Կորադո Ջինի

Կորադո Ջինի; իտալ.՝ Corrado Gini
Ծնվել է	մայիսի 23, 1884; Մոտա դի Լիվենցա, Տրևիզո, Վենետո, Իտալիա
Մահացել է	մարտի 13, 1965 (80 տարեկան); Հռոմ, Իտալիա
Քաղաքացիություն	Իտալիա և Իտալիայի թագավորություն
Մասնագիտություն	տնտեսագետ, վիճակագրագետ, սոցիոլոգ, ժողովրդագիր և քաղաքական գործիչ
Հաստատություն(ներ)	Հռոմի Սապիենզա համալսարան, Պադովայի համալսարան և Կալյարի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	տնտեսագիտություն, Վիճակագրություն և Ժողովրդագրություն
Անդամակցություն	Լինչեի ազգային ակադեմիա, Italian Statistical Society? և Տնտեսաչափական ընկերություն
Ալմա մատեր	Բոլոնիայի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	իտալերեն
Պարգևներ	Էկոնոմետրիկ միության անդամ

Կորադո Ջինի (իտալ.՝ Corrado Gini, մայիսի 23, 1884(1884-05-23)^[1]^[2], Մոտա դի Լիվենցա, Տրևիզո, Վենետո, Իտալիա - մարտի 13, 1965(1965-03-13)^[1]^[2], Հռոմ, Իտալիա), իտալացի վիճակագիր, սոցիոլոգ, ժողովրդագիր և տնտեսագետ, ֆաշիզմի առաջատար տեսաբաններից և գաղափարախոսներից մեկը։ «Ֆաշիզմի գիտական հիմքերը» գրքի հեղինակն է (1927)։ Օրգանական կոնցեպցիայի և ազգությունների նկատմամբ դրա կիրառման կողմնակից է^[4]։

Մշակել է հայտնի «Ջինիի գործակիցը»՝ Լորենցի կորի հանրահաշվական մեկնաբանումը։

Գիտական կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կորադո Ջինին ծնվել է 1884 թվականի մայիսի 23-ին Տրևիզո քաղաքից ոչ հեռու գտնվող Մոտա Դի Լիվենցայում՝ հարուստ հողատերերի ընտանիքում։

Ուսանել է Բոլոնիայի համալսարանի իրավագիտության ֆակուլտետում՝ միաժամանակ ուսումնասիրելով մաթեմատիկա, տնտեսություն և կենսաբանություն։ Ավարտելով Բոլոնիայի համալսարանը, 1905 թվականին, նա դասավանդել է Կալյարիի (1910 թվականից), Պադովայի (1913 թվականից) և Հռոմի (1925 թվականից) համալսարաններում՝ զբաղեցնելով կենսաչափության, ժողովրդագրության, սահմանադրական իրավունքի, քաղաքատնտեսություն, սոցիոլոգիայի և վիճակագրության պրոֆեսորի պաշտոնները։ Նրա շահերը զգալիորեն դուրս էին գալիս վիճակագրության և իրավագիտության ձևական սահմաններից։ Հռոմի համալսարանում նա հիմնադրել է սոցիոլոգիայի ամբիոնը, որը գլխավորել է։

Կորադո Ջինին 1920 թվականին հիմնադրել է Metron վիճակագրական ամսագիրը, որը ղեկավարել է մինչև իր մահը։ Այս ամսագիրը հրապարակման էր ընդունում միայն հոդվածներ, որոնք ունեն գործնական կիրառություն^[5]։

Ջինին և ֆաշիզմը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1920-ական թվականներին Ջինին սերտորեն շփվում էր Բենիտո Մուսոլինիի հետ։ Ջինին ֆաշիստական գաղափարի կողմնակից էր և գրել է «Ֆաշիզմի գիտական հիմքերը» հոդվածը, որում ֆաշիստների գաղափարները հիմնավորում էր սոցիալական և կենսաբանական գործընթացների (օրգանական) և սոցիալական դարվինիզմի միջև նմանության տեսանկյունից։ Լինելով նաև եվգենիկայի կողմնակից և նրա կապը ժողովրդագրության հետ, Ջինին կազմակերպել է մարդաբանական արշավ դեպի Լեհաստան՝ այդ երկրի բնակչության, մասնավորապես, կարաիմովի ուսումնասիրության համար։ Հույս էր հայտնում, որ նացիստական Գերմանիայի և ֆաշիստական Իտալիայի հաղթանակը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմում կփոխի մարդկային հասարակության կառուցվածքը։ Սակայն Կորադո Ջինին ոչ մի կերպ չի աջակցել ռասայական օրենքներին և հրեաների իրավունքների սահմանափակմանը, որոնք տեղի են ունեցել դրանց հիման վրա Գերմանիայում և Իտալիայում^[6]^[7]։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1926 թվականին Կորադո Ջինին կազմակերպել է Հռոմի վիճակագրության կենտրոնական ինստիտուտը, բոլոր իտալական վիճակագրական ծառայությունների միասնական կենտրոնը և դարձել նրա նախագահը։ Այդ պաշտոնից ազատվել է 1932 թվականին^[8]։

