ԽՍՀՄ շախմատի առաջնություն
| ԽՍՀՄ շախմատի առաջնություն | |
|---|---|
| Տեսակ | Ազգային առաջնություն |
| Ծագման երկիր | ԽՍՀՄ |
ԽՍՀՄ շախմատի առաջնությունն անցկացվել է 1920-1991 թվականներին։ 1920 թվականի մրցաշարն անցկացվել է որպես Համառուսական շախմատի օլիմպիադա, սակայն հետագայում այս մրցաշարը ճանաչվել է ԽՍՀՄ առաջին առաջնություն։
Ժամանակագրական աղյուսակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
| № | Ամսաթիվը | Վայրը | Չեմպիոն | Արդյունք |
|---|---|---|---|---|
| 1 | 4 - 24 հոկտեմբերի 1920 | .svg){kind=small} Մոսկվա
|
Ալեքսանդր Ալյոխին[1] | 15-ից 12 (+9 −0 =6) |
| 2 | 8 - 24 հուլիսի 1923 | Պետրոգրադ
|
Պյոտր Ռոմանովսկի[2] | 12-ից 10 (+9 −1 =2) |
| 3 | 23 օգոստոսի - 15 սեպտեմբերի 1924 | Մոսկվա
|
Էֆիմ Բոգոլյուբով[3] | 17-ից 15 (+13 −0 =4) |
| 4 | 11 օգոստոսի - 6 սեպտեմբերի 1925 | Լենինգրադ
|
Էֆիմ Բոգոլյուբով (2)[4] | 19-ից 14 (+11 −2 =6) |
| 5 | 26 սեպտեմբերի - 25 հոկտեմբերի 1927 | Մոսկվա
|
Ֆյոդոր Բոգատիրչուկ Պյոտր Ռոմանովսկի (2)[5] |
20-ից 14½ (+10 −1 =9) 20-ից 14½ (+12 −3 =5) |
| 6 | 2 - 20 սեպտեմբերի 1929 | .svg){kind=small} Օդեսա
|
Բորիս Վերլինսկի[6] | 5-ից 4 (+4 −1 =0) и 3½ из 4 (+3 −0 =1)[Ն 1] |
| 7 | 10 հոկտեմբերի - 11 նոյեմբերի 1931 | Մոսկվա
|
Միխայիլ Բոտվիննիկ[7] | 17-ից 13½ (+12 −2 =3) |
| 8 | 16 օգոստոսի - 9 սեպտեմբերի 1933 | Լենինգրադ
|
Միխայիլ Բոտվիննիկ (2)[8] | 19-ից 14 (+11 −2 =6) |
| 9 | 7 դեկտեմբերի 1934 - 2 հունվարի 1935 | Լենինգրադ
|
Գրիգորի Լևենֆիշ Իլյա Ռաբինովիչ[9] |
19-ից 12 (+8 −3 =8) 19-ից 12 (+9 −4 =6) |
| 10 | 12 ապրիլի - 14 մայիսի 1937 | .svg){kind=small} Թբիլիսի
|
Գրիգորի Լևենֆիշ (2)[10] | 19-ից 12½ (+9 −3 =7) |
| 11 | 15 ապրիլի - 16 մայիսի 1939 | Լենինգրադ
|
Միխայիլ Բոտվիննիկ (3) | 17-ից 12½ (+8-0=9) |
| 12 | 5 սեպտեմբերի - 3 հոկտեմբերի 1940 | Մոսկվա
|
Անդրե Լիլիենտալ Իգոր Բոնդարեվսկի |
19-ից 13½ (+8-0=11) 19-ից 13½ (+10-2=7) |
| 13 | 21 մայիսի - 17 Հունիսի 1944 | Մոսկվա
|
Միխայիլ Բոտվիննիկ (4) | 16-ից 12½ (+11-2=3) |
| 14 | 1 Հունիսի - 3 Հուլիսի 1945 | Մոսկվա
|
Միխայիլ Բոտվիննիկ (5) | 17-ից 15 (+13-0=4) |
| 15 | 2 փետրվարի - 8 մարտի 1947 | Լենինգրադ
|
Պաուլ Կերես | 19-ից 14 (+10-1=8) |
| 16 | 10 նոյեմբերի - 13 դեկտեմբերի 1948 | Մոսկվա
|
Դավիդ Բրոնշտեյն Ալեքսանդր Կոտով |
18-ից 12 (+7-1=10) 18-ից 12 (+10-4=4) |
| 17 | 16 հոկտեմբերի - 20 նոյեմբերի 1949 | Մոսկվա
|
Վասիլի Սմիսլով Դավիդ Բրոնշտեյն (2) |
19-ից 13 (+9-2=8) ԲԳ=117,75 19-ից 13 (+8-1=10) ԲԳ=114,0[Ն 2] |
| 18 | 10 նոյեմբերի - 12 դեկտեմբերի 1950 | Մոսկվա
|
Պաուլ Կերես (2) | 17-ից 11½ (+8-2=7) |
| 19 | 11 նոյեմբերի - 14 դեկտեմբերի 1951 | Մոսկվա
|
Պաուլ Կերես (3) | 17-ից 12 (+9-2=6) |
| 20 | 29 նոյեմբերի - 29 դեկտեմբերի 1952 | Մոսկվա
|
Միխայիլ Բոտվիննիկ (6) | 19-ից 13½ (+9-1=9) |
| 21 | 7 հունվարի - 7 փետրվարի 1954 | Կիև
|
Յուրի Ավերբախ | 19-ից 14½ (+10-0=9) |
| 22 | 11 փետրվարի - 15 մարտի 1955 | Մոսկվա
|
Էֆիմ Գելեր | 19-ից 12 (+10-5=4) |
