Դեն Գրեմ

Դեն Գրեմ; անգլ.՝ Dan Graham
Ծնվել է	մարտի 31, 1942[…]
Ծննդավայր	Ուրբանա, Իլինոյս, ԱՄՆ
Մահացել է	փետրվարի 19, 2022 (79 տարեկան)
Մահվան վայր	Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Երկեր	Nouveau Labyrinthe pour Nantes?, Untitled? և From Boullée to Eternity?
Մասնագիտություն	քանդակագործ, ճարտարապետ, լրագրող, նկարիչ-փորագրող, լուսանկարիչ, կոնցեպտուալ արվեստագետ, վիդեոնկարիչ, performance artist, վիզուալ արտիստ և ակնարկագիր
Անդամություն	Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա
	Dan Graham Վիքիպահեստում

Դեն Գրեմ (անգլ.՝ Daniel "Dan" Graham, մարտի 31, 1942(1942-03-31)^[1]^[2]^[3]^[…], Ուրբանա, Իլինոյս, ԱՄՆ^[4]^[5] - փետրվարի 19, 2022(2022-02-19)^[6]^[4], Նյու Յորք շրջան, Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ^[4]), ամերիկացի ժամանակակից քանդակագործ, լուսանկարիչ և գրող։ Գրեմը պատկանում է նկարիչների կրտսեր սերնդին` կոնցեպտուալիստներին, որոնք կասկածում են այն աշխատանքների գեղարվեստական և ստեղծագործական ինքնաբավությանն ու անջատվածությանը, որոնց վրա ազդեցություն ունի փոփ արտը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեն Գրեմը փիլիսոփայություն է ուսումնասիրել Նյու Յորքի Կոլումբիական համալսարանում։ 1969 թվականին դասավանդել է Կալիֆոռնիայի համալսարանում, Սան Դիեգոյում, մինչև 1971 թվականը՝ Հալիֆաքսի Նոր Շոտլանդիայի արվեստի քոլեջում։ Ներկայումս Գրեմը ապրում և աշխատում է Նյու Յորքում։

Ստեղծագործություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեն Գրեմի գործունեության լայն սպեկտրը ներառում է փերֆորմանս, ինստալյացիաներ, վիդեո, քանդակագործություն և լուսանկարչություն։ Բացի դրանից, Գրեմը գրել և հրատարակել է քննադատական բազմաթիվ նյութեր։

Գրեմի վաղ աշխատանքներում եղել են լուսանկարների և գրաֆիկաների շարքեր, որոնք կառուցված են եղել անընդհատականության վրա։ Լուսանկարների այդպիսի շարքերից են Homes for America (1967 թվական), «Scheme» (1965 թվական), «Figurative» (1965 թվական), «Site Effects/Common Drugs» (1966 թվական) շարքերը։ Այնուհետև նա անցել է ավելի կոնցեպտուալ ստեղծագործությունների, որոնցից են «Rock My Religion» (1984 թվական) և «Performer/Audience/Mirror» (1975 թվական) վիդեոները։ Նրա իստալյացիաներից են «Public Space/Two Audiences» (1976 թվական) կամ «Yesterday/Today» (1975 թվական), որոնք նպաստել են տաղավարների ստեղծմանը։ Այդպիսի կոնցեպտուալ տաղավարները, ինչպիսիք են «Two Way Mirror with Hedge Labyrinth» (1989 թվական) և «Two Way Mirror and Open Wood Screen Triangular Pavilion» (1990 թվական), նպաստել են նկարչի հեղինակության աճին։

Գրեմի ստեղծագործությունները լղոզում են քանդակագործության և ճարտարապետության միջև եղած սահմանը։ Նրա տաղավարները մետաղական, ապակե քանդակներ են, որոնք ստեղծում են հանդիսատեսին ապակողմնորոշող տարածքներ, որոնք միավորում են արվեստը և ճարտարապետությունը։

1981 թվականին Գրեմը սկսում է աշխատել Նյու Յորքում երկարաժամկետ ծրագրի ուղղությամբ (մոտավորապես տասը տարի)։ Two-Way Mirror Cylinder Inside Cube and Video Salon աշխատանքը դարձել է «Rooftop Urban Park Project» նախագծի մի մասը։ Գրեմը այս ստեղծագործության վրա աշխատել է ճարտարապետներ Մեյոժդեհ Բարատլոյի և Քլիֆթոն Բալխի հետ համագործակցությամբ։ Այս թափանցիկ և անդրադարձնող տաղավարը 548 West 22nd Street հասցեում գտնվող շենքի տանիքը փոխակերպել է փակ զբոսայգու։ Տաղավարը գրավում է շրջակա բնապատկերը և փոխակերպում է լույսը` ստեղծելով ինտենսիվ տեսողական էֆեկտ։ «Two-Way Mirror Cylinder Inside Cube and Video Salon»–ը դարձել է նրա ամենահայտնի աշխատանքներից մեկը։

Ընտրված ցուցահանդեսներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրեմի առաջին անհատական ցուցահանդեսը կայացել է 1969 թվականին, Ջոն Դանիելսի նյույորքյան պատկերասրահում։ Վարպետը մասնակցություն է ունեցել ժամանակակից արվեստի documenta 5, 6, 7, 9, 10 ցուցահանդեսներին գերմանական Կասել քաղաքում (համապատասխանաբար՝ 1972 թվական, 1977 թվական, 1982 թվական, 1992 թվական, 1997 թվական)։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 RKDartists (նիդերլ.)
↑ ^2,0 ^2,1 Nolen J. L. Encyclopædia Britannica
↑ ^3,0 ^3,1 Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural (порт.) — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 ^4,8 Heinrich W. Dan Graham, Mind-Bending Conceptual Artist, Dies at 79 / J. Kahn — Manhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2022. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 https://zkm.de/en/person/dan-graham
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 Dan Graham, Conceptual Artist Who Bent Time and Space, Dies at 79
↑ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու
↑ https://rkd.nl/nl/explore/artists/33248

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեն Գրեմի հետահահայաց ցուցադրությունը Ուիթնի թանգարանում(անգլ.)
Marian Goodman Gallery(անգլ.)
San Francisco Museum of Modern Art(անգլ.)
ArtNet(անգլ.)
Lisson Gallery(անգլ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դեն Գրեմ» հոդվածին։

[_729eee0e1f4a52a4-1] 1,0 ^1,1 RKDartists (նիդերլ.)

[_ef974087dc32c2e8-2] 2,0 ^2,1 Nolen J. L. Encyclopædia Britannica

[_a653236dc807eaa2-3] 3,0 ^3,1 Itaú Cultural Enciclopédia Itaú Cultural (порт.) — São Paulo: Itaú Cultural, 2001. — ISBN 978-85-7979-060-7

[_a0223e177be51a0e-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 ^4,6 ^4,7 ^4,8 Heinrich W. Dan Graham, Mind-Bending Conceptual Artist, Dies at 79 / J. Kahn — Manhattan, NYC: New York Times Company, A. G. Sulzberger, 2022. — ISSN 0362-4331; 1553-8095; 1542-667X

[_96103221a7b5424f-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 https://zkm.de/en/person/dan-graham

[_89c895d9fd62ec9d-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 Dan Graham, Conceptual Artist Who Bent Time and Space, Dies at 79

[_64841eb5a341a8d0-7] Ժամանակակից արվեստի թանգարանի առցանց հավաքածու

[_c3200714b5739a93-8] ttps://rkd.nl/nl/explore/artists/33248

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]