Լունա 2
 | |
| Կազմակերպություն |  ՓԿԲ-1 |
|---|---|
| COSPAR ID | [1] 1959-014A[1] |
| NSSDCA ID | 1959-014A |
| SCN | 00114 |
| Գործարկման ամսաթիվ | 1959 սեպտեմբերի 12 06:39:42 GMT[2] |
| Գործարկման վայր | Բայկոնուր |
| Գործարկման հրթիռ | Լունա |
| Զանգված | 390,2 կգ[3] |
Լունա-2 (ռուս.՝ Луна 2), սկզբում անվանվում էր Երկրորդ Սովետական տիեզերական հրթիռ և կրում էր Լունիկ 2 մականունը մամուլում։ Սովետական Միության տիեզերքի հետազոտության ծրագրի շրջանակներում իրականացվող Լունա ծրագրի վեցերորդ արձակված և երկրորդ հաջողությամբ ավարտված առաքելությունն էր։ Այն առաջին տիեզերական սարքն էր, որ բախվեց Լուսնի մակերևույթին։
Միջմոլորակային կայանը արձակվել է 1959 թվականի սեպտեմբերի 12-ին Լունա կրող հրթիռի միջոցով Բայկոնուր տիեզերակայանից։ Բացի կայանի տեղորոշման և այլ սարքավորումներից կայանի վրա տեղադրված հատուկ սարքավորումներով արտանետվում էր նատրիումի գազային ամպ կայանի հետագծի վիզուալ հետևման համար։ 1959 թվականի սեպտեմբերի 13-ին կայանը բախվեց Լուսնի մակրևույթին Անձրևների ծովի արևելյան մասում Արիստիդ, Արքիմեր և Ավտոկլուս խառնարանների միջև։
Մինչ մակերևույթին բախվելը կայանը պայթեցրել է գունդ մետաղյա հնգանկյուններով, որոնց վրա գրված էր «ԽՍՀՄ» և արձակման ամսաթիվը։ Այս հնգանկյունները պայթյունի հետևանքով սփռվել են բախման վայրից տարբեր ուղղություններով։
«Լունա 2»-ը չի հայտնաբերել որևէ ճառագայթում կամ մագնիսական դաշտ Լուսնի շուրջ։
«Լունա 2»-ի մետաղյա գնդի կրկնօրինակը նվեր է տրվել ԱՄՆ նախագահ Էյզենհաուերին և պահվում էր «Էյզենհաուերի նախագահական կենտրոնի» գրադարանում, ԱՄՆ Կանզաս նահանգի Աբիլին քաղաքում[4]։ Այս գնդի կրկնօրինակը գտնվում է Կանզաս նահանգի Հաթչինսոն քաղաքում գտնվող Կոսմոսֆեր կենտրոնում[5]։
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Luna 2 Launch and Trajectory Information». NASA Space Science Data Coordinated Archive. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 28-ին.
- ↑ Siddiqi, Asif A. (2018). Beyond Earth: A Chronicle of Deep Space Exploration, 1958–2016 (PDF). NASA.
- ↑ «Luna 2». NASA Space Science Data Coordinated Archive. Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 9-ին.
- ↑ Ivanov, Stepan (2017 թ․ սեպտեմբերի 12). «58 years ago: the Soviet space probe, Luna 2, was launched». Russia Beyond. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 18-ին.
- ↑ Dickinson, David (2014 թ․ փետրվարի 6). «A History of Curious Artifacts Sent Into Space». Universe Today. Վերցված է 2019 թ․ մարտի 16-ին.
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Capelotti, P. J. (2014). The Human Archaeology of Space: Lunar, Planetary and Interstellar Relics of Exploration (անգլերեն). McFarland. ISBN 978-0-7864-5994-0.
- Cavallaro, Umberto (2018). The Race to the Moon Chronicled in Stamps, Postcards, and Postmarks: A Story of Puffery vs. the Pragmatic. Springer. ISBN 978-3-319-92153-2.
- Corda, Stephen (2017). Introduction to Aerospace Engineering with a Flight Test Perspective (անգլերեն). John Wiley & Sons. ISBN 978-1-118-95336-5.
- Cox, D. W. (1962). The Space Race; from Sputnik to Apollo, and Beyond. Philadelphia: Chilton Books.
- Daniloff, Nicholas (1972). The Kremlin and the Cosmos. New York: Alfred A. Knopf. ISBN 978-0-394-47493-9. «Khrushchev Eisenhower.»
- Hendrickx, Bart (2010). «Soviet Magnetosphere and Ionosphere Missions». In Johnson, Stephen Barry (ed.). Space Exploration and Humanity: A Historical Encyclopedia (ամերիկյան անգլերեն). Vol. 1. ABC-CLIO. ISBN 978-1-85109-519-3.
- Harvey, Brian (2007). Soviet and Russian Lunar Exploration (անգլերեն). Springer. Bibcode:2007srle.book.....H. ISBN 978-0-387-73976-2.
- Huntress, Wesley T. Jr.; Marov, Mikhail Ya (2011). Soviet Robots in the Solar System: Mission Technologies and Discoveries (անգլերեն). Springer. ISBN 978-1-4419-7898-1.
- Lardier, Christian; Barensky, Stefan (2013). The Soyuz Launch Vehicle: The Two Lives of an Engineering Triumph (անգլերեն). Springer. ISBN 978-1-4614-5459-5.
- Lovell, Bernard (1959). «Here is the Evidence that the Moon was Hit». LIFE. Vol. 47, no. 13. Time. էջ 54. ISSN 0024-3019.
- Lund, Tom (2018). Early Exploration of the Moon: Ranger to Apollo, Luna to Lunniy Korabl (անգլերեն). Springer. ISBN 978-3-030-02071-2.
- Moore, Patrick; Rees, Robin (2014). Patrick Moore's Data Book of Astronomy (անգլերեն). Cambridge University Press. ISBN 978-1-139-49522-6.
- Ogurtsov, Maxim; Jalkanen, Risto; Lindholm, Markus; Veretenenko, Svetlana (2015). The Sun-Climate Connection Over the Last Millennium Facts and Questions (անգլերեն). Bentham Science Publishers. ISBN 978-1-60805-980-5.
- Reeves, Robert (2013). The Superpower Space Race: An Explosive Rivalry through the Solar System (անգլերեն). Springer. էջ 39. ISBN 978-1-4899-5986-7.
- Siddiqi, Asif A. (2002). «1959» (PDF). Deep Space Chronicle: A Chronology of Deep Space and Planetary Probes 1958–2000 (PDF). Monographs in Aerospace History. Washington, D.C.: NASA. էջ 21. SP-2002-4524. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2022 թ․ նոյեմբերի 8-ին. Վերցված է 2023 թ․ մայիսի 8-ին.
- Waldstein, Maxim; Turoma, Sanna (2016). Empire De/Centered: New Spatial Histories of Russia and the Soviet Union (անգլերեն). London: Routledge. ISBN 978-1-317-14437-3.
| ||||||||||||||||||||||||||