Կայսրուհի Մասակո
Կայսրուհի Մասակո | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է՝ | դեկտեմբերի 9, 1963[1][2] (60 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Տորանոմոն, Մինատո, Տոկիո, Ճապոնիա |
| Երկիր |  Ճապոնիա |
| Տոհմ | Ճապոնիայի կայսերական տուն և Owada family? |
| թագավորական կոնսորտ, ազնվական և դիվանագետ | |
| Շրջանավարտ | Belmont High School? (1981), Հարվարդի քոլեջ, Ռեդկլիֆ քոլեջ, Գյոթեի անվան համալսարան, Գրենոբլի համալսարան, Տոկիոյի համալսարան (հոկտեմբեր 1986), Բալիոլ քոլեջ և Denenchofu Futaba Junior and Senior High School? |
| Հայր | Hisashi Owada? |
| Մայր | Yumiko Owada? |
| Երեխաներ | Այկո[3] |
| Հավատք | սինտոիզմ |
| Պարգևներ | |
| Առողջական վիճակ | Հարմարվողականության խանգարում |
| Ստորագրություն |  |
Կայսրուհի Մասակո (ճապ.՝ 皇后雅子, դեկտեմբերի 9, 1963[1][2], Տորանոմոն, Մինատո, Տոկիո, Ճապոնիա[5]), ի ծնե ստացել է Մասակո Օվադա անունը (小和田 雅子), 2019 թվականի մայիսի 1-ից ի վեր Ճապոնիայի կայսրուհին, կայսր Ակիհիտոյի և կայսրուհի Միչիկոյի ավագ որդու՝ 126-րդ կայսր Նարուհիտոի կինը[6]։ Հանդիսանում է Ճապոնիայի կայսերական ընտանիքի անդամ իր ամուսնությունից՝ 1993 թվականի հունիսի 9-ից ի վեր։
Կենսագրություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մասակոն դիվանագետ և Արդարադատության միջազգային դատարանի նախագահ Հիսաշի Օվադայի ավագ դուստրն է։ Նա ունի երկու կրտսեր քույր՝ երկվորյակներ Սեցուկոն և Ռեյկոն։
Մասակոն երկու տարեկանում ծնողների հետ տեղափոխվել է Մոսկվա, որտեղ հաճախել և ավարտել է մանկապարտեզը[7]։ Ճապոնիա վերադառնալուց հետո նա սովորել է Տոկիոյի «Denenchofu Futaba» աղջիկների մասնավոր դպրոցում՝ տարրական դպրոցից մինչև ավագ դպրոցի երկրորդ տարին։ Մասակոն և իր ընտանիքը տեղափոխվեց Միացյալ Նահանգներ, երբ նրա հայրը դարձավ Հարվարդի համալսարանի հրավիրյալ պրոֆեսոր, ինչպես նաև ԱՄՆ-ում Ճապոնիայի փոխդեսպան։ Նա ավարտել է միջնակարգ դպրոցը Մասաչուսեթս նահանգի Բոստոնի մոտ գտնվող Բելմոնտ քաղաքում, որտեղ նա դարձել է Պատվո ազգային ընկերության նախագահը։
Մասակոն ընդունվել է Հարվարդի համալսարան, որտեղ ստացել է բարձրակարգ կրթություն տնտեսագիտություն բնագավառում։ Նա նաև ընդունվել է Օքսֆորդի Բալիոլ քոլեջը միջազգային հարաբերության ոլորտում, բայց չի ավարտել։ 1986 թվականին Մասակոն վերադարձավ տուն՝ Ճապոնիա, որտեղ ընդունվեց Տոկիոյի համալսարան, որտեղ էլ որ դասավանդում էր նրա հայրը։ Նրա ուղղվածությունը իրավաբանությունն էր և Մասակոն սկսեց պատրաստվել ընդունելության քննություններին՝ արտաքին գործերի նախարարությունում պաշտոն ստանձնելու նպատակով։
Բացի իր մայրենի լեզվից՝ ճապոներենից, Մասակոն գիտի անգլերեն և ֆրանսերեն, ինչպես նաև կարող է խոսել գերմաներեն, ռուսերեն և իսպաներեն։
Ամուսնություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մասակոն առաջին անգամ հանդիպեց թագաժառանգին, երբ դեռ ուսանող էր Տոկիոյի համալսարանում։ Նրանք հանդիպեցին 1986 թվականի նոյեմբերին՝ իսպանացի ինֆանտ Հելենայի պատվին կազմակերպված ընդունելության ժամանակ, թեև ոմանք ասում են, որ նրանք հանդիպել են նախկինում, երբ Մասակոյի հայրն աշխատում էր որպես ուղեկցորդ կայսերական ընտանիքի անդամների համար։ Այս երեկոյի համար Նարուհիտոն պետք է ապագա կին ընտրեր։ Կան նաև ապացույցներ, որ Մասակո Օվադայի անունը ձեռքով ավելացվել է հրավիրյալների ցուցակին բառացիորեն վերջին պահին։ Թագաժառանգը առաջին հայացքից սիրահարվեց Մասակոյին և սկսեց արժանանալ նրա փոխադարձ վերաբերմունքին։ Մասակոն և թագաժառանգը 1987 թվականին բազմիցս նկատվել են միասին հանրության առջև։
