Jump to content

Շառլ Օգյուստեն դը Սենտ-Բյով

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Շառլ Օգյուստեն դը Սենտ-Բյով
Charles Auguste de Sainte-Beuve
Ծնվել էդեկտեմբերի 23, 1804(1804-12-23)[1][2][3]
Բոլուն սյուր Մեր, Առաջին ֆրանսիական կայսրություն
Մահացել էհոկտեմբերի 13, 1869(1869-10-13)[1][2][3] (64 տարեկան)
Փարիզ, Ֆրանսիական երկրորդ կայսրություն
ԳերեզմանՄոնպարնաս գերեզմանատուն
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Ուղղությունռոմանտիզմ
Մասնագիտությունգրող, ասացվածքների հեղինակ, բանաստեղծ, քաղաքական գործիչ, պրոֆեսոր, գրական քննադատ, պատմաբան և գրականության պատմաբան
Հաստատություն(ներ)Լյեժի համալսարան, Կոլեժ դե Ֆրանս և Բարձրագույն նորմալ դպրոց
Պաշտոն(ներ)Երկրորդ Կայսրության սենատոր և seat 28 of the Académie française?
ԱնդամակցությունՖրանսիական ակադեմիա
Ալմա մատերՇարլեմաժ լիցե, Կոնդորսե լիցեյ և Bourbon college?
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[1][4]
Պարգևներ
 Charles Augustin Sainte-Beuve Վիքիպահեստում

Շառլ Օգյուստեն դը Սենտ-Բյով (ֆրանսերեն՝ Charles Auguste de Sainte-Beuve, դեկտեմբերի 23, 1804(1804-12-23)[1][2][3], Բոլուն սյուր Մեր, Առաջին ֆրանսիական կայսրություն - հոկտեմբերի 13, 1869(1869-10-13)[1][2][3], Փարիզ, Ֆրանսիական երկրորդ կայսրություն), ֆրանսիացի քննադատ և բանաստեղծ։

Հայտնի է նրա «Գրական-քննադատական դիմանկարները» (1836-1839), որտեղ ներկայացրել է բազմաթիվ բանաստեղծների, արվեստագետների, ձգտել է հարություն տալ նրանց ապրած ժամանակաշրջանին, վերականգնել նրանց անձնական գծերը, բնավորությունը, հակումները և այլն[5]։