| 23 | 10 հունվարի - 15 փետրվարի 1956 | Լենինգրադ
|
Մարկ Տայմանով | 17-ից 11½ (+8-2=7) |
| 24 | 20 հունվարի - 22 փետրվարի 1957 | Մոսկվա
|
Միխայիլ Տալ | 21-ից 14 (+9-2=10) |
| 25 | 12 հունվարի - 14 փետրվարի 1958 | .svg){kind=small} Ռիգա
|
Միխայիլ Տալ (2) | 18-ից 12½ (+10-3=5) |
| 26 | 9 հունվարի - 11 փետրվարի 1959 | Թբիլիսի
|
Տիգրան Պետրոսյան | 19-ից 13½ (+8-0=11) |
| 27 | 26 հունվարի - 26 փետրվարի 1960 | Լենինգրադ
|
Վիկտոր Կորչնոյ | 19-ից 14 (+12-3=4) |
| 28 | 11 հունվարի - 11 փետրվարի 1961 | Մոսկվա
|
Տիգրան Պետրոսյան (2) | 19-ից 13½ (+9-1=9) |
| 29 | 16 նոյեմբերի - 12 դեկտեմբերի 1961 | .svg){kind=small} Բաքու
|
Բորիս Սպասկի | 20-ից 14½ (+10-1=9) |
| 30 | 21 նոյեմբերի - 20 դեկտեմբերի 1962 | .svg){kind=small} Երևան
|
Վիկտոր Կորչնոյ (2) | 19-ից 14 (+10-1=8) |
| 31 | 23 նոյեմբերի - 27 դեկտեմբերի 1963 | Լենինգրադ
|
Լեոնիդ Շտեյն | 19-ից 12 (+6-1=12) |
| 32 | 25 դեկտեմբերի 1964 - 27 հունվարի 1965 | Կիև
|
Վիկտոր Կորչնոյ (3) | 19-ից 15 (+11-0=8) |
| 33 | 21 նոյեմբերի - 24 դեկտեմբերի 1965 | .svg){kind=small} Տալլին
|
Լեոնիդ Շտեյն (2) | 19-ից 14 (+10-1=8) |
| 34 | 28 դեկտեմբերի 1966 - 2 փետրվարի 1967 | Թբիլիսի
|
Լեոնիդ Շտեյն (3) | 20-ից 13 (+8-2=10) |
| 35 | 7 - 26 դեկտեմբերի 1967 | Խարկով
|
Լև Պոլուգաևսկի Միխայիլ Տալ (3) |
13-ից 10 13-ից 10[Ն 3] |
| 36 | 30 դեկտեմբերի 1968 - 1 փետրվարի 1969 |  Ալմաթի
|
Լև Պոլուգաևսկի (2) | 19-ից 12½ (+7-1=11) |
| 37 | 6 սեպտեմբերի - 12 հոկտեմբերի 1969 | Մոսկվա
|
Տիգրան Պետրոսյան (3) | 22-ից 14 (+6-0=16) |
| 38 | 25 նոյեմբերի - 28 դեկտեմբերի 1970 | Ռիգա
|
Վիկտոր Կորչնոյ (4) | 21-ից 16 (+12-1=8) |
| 39 | 15 սեպտեմբերի - 17 հոկտեմբերի 1971 | Լենինգրադ
|
Վլադիմիր Սավոն | 21-ից 15 (+9-0=12) |
| 40 | 16 նոյեմբերի - 19 դեկտեմբերի 1972 | Բաքու
|
Միխայիլ Տալ (4) | 21-ից 15 (+9-0=12) |
| 41 | 1 - 27 հոկտեմբերի 1973 | Մոսկվա
|
Բորիս Սպասկի (2) | 17-ից 11½ (+7-1=9) |
| 42 | 30 նոյեմբերի - 23 դեկտեմբերի 1974 | Լենինգրադ
|
Ալեքսանդր Բելյավսկի Միխայիլ Տալ (5) |
15-ից 9½ (+6-2=7) 15-ից 9½ (+6-2=7) |
| 43 | 28 նոյեմբերի - 22 դեկտեմբերի 1975 | Երևան
|
Տիգրան Պետրոսյան (4) | 15-ից 10 (+6-1=8) |
| 44 | 26 նոյեմբերի - 24 դեկտեմբերի 1976 | Մոսկվա
|
Անատոլի Կարպով | 17-ից 12 (+8-1=8) |
| 45 | 28 նոյեմբերի - 22 դեկտեմբերի 1977 | Լենինգրադ
|
Բորիս Գուլկո Իոսիֆ Դորֆման |
15-ից 9½ (+4-0=11) 15-ից 9½ (+4-0=11) |
| 46 | 1 - 28 դեկտեմբերի 1978 | Թբիլիսի
|
Միխայիլ Տալ (6) Վիտալի Ցեշկովսկի |
17-ից 11 (+5-0=12) 17-ից 11 (+6-1=10) |
| 47 | 29 նոյեմբերի - 27 դեկտեմբերի 1979 | .svg){kind=small} Մինսկ
|
Էֆիմ Գելեր (2) | 17-ից 11½ (+6-0=11) |
| 48 | 25 դեկտեմբերի 1980 - 21 հունվարի 1981 | Վիլնյուս
|
Լև Պսախիս Ալեքսանդր Բելյավսկի (2) |
17-ից 10½ (+8-4=5) 17-ից 10½ (+6-2=9) |
| 49 | 27 նոյեմբերի - 22 դեկտեմբերի 1981 | Բիշքեկ | Գարրի Կասպարով Լև Պսախիս (2) |
17-ից 12½ (+10-2=5) 17-ից 12½ (+9-1=7) |
| 50 | 2 - 28 ապրիլի 1983 | Մոսկվա
|
Անատոլի Կարպով (2) | 15-ից 9½ (+5-1=9) |
