Գալիլ (ինքնաձիգ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գալիլ
Տեսակարտադրանք և զենքի մոդել
Ենթատեսակինքնաձիգ
Երկիր Իսրայել
Ծառայության ընդունման տարի1972
Պատերազմներ1982 թվականի Լիբանանյան պատերազմ, South African Border War? և Իրաքյան պատերազմ
ՍտեղծողYisrael Galil?
ԱրտադրողIsrael Military Industries
Փամփուշտի տեսակ5.56×45 մմ ՆԱՏՕ

Գալիլ (եբրայերեն՝ גליל‎, անգլ.՝ Galil), իսրայելական ինքնաձիգ, նախագծված Իսրայել Գալիլիի կողմից ֆիննական Valmet Rk 62[1] զենքի հիման վրա, Կալաշնիկով ինքնաձիգի տարբերակ[2][3][4]։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Չնայած Վեցօրյա պատերազմում տարած հաղթանակին, ՑԱԽԱԼ-ի հրամանատարությունը պարզել է, որ FN FAL-ը, որոնք Իսրայելի զինանոցում էին, ավելի քիչ էին հարմարեցված անապատում մարտի պայմաններին, քան Կալաշնիկովի ինքնաձիգները, որոնց հետ կռվում էին արաբները։ Արդյունքում որոշում կայացվեց ստեղծել նոր ինքնաձիգ 5,56×45 մմ փամփուշտով, որը կարող էր փոխարինել FN FAL-ին։

1969 թվականին համապատասխան նախատիպերը ցուցադրվեցին ինժեներներ Ուզիել Գալիի և Իսրայել Գալիլիի կողմից[5], ինչի արդյունքում նախապատվությունը տրվեց Գալիլիի տարբերակին, որի հիմքում ընկած էր ֆիննական Valmet rk 62 ինքնաձիգի կառուցվածքը (ԱԿ-ի պատճենը), որի արտադրության արտոնագիրը գնվել է Իսրայելի կողմից և, որը հանդիսանում էր Կալաշնիկովի ինքնաձիգի արտոնագրի տարբերակը։ 1973 թվականին Գալիլի ինքնաձիգը սպառազինության մեջ է մտնում Galil անվանումով, ընդ որում դրա արտադրությունը հաստատվել է Israel Military Industries ընկերության կողմից՝ Ֆինլանդիայում գնված սարքավորումների օգտագործմամբ։

1980-ական թվականների վերջին մշակվեցին տարբերակներ հրացանի 7,62×51 մմ NATO փամփուշտի հիման վրա։ 1990-ականների սկզբին հետևակային ստորաբաժանումների սպառազինության մեջ գտնվող Գալիլ հարձակողական հրացանները փոխարինվեցին ամերիկյան M16 գրոհային հրացաններով (1967 թվականի արաբ-իսրայելական պատերազմների ժամանակ ամերիկյան M16A1-ի և CAR-15-ի մատակարարումները, որոնք ավելի քիչ արժեին, քան Գալիլի արտադրությունը, դարձան «առաջին ծիծեռնակները»)։ Շահագործման մեջ մնացին միայն կարճեցված տարբերակները, որոնք օգտագործվում էին որպես տրանսպորտային անձնակազմի և տանկերի անձնակազմի, ինչպես նաև հրետանու անձնակազմի ինքնապաշտպանական զենքեր։

Ինքնակառավարվող «Գալիլ» հրացանների արտադրությունը Իսրայելում դադարեցվել է 2006 թվականին, 2007 թվականին «Գալիլը» վերջնականապես դուրս եկավ ՑԱԽԱԼ-ի սպառազինությունից (ոմանք մնացին ծառայության պատվի պահակախմբի և ոմանք ոչ մարտական ստորաբաժանումների հետ)[6]։ 2006 թվականին զենքի արտադրության արտոնագիրըև սարքավորումները վաճառվել են Կոլումբիային (արդյունքում՝ կոլումբիական INDUMIL ընկերությունը դարձավ այդ զենքերի միակ արտադրողը աշխարհում)[7]։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էստոնացի զինվորը Galil AR-ով զորավարժության ժամանակ
Ետնամասը դեպի աջ ծալած (ինքնաձիգը ոստիկանի ձեռքին Գվատեմալայում)
Կարճ տարբերակը կոլիմատորային նշանառությամբ

