«Ստելլա Ռոման»–ի խմբագրումների տարբերություն

Ստելլա Ռոման
Հիմնական տվյալներ
Բնօրինակ անուն	ռումիներեն՝ Stella Roman
Ի ծնե անուն	ռումիներեն՝ Florica Vierica Alma Stela Blașu
Նաև հայտնի է որպես	Stella Roman
Ծնվել է	օգոստոսի 23, 1904; Կլուժ-Նապոկա, Ռումինիա
Երկիր	Ռումինիա և ԱՄՆ
Մահացել է	փետրվարի 12, 1992 (87 տարեկան); Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Ժանրեր	օպերա
Մասնագիտություն	օպերային երգչուհի
Երգչաձայն	կոլորատուրային սոպրանո
Գործիքներ	վոկալ

Դիտել պատմությունը

← Նախորդ տարբ Հաջորդ տարբ →

Content deleted Content added

ՎիզուալԵլատեքստ

Գծային

13:13, 6 Հուլիսի 2020-ի տարբերակ

Ստելլա Ռոման (անգլ.՝ Stella Roman , օգոստոսի 23, 1904(1904-08-23)^[1]^[2]^[3], Կլուժ-Նապոկա, Ռումինիա - փետրվարի 12, 1992(1992-02-12)^[1]^[2], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ռումինացի օպերային երգչուհի, սոպրանո՝ հայտնի հատկապես Իտալիայում և ԱՄՆ-ում, որտեղ դասական ստեղծագործություններում բազմաթիվ գլխավոր դերեր է կատարել:

Կենսագրություն

Ստելլա Ռոման (լրիվ անունը Ֆլորիկա Վիորիկա Ալմա Ստելլա Բլազու), ծնվել է 1904 թվականի օգոստոսի 23-ին Ավստրո-Հունգարիա կայսրության (այժմ Կլուժ-Նապոկա՝ Ռումինիա) Կոլաժվոր քաղաքում: Մեծացել է երաժիշտների ընտանիքում և սովորել երգել 8 տարեկանից, նրա դեբյուտային համերգը տեղի է ունեցել Կլուժում, ապա Բուխարեստում: Այնուհետև ստացել է կրթաթոշակ՝ Ջուզեպպինա Բալդասար-Թոդեչիի միջնորդությամբ, ուսումը Իտալիայում շարունակելու նպատակով:

Ավելի ուշ Ստելլան ասել է, որ «իր ուսուցչի ոճն իրեն չի գոհացնում»^[4]:

Ստելլայի հաջորդ ուսուցիչը եղել է ռումինացի սոպրանո երգչուհի Հարիկլեա Դարկլը (1860-1939), ում համար ժամանակի բազմաթիվ կոմպոզիտորներ գրել են օպերաներ, այդ թվում Ջակոմո Պուչինիին, ով ստեղծել է իր անմահ «Տոսկա» օպերան:

Իր ուսուցչի՝ Դարկլի մասին երգչուհին երախտագիտությամբ արտահայտվել է. «Հարիկլեան սովորեցրել է ինձ գնահատել ամեն բառ և արտահայտություն»^[4]:

Կարիերա

Երգչուհու խոսքերով՝ նրա պրոֆեսիոնալ օպերային դեբյուտը տեղի է ունեցել 1934 թվականին Բոլոնում, Մադլենի «Անդրեն Չենյեր» խմբի հետ, (այլ աղբյուրներ հիշատակում են 1932 թվականին Պյաչենցայի կատարումը): Նրա կատարումը «Տոսկա» օպերայում տենոր Ջակոմո Լաուրի-Վոլպինի հետ երկարատև համագործակցության սկիզբն էր:Օպերան ներկայացվել է Նեապոլում գտնվող Սան-Կարլո թատրոնում: 1937 թվականին իտալացի դիրիժոր Տուլիո Սերաֆինը Ստելլա Ռոմանին առաջարկում է 3-ամյա պայմանագիր Հռոմի օպերային թատրոնի հետ և շուտով նա ելույթ է ունենում Հռոմեական օպերայի բեմում՝ Աիդայի կերպարով^[5]:

Ռոմանը 1941 թվականին առաջին անգամ Աիդայի դերով հայտնվեց Նյու Յորքի Մետրոպոլիտեն օպերայի բեմում և շարունակեց այնտեղ հանդես գալ 1940-ականների ընթացքում, իրար հետևից կատարելով իտալական ռեպերտուարի ամենախոշոր կանացի ձայնի պարտիտուրաներ՝ «Տրուբատուր», «Օթելլո», «Պարահանդես-դիմակահանդես», «Գեղջկական ասպետություն», «Ջոկոնդա», «Տոսկա» և այլ իտալական օպերաններից: Սակայն Ստելլա Ռոմանը այդ ստիպված էր լինում դերերը կիսել խորվաթական դրամատիկական սոպրանո Զինկա Միլանովայի հետ Մետրոպոլիտեն օպերայում խաղալիս: 1951 թվականին գլխավոր մենեջեր Ռուդոլֆ Բինգի գալուց հետո Ստելլա Ռոմանը հեռանում է Մետրոպոլիտեն օպերայից^[5]:

Ստելլա Ռոմանը հատուկ հարաբերություններ է ունեցել կոմպոզիտոր Ռիխարդ Շտրաուսի հետ, ով ընտրել էր իրեն «Կինն առանց ստվերի» օպերայի պրեմիերայում կայսրուհու դերի համար, որը տեղի է ունեցել Լա Սկալայում 1940 թվականին: Ավելի ուշ 1948 թվականին նա գալիս է Պոնտրեսզինա Շտրաուսի մոտ, «Չորս նոր երգեր» երաժշտական ստեղծագործության մեջ երգելու և «Վարդերի ասպետ» օպերայու Մարշալշայի դերակատարման համար: Հենց այս դերով ավարտվում է նրա կարիերան նեապոլիտանական Սան-Կարլո թատրոնում^[6]:

Ստելլա Ռոմանը բեմը թողել է 1953 թվականին՝ երկրորդ ամուսնությունից հետո: Նրա օպերային կարիերան տևել է 19 տարի: Կենսաթոշակի անցնելուց հետո նա զբաղվել է նկարչությամբ և նրա աշխատանքները բազմիցս ցուցադրվել են տարբեր ցուցահանդեսներում:

Երգչուհին մահացել է 1992 թվականի փետրվարի 12-ին՝ Նյու Յորքում, 87 տարեկան հասակում^[7]:

Ձայնագրություններ

Մետրոպոլիտեն օպերայի աշխատանքների ժամանակ ձայնագրվել են Ստելլա Ռոմանի մի քանի ելույթներ, որոնք մեր օրերում ձայնագրվել են CD-ի վրա: Դրանց թվում են՝

«Պարահանդես-դիմակահանդես» օպերա, Ամելիայի դերերգ (1942 թվականի փետրվար):
«Ճակատագրի ուժը» օպերա, Լեոնորասի դերերգ (1943 թվականի հունվար):
«Օթելլո»՝ Դեզդեմոնա (1946):

Բացի տարբեր օպերային արիաներից կան նաև ձայնագրություններ՝ Լոս-Անջելեսի ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի ուղեկցությամբ:

Երգչուհին նշել է, որ ինքը ռումինիայի ժողովրդական երգերից մի քանի ձայնագրություններ է կատարել իր հայրենակից կոմպոզիտոր Ջորջե Էնեսկուի հետ, սակայն համոզված չէր, որ դրանք ձայնագրվել և պահպանվել են:

Ծանոթագրություններ

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Discogs — 2000.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 MAK (польск.)
↑ ^4,0 ^4,1 Rasponi, Lanfranco. The last prima donnas. (London, Gollancz, 1984), pp.553-560
↑ ^5,0 ^5,1 Статья на сайте Брюса Барроуза
↑ Schauensee, Max de. "Stella Roman", in Grove Music Online ed. L. Macy, <http://www.grovemusic.com
↑ Burt, A. Folkart (14 февраля 1992), "Stella Roman; Celebrated Operatic Star", Los Angeles Times (англ.)