Մասակո անունը անհետացավ հնարավոր հարսնացուների ցանկից այն պատճառով, որ նրա մայրական պապը՝ Յուտակա Եգաշիրան, «Chisso» կորպորացիայի նախագահն էր, որի գործունեությունը հանգեցրեց բնապահպանական աղետի։ 1953-1956 թվականներն ափամերձ Մինամատա քաղաքից 43 ճապոնացի մահացել է մեթիլսնդիկի թունավորումից, որը նրանց օրգանիզմում հայտնվել է վարակված ձկներից։ Ոչ պաշտոնապես, սակայն, արքայազնի հետ հարաբերությունները շարունակվել են։ Նարուհիտոն մի քանի անգամ առաջարկություն արեց, նախքան Մասակոյի համաձայնությունը[7]։ Կայսերական պալատը հայտարարեց իրենց նշանադրության մասին 1993 թվականի հունվարի 19-ին։ Այս լուրն անակնկալի բերեց ճապոնական հասարակությանը, որը կարծում էր, որ իրենց հարաբերությունները վաղուց ավարտվել են։
Թագաժառանգը և Մասակոն ամուսնացել են ավանդական հարսանեկան արարողությամբ 1993 թվականի հունիսի 9-ին։
Գործունեություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Մասակոն աշխատել է Ճապոնիայի արտաքին գործերի նախարարությունում հոր՝ գլխավոր տնօրենի և ապագա փոխնախարարի հետ միասին[7][8]։ Իր կարիերայի ընթացքում նա հանդիպել է բազմաթիվ համաշխարհային առաջնորդների, ինչպիսիք են ԱՄՆ նախագահ Բիլ Քլինթոնը և Ռուսաստանի նախագահ Բորիս Ելցինը։ Նա նաև որպես թարգմանիչ մասնակցել է գերհաղորդիչների հետ կապված Միացյալ Նահանգների հետ բանակցություններին։
Արքայադուստր Մասակոն անհետացավ հասարակական կյանքից 2003 թվականի վերջին՝ իբր հոգեկան հյուծվածության պատճառով, ինչը շատերը մասամբ բացատրում են նրա վրա տղա ժառանգորդ ծնելու համար գործադրվող ճնշումներով։
Հետագա տարիների ընթացքում Մասակոն բաց թողեց իր պարտականությունների մեծ մասը, չնայած նա և իր ամուսինը՝ թագաժառանգ Նարուհիտոն, մասնակցեցին մի շարք հանրային արարողությունների[5]։ 2009 թվականի մարտի 3-ին թագաժառանգ Մասակո արքայադուստրը այցելեց ցուցահանդես Տոկիոյի խանութներից մեկում՝ երեք տարվա ընթացքում առաջին անգամ միայնակ ստանձնելով իր պարտականությունները։ Դա Մասակոյի առաջին մենահամերգն էր 2006 թվականի մարտից ի վեր, երբ նա այցելեց Տոկիոյի Չուո շրջանում գտնվող Միջազգային հիվանդանոցի Սուրբ Ղուկասի անվան մանկաբուժական կենտրոնում։ Իսկ ապրիլի 18-ին վերջին 15 ամիսների ընթացքում առաջին անգամ (2008 թվականի հունվարին Մասակոն մասնակցել է Նագանո պրեֆեկտուրայի մի շարք միջոցառումների, մասնավորապես մասնակցել է Ձմեռային սպորտի ազգային փառատոնի բացման արարողությանը), թագաժառանգ արքայադուստրը թագաժառանգ արքայազնի հետ միասին սկսել են պաշտոնական պարտականություններ կատարել Տոկիոյից դուրս՝ մասնակցելով Յոկոհամայում կանաչապատման միջոցառմանը։
2013 թվականի ապրիլի 30-ին Նարուհիտոն և Մասակոն մասնակցեցին Վիլեմ-Ալեքսանդր թագավորի երդմնակալությանը[9]։
2015 թվականի հուլիսի 4-ին Նարուհիտոն և Մասակոն մասնակցեցին Տոնգա նահանգի թագավոր Տուպոու VI-ի թագադրմանը][10][11]։
