Անտուան Ռիվարոլ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Անտուան Ռիվարոլ (հունիսի 26, 1753(1753-06-26)[1][2], Բանյոլ սյուր Սեզ - ապրիլի 11, 1801(1801-04-11)[1][2][3][…], Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն), ֆրանսիացի գրող, թարգմանիչ, լրագրող։

Անտուան Ռիվարոլ
Ծննդյան անունԱնտուան դե Ռիվարոլ
Ծնվել է26 հունիսի 1753
ԾննդավայրԲանյոլ սյուր Սեզ
Վախճանվել է11 ապրիլի 1801
(47 տարեկան)
Վախճանի վայրԲեռլին, Պրուսիա
Գրական անունSalomon[4][5], Citoyen actif[5], Auteur du Petit dictionaire[5] և comte de Barruel[5]
Մասնագիտությունգրող, թարգմանիչ, լրագրող
Լեզուֆրանսերեն
ՔաղաքացիությունՖրանսիա Ֆրանսիա
Ժանրերէսսե և Պամֆլետ
Ուշագրավ աշխատանքներThe Universality of the French Language?
ԱնդամակցությունՊրուսիայի գիտությունների ակադեմիա
ԱմուսինLouisa Henrietta de Rivarol?
Անտուան Ռիվարոլ Վիքիքաղվածքում
 Antoine_de_Rivarol Վիքիպահեստում

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նա պնդում էր իր ազնվական ծագումը («կոմս»), յուրացնում «դե» մասնիկը, բայց իրականում նա համեստ իտալական ընտանիքից էր։ Ռիվարոլների ընտանիքը Ֆրանսիա է տեղափոխվել Պիեմոնտից, հայրը՝ հարավային փոքրիկ քաղաքում «Երեք աղավնի» պանդոկի սեփականատերը, փոխել էր իր ազգանունը՝ դարձնելով այն ֆրանսիական։

Սովորել է Ավինյոնի սեմինարիայում, կարճ ժամանակով եղել է քահանա՝ Լիոնում, որոշել է նվիրվել գրական գործերին և 1776 եկել է Փարիզ։ Նրան ծանոթացրել են Վոլտերին, համագործակցել է Mercure de France[6] ամսագրի հետ, ականավոր պոլեմիստ էր։ Աչքի էր ընկնում կաուստիկ ու անողոք սրամտությամբ, ինչի պատճառով էլ ո՛չ քիչ թշնամիներ ձեռք բերեց, փայլում էր սալոններում։

Նրա և Յոհան Քրիստոֆ Շվաբի[7] համատեղ գրված «Դիսկուրս ֆրանսերենի համընդհանուր բնույթի մասին»[8](1784), որը գտնվում էր «համաշխարհային լեզվի»լուսավորչական որոնումների մեջ, ստացավ Բեռլինի Գիտությունների և արվեստի թագավորական ակադեմիայի մրցանակ, գրավեց Ֆրեդերիկ II (Պրուսիայի թագավոր)ուշադրությունը։ Թարգմանել է Դանթե Ալիգիերիի «Դժողքը» (1785). Նա վիճաբանել է Մարի-Ժոզեֆ Շենիեի, Պիեռ Բոմարշեի և շատ ուրիշների հետ։ Նրա «Փոքրիկ ալմանախ մեր մեծերի մասին» գրքույկը (1788), որը ծաղրում էր այդ դարաշրջանի գրողների հավակնությունները, հասարակական սկանդալ առաջացրեց։

Ֆրանսիական հեղափոխության ժամանակ աջակցել է միապետությանը, եղել Անտուան Սաբատիեի[9][10] «Քաղաքական և ազգային» թերթի խմբագիրներից մեկը։ Հեղափոխական գաղափարների ու գործիչների քննադատության շնորհիվ Ռիվարոլը վաստակեց «Պուբլիուս Կորնելիուս Տակիտուս» մականունը, որը նրան տվեց Էդմոնդ Բյորկը։

