Անտուան Լորան Լավուազիե

Անտուան Լորան Լավուազիե; Antoine Laurent de Lavoisier
Ծնվել է	օգոստոսի 26, 1743; Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն
Մահացել է	մայիսի 8, 1794 (50 տարեկանում); Կոնկորդի հրապարակ, Ելիսեյան դաշտեր, Փարիզի 8-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա; մահապատիժ
Գերեզման	Picpus Cemetery
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիայի թագավորություն; Առաջին ֆրանսիական հանրապետություն
Դավանանք	Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Մասնագիտություն	քիմիկոս, տնտեսագետ, կենսաբան, ֆիզիկոս և ակադեմիկոս
Հաստատություն(ներ)	Ferme générale
Գործունեության ոլորտ	քիմիա
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Փարիզի գիտափիլիսոփայական միություն, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, barreau de Paris, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն և Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Փարիզի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ
Տիրապետում է լեզուներին	ֆրանսերեն
Եղել է գիտական ղեկավար	Claude-Louis Mathieu, Jean-Antoine Chaptal, Անտուան Ֆուրկրուա և Jean Noël Hallé
Պարգևներ	Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ Ոսկե մեդալ Hommes illustres Էյֆելյան աշտարակի 72 անունների ցանկ և Concours général
Ամուսին(ներ)	Մարի-Անե Պիերետ Պոլզե
	Ստորագրություն;
	Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում
	Antoine-Laurent de Lavoisier Վիքիպահեստում

Անտուան Լորան Լավուազիե (ֆր.՝ Antoine Laurent de Lavoisier, ɑ̃twan lɔʁɑ̃ də lavwazje, օգոստոսի 26, 1743(1743-08-26)^[1]^[2]^[3]^[4], Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն^[5]^[6] - մայիսի 8, 1794(1794-05-08)^[1]^[2]^[3]^[4], Կոնկորդի հրապարակ, Ելիսեյան դաշտեր, Փարիզի 8-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա), ֆրանսիացի քիմիկոս Անտուան Լավուազիեն այրման թթվածնայի տեսության, դրանով՝ նաև գիտական քիմիայի հիմնադիրն է։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անտուան Լորան Լավուազիեն ավարտել է Փարիզի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը, միաժամանակ ուսումնասիրել քիմիա և ֆիզիկա։ Նրա քիմիական ուսումնասիրությունները հիմնականում նվիրված են օդի ու ջրի բաղադրությունների և այրման ու շնչառության շարժընթացներում օդի ունեցած դերի բացահայտման հարցերին։ Հաստատել է, որ օդը բաղկացած է այրմանը և շնչառությանը նպաստող բաղադրիչից, որն իր հերթին, միանալով տարբեր նյութերի հետ, առաջացնում է թթու։ Այդ հատկության շնորհիվ նյութն անվանեց թթվածին՝ թթու ծնող։ Նա բացահայտեց նաև, որ ջուրը նույնպես ջրածնի թթվածնային միացություն է՝ չնայած այն ակնհայտ թթվածնայի հատկություն չունի։

Հաստատելով այրման թթվածնային տեսությունը՝ Լավուազիեն քիմիական գիտությունը դրեց գիտական հիմքերի վրա և կեղծ ֆլոգիստոնի տեսությունը փոխադրեց այրման թթվածնային տեսությամբ։

Նա մշակել է նաև քիմիական անվանակարգության սկզբունքները, Պիեռ Սիմոն Լապլասի հետ պատրաստել է առաջին սառցային կալորիմետրը և չափել մի շարք նյութերի այրման ջերմությունները։

1789 թվականին լույս է ընծայել իր «Տարրական քիմիայի դասագիրքը», որը գիտական քիմիայի առաջին ձեռնարկն էր։

Լավուազիեն գլխատվել է Հեղափոխական դատարանի որոշմամբ՝ մեղադրվելով ծխախոտի մթերման գործում թույլ տված խարդախության համար։ Այդ առիթով ֆրանսիացի մաթեմատիկոս Ժոզեֆ Լագրանժն ասել է. «Պահանջվեց ընդամենը մեկ ակնթարթ, որպեսզի կտրվեր այդ գլուխը, բայց հնարավոր է, որ հարյուրամյակը քիչ լինի նրա նմանը ստեղծելու համար»։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Comité des travaux historiques et scientifiques — 1834.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2985434"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Find A Grave — 1995. — ed. size: 165000000
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Лавуазье Антуан Лоран // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.], [30 cilddə] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Brock W. H. The fontana history of chemistry — 1992. — ISBN 0-00-68173-3
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q62172156"></a>
↑ NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դպրոցական մեծ հանրագիտարան։ Գիրք 1, հատոր 1։ Երևան 2009, էջ 379

