Ալեքսանդր Հարությունով

Ալեքսանդր Հարությունով
Ծնվել է	հունվարի 3 (16), 1904
Ծննդավայր	Երևան, Ռուսական կայսրություն[…]
Մահացել է	հունիսի 5, 1975 (71 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոսկվա, ԽՍՀՄ
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Ազգություն	հայ
Կրթություն	Ռոստովի պետական համալսարան (1929)
Մասնագիտություն	նյարդավիրաբույժ, վիրաբույժ, համալսարանի դասախոս և բժիշկ
Կոչում	պրոֆեսոր և ակադեմիկոս
Գիտական աստիճան	բժշկական գիտությունների դոկտոր (1944)
Աշխատավայր	Ուկրաինայի նյարդավիրաբուժության ԴՀԻ և Ն. Ն. Բուրդենկոյի անվան նյարդավիրաբուժության ԴՀԻ
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ Բժշկական գիտությունների ակադեմիա
Կուսակցություն	ԽՄԿԿ
Պարգևներ	; ; և

Ալեքսանդր Իվանի Հարությունով (հունվարի 3 (16), 1904^[1]^[2], Երևան, Ռուսական կայսրություն^[3]^[4]^[1]^[…] - հունիսի 5, 1975(1975-06-05)^[1]^[2], Մոսկվա, ԽՍՀՄ^[4]^[1]^[2]), հայ խորհրդային նյարդավիրաբույժ։ Բժշկական գիտությունների դոկտոր (1944), պրոֆեսոր (1945), Ուկրաինայի ԽՍՀ գիտությունների վաստակավոր գործիչ, ԽՍՀՄ ԳԱԱ իսկական անդամ (1967), սոցիալիստական աշխատանքի հերոս (1974)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1904 թվականի հունվարի 3-ին Երևանում։ 1929 թվականին ավարտել է Դոնի Ռոստովի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը։ Մասնակցել է Հայրենական մեծ պատերազմին, 1941-1944 թվականներին եղել է տարբեր ռազմաճակատների գլխավոր վիրաբույժ, 1944-1945 թվականներին՝ խորհրդային բանակի ռազմա-սանիտարական գլխավոր վարչության ավագ վիրաբույժ-խորհրդատու։ 1945 թվականից ղեկավարել է Կիևի բժիշկների կատարելագործման ինստիտուտի նյարդավիրաբուժության ամբիոնը։ 1950 թվականից Ուկրաինայի ՄԱՀ նյարդավիրաբուժության ԴՀԻ-ի, 1964 թվականից՝ ԽՍՀՄ ԲԴԱ Ն. Ն. Բուրդենկոյի անվան նյարդավիրաբուժության ԴՀԻ-ի տնօրեն, 1965 թվականին՝ նաև Բժիշկների կատարելագործման կենտրոնական ինստիտուտի նյարդավիրաբուժության ամբիոնի վարիչ։ 1965 թվականին ընտրվել է Նյարդավիրաբույժների համաշխարհային միության առաջին փոխնախագահ, իսկ 1969 թվականին՝ պատվավոր նախագահ։

Եղել է Նյարդավիրաբույժների համամիութենական միության նախագահը, ինչպես նաև «Նյարդային համակարգի հիվանդությունների վիրաբուժական ախտաբանություն» համամիութենական կոմիտեի նախագահը, Չեխոսլովակիայի, Իսպանիայի, Պորտուգալիայի, Հարավսլավիայի, Լիտվայի, Էստոնիայի նյարդավիրաբույժների միության պատվավոր անդամ^[5]։ ԽՄԿԿ անդամ 1940 թվականից։

Մահացել է 1975 թվականի հունիսի 5-ին Մոսկվայում։

Գիտական աշխատանքներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հարությունովի գիտական աշխատանքները նվիրված են նյարդային համակարգի ուռուցքների վիրահատական բուժման հարցերին։ Հարությունովը մշակել է գլխուղեղի անոթների անևրիզմների և արյունազեղումային կաթվածների բուժման, ռազմական և խաղաղ ժամանակաշրջանների նյարդատրավմատոլոգիայի հարցերը։

Туберкуломы головного мозга (1959)
Опухоли головного и спинного мозга (1963)
Тотальная церебральная ангиография (1971)

Պարգևներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պարգևատրվել է Լենինի, Աշխատանքային կարմիր դրոշի 2 շքանշաններով։ Հարությունովը եղել է Նյարդավիրաբույժների համամիութենական գիտական ընկերության նախագահ, Նյարդավիրաբույժների համաշխարհային ֆեդերացիայի պատվավոր նախագահ, Չեխոսլովակիայի բժշկական ընկերության պատվավոր անդամ, ԱՄՆ-ի, Հարավսլավիայի և այլ երկրների նյարդավիրաբույժների գիտական ընկերության անդամ։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 ^2,13 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 3.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 Арутюнов Александр Иванович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
↑ А. П. Айриян (1998). Армянские учёные-медики. Ереван: Амарас. էջ 31. ISBN 99930-1-001-7. {{cite book}}: Check |isbn= value: checksum (օգնություն)

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեքսանդր Հարությունով» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 6, էջ 323)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 ^1,11 ^1,12 ^1,13 ^1,14 ^1,15 ^1,16 ^1,17 ^1,18 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_1578c531847d93ae-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 ^2,12 ^2,13 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 3.

[_9eace2050b05dd06-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 Арутюнов Александр Иванович // Большая советская энциклопедия (ռուս.): [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.

[_1c662a7f9e78a58a-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ

[5] А. П. Айриян (1998). Армянские учёные-медики. Ереван: Амарас. էջ 31. ISBN 99930-1-001-7. {{cite book}}: Check |isbn= value: checksum (օգնություն)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]