1933 թվականին եղել է միջազգային սոցիոլոգիական ինստիտուտի փոխնախագահ։
1934 թվականին՝ Իտալիայի գենետիկայի և եվգենիկայի ընկերության նախագահ։
1935 թվականին՝ Լատինական Ամերիկայի երկրներում եվգենիկ ընկերությունների միջազգային ֆեդերացիայի նախագահ։
1937 թվականին՝ իտալական սոցիոլոգիական ընկերության նախագահ։
1941 թվականին՝ իտալական վիճակագրական ընկերության նախագահ։
1957 թվականին պարգևատրվել է իտալական կրթությանը մատուցած ծառայությունների համար ոսկե մեդալով։ 1962 թվականին եղել է Դեի Լինչեի ակադեմիայի անդամ^[9]։
1962 թվականից՝ Իտալիայի սոցիոլոգիական և վիճակագրական ընկերությունների նախագահ։

Պատվավոր կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կորադո Ջինիին շնորհվել են հետևյալ պատվավոր աստիճանները՝

Միլանի Սուրբ Սրտի Կաթոլիկ համալսարանի տնտեսագիտության դոկտոր (1932),
Սոցիոլոգիայի դոկտոր Ժնևի համալսարանում (1934),
Հարվարդի համալսարանի գիտությունների դոկտոր (1936),
Հասարակական գիտությունների դոկտոր Կորդովայի համալսարանում, Արգենտինա (1963)։

Համառոտ մատենագիտություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Il sesso dal punto di vista statistica: le leggi della produzione dei sessi (1908)
Sulla misura della concentrazione e della variabilità dei caratteri (1914)
Quelques considérations au sujet de la construction des nombres indices des prix et des questions analogues (1924)
Lezioni di Politica Economica (1926).
The Scientific Basis of Fascism (1927).
The Scientific Basis of Fascism, Political Science Quarterly, Vol. 42, No. 1 (Mar., 1927), pp. 99–115 (17 pages) at JSTOR
Memorie di metodologia statistica. Vol.1: Variabilità e Concentrazione (1955)
Memorie di metodologia statistica. Vol.2: Transvariazione (1960)

Թարգմանություններ ռուսերեն լեզվով[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Средние величины. / Науч. ред. и вступ. статья Г. Г. Пирогова и С. Д. Горшенина. — М.: Статистика, 1970. — 447 с.
Логика в статистике. — М.: Статистика, 1973. — 125 с.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
↑ ^3,0 ^3,1 https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam
↑ Aaron Gillette. Racial theories in fascist Italy. London, England, UK; New York, New York, USA. Pp. 40.
↑ «Corrado Gini's Biography». Società Italiana di Statistica (SIS). Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ նոյեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
↑ Mikhail Kizilov, The Karaites of Galicia: An Ethnoreligious Minority Among the Ashkenazim, the Turks, and the Slavs, 1772—1945, BRILL, 2009 pp.278ff.
↑ Riccardo Calimani, Storia degli ebrei italiani, vol.3, Mondadori 2015 p.583.
↑ «Tales of Statisticians | Corrado Gini». www.umass.edu. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 28-ին.
↑ Boldrini, Marcello Corrado Gini(անգլ.) // Journal of the Royal Statistical Society. Series A (General)^[en] : journal. — 1966. — Т. 129. — № 1. — С. 148—150.

[_c496a0620d8026c7-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_514d311828cc3762-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.

[_d18495377720cee7-3] 3,0 ^3,1 https://www.econometricsociety.org/society/organization-and-governance/fellows/memoriam

[4] Aaron Gillette. Racial theories in fascist Italy. London, England, UK; New York, New York, USA. Pp. 40.

[5] «Corrado Gini's Biography». Società Italiana di Statistica (SIS). Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ նոյեմբերի 6-ին. Վերցված է 2016 թ․ նոյեմբերի 5-ին.

[6] Mikhail Kizilov, The Karaites of Galicia: An Ethnoreligious Minority Among the Ashkenazim, the Turks, and the Slavs, 1772—1945, BRILL, 2009 pp.278ff.

[7] Riccardo Calimani, Storia degli ebrei italiani, vol.3, Mondadori 2015 p.583.

[8] «Tales of Statisticians | Corrado Gini». www.umass.edu. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ նոյեմբերի 28-ին.

[9] Boldrini, Marcello Corrado Gini(անգլ.) // Journal of the Royal Statistical Society. Series A (General)^[en] : journal. — 1966. — Т. 129. — № 1. — С. 148—150.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]