Ժոզեֆ Լեո Մանկևիչ

Ժոզեֆ Լեո Մանկևիչ անգլ.՝ Joseph Leo Mankiewicz
Ծնվել է	փետրվարի 11, 1909(1909-02-11)[…]
Ծննդավայր	Ուիլքս Բարրե, Փենսիլվանիա
Մահացել է	փետրվարի 5, 1993(1993-02-05)[…] (83 տարեկան)
Մահվան վայր	Բեդֆորդ, Վեստչեստեր շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Կրթություն	Կոլումբիայի համալսարան (1928) և Սթայվեսանթի անվան ավագ դպրոց (1924)
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Մասնագիտացում	կինոպրոդյուսեր, կինոռեժիսոր, սցենարիստ, դերասան, թարգմանիչ, արհմիութենական գործիչ, ռեժիսոր և պրոդյուսեր
Ամուսին	Rose Stradner? և Elizabeth Young?
Պարգևներ	Ամերիկայի սցենարիստների համքարության մրցանակ Ամերիկայի ռեժիսորների համքարության մրցանակ ԱՄՆ կինոքննադատների ազգային խորհրդի մրցանակ լավագույն ֆիլմի համար և Հոլիվուդյան փառքի ծառուղու աստղ
IMDb	ID ID 0000581

Ժոզեֆ Լեո Մանկևիչ (անգլ.՝ Joseph Leo Mankiewicz, փետրվարի 11, 1909(1909-02-11)^[…], Ուիլքս Բարրե, Փենսիլվանիա - փետրվարի 5, 1993(1993-02-05)^[…], Բեդֆորդ, Վեստչեստեր շրջան, Նյու Յորք, ԱՄՆ), ամերիկացի կինոռեժիսոր, սցենարիստ և կինոպրոդյուսեր։

Մանկևիչն իր կինոկարիերան սկսել է 1929 թվականին՝ որպես սցենարիստ «Paramount Pictures»-ում, 1934 թվականից աշխատել է որպես պրոդյուսեր «Metro-Goldwyn-Mayer» ստուդիայում, իսկ 1943-1952 թվականներին գրել է սցենարներ և ռեժիսորական ֆիլմեր «Twentieth Century Fox» ստուդիայում, որից հետո աշխատել է որպես սցենարիստ և ռեժիսոր տարբեր ստուդիաներում, կարիերան ավարտելով 1972 թվականին։ Մանկևիչի կարիերայի լավագույն ժամանակահատվածը սկսվել է 1946 թվականին, երբ նա հնարավորություն է ստացել ռեժիսորական ֆիլմեր նկարահանել ըստ իր սցենարի։ Նրա սցենարները համընդհանուր ճանաչում են ստացել բարձր ինտելեկտուալ մակարդակի, հետաքրքրաշարժ սյուժետային շրջադարձերի և յուրահատկության համար, և որպես ռեժիսոր նա կարողացել է դերասաններին հասցնել գերազանց դերասանական խաղի։

Մանկևիչը Միացյալ Նահանգների ամենաճանաչված սցենարիստներից ու ռեժիսորներից է։ Երկու տարի անընդմեջ նա միաժամանակ շահել է Օսկար երկու անվանակարգերում՝ լավագույն ռեժիսոր և լավագույն սցենարիստ՝ «Նամակ երեք կանանց» (1949) և «Ամեն ինչ Եվայի մասին» (1950) ֆիլմերի համար։ Վերջին կինոնկարը առաջադրվել էր ընդհանուր առմամբ 14 Օսկարի, որը շահել է վեց անգամ։ Մանկևիչը առաջադրվել է նաև Օսկարի մրցանակի՝ որպես լավագույն սցենարիստ «Սքիփի» (1931), «Ելք չկա» (1950), «Ոտաբոբիկ կոմսուհի» (1954) ֆիլմերի համար և լավագույն ռեժիսոր՝ «Հինգ մատ» (1952) և «Խաղի միջով» (1972) ֆիլմերի համար։ Տասներկու դերասան և դերասանուհի, որոնք խաղացել են Մանկևիչի ռեժիսորական ֆիլմերում, իրենց կատարման համար առաջադրվել են «Օսկար» մրցանակի, այդ թվում` երկուսը` Ջորջ Սանդերսը և Էդմոնդ Օ'Բրայանը, շահել են այս մրցանակը։ Մանկևիչի ամենահայտնի կինոնկարներից է նաև «Կլեոպատրա» պատմական դրաման (1963), որն իր ժամանակի և կազմակերպչական խնդիրների համար ահռելի ծախսերի պատճառով հաճախ անվանել են «աղետ», չնայած ի վերջո ֆիլմի եկամուտը լրացրել է ծախսերը և նույնիսկ եկամուտ բերել։

