Հունգարական սփյուռք

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հունգարական ազգային փոքրամասնությունների բնակության շրջաններն ըստ Լասլո Շեբյոկի տվյալների[1]

Հունգարական սփյուռք (հունգ.՝ Magyar diaszpóra), Հունգարիայի սահմաններից դուրս ապրող էթնիկ հունգարական բնակչության հավաքական անվանումը։ Հունգարական սփյուռքը բաժանվում է երկու խմբի։ Առաջին խմբում մտնում են այն հունգարացիները, որոնք ապրել են տարածքներում, որոնցից Հունգարիան զրկվել է 1920 թվականի Տրիանոնի հաշտության պայմանագրով (1947 թվականին սահմանները հաստատվել են Փարիզի հաշտության պայմանագրով)։ Սփյուռքի այդ մասի թվաքանակը կազմում է 3,3 միլիոն մարդ։ Երկրորդ խումբը էթնիկ հունգարացիներն են, որոնք տարբեր տարիների լքել են երկրի տարածքը (ընդ որում՝ 1956 թվականի իրադարձությունների ժամանակ կամ Հունգարիայի՝ ԵՄ մտնելուց հետո)։

Սփյուռք ըստ երկրների[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երկիր Հունգարացի բնակչություն Նշում Հոդված
Սահմանակից են Հունգարիային
Ռումինիա Ռումինիա 1,227,623 (2011)[2] (չանգոներին չհաշված[3]) Տրանսիլվանիայի[4] տեղացիներ, Ռումինայի չանգոներ Հունգարացիները Ռումինիայում
Սլովակիա Սլովակիա 458,467 (2011)[5] Տեղացի[6] Հունգարացիները Սլովակիայում
Սերբիա Սերբիա 253,899 (2011) Վոևոդինայի տեղացիներ Հունգարացիները Սերբիայում
Ուկրաինա Ուկրաինա 156,600 (2001) Անդրկարպատյան մարզի բնիկներ Հունգարացիներն Ուկրաինայում
Ավստրիա Ավստրիա 55,038 (2014)[7] Բուրգենլանդի տեղացիներ Հունգարացիները Ավստրիայում
Խորվաթիա Խորվաթիա 14,048 (2011)[8] Խորվաթիայի տեղացիներ, բացի Իստրիայից և Դալմաթիայից Հունգարացիները Խորվաթիայում
Սլովենիա Սլովենիա 6,243 (2001) Արևելյան Սլովենիայի տեղացիներ Հունգարացիները Սլովենիայում
Այլ երկրներ
Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ 1,563,081 (2006)[9] Ներգաղթյալներ Հունգարացիներն ԱՄՆ-ում
Կանադա Կանադա 315,510 (2006)[10] Ներգաղթյալներ Հունգարացիները Կանադայում
Իսրայել Իսրայել 200,000-ից մինչև 250,000 (2000-ականներ) Ներգաղթյալներ
Գերմանիա Գերմանիա 120,000 (2004)[11] Ներգաղթյալներ Հունգարացիները Գերմանիայում
Ֆրանսիա Ֆրանսիա 100,000-200,000 (2000-ականներ)[12] Ներգաղթյալներ Հունգարացիները Ֆրանսիայում
Բրազիլիա Բրազիլիա 80,000 (2002)[13] Ներգաղթյալներ Հունգարացիները Բրազիլիայում
Ռուսաստան Ռուսաստան 76,500 (2002) Ներգաղթյալներ Հունգարացիները Ռուսաստանում
Ավստրալիա Ավստրալիա 67,616 (2006)[14] Ներգաղթյալներ Հունգարացիներն Ավստրալիայում
Միացյալ Թագավորություն Միացյալ Թագավորություն 52,250 (2011)[15][16][17] Ներգաղթյալներ Հունգարացիները Մեծ Բրիտանիայում
Չիլի Չիլի 50,000 (2012)[18] Ներգաղթյալներ Հունգարացիները Չիլիում
Արգենտինա Արգենտինա 40,000-50,000 (2000-ականներ) Ներգաղթյալներ Հունգարացիներն Արգենտինայում
Շվեյցարիա Շվեյցարիա 20,000-25,000 (2000-ականներ) Ներգաղթյալներ
Շվեդիա Շվեդիա 16,193 (2014)[19] Ներգաղթյալներ
Չեխիա Չեխիա 14,672 (2001) Ներգաղթյալներ
Թուրքիա Թուրքիա 6,800 (2001) Ներգաղթյալներ Հունգարացիները Թուրքիայում
Մեքսիկա Մեքսիկա 3,500 (2006) Ներգաղթյալներ Հունգարացիները Մեքսիկայում
Իռլանդիա Իռլանդիա 3,328 (2006)[20] Ներգաղթյալներ
Լեհաստան Լեհաստան 1,728 (2011)[21] Ներգաղթյալներ
Նոր Զելանդիա Նոր Զելանդիա 1,476 (2006) Ներգաղթյալներ Հունգարացիները Նոր Զելանդիայում
Հունգարիա Հունգարիա 4,9—5,1 մլն