Գրականություն

The Last Prima Donnas, by Lanfranco Rasponi, Alfred A Knopf, 1982. ISBN 0-394-52153-6

Արտաքին հղումներ

Роман, Стелла (англ.) на сайте AllMusic
Articol din The New York Times (англ.)
Аудио файл - Аве Мария, Отелло, 18 января 1941, Метрополитен-опера (англ.)

[_217f0e62d9600fe6-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Discogs — 2000.

[_7a700a922e4c8353-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_f7485019f7186350-3] 3,0 ^3,1 MAK (польск.)

[Rasponi,_Lanfranco_1984_pp.553-560-4] 4,0 ^4,1 Rasponi, Lanfranco. The last prima donnas. (London, Gollancz, 1984), pp.553-560

[Статья_на_сайте_Брюса_Барроуза-5] 5,0 ^5,1 Статья на сайте Брюса Барроуза

[6] Schauensee, Max de. "Stella Roman", in Grove Music Online ed. L. Macy, <http://www.grovemusic.com

[7] Burt, A. Folkart (14 февраля 1992), "Stella Roman; Celebrated Operatic Star", Los Angeles Times (англ.)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

@@ Տող 2. / Տող 2. @@
 | պատկեր = Ստելլա Ռոման.jpeg
 }}
-'''Ստելլա Ռոման''' ({{lang-en|Stella Roman}} , {{ԱԾ}}), ռումինացի օպերային [[երգչուհի]], [[սոպրանո]]՝ հայտնի հատկապես [[Իտալիա|Իտալիայում]] և [[ԱՄՆ]]-ում, որտեղ դասական ստեղծագործություններում բազմաթիվ գլխավոր դերեր է կատարել:
+'''Ստելլա Ռոման''' ({{lang-en|Stella Roman}} , {{ԱԾ}}), ռումինացի օպերային [[երգչուհի]], [[սոպրանո]]՝ հայտնի հատկապես [[Իտալիա]]յում և [[ԱՄՆ]]-ում, որտեղ դասական ստեղծագործություններում բազմաթիվ գլխավոր դերեր է կատարել:
 == Կենսագրություն ==
-Ստելլա Ռոման (լրիվ անունը Ֆլորիկա Վիորիկա Ալմա Ստելլա Բլազու), ծնվել է 1904 թվականի օգոստոսի 23-ին [[Ավստրո-Հունգարիա|Ավստրո-Հունգարիա կայսրության]] (այժմ [[Կլուժ-Նապոկա]]՝ [[Ռումինիա]]) [[Կլուժ-Նապոկա|Կոլաժվոր]] քաղաքում: Մեծացել է երաժիշտների ընտանիքում և սովորել երգել 8 տարեկանից, նրա դեբյուտային համերգը տեղի է ունեցել Կլուժում, ապա [[Բուխարեստ|Բուխարեստում]]: Այնուհետև ստացել է կրթաթոշակ՝ Ջուզեպպինա Բալդասար-Թոդեչիի միջնորդությամբ, ուսումը Իտալիայում շարունակելու նպատակով:
+Ստելլա Ռոման (լրիվ անունը Ֆլորիկա Վիորիկա Ալմա Ստելլա Բլազու), ծնվել է 1904 թվականի օգոստոսի 23-ին [[Ավստրո-Հունգարիա|Ավստրո-Հունգարիա կայսրության]] (այժմ [[Կլուժ-Նապոկա]]՝ [[Ռումինիա]]) [[Կլուժ-Նապոկա|Կոլաժվոր]] քաղաքում: Մեծացել է երաժիշտների ընտանիքում և սովորել երգել 8 տարեկանից, նրա դեբյուտային համերգը տեղի է ունեցել Կլուժում, ապա [[Բուխարեստ]]ում: Այնուհետև ստացել է կրթաթոշակ՝ Ջուզեպպինա Բալդասար-Թոդեչիի միջնորդությամբ, ուսումը Իտալիայում շարունակելու նպատակով:
-Ավելի ուշ Ստելլան ասել է, որ «իր ուսուցչի ոճն իրեն չի գոհացնում»<ref>Rasponi, Lanfranco. The last prima donnas. (London, Gollancz, 1984), pp.553-560</ref>:
+Ավելի ուշ Ստելլան ասել է, որ «իր ուսուցչի ոճն իրեն չի գոհացնում»<ref name="Rasponi, Lanfranco 1984 pp.553-560">Rasponi, Lanfranco. The last prima donnas. (London, Gollancz, 1984), pp.553-560</ref>:
-Ստելլայի հաջորդ ուսուցիչը եղել է ռումինացի սոպրանո երգչուհի Հարիկլեա Դարկլը (1860-1939), ում համար ժամանակի բազմաթիվ կոմպոզիտորներ գրել են օպերաներ, այդ թվում [[Ջակոմո Պուչինի|Ջակոմո Պուչինիին]], ով ստեղծել է իր անմահ «[[Տոսկա]]» օպերան:
+Ստելլայի հաջորդ ուսուցիչը եղել է ռումինացի սոպրանո երգչուհի Հարիկլեա Դարկլը (1860-1939), ում համար ժամանակի բազմաթիվ կոմպոզիտորներ գրել են օպերաներ, այդ թվում [[Ջակոմո Պուչինի]]ին, ով ստեղծել է իր անմահ «[[Տոսկա]]» օպերան:
-Իր ուսուցչի՝ Դարկլի մասին երգչուհին երախտագիտությամբ արտահայտվել է. «Հարիկլեան սովորեցրել է ինձ գնահատել ամեն բառ և արտահայտություն»<ref>Rasponi, Lanfranco. The last prima donnas. (London, Gollancz, 1984), pp.553-560</ref>:
+Իր ուսուցչի՝ Դարկլի մասին երգչուհին երախտագիտությամբ արտահայտվել է. «Հարիկլեան սովորեցրել է ինձ գնահատել ամեն բառ և արտահայտություն»<ref name="Rasponi, Lanfranco 1984 pp.553-560"/>:
 == Կարիերա ==
-Երգչուհու խոսքերով՝ նրա պրոֆեսիոնալ օպերային դեբյուտը տեղի է ունեցել 1934 թվականին [[Բոլոնյա|Բոլոնում]], Մադլենի «Անդրեն Չենյեր» խմբի հետ, (այլ աղբյուրներ հիշատակում  են 1932 թվականին [[Պյաչենցա|Պյաչենցայի]] կատարումը): Նրա կատարումը  «Տոսկա» օպերայում տենոր Ջակոմո Լաուրի-Վոլպինի հետ երկարատև համագործակցության սկիզբն էր:Օպերան ներկայացվել է Ն<nowiki/>[[Նեապոլ|եապոլում]] գտնվող Սան-Կարլո թատրոնում: 1937 թվականին իտալացի դիրիժոր [[Տուլիո Սերաֆին|Տուլիո Սերաֆինը]] Ստելլա Ռոմանին առաջարկում է 3-ամյա պայմանագիր Հռոմի օպերային թատրոնի հետ և շուտով նա ելույթ է ունենում Հռոմեական օպերայի բեմում՝ [[Աիդա (օպերա)|Աիդայի]] կերպարով<ref> Статья на сайте Брюса Барроуза</ref>:
+Երգչուհու խոսքերով՝ նրա պրոֆեսիոնալ օպերային դեբյուտը տեղի է ունեցել 1934 թվականին [[Բոլոնյա|Բոլոնում]], Մադլենի «Անդրեն Չենյեր» խմբի հետ, (այլ աղբյուրներ հիշատակում  են 1932 թվականին [[Պյաչենցա]]յի կատարումը): Նրա կատարումը  «Տոսկա» օպերայում տենոր Ջակոմո Լաուրի-Վոլպինի հետ երկարատև համագործակցության սկիզբն էր:Օպերան ներկայացվել է Ն<nowiki/>[[Նեապոլ|եապոլում]] գտնվող Սան-Կարլո թատրոնում: 1937 թվականին իտալացի դիրիժոր [[Տուլիո Սերաֆին]]ը Ստելլա Ռոմանին առաջարկում է 3-ամյա պայմանագիր Հռոմի օպերային թատրոնի հետ և շուտով նա ելույթ է ունենում Հռոմեական օպերայի բեմում՝ [[Աիդա (օպերա)|Աիդայի]] կերպարով<ref name="Статья на сайте Брюса Барроуза">Статья на сайте Брюса Барроуза</ref>:
-Ռոմանը 1941 թվականին առաջին անգամ Աիդայի դերով  հայտնվեց Նյու Յորքի [[Մետրոպոլիտեն օպերա|Մետրոպոլիտեն օպերայի]] բեմում և շարունակեց այնտեղ հանդես գալ 1940-ականների ընթացքում, իրար հետևից կատարելով իտալական ռեպերտուարի ամենախոշոր կանացի ձայնի պարտիտուրաներ՝ «[[Տրուբադուր (օպերա)|Տրուբատուր]]», «[[Օթելլո (Վերդիի օպերա)|Օթելլո]]», «[[Պարահանդես-դիմակահանդես (օպերա)|Պարահանդես-դիմակահանդես]]», «[[Գեղջկական ասպետություն]]», «[[Ջոկոնդա (օպերա)|Ջոկոնդա]]», «Տոսկա» և այլ իտալական օպերաններից: Սակայն Ստելլա Ռոմանը այդ ստիպված էր լինում դերերը կիսել խորվաթական դրամատիկական սոպրանո [[Զինկա Միլանովա|Զինկա Միլանովայի]] հետ Մետրոպոլիտեն օպերայում խաղալիս: 1951 թվականին գլխավոր մենեջեր [[Ռուդոլֆ Բինգ|Ռուդոլֆ Բինգի]] գալուց հետո Ստելլա Ռոմանը հեռանում է Մետրոպոլիտեն օպերայից<ref> Статья на сайте Брюса Барроуза</ref>:
+Ռոմանը 1941 թվականին առաջին անգամ Աիդայի դերով  հայտնվեց Նյու Յորքի [[Մետրոպոլիտեն օպերա]]յի բեմում և շարունակեց այնտեղ հանդես գալ 1940-ականների ընթացքում, իրար հետևից կատարելով իտալական ռեպերտուարի ամենախոշոր կանացի ձայնի պարտիտուրաներ՝ «[[Տրուբադուր (օպերա)|Տրուբատուր]]», «[[Օթելլո (Վերդիի օպերա)|Օթելլո]]», «[[Պարահանդես-դիմակահանդես (օպերա)|Պարահանդես-դիմակահանդես]]», «[[Գեղջկական ասպետություն]]», «[[Ջոկոնդա (օպերա)|Ջոկոնդա]]», «Տոսկա» և այլ իտալական օպերաններից: Սակայն Ստելլա Ռոմանը այդ ստիպված էր լինում դերերը կիսել խորվաթական դրամատիկական սոպրանո [[Զինկա Միլանովա]]յի հետ Մետրոպոլիտեն օպերայում խաղալիս: 1951 թվականին գլխավոր մենեջեր [[Ռուդոլֆ Բինգ]]ի գալուց հետո Ստելլա Ռոմանը հեռանում է Մետրոպոլիտեն օպերայից<ref name="Статья на сайте Брюса Барроуза"/>:
-Ստելլա Ռոմանը հատուկ հարաբերություններ է ունեցել կոմպոզիտոր [[Ռիխարդ Շտրաուս|Ռիխարդ Շտրաուսի]] հետ, ով ընտրել էր իրեն «Կինն առանց ստվերի» օպերայի պրեմիերայում կայսրուհու դերի համար, որը տեղի է ունեցել [[Լա Սկալա|Լա Սկալայում]] 1940 թվականին: Ավելի ուշ 1948 թվականին նա գալիս է Պոնտրեսզինա Շտրաուսի մոտ, «Չորս նոր երգեր» երաժշտական ստեղծագործության մեջ երգելու և «[[Վարդերի ասպետ (աստերոիդ)|Վարդերի ասպետ]]» օպերայու Մարշալշայի դերակատարման համար: Հենց այս դերով ավարտվում է նրա կարիերան նեապոլիտանական Սան-Կարլո թատրոնում<ref>Schauensee, Max de. "Stella Roman", in Grove Music Online ed. L. Macy, <http://www.grovemusic.com</ref>:
+Ստելլա Ռոմանը հատուկ հարաբերություններ է ունեցել կոմպոզիտոր [[Ռիխարդ Շտրաուս]]ի հետ, ով ընտրել էր իրեն «Կինն առանց ստվերի» օպերայի պրեմիերայում կայսրուհու դերի համար, որը տեղի է ունեցել [[Լա Սկալա]]յում 1940 թվականին: Ավելի ուշ 1948 թվականին նա գալիս է Պոնտրեսզինա Շտրաուսի մոտ, «Չորս նոր երգեր» երաժշտական ստեղծագործության մեջ երգելու և «[[Վարդերի ասպետ (աստերոիդ)|Վարդերի ասպետ]]» օպերայու Մարշալշայի դերակատարման համար: Հենց այս դերով ավարտվում է նրա կարիերան նեապոլիտանական Սան-Կարլո թատրոնում<ref>Schauensee, Max de. "Stella Roman", in Grove Music Online ed. L. Macy, <http://www.grovemusic.com</ref>:
 Ստելլա Ռոմանը բեմը թողել է 1953 թվականին՝ երկրորդ ամուսնությունից հետո: Նրա օպերային կարիերան տևել է 19 տարի: Կենսաթոշակի անցնելուց հետո նա զբաղվել է նկարչությամբ և նրա աշխատանքները բազմիցս ցուցադրվել են տարբեր ցուցահանդեսներում:
-Երգչուհին մահացել է 1992 թվականի փետրվարի 12-ին՝ Նյու Յորքում, 87 տարեկան հասակում<ref> Burt, A. Folkart (14 февраля 1992), "Stella Roman; Celebrated Operatic Star", Los Angeles Times (англ.)</ref>:
+Երգչուհին մահացել է 1992 թվականի փետրվարի 12-ին՝ Նյու Յորքում, 87 տարեկան հասակում<ref>Burt, A. Folkart (14 февраля 1992), "Stella Roman; Celebrated Operatic Star", Los Angeles Times (англ.)</ref>:
 == Ձայնագրություններ ==
@@ Տող 32. / Տող 32. @@
 Բացի տարբեր օպերային արիաներից կան նաև ձայնագրություններ՝ [[Լոս Անջելես|Լոս-Անջելեսի]] ֆիլհարմոնիկ նվագախմբի ուղեկցությամբ:
-Երգչուհին նշել է, որ ինքը ռումինիայի ժողովրդական երգերից մի քանի ձայնագրություններ է կատարել իր հայրենակից կոմպոզիտոր [[Ջորջե Էնեսկու|Ջորջե Էնեսկուի]] հետ, սակայն համոզված չէր, որ դրանք  ձայնագրվել և պահպանվել են:
+Երգչուհին նշել է, որ ինքը ռումինիայի ժողովրդական երգերից մի քանի ձայնագրություններ է կատարել իր հայրենակից կոմպոզիտոր [[Ջորջե Էնեսկու]]ի հետ, սակայն համոզված չէր, որ դրանք  ձայնագրվել և պահպանվել են:
 == Ծանոթագրություններ ==
@@ Տող 46. / Տող 46. @@
 {{Արտաքին հղումներ}}
- {{DEFAULTSORT:Ռոման, Ստելլա}}
+{{DEFAULTSORT:Ռոման, Ստելլա}}
 [[Կատեգորիա:Ռումինացի օպերային երգչուհիներ]]
 [[Կատեգորիա:Ռումինացի սոպրանոներ]]