Ավանց
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Ավանց | ||
| Վարչական տարածք | Արևմտյան Հայաստան | |
| Վիլայեթ | Վանի վիլայեթ | |
| Գավառակ | Վանի գավառակ | |
| Այլ անվանումներ | Աբանց, Ադանց, Ավան, Ավանս, Ավավց, Իսկալաքյոյ, Իսքելեքյոյու | |
| Պաշտոնական լեզու | Հայերեն | |
| Բնակչություն | 1600 մարդ (XX դարասկիզբ) | |
| Ազգային կազմ | Հայեր (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
| Կրոնական կազմ | Քրիստոնյա (մինչև Մեծ եղեռնը) | |
| Տեղաբնականուն | ավանցեցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+3 | |
| ||
Ավանց, գյուղ և նավահանգիստ (ավան, գյուղաքաղաք) Արևմտյան Հայաստանում, Վանի վիլայեթի Վանի գավառակում։ Գանվում էր Վան քաղաքից 3 կմ հյուսիս-հյուսիս-արևմուտք, Վանա լճի ափին, սարահարթի վրա, մրգատու այգիների մեջ թաղված։ Հանդիսանում էր Վանա լճի ամենահայտնի նավահանգիստը և կապված էր լճափնյա բոլոր բնակավայրերի հետ։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Հիշատակվում է IV դարից, երբեմն՝ իբրև գյուղ, երբեմն՝ ավան, երբեմն էլ՝ իբրև գյուղաքաղաք կամ ուղղակի՝ քաղաք։ Հին Ավանցը լճի մակարդակի բարձրացման հետևանքով մնացել է լճի տակ և գյուղը հետզհետե քաշվել է դեպի արևելք։ Գյուղի համար աղետաբեր են եղել լճի՝ 1810 թվականի ուժեղ ալեկոծությունները, երբ ավերվել է ամբողջ գյուղը, նույնիսկ՝ եկեղեցին։ Ավանցը նորից վերաշինվել է ավելի բարձր դիրք ունեցող մասերում։
Բնակիչներն ակտիվ մասնակցություն են ունեցել Վանի 1915 թվականի հերոսական ինքնապաշտպանությանը։
Ավանցն ավերվել է Մեծ եղեռնի տարիներին։ Բնակիչների մի մասը զոհվել է, մյուս մասը ապաստանել Արևելյան Հայաստանում։ 1985 թվականի դրությամբ Ավանցը վերանվանված է Իսքելեքյոյ և հանդիսանում է քրդերով բնակեցված մի փոքրիկ, անշուք գյուղ։
Բնակչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
1850-ական թվականներին ուներ 200 տուն՝ 1100-1200 բնակչով, իսկ XX դարի սկզբին՝ 300 տուն՝ ավելի քան 1600 հայ բնակիչներով։
Տնտեսություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Զբաղվում էին այգեգործությամբ, երկրագործությամբ, բորակի հանույթով (Վանա լճից), օճառագործությամբ, ձկնորսությամբ, նավաշինությամբ ու նավավարությամբ։
Պատմամշակութային կառույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ավանցն ուներ Ս. Հովհաննես անունով եկեղեցի։
Կրթություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
XIX դարի սկզբին գյուղում գործում էր վարժարան։
Գրչություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Միջին դարերում եղել է գրչության կենտրոն[1]։
Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան» (5 հատորով), 1986-2001 թթ., Երևանի Համալսարանի հրատարակչություն
- Արեւմտահայաստանի եւ Արեւմտահայութեան Հարցերու Ուսումնասիրութեան Կեդրոն
Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 1, էջ 357
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 606)։ 
|