1936(1936-03-11)[1][2][3], Գելզենկիրխեն, Նացիստական Գերմանիա - մայիսի 28, 2023(2023-05-28)[4], Հայդելբերգ, Կարլսրուեի ադմինիստրատիվ օկրուգ, Բադեն-Վյուրթեմբերգ, Գերմանիա), գերմանացի բժիշկ և գիտնական, մարդու մոտ արգանդի վզիկի քաղցկեղ առաջացնող պապիլոմա վիրուսի հայտնագործման համար արժանացել է Բժշկության կամ ֆիզիոլոգիայի Նոբելյան մրցանակի, պատվավոր պրոֆեսոր, Երևանի պետական բժշկական համալսարանի պատվավոր դոկտոր[16]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարալդ Զուր Հաուզենը ծնվել է Գերմանիայի Գելզենկիրխեն քաղաքում, ընդունվել է Ֆիխտա քաղաքի գիմնազիան, դասավանդել է բժշկություն Բոննի, Համբուրգի, Դյուսելդորֆի համալսարաններում։ 1960 թվականին Դյուսելդորֆի Հայնրիխ Հայնեի համալսարանում դասավանդելու ընթացքում ստացել է բժշկական գիտությունների դոկտորի աստիճան և զբավել բժշկությամբ։ 1960-ական թվականների կեսերին նա մեկնել է Ֆիլադելֆիա, որտեղ նախ աշխատել է Ֆիլադելֆիայի մանկական հիվանդանոցում, ապա՝ դասավանդել Փենսիլվանիայի համալսարանում։ 1969 թվականին վերադարձել է Գերմանիա և դարձել Վյուրցբուրգի համալսարանի պրոֆեսոր։ Հետագայում աշխատել է Էրթանգենի-Նյուրնբերգ համալսարանում (Ֆրայբուրգ իմ Բրայսգաու քաղաք)։ 1983- 2003 թվականներին եղել է Հայդելբերգ քաղաքի քաղցկեղի հետազոտության գերմանական կենտրոնի ղեկավարը։

Հասարակական գործունեություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2016 թվականին Հարալդ Զուր Հաուզենը նամակ է գրել Գրինփիս միջազգային հասարակական բնապահպանական կազմակերպությանը, Միավորված ազգերի կազմակերպությանը և աշխարհի բազմաթիվ երկրների կառավարություններին՝ կոչ անելով դադարեցնել պայքարը գենետիկորեն մոդիֆիկացված օրգանիզմի դեմ[17][18][19]։

Պարգևներ և մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.) / Hrsg.: Bibliographisches Institut & F. A. Brockhaus, Wissen Media Verlag
  3. ↑ 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Nobel laureate Harald zur Hausen has passed away — German Cancer Research Center, 2023.
  5. ↑ Deutsche Nationalbibliothek Record #121279731 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  6. ↑ The Nobel Prize in Physiology or Medicine 2008
  7. ↑ The Nobel Prize amounts
  8. ↑ ASTDA Awards
  9. ↑ Robert Koch Award
  10. ↑ Robert-Koch-Preis 2023 für Pionierarbeit in der Immunologie geht an US-Amerikaner und Spanier
  11. ↑ GM Cancer Previous Prize Winners
  12. ↑ Ministerpräsident Armin Laschet verleiht den Landesverdienstorden an zehn Bürgerinnen und Bürger
  13. ↑ 2017 AAAS Fellows Recognized for Advancing Science — 2017.
  14. ↑ Notable Names Database — 2002.
  15. ↑ Harald zur Hausen — AE.
  16. ↑ www.ysmu.am https://www.ysmu.am/hy/main/update_your_browser/։ Վերցված է 2019-05-23 
  17. ↑ 107 Nobel laureates sign letter blasting Greenpeace over GMOs
  18. ↑ Laureates Letter Supporting Precision Agriculture (GMOs)
  19. ↑ Список нобелевских лауреатов подписавших письмо
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Հարալդ_Զուր_Հաուզեն&oldid=8703770» էջից