Հունգարացիների ներգաղթը Արևմտյան Եվրոպա հաճախացել է 1990-ական թվականներին, հատկապես 2004 թվականին, երբ Հունգարիան մտել է Եվրամիություն։ Հունգարացիները աշխատում են Մեծ Բրիտանիայում, Իռլանդիայում, Ֆինլանդիայում, Շվեդիայում, Իսպանիայում և Պորտուգալիայում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Sebők László's ethnic map of Central and Southeastern Europe». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 26-ին.
  2. «2011 Romanian census» (PDF). Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2013 թ․ հուլիսի 17-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 30-ին.
  3. 1,370 человек Արխիվացված Մարտ 2, 2009 Wayback Machine назвали себя чангошами по переписи 2002 года, однако по некоторым подсчётам, чангошей гораздо больше. Так, Совет Европы Արխիվացված 2008-10-02 Wayback Machine называет цифру в 260 тысяч человек
  4. Patrick Heenan, Monique Lamontagne (1999). The Central and Eastern Europe Handbook. Taylor & Francis. էջ 70. ISBN 978-1-57958-089-6.
  5. Slovak census 2011 Արխիվացված 2012-11-14 Wayback Machine
  6. Roseann Duenas Gonzalez, Ildiko Melis (2001). Language Ideologies: Critical Perspectives on the Official English Movement. Lawrence Erlbaum Associates. էջ 302. ISBN 978-0-8058-4054-4.
  7. AUSTRIA, STATISTIK. «Bevölkerung nach Staatsangehörigkeit und Geburtsland». www.statistik.at.
  8. «World Directory of Minorities and Indigenous Peoples - Croatia : Overview (2001 census data)». United Nations High Commissioner for Refugees. July 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 6-ին. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 16-ին.
  9. Bureau, U.S. Census. «American FactFinder - Search». factfinder.census.gov. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ փետրվարի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 30-ին.
  10. «Canadian Census 2006». Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ հունիսի 25-ին. Վերցված է 2019 թ․ մայիսի 30-ին.
  11. Hungarians in Germany Արխիվացված Փետրվար 4, 2007 Wayback Machine
  12. Hungarians in France Արխիվացված Փետրվար 4, 2007 Wayback Machine
  13. Hungarians in Brazil Արխիվացված Սեպտեմբեր 22, 2007 Wayback Machine
  14. Estimation 2002 Արխիվացված 2008-01-10 Wayback Machine Hungarian-Australians according to national census 2006, Australia.
  15. «Census 2011 - Country of birth (expanded)». Office for National Statistics. 2013 թ․ մարտի 26. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 29-ին.
  16. «Scotland's Census 2011 - National Records of Scotland - Country of Birth (detailed)» (PDF). National Records of Scotland. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 29-ին.
  17. «Census 2011 - Country of Birth - Full Detail_QS206NI». Northern Ireland Statistics and Research Agency. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2014 թ․ ապրիլի 29-ին.
  18. «Los obreros húngaros emigrados en América Latina entre las dos guerras mundiales. Ilona Varga» (PDF). webcache.googleusercontent.com. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2019 թ․ օգոստոսի 4-ին. Վերցված է 2022 թ․ մայիսի 19-ին.
  19. Statistics Sweden(չաշխատող հղում)
  20. Irish census 2006 Արխիվացված 2011-08-12 Wayback Machine
  21. Ludność. Stan i struktura demograficzno-społeczna. Narodowy Spis Ludności i Mieszkań 2011 (National Census of Population and Housing 2011). GUS. 2013. p. 264.