Ալեշ Շտեգեր

Ալեշ Շտեգեր;
Ծնվել է	մայիսի 31, 1973 (51 տարեկան)
Ծննդավայր	Պտույ, Սլովենիա
Քաղաքացիություն	Սլովենիա և ՀՍՖՀ
Կրթություն	Լյուբլյանայի համալսարան
Մասնագիտություն	լեզվաբան, թարգմանիչ, գրական խմբագիր, գրող, գրական քննադատ, բանաստեղծ, ակնարկագիր և խմբագիր
Պարգևներ և ; մրցանակներ	Rožanc Award? Veronika Award? և Horst Bienek Award for Poetry?
Անդամություն	Բեռլինի գեղարվեստի ակադեմիա
	Aleš Šteger Վիքիպահեստում

Ալեշ Շտեգեր (սլովեն.՝ Aleš Šteger, մայիսի 31, 1973(1973-05-31), Պտույ, Սլովենիա) սլովենացի բանաստեղծ, արձակագիր, թարգմանիչ և խմբագիր^[1]։ Ալեշը պատկանում է գրողների այն սերնդին, որը սկսել է հրատարակվել Հարավսլավիայի անկումից անմիջապես հետո։ Նրա առաջին բանաստեղծական ժողովածուն կոչվել է «Šahovnice ur» (1995), որը տպագրվելուց երեք շաբաթ անց սպառվեց և ցույց տվեց սլովենացի արվեստագետների և գրողների նոր սերունդը։

Շտեգերի բանաստեղծական ժողովածուներն ու վեպերըարգմանվել են ավելի քան 20 լեզուներով և տպագրվել այնպիսի ամսագրերում, ինչպիսիք են The New Yorker, Süddeutsche Zeitung, Lettre International և Boston Review:

Ամուսնացած է սոցիալական մարդաբան Մայա Պետրովիչ-Շտեգերի հետ, ունեն մեկ որդի ունեն։

Գործունեություն

Ալեշ Շտեգերը սովորել է Լյուբլյանայի համալսարանի Արվեստի ֆակուլտետում՝ համեմատական գրականություն և գերմաներեն մասնագիտությամբ (ավարտել է 2003վականին)։ Նա Բելետրինա հրատարակչության համահիմնադիրն ու ծրագրերի տնօրենն է։ Հանդիսանում է պոեզիայի և գինու օրերի հիմնադիրներից մեկը և 1996-2004վականներին, ապա նաև 2014-2022վականներին դրա ծրագրերի ղեկավարը։ Միաժամանակ Շտեգերը «Վերսոպոլիս» պոեզիայի միջազգային հարթակի հիմնադիրն է։ Նրա առաջին բանաստեղծական գրքերի հրատարակումից անմիջապես հետո նրա պոեզիան հայտնի դարձավ հայրենիքից դուրս։ Դրան հաջորդեցին ճամփորդություններ, վեպեր և փորձարարական գրություններ։

Շտեգերը Բեռլինի արվեստների ակադեմիայի և Գերմանական լեզվի և գրականության ակադեմիայի անդամ է։ Շտեգերը 2021վականի Գրիֆինի անվան պոեզիայի մրցանակի դատավոր էր^[2]։

Հատուկ նախագծեր և համագործակցություններ այլ արվեստագետների հետ

Շտեգերը մի քանի տարի ելույթ է ունենում ակորդեոնահար Յուրե Տորիի հետ, ում հետ նա ստեղծել է «պոետական ծես» և «պատմական կաբարե» Ալեշի պապի՝ Մատիյա Զորեցի մասին, ով մասնակցել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին։ Հանդիպումը տեղի է ունեցել 2023վականի հունվարի 6-ին Լյուբլյանայի Չանկարջևի տուն արտադրությունում։

Նա համագործակցել է երաժիշտների և կոմպոզիտորների, հատկապես Վիտո Ժուրայի հետ, ում համար նա գրել է լիբրետոն der Verwandler/Alchemis t ստեղծագործության համար, որի պրեմիերան կայացել է 2019վականին Գերմանիայի Շտուտգարտ քաղաքում՝ Eclat փառատոնում։