Սենտ Բյովի քննադատական մեթոդը հիմնված էր իր այն հիմնադրույթի վրա, որ գրողի ստեղծագործությունը նրա կյանքի արտացոլանքն է միշտ, ուրեմն և կարող է մեկնաբանվել նրա կենսագրության միջոցով; Ըստ Սենտ Բյովի՝ գրաքննադատը, գրականագետր որևէ գրական ստեղծագործություն վերլուծելիս իրենց առջև պետք է խնդիր դնեն՝ որոնել ու գտնել գրողի նպատակադրումը (intentionalism) և նրա անձնական հատկանիշները (կենսագրությունը)։ Քննադատական այս մեթոդը խիստ քննադատության է ենթարկվել ու մերժվել բազմաթիվ հեղինակությունների կողմից։ Առաջիններից մեկը ֆրանսիացի անվանի գրող Մարսել Պրուստն էր, որ իր Contre Sainte-Beuve («Ընդդեմ Սենտ Բյովի») էսսեում ընդվզել է այդ մեթոդի դեմ (հետագայում գրողը այդ թեմային անդրադարձել է նաև իր գլուխգործոցը համարվող «Ի խույզ կորուսյալ ժամանակի» վեպում)։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շառլ Օգյուստենը ծնվել է 1804 թվականին, Փարիզի մերձակայքում՝ Բուլոնում։ Վաղ հասակում զրկվել է հորից և մնացել միայն մոր խնամքին։ Բուլոնում դպրոցն ավարտելուց հետո ուսումը շարունակել է Փարիզում՝ Collège Charlemagne-ում, որտեղ բժշկագիտություն է ուսումնասիրել։ Սովորելուն զուգընթաց՝ Շառլը, դեռ ընդամենը քսանամյա պատանի, աշխատակցել է Globe թերթին։ 1827 թվականին այդ թերթում գրախոսություն է հրատարակել Վիկտոր Հյուգոյի նոր լույս ընծայած Odes et Ballades ժողովածուի մասին, և նրանք մտերմացել են։ Հյուգոյի միջոցով Սենտ Բյովը սերտ հարաբերություններ է հաստատել ռոմանտիկ բանաստեղծ Շառլ Նոդիեի նախաձեռնած «Cénacle» գրական խմբակի անդամների հետ, հաճախել «Արսենալ»-ի գրադարանում նրանց պարբերական հավաքույթներին, որոնք նվիրված էին իր դարն ապրած կլասիցիզմի ջախջախման և զարթոնք ապրող ռոմանտիզմի տեսական ու գործնական հիմքերի ստեղծման բազմազան ու բազմաբնույթ հարցերին։ Փորձել է սիրային կապի մեջ մտնել Հյուգոյի կնոջ՝ Ադել Ֆուշեի հետ[6]., ինչի պատճառով ընկերների հարաբերությունները, մեղմ ասած՝ սառնացել են։ Ճակատագրի հեգնանքով, երբ Սենտ Բյովն ընտրվել է Ֆրանսիական ակադեմիայի անդամ (1845 թ.), ընդունելության առթիվ նրա ճառը նվիրված է եղել Վիկտոր Հյուգոյի ստեղծագործությանը։

Սենտ Բյովը մի շարք փորձեր է կատարել համբավի հասնելու որպես վիպասան, սակայն՝ ապարդյուն։ Հրատարակել է նաև բանաստեղծական մի քանի ժողովածու և դարձյալ առանց լուրջ հաջողության։ Չհուսահատվելով՝ իր ուժերը փորձել է գրաքննադատության և գրականագիտության ասպարեզում։ 1848 թ. եվրոպական հեղափոխությունների ժամանակաշրջանում բելգիական Լիեժ քաղաքում հանդես է եկել «Շատոբրիանն ու նրա շրջանակը» թեմայով դասախոսությունների շարքով։ Հաջորդ տարի վերադարձել է Փարիզ, Le Constitutionnel թերթում գրականագիտական ու քննադատական հոդվածների շարքեր լույս ընծայել Causeries du lundi («Երկուշաբթի օրվա զրույցներ») խորագրի ներքո[7]։ Երբ Լուի Նապոլեոնը դարձել է կայսր, Սենտ Բյովին դարձրել է լատինական պոեզիայի պրոֆեսոր Collège de France-ում, սակայն միապետականության դեմ տրամադրված ուսանողները սուլել են նրան ու հարկադրել, որ հրաժարվի[8]։ Սենտ Բյովը շարունակել է աշխատակցել թերթերին, մասնավորապես՝ Revue contemporaine -ին։ Նրա հրատարակած ուսումնասիրություններից ամենանշանակալիցը Port-Royal -ն է (1837 - 1859), որը համարվում է նրա գլուխգործոցը։ Հեղինակն այդտեղ ներկայացնում է յանսենիզմի օրրան համարվող, մերձփարիզյան Port-Royal -des-Champs աբբայության պատմությունը՝ սկզբից մինչև վերացումը։ Սենտ Բյովի այդ աշխատությունը կարևոր դեր է խաղացել կրոնի ու դավանանքի պատմությունը նորովի ներկայացնելու, պատմության փիլիսոփայության և գեղագիտության պատմության բազում խնդրահարույց հարցեր նոր մոտեցումներով մատուցելու գործում[9]։

