«Լեոնիդաս I»–ի խմբագրումների տարբերություն
ՎիքիԹիմ 1+3 |
No edit summary |
||
Տող 31. | Տող 31. | ||
}} |
}} |
||
'''Լեոնիդաս I''' ({{lang-grc|Λεωνίδας Α΄}}), [[Սպարտա]]յի ռազմիկ-արքա, որն իշխել է մ․թ․ա․ 491-480 թվականներին։ Նա |
'''Լեոնիդաս I''' ({{lang-grc|Λεωνίδας Α΄}}), [[Սպարտա]]յի ռազմիկ-արքա, որն իշխել է մ․թ․ա․ 491-480 թվականներին։ Նա սերել է Ագիադների արքայատոհմից և եղել է 17-րդ ժառանգը։ Նրա տոհմը համարվել է [[Հերակլես]]<nowiki/>ի և [[Կադմոս (առասպելական հերոս)|Կադմոսի]] ժառնագների տոհմ։ Նա եղել է Գորգոյի ամուսինը, որը Կլեոմենես I արքայի դուստրն էր։ Նա մասնակցել է [[հունա-պարսկան երկրորդ պատերազմ]]<nowiki/>ում, որի ժամանակ առաջնորդել է հունական միացյալ զորքերը և զոհվել [[Թերմոպիլեի ճակատամարտ]]ում՝ պաշտպանելով նեղ կիրճ-անցումը պարսիկներից<ref>Robert Chambers, Book of Days</ref>։ |
||
== Կենսագրություն == |
== Կենսագրություն == |
||
Տող 39. | Տող 39. | ||
{{քաղվածք|Լեոնիդասը Կլեոմենես I-ի կրտսեր եղբայրն էր և գահակալեց այն բանից հետո, երբ Կլեոմենեսը մահացավ՝ չթողնելով տղամարդկանց սերունդ|[[Հերոդոտոս]]<ref>''[[Հերոդոտոս]]''. [[Պատմություն (Հերոդոտոս)|Պատմություն]] (գիրք VII, գլուխ 205).</ref>}} |
{{քաղվածք|Լեոնիդասը Կլեոմենես I-ի կրտսեր եղբայրն էր և գահակալեց այն բանից հետո, երբ Կլեոմենեսը մահացավ՝ չթողնելով տղամարդկանց սերունդ|[[Հերոդոտոս]]<ref>''[[Հերոդոտոս]]''. [[Պատմություն (Հերոդոտոս)|Պատմություն]] (գիրք VII, գլուխ 205).</ref>}} |
||
Իր գահակալման տասը տարիների ընթացքում |
Իր գահակալման տասը տարիների ընթացքում նա ոչ մի նշանակալի բան չի արել, սակայն անմահացրել է իր անունը [[Թերմոպիլեի ճակատամարտ]]ում<ref name="Oman1898">{{cite book|last=Oman|first=Charles|title=A History of Greece from the Earliest Times to the Death of Alexander the Great|chapter-url=https://books.google.com/books?id=ZcMXAAAAIAAJ&pg=PA205|year=1898|publisher=Longmans, Green, and Company|pages=199–206|chapter=The death of Leonidas}}</ref>: Նա 6 հազար մարտիկների (այդ թվում ՝ 300 սպարտացիներից կազմված անձնական գվարդիայի) հետ միասին պաշտպանել է [[Թերմոպիլե]] կիրճը պարսկական զորքերի հարձակումից։ [[Աքեմենյան Պարսկաստան]]ի արքա [[Քսերքսես I]]-ը մ․թ․ա․ 480 թվականի ամռանը հարձակվել է [[Հին Հունաստան|Հունաստանի]] վրա: Նրան ընդառաջ է եկել Լեոնիդաս I-ը 300 սպարտացիներից բաղկացած ջոկատով և այլ քաղաքներից հավաքված 5620 մարտիկներով: Հույներն ամրացել են Թերմոպիլե կիրճում՝ հնարավորինս երկար այդ նեղ անցումը պաշտպանելու մտադրությամբ․ այն ամենակարճ ուղին էր, որը տանում էր դեպի երկրի խորքը։ |
||
Պարսից 200-հազարանոց բանակը երկու օր շարունակ անհաջող հարձակումներ |