Ալեշ Շտեգերը գրել է «Սահմաններից այն կողմ» վավերագրական գեղարվեստական ֆիլմի սցենարը (2016), որի ռեժիսորն է Փիթեր Զաքը։

Ալեշը համագործակցել է նկարիչ Դուշան Ֆիշերի (V tvari նախագիծ), լուսանկարիչ Ստոյան Քերբլերի (գիրք Ինչ տեսա Պտուջում և այլուր) և մի քանի այլ վիզուալ նկարիչների հետ։

2017վականին նա հրավիրվել է որպես բանաստեղծ՝ ստեղծելու վիզուալ գեղարվեստական ստեղծագործություն Հնդկաստանի Կոչի Մուզիրիս միջազգային բիենալեի համար։ Նրա ստեղծագործությունը՝ 14 մետր բարձրությամբ բուրգը՝ ներքին լաբիրինթոսով և աքսորի մասին բանաստեղծության ձայնային ինստալացիա՝ «Վտարանդի բանաստեղծների բուրգը», շուտով դարձավ Բիենալեի կարևոր իրադարձություններից մեկը։

Խմբագիր ևարգմանիչ

Մաթիաս Գյորիցի և Ամալյա Մաչեկի հետ 2023վականին Մյունխենում խմբագրել է սլովենական ժամանակակից պոեզիայի անթոլոգիան՝ Mein Nachbar auf der Wolke։

Նա խմբագրել է Էդվարդ Կոցբեկի, Գրեգոր Ստրնիշայի, Դանե Զայցի, Տոմաժ Շալամունի և Նիկո Գրաֆենաուերի ընտրյալ բանաստեղծությունները, որոնց համար գրել է նաև ուղեկցող ընդարձակ ուսումնասիրություններ։

Յերնեջ Կատոնա Զայցի հետ միասին նա կազմել է «Բառերով» գիրքը՝ Դանեթ Զայչի բանաստեղծություններից և հատվածներից։

Տոմաժ Շալամունի վեց հետմահու գրքերի հրատարակման կապակցությամբ, որոնք հրատարակվել են Jutro (Beletrina, 2018) վերնագրով, նա հրապարակել է 70 էջանոց զրույց բանաստեղծի և ընկերոջ հետ, որը Ալեշն ու Տոմաժը պլանավորել էին որպես համատեղ նախագիծ, որը երբեք չի ավարտվել։

Որպեսարգմանիչ՝ Ալեշըարգմանում է գերմաներենից և իսպաներենից՝ ներառյալ Գոթֆրիդ Բենի (Doppelleben), Ինգեբորգ Բախմանի (Ընտրված բանաստեղծություններ), Սեսար Վալյեխոյի (Poemas humanos), Վալտեր Բենիամինի (Berliner Kindheit um 1900) և Օլգա Օրոսկոյի (Seled) գրքերը։

Գրքեր անգլերենարգմանությամբ

Վառվող լեզուներ, նոր և ընտիր բանաստեղծություններ. Բլուդաքս, 2022. (պոեզիա)
Մարմինների գիրքը, Սպիտակ սոճու մամուլ, Բուֆֆալո, Նյու Յորք, 2022. (պոեզիա)
Երկրի տակ երկնքի վերևում, Ուայթ Փայն փրես, Բուֆֆալո, Նյու Յորք, 2019 (պոեզիա)
Պարզ ստվեր, Հյուսիսային Ամհերստ, 2019. (պոեզիայի մատյան)
Բացարձակություն, Իստրոս Բուքս, Լոնդոն, 2017. (վեպ)
Բեռլին, Քաունթերփաթ, Դենվեր. (կարճ արձակ)
Իրերի գիրք, BOA հրատարակություն, Ռոչեստեր, 2010. (պոեզիա)

Բնօրինակ հրապարակումներ

Բանաստեղծություններ

Šahovnice ur, (Շախմատային տախտակներ Ժամերի) 1995
Kašmir, (Քաշմիր) 1997
Protuberance, (Ելույթներ) 2002
Knjiga reči, (Գիրք իրերի) 2005
Knjiga teles, (Մարմինների գիրք) 2010
Nad nebom pod zemljo, (Երկրից ներքեւ երկնքի վերևում) 2015
Pričevanje, (Վկայություն) 2021
Svet je vmes, (Աշխարհը գտնվում է միջև) 2022

Արձակ

Včasih je januar sredi poletja, (Երբեմն ամառվա կեսին հունվար է) ճանապարհորդական վեպ, 1997
Բեռլին, կարճ գեղարվեստական, 2007
Odpusti, (Բացահայտում), վեպ 2014
Կուրենտ, երիտասարդ մեծահասակների վեպ 2015
Neverend, վեպ, 2017
Bogovi se nam smejijo, (Աստվածների ծիծաղը) 6 վեպ 2022.