| 51 | 2 - 28 ապրիլի 1984 | Լվով
|
Անդրեյ Սոկոլով | 17-ից 12½ (+8-0=9) |
| 52 | 22 հունվարի - 19 փետրվարի 1985 | Ռիգա
|
Միխայիլ Գուրեվիչ | 19-ից 11 (+6-3=10) |
| 53 | 2 - 28 ապրիլի 1986 | Կիև
|
Վիտալի Ցեշկովսկի (2) | 17-ից 11 (+6-1=10) |
| 54 | 4 - 29 մարտի 1987 | Մինսկ
|
Ալեքսանդր Բելյավսկի (3) | 17-ից 11 (+7-2=8) |
| 55 | 25 Հուլիսի - 19 օգոստոսի 1988 | Մոսկվա
|
Անատոլի Կարպով (3) Գարրի Կասպարով (2) |
17-ից 11½ (+6-0=11) 17-ից 11½ (+6-0=11) |
| 56 | 22 սեպտեմբերի - 16 հոկտեմբերի 1989 | Օդեսա
|
Ռաֆայել Վահանյան | 15-ից 9 (+5-2=8) |
| 57 | 18 հոկտեմբերի - 3 նոյեմբերի 1990 | Լենինգրադ
|
Ալեքսանդր Բելյավսկի (4) | 13-ից 8½ (+5-1=7) |
| 58 | 1 - 13 նոյեմբերի 1991 |  Մոսկվա
|
Արտաշես Մինասյան[11] | 11-ից 8½ (+7-1=3)[Ն 4] |
Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 6-րդ առաջնությունն անցկացվեց երկու փուլով. Առաջին փուլ՝ 6 հոգանոց երկու խումբ, երկրորդ փուլը՝ երեք ամենաուժեղը երկու շրջաններում։
- ↑ ԲԳ - Բերգերի գործակից
- ↑ 35-րդ առաջնությունն անցկացվեց շվեյցարական մրցակարգով․ 13 տուր, 126 մասնակից։
- ↑ 58-րդ առաջնությունն անցկացվեց շվեյցարական մրցակարգով․ 11 տուր, 64 մասնակից։
Վիճակագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Միխայիլ Բոտվիննիկը (չհաշված 1941 թվականի խաղային մրցաշարը) և Միխայիլ Տալը վեց անգամ դարձել են ԽՍՀՄ չեմպիոն։
- Չորս անգամ դարձան ԽՍՀՄ չեմպիոն՝ Տիգրան Պետրոսյանը, Վիկտոր Կորչնոյը և Ալեքսանդր Բելյավսկին։
- Երեք անգամ դարձան ԽՍՀՄ չեմպիոն՝ Պաուլ Կերեսը, Լեոնիդ Շտեյնը և Անատոլի Կարպովը (եթե հաշվենք խաղային արդյունքները, ապա նաև Էֆիմ Բոգոլյուբովը, ով արտագաղթից հետո զրկվել է ԽՍՀՄ չեմպիոնի կոչումից և Գրիգորի Լևենֆիշը)
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Воронков С. Б. Шедевры и драмы чемпионатов СССР. 1920—1937. — М.: РИПОЛ классик, 2007. — С. 464.
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». web.archive.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». web.archive.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». web.archive.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». web.archive.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». web.archive.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». web.archive.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «URS-ch07 Moscow 1931». web.archive.org. 2008 թ․ մայիսի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». web.archive.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «Արխիվացված պատճենը». web.archive.org. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «URS-ch10 Tbilisi 1937». web.archive.org. 2008 թ․ մայիսի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մայիսի 17-ին. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.
- ↑ «URS-ch58 Moscow 1991». web.archive.org. 2009 թ․ օգոստոսի 5. Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ օգոստոսի 5-ին. Վերցված է 2023 թ․ դեկտեմբերի 31-ին.