Ներքին կառուցվածքի տեսանկյունից, Գալիլը նման է Կալաշնիկով գրոհային հրացանի, բացառությամբ այն բանի, որ Գալիլի համար այլ փամփուշտ է օգտագործվում։ Ավտոմատացումն աշխատում է փոշու գազերի մի մասը փողից հանելով գազատարի միջոցով, շաղափված է 30 աստիճանի անկյունով, անմիջապես գազախցիկի մեջ։ Գազի մխոցը քրոմապատ է։ Կափարիչի բռնակը, ի տարբերություն Կալաշնիկով հարձակման հրացանի, թեքված է այնպես, որ այն կարող է օգտագործվել երկու ձեռքերով։ Ատրճանակի բռնակից վերևի ձախ մասում կա հավելյալ դրոշակ կրակային ռեժիմների ապահովիչ-թարգմանիչ։

Դիոպտերային տեսարանն ունի 2 դիրք՝ 0-300 մ և 300-500 մ սահմաններում կրակոցների համար, կա նաև երեք լուսավոր կետ (մեկը` նշանոցի, երկուսը նշան բռնելու հարմարանքի վրա) սարք, ցածր լույսի պայմաններում`100 մ տիրույթում կրակելու համար։ Ինքնաձիգը կարողանում է կրակել հրացանի նռնակներով, դրա հետ մեկտեղ օգտագործվում են նաև 12 անգնդակ փամփուշտներով պահեստատուփ։ Կարող է նաև օգտագործվել սվին դանակ։

Ինքնաձիգն ունի երկու առանձնահատկություն, որոնք կոչված են պայքարել վնասակար զինվորական սովորությունների դեմ։ Այսպես, կոթի վրա կա գարեջրի շշերը բացելու բանալի (նախկինում այդ նպատակների համար օգտվել են պահեստատուփի "շրթունքներից", ինչը հաճախ վտանգավոր հետևանքներ է ունեցել)։ Բացի այդ, դաշտային պայմաններում զինվորը պետք է հոգ տանի իր զենքի ընդամենը վեց հանգույցների մասին[8]։

Ատրճանակի բռնակը պատրաստված է պլաստիկից, ինչպես փողակալը հետագա տեսակներում (սկզբում փողակալները փայտից էին)։ Մետաղյա կմախքային ետնամասը ծալվում է աջ կողմի վրա։

Զենքի թերություններից մեկը հանդիսանում է ուղղանը, տեղադրված գնդացրի փողի կափարիչի վրա, որն ապամոնտաժվում է զենքի ամեն քանդում հավաքման ժամանակ, որն ըստ էության թուլացնում է ճշգրիտ կրակոցի հավանականությունը։ Գալիլի մյուս թերությունը հանդիսանում է նրա մեծ քաշը` 3,95 կգ, ավելի շատ, քան M16A1-ինը (2,97 կգ)։

Տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Galil AR (Assault Rifle)` հիմնական տարբերակը (փամփուշտները` 5,56 մմ NATO և 7,62 մմ NATO)։
  • Galil ARM (Assault Rifle and Machine gun)` ձեռքի թեթև գնդացրի տարբերակ, որը տարբերվում է AR-ից հենակի և տեղափոխության բռնակի առկայությամբ (NATO-ի 5.56 մմ և NATO-ի 7.62 մմ փամփուշտներ)։
  • Galil SAR (Short Assault Rifle)` կարճ տարբերակը՝ օդային և զրահատեխնիկայի համար (5.56 մմ NATO և 7.62 մմ NATO-ի փամփուշտներ)։
  • Galil MAR (Micro Assault Rifle, Micro-Galil)` SAR-ի կրճատված տարբերակը, որը նախատեսված է հատուկ ստորաբաժանումների կամ որպես անհատական ինքնապաշտպանական զենք օգտագործելու համար (միայն NATO-ի 5.56 մմ փամփուշտներ)։ Փողակալի վրա կա հարմարանք, որն օգնում է դաստակին չսայթաքել։
  • Magal` ատրճանակ-գնդացիր, որը ստեղծվել է ամերիկյան փամփուշտի տակ. 30 Carbine-ի (7,62×33 մմ) Galil MAR-ի հիման վրա։ Ընդհանուր առմամբ, ազատ է արձակվել մոտ 1000 հատ։
  • Galil Sniper կամ Galatz` ինքնալիցքավորվող դիպուկահարային տարբերակ ծանր փողով, փողակալով, օպտիկական նշանառությամբ և փայտե ետնամասով (փամփուշտները միայն 7,62 մմ NATO):
  • Galil Hadar` քաղաքացիական ինքնալիցքավորվող տարբերակ փողակալով, ետնամասի հետ միասին։
  • SR-99` Galil Sniper-ի նորացված տարբերակը։
  • Galil ACE` ընտանիքի հետագա զարգացումը։

