Խաքանի Շիրվանի Աֆզալադդին Իբրահիմ Ալի օղլի (պարսկերեն՝ خاقانی, մոտ 1120, Շիրվան, Շիրվանշահերի պետություն[1] - մոտ 1199, Թավրիզ, Ելտկուզյանների պետություն)[2], պարսիկ բանաստեղծ։ Վաղ երիտասարդության տարիներին գրական ճանաչում ստանալով՝ Խաքանին հրավիրվել է շիրվանշահերի պալատ։ Գրել է ներբողքասիդներ՝ Խաքանի (թագավորին պատկանող) կեղծանունով։ 1156 թվականին ճանապարհորդել է Մերձավոր Արևելքում, որի տպավորությունների արդյունք են Տիզբոնի ավերակների վերաբերյալ «Մազաինի ավերակները» (հայերեն հրտ. «Մեդաին») փիլիսոփայական քասիդը և «Երկու Իրաքների նվերը» պոեմը (ավարտել է 1157 թվականին)։ Շիրվանից գաղտնի հեռանալու փորձի համար շահ Ահսաթանի հրամանով Խաքանին բանտարկվել է (1159)։ Այդ ժամանակ էլ գրել է «Բանտայիններ» քասիդաշարը, որը բանաստեղծի խռովարար ոգու արտահայտությունն է։
Խաքանին ստեղծագործել է պարսկերեն և արաբերեն։ Զարգացրել ու կատարելագործել է գազելի ու քասիդի ժանրերը։ Նրա պոեզիայում հիմնականը սիրո, մարդկային անհատի երջանկության, ազատության թեմաներն են։ Խաքանիի պոեզիան իր ազդեցությունն է թողել ադրբեջանական, Մերձավոր և Միջին Արևելքի գրականության զարգացման վրա։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 5, էջ 44)։
Khaqani Վիքիպահեստում