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912">[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb120790362_data.bnf.fr]:_տվյալների_բաց_շտեմարան<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 ^1,5 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q955824"_data-entity-id="Q2985434">Comité_des_travaux_historiques_et_scientifiques<span_class="wef_low_priority_links">_—_1834.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2985434"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Comité des travaux historiques et scientifiques — 1834.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2985434"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q8513_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q194166"_data-entity-id="Q29861311">SNAC<span_class="wef_low_priority_links">_—_2010.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 SNAC — 2010.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q29861311"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q5535082_citetype_Q33270056"_data-entity-id="Q63056">Find_A_Grave<span_class="wef_low_priority_links">_—_1995._—_ed._size:_165000000</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 Find A Grave — 1995. — ed. size: 165000000
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q63056"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189_citetype_Q17537576"_data-entity-id="Q17378135">Лавуазье_Антуан_Лоран_//_[[:d:Q17378135|Большая_советская_энциклопедия]]:_[в_30_т.],_[30_cilddə]<span_class="wef_low_priority_links">_/_под_ред._[[:Ալեքսանդր_Պրոխորով|А.&nbsp;М.&nbsp;Прохоров]]_—_3-е_изд._—_<span_title="Москва"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">М.</span>:_[[:Սովետսկայա_էնցիկլոպեդիա_(հրատարակչություն)|Советская_энциклопедия]],_1969.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Лавуазье Антуан Лоран // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.], [30 cilddə] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q17378135"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q3331189"_data-entity-id="Q62172156"><i_class="wef_low_priority_links">Brock&nbsp;W.&nbsp;H.</i>_[[:d:Q62172156|The_fontana_history_of_chemistry]]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1992._—_ISBN_0-00-68173-3</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q62172156"></a></div>-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Brock W. H. The fontana history of chemistry — 1992. — ISBN 0-00-68173-3
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q62172156"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q35127_citetype_Q36524_citetype_Q43229"_data-entity-id="Q1373513">NNDB<span_class="wef_low_priority_links">_—_2002.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a></div>-7] NNDB — 2002.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1373513"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

Անտուան Լորան Լավուազիե

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նավարկման ցանկ

Անձնական գործիքներ

Անվանատարածքներ

Տարբերակներ

Դիտումները

Ավելին

Որոնել

Նավարկում

Մասնակցել

Գործիքներ

Այլ նախագծերում

Տպել/արտահանել

Այլ լեզուներով

Անտուան Լորան Լավուազիե Antoine Laurent de Lavoisier

Ծնվել է	օգոստոսի 26, 1743(1743-08-26)^[1]^[2]^[3]^[4] Փարիզ, Ֆրանսիայի թագավորություն^[5]^[6]
Մահացել է	մայիսի 8, 1794(1794-05-08)^[1]^[2]^[3]^[4] (50 տարեկանում) Կոնկորդի հրապարակ, Ելիսեյան դաշտեր, Փարիզի 8-րդ շրջան, Փարիզ, Ֆրանսիա մահապատիժ^[6]
Գերեզման	Picpus Cemetery
Քաղաքացիություն	Ֆրանսիայի թագավորություն Առաջին ֆրանսիական հանրապետություն
Դավանանք	Հռոմի Կաթոլիկ եկեղեցի
Մասնագիտություն	քիմիկոս, տնտեսագետ, կենսաբան, ֆիզիկոս և ակադեմիկոս
Հաստատություն(ներ)	Ferme générale
Գործունեության ոլորտ	քիմիա
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Փարիզի գիտափիլիսոփայական միություն, Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա, barreau de Paris, Ամերիկական փիլիսոփայական ընկերություն^[7] և Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Փարիզի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ
Տիրապետում է լեզուներին	ֆրանսերեն^[1]
Եղել է գիտական ղեկավար	Claude-Louis Mathieu, Jean-Antoine Chaptal, Անտուան Ֆուրկրուա և Jean Noël Hallé
Պարգևներ	Լոնդոնի թագավորական ընկերության անդամ Ոսկե մեդալ Hommes illustres Էյֆելյան աշտարակի 72 անունների ցանկ և Concours général
Ամուսին(ներ)	Մարի-Անե Պիերետ Պոլզե^[6]
Ստորագրություն
Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում
Antoine-Laurent de Lavoisier Վիքիպահեստում