Jump to content

Ավանց

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից


Ավանց, գյուղ և նավահանգիստ (ավան, գյուղաքաղաք) Արևմտյան Հայաստանում, Վանի վիլայեթի Վանի գավառակում։ Գանվում էր Վան քաղաքից 3 կմ հյուսիս-հյուսիս-արևմուտք, Վանա լճի ափին, սարահարթի վրա, մրգատու այգիների մեջ թաղված։ Հանդիսանում էր Վանա լճի ամենահայտնի նավահանգիստը և կապված էր լճափնյա բոլոր բնակավայրերի հետ։

Հիշատակվում է IV դարից, երբեմն՝ իբրև գյուղ, երբեմն՝ ավան, երբեմն էլ՝ իբրև գյուղաքաղաք կամ ուղղակի՝ քաղաք։ Հին Ավանցը լճի մակարդակի բարձրացման հետևանքով մնացել է լճի տակ և գյուղը հետզհետե քաշվել է դեպի արևելք։ Գյուղի համար աղետաբեր են եղել լճի՝ 1810 թվականի ուժեղ ալեկոծությունները, երբ ավերվել է ամբողջ գյուղը, նույնիսկ՝ եկեղեցին։ Ավանցը նորից վերաշինվել է ավելի բարձր դիրք ունեցող մասերում։

Բնակիչներն ակտիվ մասնակցություն են ունեցել Վանի 1915 թվականի հերոսական ինքնապաշտպանությանը։

Ավանցն ավերվել է Մեծ եղեռնի տարիներին։ Բնակիչների մի մասը զոհվել է, մյուս մասը ապաստանել Արևելյան Հայաստանում։ 1985 թվականի դրությամբ Ավանցը վերանվանված է Իսքելեքյոյ և հանդիսանում է քրդերով բնակեցված մի փոքրիկ, անշուք գյուղ։

Բնակչություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1850-ական թվականներին ուներ 200 տուն՝ 1100-1200 բնակչով, իսկ XX դարի սկզբին՝ 300 տուն՝ ավելի քան 1600 հայ բնակիչներով։

Տնտեսություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զբաղվում էին այգեգործությամբ, երկրագործությամբ, բորակի հանույթով (Վանա լճից), օճառագործությամբ, ձկնորսությամբ, նավաշինությամբ ու նավավարությամբ։

Պատմամշակութային կառույցներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ավանցն ուներ Ս. Հովհաննես անունով եկեղեցի։

XIX դարի սկզբին գյուղում գործում էր վարժարան։

Միջին դարերում եղել է գրչության կենտրոն[1]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 1, էջ 357
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 606