Կարմրիք

Կարմրիք, գյուղ Արևմտյան Հայաստանում, Էրզրումի վիլայեթի Կիսկիմի գավառակում։ Գտնվում էր Ճորոխ գետի աջ կողմում, Կարմրիք գետի ափին, լայնատարած լեռնադաշտի արևմտյան եզերքին։

Անվան ստուգաբանություն

Գյուղի անվանումն առաջացել է շրջակայքում եղած կարմրավուն հողի պատճառով։

Պատմություն

Գյուղը հիմնադրվել է Անիից եկած գաղթականներով, որոնք սկզբում հաստատվել էին Կարմրիքի մոտ գտնվող Գեղ բնակավայրում, սակայն վերջինիս հողը բերրի չի եղել և նրանք տեղափոխվել և հիմնել են Կարմրիքը։

1897 թվականին գյուղն ամբողջովին այրվել, իսկ հետո վերաշինվել է։

1915 թվականի Մեծ եղեռնի ժամանակ բնակիչները սրի քաշվեցին, իսկ գյուղն ավերվեց։ Փրկվել են ընդամենը 20 կին և երեխա, որոնք 1919 թվականին «Տայք» միության շանքերով փոխադրվել են Կովկաս և Ուկրաինա։ Գյուղն այժմ ավերակ է։

Բնակչություն

XX դարի սկզբին ուներ 1190 բնակիչ՝ մեծ մասը հայեր։ 1914 թվականին ուներ 1140 (170 տուն) բնակիչ։Այստեղ ապրում էին նաև մի քանի տուն լազեր և թուրքեր։

Տնտեսություն

Զբաղվում էին հողագործությամբ, անասնապահությամբ, այգեգործությամբ։ Գյուղն հայտնի էր իր ընտիր խաղողով։

Պատմամշակութային կառույցներ

Կարմրիքն ուներ Ս. Հայր Հովսեփ անունով եկեղեցի։ Գյուղից հարավ-արևելք՝ Ծերկանց գյուղի մոտակայքում կա Ս. Գրիգոր Լուսավորիչ անունով մատուռ։

Կրթություն

Գյուղում գործում էր հայկական երկսեռ ուսումնարան՝ երկհարկանի քարակերտ շենքով։

Անվանի մարդիկ

Կարմրիքում է ծնվել քիմիկոս դոկտոր Ս. Եղիկյանը։

Կարմրիք գյուղ մոտ կա մեծ վայր Ամպարեք անունով։

Աղբյուրներ

• «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
• Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 339)։