Ինքնադիմանկար ծխախոտի հետ

Ինքնադիմանկար ծխախոտի հետ;
տեսակ	գեղանկար
նկարիչ	Էդվարդ Մունկ
տարի	1895
բարձրություն	110,5 սանտիմետր
լայնություն	85,5 սանտիմետր
ժանր	ինքնապատկեր
նյութ	յուղաներկ և կտավ
գտնվում է	Նորվեգիայի ազգային պատկերասրահ և Արվեստի, ճարտարապետության և դիզայնի ազգային թանգարան
հավաքածու	Նորվեգիայի ազգային պատկերասրահ և Արվեստի, ճարտարապետության և դիզայնի ազգային թանգարան
հիմնական թեմա	Էդվարդ Մունկ
	պատկերված են
	Ծանոթագրություններ;

«Ինքնադիմանկար ծխախոտի հետ» (նորվ.՝ Selvportrett med sigarett)^[3], նորվեգացի նկարիչ Էդվարդ Մունկի նկարը, որը նկարվել է 1895 թվականին։ Մունկի ծխախոտի օգտագործման և ինքն իրեն ֆիզիկապես քայքայելը, որպես սոցիալական արժեքների ժխտում, հակասություններ է առաջացրել 1895 թվականին ինքնադիմանկարի ցուցահանդեսից հետո։ 2021 թվականի դրությամբ աշխատանքը գտնվում է Օսլոյի Ազգային պատկերասրահում։

Կոմպոզիցիա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նկարիչը շրջապատված է մութ ստվերով, երբ ձեռքին պահում է վառվող ծխախոտ։ Ջոն Ռավենալը նկարի դրամատիկ լուսավորությունը համեմատում է բեմի հետ^[4]։ Սյու Պրիդոն գրում է, որ Մունկը հայտնվում է ծխախոտի ծխից, ինչպես ջինը շշից^[5]։ Ծխախոտը խորհրդանիշ է դասակարգային և գենդերային սահմանների միջև։ Այսպիսով, նրա կերպարը ինքնադիմանկարում մերժում է ավանդական արժեքները և Մունկին կապում բոհեմի և դեկադենտության հետ։ Պատրիսիա Բերմանը նաև կարծում է, որ նկարչի կողմից իրեն «նիհար, քայքայվող մարմնով» և «դեղնավուն մաշկով» պատկերելը օգտագործում է սոցիալական և առողջապահական նորմերի դեմ մարտահրավեր նետելու համար^[6]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նկարը ցուցադրվել է Օսլոյում գտնվող Բլումքվիստում 1895 թվականի աշնանը Մունկի այլ աշխատանքների հետ միասին, այդ թվում՝ «Ճիչ» նկարի 1893 թվականի տարբերակը, «Տիրամայր» նկարի 1894-1895 թվականների տարբերակը և «Վամպիր» նկարը։ Սկզբում ինքնադիմանկարը պետք է ցուցադրվեր որպես «երկվորյակ հարսանեկան դիմանկարներ»՝ Մունկի մյուս դիմանկարի հետ միասին, որը պատկերում էր նրա ենթադրյալ սիրեցյալինէ Դագնի Յուելին։ Այնուամենայնիվ, աղջկա հայրը խնդրել է Մունկին հանել իր դստեր դիմանկարը ցուցահանդեսից առաջ և Մունկը համաձայնել է։ Ծխախոտով ինքնադիմանկարը նույն թվականին ձեռք է բերել Ազգային պատկերասրահը, որն այժմ Նորվեգիայի ազգային թանգարանի մի մասն է կազմում^[7]։ Ինքնադիմանկարի ցուցահանդեսը հակասություններ է առաջացրել Մունկի հոգեկան առողջության շուրջ։ Այն ժամանակ բժշկական ուսանող Յոհան Շարֆենբերգը ենթադրում էր, որ նկարը անբարոյականության և Մունկի մտավոր այլասերվածության դրսևորումն է, նա նկարչի մոտ ախտորոշել է հիվանդագին և ապականիչ ազդեցություն նորվեգացի երիտասարդության վրա։ Բերմանը կարծում է, որ այս և հասարակության համար նկարի հնարավոր վտանգի վերաբերյալ այլ քննադատությունները դրդված են այնպիսի ազդեցիկ մտածողների կողմից, ինչպիսին է Մաքս Նորդաուն։