Պարսից 200-հազարանոց բանակը երկու օր շարունակ անհաջող հարձակումներ է իրականացրել Թերմոպիլե կիրճի ուղղությամբ։ Սակայն դավաճան [[Էֆիալթես (դավաճան)|Էֆիալթեսը]] պարսկական «անմահների» ջոկատը լեռնային արահետով անց է կացրել Լեոնիդասի զորքերի թիկունք՝ նրանց այնտեղից հարվածելու նպատակով։ Տեղեկանալով այդ մասին՝ Լեոնիդասը զորքի մեծ մասին ուղարկում է երկրի խորքերը, իսկ ինքն իր 300 թիկնապահների հետ մասին մնում կիրճում։ Հայտարարելով, որ Լեոնիդասին միայնակ չեն թողնի՝ սեփական կամքով Լեոնիդասի մոտ են մնում նաև 700 ֆեսպիներ, որոնց ղեկավարն էր Դեմոֆիլան և 400 [[Թեբե (Հունաստան)|թեբեացիներ]]՝ Լեոնտիադայի ղեկավարությամբ։ Լեոնիդասը գրոհել է պարսիկների վրա և անհավասար մարտում զոհվել։ Բարկացած Քսերքսես I-ը հրամայել է գտնել Լեոնիդասի մարմինը, կտրել նրա գլուխը և դնել ցցի վրա, իսկ մարմինը ամրացնել անձնական նավին։ |
||
== Լեոնիդաս I-ն արվեստում == |
== Լեոնիդաս I-ն արվեստում == |
||
Լեոնիդաս թագավորը Վալերիո Մանֆրեդի «Սպարտացին» վեպի (բնօրինակ անվանումը՝ «Թալոսի վահան», {{lang-it|«Lo scudo di Talos»}}) կերպարներից մեկն է: |
Լեոնիդաս թագավորը Վալերիո Մանֆրեդի «Սպարտացին» վեպի (բնօրինակ անվանումը՝ «Թալոսի վահան», {{lang-it|«Lo scudo di Talos»}}) կերպարներից մեկն է: |
||
Լեոնիդասը Թերմոպիլեի ճակատամարտի և դրան նախորդող իրադարձությունների մասին պատմող երկու ֆիլմերի գլխավոր կերպարն է: Այդ ֆիլմերն են [[1962]] թվականին նկարահանված «[[300 սպարտացիները (ֆիլմ, 1962)|300 սպարտացիները]]», որտեղ նրա դերը կատարել է [[Ռիչարդ Էգան]]ը |
Լեոնիդասը Թերմոպիլեի ճակատամարտի և դրան նախորդող իրադարձությունների մասին պատմող երկու ֆիլմերի գլխավոր կերպարն է: Այդ ֆիլմերն են [[1962]] թվականին նկարահանված «[[300 սպարտացիները (ֆիլմ, 1962)|300 սպարտացիները]]», որտեղ նրա դերը կատարել է [[Ռիչարդ Էգան]]ը և [[2006]] թվականին նկարահանված «[[300 սպարտացիները (ֆիլմ, 2006)|300 սպարտացիները]]», որտեղ նրան մարմնավորել է [[Ջերարդ Բաթլեր]]ը: |
||
== Տես նաև == |
== Տես նաև == |
17:38, 10 Մայիսի 2020-ի տարբերակ
Լեոնիդաս I հին հունարեն՝ Λεωνίδας Α΄ | |
---|---|
Ծնվել է | մ․թ․ա․ 520 թվականից առաջ |
Ծննդավայր | Սպարտա, Հունաստան |
Մահացել է | մ․թ․ա․ 480 թվական |
Մահվան վայր | Թերմոպիլե կիրճ, Հունաստան |
Գերեզման | Սպարտա և Tomb of Leonidas in Sparta[1] |
Քաղաքացիություն | Սպարտա |
Ազգություն | սպարտացի |
Կրոն | Հին հունական կրոն |
Մասնագիտություն | կառավարիչ |
Գործունեություն | ռազմական գործիչ |
Ամուսին | Գորգո[2] |
Ծնողներ | Անակսանդրիդ II |
Զբաղեցրած պաշտոններ | Սպարտայի արքա |
Երեխաներ | Պլիստրախ |
Leonidas I Վիքիպահեստում |
Լեոնիդաս I (հին հունարեն՝ Λεωνίδας Α΄), Սպարտայի ռազմիկ-արքա, որն իշխել է մ․թ․ա․ 491-480 թվականներին։ Նա սերել է Ագիադների արքայատոհմից և եղել է 17-րդ ժառանգը։ Նրա տոհմը համարվել է Հերակլեսի և Կադմոսի ժառնագների տոհմ։ Նա եղել է Գորգոյի ամուսինը, որը Կլեոմենես I արքայի դուստրն էր։ Նա մասնակցել է հունա-պարսկան երկրորդ պատերազմում, որի ժամանակ առաջնորդել է հունական միացյալ զորքերը և զոհվել Թերմոպիլեի ճակատամարտում՝ պաշտպանելով նեղ կիրճ-անցումը պարսիկներից[3]։