1792 -ից արտագաղթել է (Բրյուսել, Ամստերդամ, Հաագա, Լոնդոն, Համբուրգ, Բեռլին). Շարունակել է ակտիվ գրական գործունեությունը։ Դիրեկտորիայի ժամանակ մտադիր էր վերադառնալ Ֆրանսիա, բայց անսպասելի հիվանդացավ ու անժամանակ մահացավ։

Ժառանգություն և ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռուսաստանում Ռիվարոլի մտքերը քաջ հայտնի էին Վյազեմսկուն, Ալեքսանդր Պուշկինին։

Ֆրանսիայում Ռիվարոլի ընտրված մաքսիմները և մտորումները տպագրվել են 1858 Շառլ Օգյուստեն դը Սենտ-Բյովի կողմից։

Ռիվարոլի «Մաքսիմները» թարգմանվել է գերմաներեն Էռնստ Յունգերի կողմից (1956), որը նրա մասին գրել է ծավալուն էսսե։ Ռիվարոլի մրցանակը, ի թիվս այլոց, շնորհվել է Էմիլ Սիորանին(1949). 1951 թվականից Ֆրանսիայում լույս է տեսնում ծայրահեղական «աջ ուժերի» «Ռիվարոլ» երկշաբաթաթերթը, որում ժամանակին պարբերաբար հրատարակվում էր, ի թիվս այլոց, Ժան-Մարի Լը Պեն։

Ժամանակակից հրատարակություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Ecrits politiques et littéraires. Paris: Grasset, 1956
  • Discours sur l’universalité de la langue française, suivi des pensées, maximes, réflexions, anecdotes et bons mots/ Ed. par Hubert Juin. Paris: P. Belfond, 1966
  • Œuvres complètes. Genève: Slatkine Reprints, 1968

Հրատարակումներ ռուսերենով[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Афоризмы, размышления, анекдоты: Шамфор, Ривароль. М.: Книга, 1991.

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Discogs — 2000.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Encyclopædia Britannica
  3. ↑ 3,0 3,1 GeneaStar
  4. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  6. ↑ «Mercure de France» (ռուսերեն). 2019 թ․ սեպտեմբերի 25. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  7. ↑ «Шваб, Иоганн Христоф» (ռուսերեն). 2023 թ․ մարտի 2. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  8. ↑ «The Universality of the French Language» (անգլերեն). 2022 թ․ սեպտեմբերի 8. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  9. ↑ «Antoine Sabatier de Castres». www.wikidata.org (անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ մարտի 28-ին.
  10. ↑ «Сабатье, Антуан» (ռուսերեն). 2023 թ․ փետրվարի 28. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Le Breton A.V. Rivarol; sa vie, ses idées, son talent, d’après des documents nouveaux. Genève: Slatkine Reprints, 1970
  • Dutourd J. Rivarol. Paris : Mercure de France, 1989
  • Faÿ B. Rivarol et la Révolution. Paris : Perrin, 1978
  • Jünger E. Rivarol. Stuttgart: Klett-Cotta, 1989.
    • Эрнст Юнгер Ривароль / Пер. с нем. Д. В. Кузницына, пред. О. М. Пленкова. — СПб.: Владимир Даль, 2008. — 292 с. — (Civitas Terrena) — ISBN 978-5-93615-084-5
  • Lessay J. Rivarol, le français par excellence. Paris : Perrin, 1989
  • Cointat M. Rivarol (1753—1801) : Un écrivain controversé. Paris : L’Harmattan, 2003
  • Baranger V. Rivarol face à la Révolution Française. Paris : Éditions de Paris, 2007
  • Эко, Умберто|Эко У. Поиски совершенного языка в европейской культуре. — СПб.: Alexandria, 2007, с. 307—308.

Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիդարանի պատկերանիշը
Վիքիդարանի պատկերանիշը
Վիքիդարանում կան նյութեր այս թեմայով՝
Антуан Ривароль
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Անտուան_Ռիվարոլ&oldid=9807181» էջից