2015 թվականի նոյեմբերի 12-ին Մասակոն 12 տարվա մեջ առաջին անգամ մասնակցեց աշնանային ավանդական ընդունելությանը Ակասակա այգում[12][13]։
Կայսրուհին Օքսֆորդի Բալիոլ քոլեջի պատվավոր անդամ է։
Առողջություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]2008 թվականի հուլիսի 11-ին արքայազն Նարուհիտոն կոչ արեց հանրությանը հասկանալու և կարեկցելու իր հիվանդ կնոջ՝ արքայադուստր Մասակոյի ծանր վիճակը, ով տառապում է դեպրեսիայի խանգարումից՝ ախտորոշված որպես «հարմարվողական համախտանիշ (ադապտացիոն սինդրոմ)» և հազվադեպ է հայտնվում հանրության առջև[14]։ Արքայազնը առանց նրա 8-օրյա ճանապարհորդության էր Իսպանիայում։ «Խնդրում եմ ձեզ հասկանալ, որ Մասակոն այժմ անում է ամեն ինչ, որպեսզի վերականգնվի իրեն շրջապատող մարդկանց օգնությամբ և վերաբերվեք նրան մեծահոգությամբ»։ 2008 թվականի հունիսի 9-ին զույգը նշել է ամուսնության 15-ամյակը։ Հնագույն ավանդույթների և 1947 թվականի Կայսերական օրենքի համաձայն արական սեռի ժառանգ ծնելու ճնշումը գիտակցվեց և հաշվի առնվեց՝ օգնելու հաղթահարել արքայադստեր հիվանդությունը։ Վերջին տարիներին թագաժառանգ արքայադուստր Մասակոյի առողջական վիճակը բարելավվել է։
Ընտանիք և երեխաներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Թագաժառանգը և արքայադուստրն ունեն մեկ երեխա՝ Արքայադուստր Աիկոն[7], (նրա պաշտոնական տիտղոսն է Տոշի-նո-Միյա կամ արքայադուստր Տոշի)։ Ծնվել է 2001 թվականի դեկտեմբերի 1-ին։
Աղջկա ծնունդը նրա ծնողների ամուսնությունից ավելի քան ութ տարի անց բուռն վիճաբանության առարկա դարձավ Ճապոնիայում. արդյոք 1947 թվականի Կայսերական ընտանիքի մասին օրենքը կարող էր փոփոխվել՝ թույլ տալով կանանց իրավահաջորդությունը Քրիզանթեմի գահին։
2005 թվականի հոկտեմբերի 25-ին կառավարության կողմից նշանակված փորձագետների խումբը զեկույց ներկայացրեց, որում առաջարկվում էր փոփոխել Կայսերական իրավահաջորդության օրենքը՝ հօգուտ առաջնահերթության։ 2006 թվականի հունվարի 20-ին վարչապետ Ձյունիտիրո Կոիձումին իր տարեկան հիմնական զեկույցի մի մասը նվիրեց այս խնդրին, երբ խոստացավ օրինագիծ ներկայացնել խորհրդարան, որը թույլ կտա կանանց ապագայում ժառանգել կայսերական գահը։ Կոիձումին չհրապարակեց օրինագծի ժամկետներն ու մանրամասները, սակայն ասաց, որ մշակումը կիրականացվի 2005 թվականի կառավարական հանձնաժողովի եզրակացությունների համաձայն։
Ճապոնիայի սահմանադրությունը թույլ չի տալիս կայսերական ընտանիքի անդամներին մասնակցել քաղաքական կյանքին։ Այնուամենայնիվ, հաճախ նշվում է, որ ոչ այնքան դիվանագիտական կարիերայի սահմանափակումներն էին, ինչքան կայսերական արքունիքի գրասենյակի կողմից տղա ժառանգ ունենալու հետ կապված գործադրած ճնշումները, որ ստիպեցին Մասակոյին խոր հոգեկան լարվածության մեջ ընկնել։ Վերջինիս հետևանքով նա 2004 թվականից ստիպված էր հրաժարվել սոցիալական իրադարձություններից բժշկական նկատառումներով։ 2004 թվականի մայիսին հուսահատ Նարուհիտոն Եվրոպա մեկնելուց առաջ հայտարարեց. «Միանգամայն ճիշտ է, որ կայսերական ընտանիքի ապրելակերպի առանձնահատկությունները ստիպել են արքայադուստր Մասակոյին հրաժարվել դիվանագիտի կարիերայից, ինչպես նաև ոտնահարել նրա անհատականությունը»։ Բացի այդ, նա դժգոհել է՝ ասելով, որ առանց կնոջ ճանապարհորդելն իր համար «տանջալի» կլինի։ Ի պատասխան՝ Կայսերական արքունիքի գրասենյակի ղեկավարն ասաց, որ ապագա արտերկրյա ճանապարհորդությունները կկազմակերպվեն ավելի շատ՝ զույգի կարիքներին համապատասխան։