Էսսեներ

S prsti in peto, (Մատներով և կրունկներով), 2009
Kar sem videl na Ptuju in drugod (Ինչ տեսա Պտուջում և այլուր), Էսսեներ/Լուսանկարներ, 2021
Gebrauchanweisung Slowenien (գրված է գերմաներեն), էսսեներ Սլովենիայի մասին 2022
Na kraju zapisano (Գրված է տեղում նախագիծ 2012–2023), 2023

Սլովենիայի մրցանակներ

Սլովենիայի գրքի տոնավաճառի մրցանակ վերջին երկու տարվա դեբյուտային գրքի համար, 1996
Վերոնիկա մրցանակ 1998 պոեզիայի «Քաշմիր» ժողովածուի համար
Ռոժանչևայի մրցանակ Բեռլին գրքի համար 2007
Պտուժի քաղաքապետարանի Մեծ Օլյենկան 2017
Krilata želva մրցանակ 2018 թվականի լավագույն ճանապարհորդության համար՝ գրված կայքում
Pretnar մրցանակ 2021

Միջազգային մրցանակներ

Գրելու կրթաթոշակ Akademie Schloss Solitude-ում, Շտուտգարտ, 2001
Աբրահամ Վուրսելի հիմնադրամի կրթաթոշակ, Նյու Յորք, 2002
Պոեզիայի միջազգային մրցանակ «Բանաստեղծական գավազան 2006» (շնորհված է Մակեդոնիայի գրողների ասոցիացիայի կողմից)
BTBA (Լավագույն թարգմանված գրքի մրցանակ), ԱՄՆ, 2011 «Գիրք բաների» թարգմանության համար
AATSEL (Սլավոնական և Արևելյան Եվրոպայի լեզուների ուսուցիչների ամերիկյան ասոցիացիա) մրցանակ սլավոնական լեզուներից անգլերեն գրական ստեղծագործության լավագույն թարգմանության համար 2011
Ֆրանսիայի Հանրապետության մշակույթի նախարարի կողմից շնորհված «chavalier de l'ordre des arts et des lettres» կոչումը.
Բավարիայի արվեստների ակադեմիայի պոեզիայի համար Հորստ Բիենեկի միջազգային մրցանակ 2016
Ցուգ Սփայչերի քաղաքի միջազգային մրցանակ 2022, Neverend վեպի գերմաներեն թարգմանության համար
Գրաց քաղաքի Ալֆրեդ Կոլերիչի մրցանակ 2021, Ավստրիա, գրականությանը մատուցած ծառայությունների համար
ITB Berlin Tourist Exchange Prize 2023 Slovenien Gebrauchsanweisung Slowenien մասին էսսեների գրքի համար (սկզբնապես գրված է գերմաներեն)
Nuevo Siglo de Oro միջազգային պոեզիայի մրցանակ, Մեքսիկա, 2023 բանաստեղծական ստեղծագործության համար

Ծանոթագրություններ

↑ «Read Central». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 25-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 26-ին.
↑ «Griffin Poetry Prize - 2021 Judges», Griffin Poetry Prize

Գրականություն

Short biography
Grigore, Rodica. Aleš Šteger, Iartă. Măști și carnavaluri. In: Revista Transilvania, no. 6–7, 2022, p. 87–91. doi:10.51391/trva.2022.06-07.10

Արտաքին հղումներ

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեշ Շտեգեր» հոդվածին։

[1] «Read Central». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 25-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 26-ին.

[2] «Griffin Poetry Prize - 2021 Judges», Griffin Poetry Prize

[1]

[2]