1908-1909 թվականներին Մունկը ստեղծել է վիմագրություն, որը վերնագրված է որպես «Ինքնադիմանկար ծխախոտի հետ»^[8]։ Նա նաև լուսանկարել է նկարի լուսանկարչական վերարտադրությունը 1907-1909 թվականներին։

2006 թվականի փետրվարից մայիս ընկած ժամանակահատվածում Մունկի ինքնադիմանկարը և 86 այլ նկարներ ցուցադրվել են Նյու Յորքի ժամանակակից արվեստի թանգարանում 21-րդ դարում Մունկի կարիերայի առաջին հետահայաց ցուցադրության ժամանակ՝ անվանվելով «Էդվարդ Մունկ։ Հոգու ժամանակակից կյանքը»^[9]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ https://rkd.nl/explore/images/277923
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 http://samling.nasjonalmuseet.no/en/object/NG.M.00470
↑ Ingwersen, Faith; Norseng, Mary Kay (1993 թ․ նոյեմբերի 4). Fin(s) de Siècle in Scandinavian Perspective: Studies in Honor of Harald S. Naess. Boydell & Brewer. ISBN 9781879751248 – via Google Books.
↑ Ravenal, John B. (2016). Jasper Johns and Edvard Munch: Inspiration and Transformation. Yale University Press. ISBN 978-0-300-22006-3.
↑ Prideaux, Sue (2005). Edvard Munch: Behind the Scream. Yale University Press. ISBN 978-0-300-11024-1.
↑ Berman, Patricia G. (1993). «Edvard Munch's Self-Portrait with Cigarette: Smoking and the Bohemian Persona». The Art Bulletin. College Art Association. 75 (4): 627–646. doi:10.2307/3045987. JSTOR 3045987.
↑ «Self-Portrait with Cigarette». National Museum of Art, Architecture and Design. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.
↑ Mitchell, Dolores (1987). «The Iconology of Smoking in Turn-of-the-century Art». Source: Notes in the History of Art. The University of Chicago Press. 6 (3): 27–33. doi:10.1086/sou.6.3.23202319. JSTOR 23202319. S2CID 192997195.
↑ «Edvard Munch: The Modern Life of the Soul». Museum of Modern Art. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 14-ին.

[_0007ed5877a8a643-1] ttps://rkd.nl/explore/images/277923

[_9a8798124254c07f-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 ^2,6 http://samling.nasjonalmuseet.no/en/object/NG.M.00470

[3] Ingwersen, Faith; Norseng, Mary Kay (1993 թ․ նոյեմբերի 4). Fin(s) de Siècle in Scandinavian Perspective: Studies in Honor of Harald S. Naess. Boydell & Brewer. ISBN 9781879751248 – via Google Books.

[Ravenal-4] Ravenal, John B. (2016). Jasper Johns and Edvard Munch: Inspiration and Transformation. Yale University Press. ISBN 978-0-300-22006-3.

[Prideaux-5] Prideaux, Sue (2005). Edvard Munch: Behind the Scream. Yale University Press. ISBN 978-0-300-11024-1.

[Berman-6] Berman, Patricia G. (1993). «Edvard Munch's Self-Portrait with Cigarette: Smoking and the Bohemian Persona». The Art Bulletin. College Art Association. 75 (4): 627–646. doi:10.2307/3045987. JSTOR 3045987.

[National_Museum-7] «Self-Portrait with Cigarette». National Museum of Art, Architecture and Design. Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 13-ին.

[Mitchell-8] Mitchell, Dolores (1987). «The Iconology of Smoking in Turn-of-the-century Art». Source: Notes in the History of Art. The University of Chicago Press. 6 (3): 27–33. doi:10.1086/sou.6.3.23202319. JSTOR 23202319. S2CID 192997195.

[9] «Edvard Munch: The Modern Life of the Soul». Museum of Modern Art. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 14-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]