Բրեիլա

Բրեիլա
Բնակավայր
	Բրեիլա
	ռումիներեն՝ Brăila
	Զինանշան
Երկիր	Ռումինիա
Մակերես	77,9±0,01 կմ²
ԲԾՄ	25±1 մետր
Բնակչություն	▼154 686 մարդ (դեկտեմբերի 1, 2021)
Ժամային գոտի	UTC+2 և UTC+3
Փոստային դասիչ	810001–810542
Պաշտոնական կայք	primariabraila.ro
	Բրեիլա (Ռումինիա)
	Բրեիլա (Ռումինիա)
	Բրեիլա Վիքիպահեստում

Բրեիլա (ռումիներեն՝ Brăila)^[2], քաղաք Ռումինիայում՝ Վալախիա շրջանում։ Բրեիլայի ժուդեցի վարչական կենտրոնն է։ Բնակչությունը 216,9 հազար մարդ է (2002)։ Դանուբ գետի նավահանգիստներից է։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Քաղաքը հիմնադրվել է հույների կողմից մ․ թ․ ա․ 5-րդ դարում որպես փոխաբեռնման կետ։ Այն կոչվել է Պրոհոլիա (Προχειλια)։ Այս գործառույթը՝ այսինքն բեռների փոխաբեռնումը ծովային նավերից գետայիններին և հակառակը, Բրեիլայի նավահանգիստն իրականացրել է մինչև 20-րդ դարի սկիզբը։

Ռուս-թուրքական պատերազմում (1710-1713)՝ Պրուտի անցման ժամանակ, գեներալ Ռաննեն դրագունյան յոթ գնդերով և մոլդովական ոչ մեծ հեծելազորով շարժվել է դեպի Սերետա գետը։ Հուլիսի 10-ին, մոտենալով Մաքսիմենի վանքին, Ռաննեն իմացել է, որ թուրքական երեքհազարանոց բանակը, որը զբաղեցնում էր Բրայլովի ամրոցը, նրա շուրջը պաշտպանական ամրություն է կառուցում՝ հետագա հարձակումները զարգացնելու համար։ Որպեսզի դա խոչընդոտեն, Ռաննեն որոշել է անհապաղ հարձակվել և Մաքսիմենի մոտ թողնելով 400 դրագուններ ու մոլդովացի հեծելայիններ՝ հուլիսի 11-ի շարժվել է քաղաքի ուղղությամբ։ Արդեն երեկոյան բանակի ավանգարդը հասել է Բրեիլայի մերջակայք, իսկ հուլիսի 12-ի առավոտյան այստեղ են հասել գլխավոր ուժերը։ Երեկոյան ժամը 10։00-ին Ռաննեն հարձակում է գործել՝ երկու հեծելային ջոկատներով գրավելով գետի և ամրոցի միջև ընկած տարածությունը, որպեսզի կտրի նահանջի ճանապարհը։ Համառ մարտից հետո թուրքերը նահանջել են ամրոց։ Հուլիսի 14-ին պահակազորը կապիտուլացվել է։ Ռուսների կորուստները կազմել են մոտ 100 մարդ, թուրքերինը՝ մոտ ութ հարյուր։

1770 թվականին գեներալ Գլեբովի ղեկավարությամբ զորքերը հարձակվել են Բրաիլովի վրա, սակայն անօգուտ։ Սական երբ Գլեբովը օգնություն է ստացել, թուրքերը, դա իմանալով, թողել են ամրոցը, որը հետագայում հաշտության պայմանագրով կրկին վերադարձվել է իրենց^[3]։

Ռուս-թուրքական պատերազմի ժամանակ (1828-1829) Բրաիլայի ամրոցը եղել է թուրքական հենակետ ընդհուպ մինչև 1828 թվականի հունիսը, երբ մի շարք գրոհներից հետո այն հանձնվել է ռուսական զորքին (ռուսները քաղաքն անվանել են Բրաիլով)^[3]։

1830 թվականից սկսվել է Բրաիլայի ծաղկումը։ Հույները, որոնք հիմնականում զբաղված էին ծովագնացության ոլորտում, միշտ կազմել են բնակչության զգալի մասը՝ հատկապես 19-րդ դարի ընթացքում։ Պատահական չէ, որ քաղաքում են ծնվել հունական ծագմամբ նշանավոր բազմաթիվ մարդիկ, այդ թվում ռումինացի գրող Պանաիտ Իստրատին, որը հայրական կողմից հույն է եղել։

1869 թվականին Բրեիլայում բուլղարացի արտագաղթյալները հիմնադրել են Բուլղարական գրական ընկերությունը (ներկայումս՝ Բուլղարիայի գիտությունների ակադեմիա)։

Քույր քաղաքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պատկերասրահ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ 2021 Romanian census — National Institute of Statistics.
↑ Брэи́ла [устар. Браи́ла, -ы, Браи́лов, -а] (Рум.).
↑ ^3,0 ^3,1 «Браилов, город». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Բրեիլա» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 559)։

[_8b2191d96336e7a7-1] 2021 Romanian census — National Institute of Statistics.

[2] Брэи́ла [устар. Браи́ла, -ы, Браи́лов, -а] (Рум.).

[Викитека_ЭСБЕ-3] 3,0 ^3,1 «Браилов, город». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

[1]

[2]

[3]