Շահագործող երկրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. IMI Galil ARM / SAR — Assault Rifle / Carbine / Submachine Gun / Designated Marksman Rifle — History, Specs and Pictures — Military, Security and Civilian Guns and Equipment
  2. «AK-47 — Kalashnikov AK-47». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 18-ին.
  3. Valmet M76 (RK 62 76) — Assault Rifle — History, Specs and Pictures — Military, Security and Civilian Guns and Equipment
  4. «Imi Galil<! В общем и целом является сильно испорченной копией автомата Калашникова.-- Заголовок добавлен ботом -->». Արխիվացված է օրիգինալից 2002 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ օգոստոսի 8-ին.
  5. Yisrael Galili, Weapons Inventor, 72 // March 11, 1995 nytimes.com
  6. И. Левитин. Винтовка «Галиль» окончательно снимается с вооружения израильской армии // «Зарубежное военное обозрение», № 11 (728), 2007. стр.84
  7. Colombia, única fábrica de los Galil // "El Tiempo" от 7 апреля 2006
  8. Лаффин Д. Чаппел М. Израильская армия в конфликтах на Ближнем Востоке. 1948—1973. — М. Издательство «АСТ»: Издательство «Астрель» — 2002, с. 51.
  9. 9,00 9,01 9,02 9,03 9,04 9,05 9,06 9,07 9,08 9,09 9,10 9,11 9,12 9,13 9,14 Jones, Richard D. Jane’s Infantry Weapons 2009/2010. Jane’s Information Group; 35 edition (January 27, 2009). ISBN 978-0-7106-2869-5
  10. Haapiseva-Hunter, Jane Israeli foreign policy: South Africa and Central America. — South End Press, 1999. — С. 114. — ISBN 978-0896082854
  11. «Navy News Service — Eye on the Fleet». Արխիվացված է օրիգինալից 2007 թ․ հուլիսի 15-ին. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 18-ին.
  12. Hogg, Ian (2002). Jane’s Guns Recognition Guide. Jane’s Information Group. ISBN 0-00-712760-X.
  13. Picture of the Knesset Guard on Israel’s 52nd Independence Day armed with Galil, Israeli Knesset Official Website
  14. «Kopassus & Kopaska - Specijalne Postrojbe Republike Indonezije» (խորվաթերեն). Hrvatski Vojnik Magazine. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 30-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 12-ին.
  15. INDUMIL — Industria Militar
  16. майор В. Суриков. Военная промышленность Республики Колумбия // "Зарубежное военное обозрение", № 9 (822), сентябрь 2015. стр.37-40
  17. Martha Honey. Hostile Acts: U.S. Policy in Costa Rica in the 1980s. University Press of Florida, 1994. page 299
  18. Jones, Richard D. Jane’s Infantry Weapons 2009/2010. Jane’s Information Group; 35 edition (January 27, 2009). ISBN 978-0-7106-2869-5.
  19. «Архивированная копия». Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ դեկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 6-ին.
  20. «084th division. Mongolian special task battalion - YouTube». Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 8-ին.
  21. Walter, John Rifles of the World. — Krause, 2006. — С. 616. — ISBN 978-0896892415
  22. Haapiseva-Hunter, Jane Israeli foreign policy: South Africa and Central America. — South End Press, 1999. — С. 115. — ISBN 978-0896082854
  23. .Rice Not Guns — German Arms in the Philippines
  24. «Chilean Army Selets Israeli Rifle». Վերցված է 2014 թ․ մայիսի 4-ին.
  25. Eesti Kaitsevägi — Tehnika — Automaat Galil AR
  26. Kaitsevägi — Tehnika — Automaat Galil SAR
  27. Kaitsevägi — Tehnika — Automaat Galil ARM
  28. Kaitsevägi — Tehnika — Galil Snaiper
  29. Assault_Rifles.htm army.mil.za // weapon systems: infantry(չաշխատող հղում)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]