Կենսագրություն
Լեոնիդաս I-ը եղել է Անակսանդրիդ II-ի 4 որդիներից 3-րդը, սակայն Կլեոմենես I-ի և Դորեիուսի մահից հետո ընդունել է արքայական իշխանությունը։
Լեոնիդասը Կլեոմենես I-ի կրտսեր եղբայրն էր և գահակալեց այն բանից հետո, երբ Կլեոմենեսը մահացավ՝ չթողնելով տղամարդկանց սերունդ |
Իր գահակալման տասը տարիների ընթացքում նա ոչ մի նշանակալի բան չի արել, սակայն անմահացրել է իր անունը Թերմոպիլեի ճակատամարտում[5]: Նա 6 հազար մարտիկների (այդ թվում ՝ 300 սպարտացիներից կազմված անձնական գվարդիայի) հետ միասին պաշտպանել է Թերմոպիլե կիրճը պարսկական զորքերի հարձակումից։ Աքեմենյան Պարսկաստանի արքա Քսերքսես I-ը մ․թ․ա․ 480 թվականի ամռանը հարձակվել է Հունաստանի վրա: Նրան ընդառաջ է եկել Լեոնիդաս I-ը 300 սպարտացիներից բաղկացած ջոկատով և այլ քաղաքներից հավաքված 5620 մարտիկներով: Հույներն ամրացել են Թերմոպիլե կիրճում՝ հնարավորինս երկար այդ նեղ անցումը պաշտպանելու մտադրությամբ․ այն ամենակարճ ուղին էր, որը տանում էր դեպի երկրի խորքը։
Պարսից 200-հազարանոց բանակը երկու օր շարունակ անհաջող հարձակումներ է իրականացրել Թերմոպիլե կիրճի ուղղությամբ։ Սակայն դավաճան Էֆիալթեսը պարսկական «անմահների» ջոկատը լեռնային արահետով անց է կացրել Լեոնիդասի զորքերի թիկունք՝ նրանց այնտեղից հարվածելու նպատակով։ Տեղեկանալով այդ մասին՝ Լեոնիդասը զորքի մեծ մասին ուղարկում է երկրի խորքերը, իսկ ինքն իր 300 թիկնապահների հետ մասին մնում կիրճում։ Հայտարարելով, որ Լեոնիդասին միայնակ չեն թողնի՝ սեփական կամքով Լեոնիդասի մոտ են մնում նաև 700 ֆեսպիներ, որոնց ղեկավարն էր Դեմոֆիլան և 400 թեբեացիներ՝ Լեոնտիադայի ղեկավարությամբ։ Լեոնիդասը գրոհել է պարսիկների վրա և անհավասար մարտում զոհվել։ Բարկացած Քսերքսես I-ը հրամայել է գտնել Լեոնիդասի մարմինը, կտրել նրա գլուխը և դնել ցցի վրա, իսկ մարմինը ամրացնել անձնական նավին։
Լեոնիդաս I-ն արվեստում
Լեոնիդաս թագավորը Վալերիո Մանֆրեդի «Սպարտացին» վեպի (բնօրինակ անվանումը՝ «Թալոսի վահան», իտալ.՝ «Lo scudo di Talos») կերպարներից մեկն է:
Լեոնիդասը Թերմոպիլեի ճակատամարտի և դրան նախորդող իրադարձությունների մասին պատմող երկու ֆիլմերի գլխավոր կերպարն է: Այդ ֆիլմերն են 1962 թվականին նկարահանված «300 սպարտացիները», որտեղ նրա դերը կատարել է Ռիչարդ Էգանը և 2006 թվականին նկարահանված «300 սպարտացիները», որտեղ նրան մարմնավորել է Ջերարդ Բաթլերը:
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
- ↑ Παυσανίας 3.14.1 // Հունաստանի նկարագրություն (հին հունարեն.)
- ↑ Morris, 25
- ↑ Robert Chambers, Book of Days
- ↑ Հերոդոտոս. Պատմություն (գիրք VII, գլուխ 205).
- ↑ Oman, Charles (1898). «The death of Leonidas». A History of Greece from the Earliest Times to the Death of Alexander the Great. Longmans, Green, and Company. էջեր 199–206.
|