Ի տարբերություն Վիկտոր Հյուգոյի՝ նա համաձայնել է 1852 թ. համագործակցել Ֆրանսիական երկրորդ կայսրության հետ։ 1865 թվականից մինչև իր մահը՝ 1869 թվականը եղել է սենատի անդամ։ Այստեղ նա բարձրացրել է մտքի և խոսքի ազատության հետ կապված հարցեր[10]։

Որոշ ուսումնասիրողների կարծիքով՝ Սենտ Բյովն իր գրաքննադատական աշխատություններում շատ դեպքերում առաջնորդվել է անձնական շահագրգռություններով, գովերգել այնպիսի գրողների ու բանաստեղծների, որոնք այսօր մոռացության են մատնված, և, ընդհակառակը, սուր քննադատության ենթարկել հետագայում դասականի համբավ ձեռք բերած Շառլ Բոդլերին, Ստենդալին, Բալզակին...

Երկեր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Tableau Historique et Critique de la Poésie Française et du Théâtre Français au XVIe Siècle (2 vols., 1828).
  • Port-Royal (5 vols., 1840–1859).
  • Portraits Littéraires (3 vols., 1844; 1876–78).
  • Portraits Contemporains (5 vols., 1846; 1869–71).
  • Portraits de Femmes (1844; 1870).
Սենտ Բյովի շիրիմը Փարիզի Մոնպառնաս թաղամասի գերեզմանատանը
  • Causeries du Lundi (16 vols., 1851–1881).
  • Nouveaux Lundis (3 vols., 1863–1870).
  • Premiers Lundis (3 vols., 1874–75).
  • Étude sur Virgile (1857).
  • Chateaubriand et son Groupe Littéraire (2 vols., 1860).
  • Le Général Jomini (1869).
  • Madame Desbordes-Valmore (1870).
  • M. de Talleyrand (1870).
  • P.-J. Proudhon (1872).
  • Chroniques Parisiennes (1843–1845 & 1876).
  • Les Cahiers de Sainte-Beuve (1876).
  • Mes Poisons (1926).

Գեղարվեստական արձակ

  • Volupté (1834).
  • Madame de Pontivy (1839).
  • Christel (1839).
  • La Pendule (1880).

Բանաստեղծական ժողովածուներ

  • Vie, Poésies et Pensées de Joseph Delorme (1829).
  • Les Consolations (1830).
  • Pensées d'août (1837).
  • Livre d'Amour (1843).
  • Poésies Complètes (1863).

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Կերպարվեստի արխիվ — 2003.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Annuaire prosopographique : la France savante / B. Delmas — 2009.
  4. ↑ CONOR.Sl
  5. ↑ Ռընե Ուելլեք, Օսթին Ուորրեն (2008). Գրականության տեսություն. Երևան: Սարգիս Խաչենց. էջ 470-471.
  6. ↑ Sainte-Beuve est mis en scène dans une comédie de Michel Lengliney, État Critique, montée à Paris en 2005. La pièce met l'accent sur ses rapports avec Madame Hugo. Voir Présentation d'État critique(չաշխատող հղում), Trait d'union, octobre-décembre 2006
  7. ↑ Anne Martin Fugier, « Le Salon selon Sainte-Beuve » Արխիվացված 2006-11-29 Wayback Machine, Cahiers du Centre de recherche historique, 28, avril 2002
  8. ↑ Maurice Allem, La vie quotidienne sous le second Empire, Hachette, 1948, 287 pages, et Hubert Juin, Victor Hugo, Flammarion, 1984, 24 pages, 2080647121.
  9. ↑ Molino, Jean, Port-Royal et la méthode de Sainte-Beuve, in Pour ou contre Sainte-Beuve : le Port-Royal, Actes du colloque de Lausanne, septembre 1992.
  10. ↑ Charles-Augustin Saint-Beuve sur le site du Sénat.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շառլ Օգյուստեն դը Սենտ-Բյով» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Շառլ_Օգյուստեն_դը_Սենտ-Բյով&oldid=9743386» էջից