Նարուհիտոն և Մասակոն Յուրի անունով շուն ունեն[15]։
Եղբորորդի
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Արական սեռի գահի իրավահաջորդության մասին օրենքը փոխելու ծրագրերը կասեցվեցին այն բանից հետո, երբ 2006 թվականի փետրվարին հայտարարվեց, որ արքայազն Նարուհիտոյի եղբայրը՝ արքայազն Ակիշինոն (Ֆումիհիտո) և նրա կինը՝ արքայադուստր Կիկոն, սպասում են իրենց երրորդ երեխային։ 2006 թվականի սեպտեմբերի 6-ին Արքայադուստր Կիկոն ծնեց որդի՝ արքայազն Հիսահիտո[16], ով այս օրենքով դարձավ երրորդը Քրիզանթեմի գահի իրավահաջորդության շարքում՝ իր հորեղբոր՝ թագաժառանգ Նարուհիտոյից և նրա հորից՝ արքայազն Ակիշինո (Ֆումիհիտո)-ից հետո։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 Encyclopædia Britannica
- ↑ 2,0 2,1 Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ https://www.kunaicho.go.jp/about/history/history02.html
- ↑ http://www.ordens.presidencia.pt/?idc=154
- ↑ 5,0 5,1 Ксения Воронцова. «Почему новую императрицу Японии называют несчастной заложницей трона | WOMAN». www.woman.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
- ↑ Эва Залина. «Начало эры Рейва: как прошла церемония наследования престола в Японии | MARIECLAIRE». www.marieclaire.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 Ольга Трухина. «Японская Диана: история императрицы Масако без мифов и легенд | MARIECLAIRE». www.marieclaire.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
- ↑ «Новая императрица Японии, кто она?». ИА REGNUM (ռուսերեն). Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
- ↑ «5 мая 2013». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 4-ին.
- ↑ «Japan's Crown Prince and Princess to attend Coronation». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 4-ին.
- ↑ «Суббота, 4 июля 2015 г. 09:02». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 4-ին.
- ↑ Садовая вечеринка во дворце Императора 12.11.2015
- ↑ «2015年11月12日18時10分». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 7-ին. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 4-ին.
- ↑ Японская принцесса-отшельница впервые за 11 лет посетила дворцовый банкет Արխիվացված 2016-08-13 Wayback Machine 30 октября 2014 г.
- ↑ Наследной принцессе исполнилось 52 года. Արխիվացված 2016-01-06 Wayback Machine 2015-12-09
- ↑ «У Японии появится первая императрица-феминистка | ELLE». www.elle.ru (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ մայիսի 10-ին. Վերցված է 2022 թ․ օգոստոսի 23-ին.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Ճապոնիայի Կայսերական արքունիքի պաշտոնական կայքը
- Թագաժառանգ Արքայադուստր Մասակո. Քրիզանթեմի գահի գերուհին
- Մասակոյի կենսագրությունը Ճապոնիայի կայսերական արքունիքի կայքում անգլերենով
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կայսրուհի Մասակո» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||||||