1950-1951 թվականներին Մանկևիչը Ամերիկայի ռեժիսորների գիլդիայի նախագահն է եղել։

Վաղ տարիներ

Ժոզեֆ Լեո Մանկևիչը ծնվել է 1909 թվականի փետրվարի 11-ին Փենսիլվանիա նահանգի Ուիլկես-Բարե քաղաքում հրեաների ընտանիքում, որը ներգաղթել է Գերմանիայից։ Նրա հայրը՝ Ֆրենկ Մանկևիչը, ուսուցիչ էր, իսկ մայրը՝ դերձակ։ Ժոզեֆը ընտանիքի երրորդ երեխան է եղել իր քրոջից՝ Էռնայից և եղբորից՝ Հերմանից հետո, երը հետագայում դարձել է հայտնի սցենարիստ՝ շահելով «Օսկար»՝ որպես «Քաղաքացի Քեյն» (1941) ֆիլմի համահեղինակ։ Երբ Ժոզեֆը 4 տարեկան էր, ընտանիքը տեղափոխվել է Նյու Յորք, որտեղ նրա հայրը գերմաներեն և ֆրանսերեն է դասավանդել ավագ դպրոցում, իսկ ավելի ուշ՝ Նյու Յորքի Սիթի քոլեջում։

Ավագ դպրոցն ավարտելուց հետո Ժոզեֆը եղբոր օրինակին հետևելով ընդունվել է Կոլումբիայի համալսարան, որտեղ նա մասնագիտացել է անգլերենում և ակտիվորեն զբաղվել սպորտով։ Փող վաստակելու համար նա անգլերեն է դասավանդել օտարերկրացիներին և աշխատել որպես խորհրդական ամառային ճամբարում՝ երեխաների հետ բեյսբոլ և դրամատիկական արվեստ խաղալով։

Բակալավրի աստիճան ստանալուց հետո, 1928 թվականին, Մանկևիչը մեկնել է Բեռլին, որտեղ աշխատել է որպես «Chicago Tribune» թերթի թղթակից և միևնույն ժամանակ որպես ամերիկյան համր կինոնկարների միջնագրերի թարգմանիչ

Կարիերան Paramount Pictures-ում 1929-1933 թվականներին

Եղբայր Հերմանը, որն այդ ժամանակ «Paramount Pictures»-ի սցենարիստական բաժնի վարիչն է եղել, 1929 թվականին Ժոզեֆին հրավիրել է իր բաժին շաբաթական 60 դոլար աշխատավարձով։ Առաջին տարվա ընթացքում Ժոզեֆն աշխատել է Հերմանի հետ ստուդիայի ֆիլմերի վրա, որոնք միաժամանակ թողարկվել են ինչպես համր, այնպես էլ ձայնային տարբերակներով։ Միևնույն ժամանակ, Հերմանը դերասանական տողեր է գրել ձայնային տարբերակի համար, իսկ Ջոն` նկարի լուռ տարբերակի համար` միջնագրեր։ Առաջին անգամ Ջոյի անունը նշվել է «Խրտվիլակ» (1929) կատակերգության կրեդիտներում՝ Ռուտ Չաթերտոնի և Ֆրեդրիկ Մարտի մասնակցությամբ։ Նույն թվականին Ժոզեֆն աշխատել է այնպիսի ֆիլմերի վրա, ինչպիսիք են Յոզեֆ ֆոն Շտեռնբերգի «Ամպրոպ» (1929) հանցագործական մելոդրաման և Վիկտոր Ֆլեմինգի «Արևմտյան Վիրջինիան» (1929), որտեղ Գարի Կուպերը գլխավոր դերում էր, ինչպես նաև Ռոուլանդ Լիի «Ֆու Մանչուի խորհրդավոր բժիշկը» թրիլլերի վրա(1929)։ Ժոզեֆն իրեն փորձել է նաև որպես դերասան` «Կնոջ ծուղակը» (1929) հանցագործ մելոդրամայում` բժիշկ Ուիլյամ Ուելմանի դերը կատարելով։

1930 թվականին, երբ Հոլիվուդում համր ֆիլմերը զանգվածային անցում կատարեցին ձայնայինի, Ժոզեֆ Մանկևիչը, որ կարողացավ իրեն դրսևորել նաև տեքստերով աշխատելիս, ստացավ դերասանական տողեր, գրել սցենարներ։ Տարվա ընթացքում նա գրել է հինգ կինոնկարների սցենարներ՝ «Կարմիրի ստվերը» (1930) քրեական և «Աշխարհիկ առյուծ» (1930) կատակերգութունների, ինչպես նաև «Բանակային շքերթ» (1930) կինոնկարի համար, որոնց մասնակցել են Ջnան Արթուրը, Կլարա Բոուն, Գարի Կուպերը, Ֆրեդրիկ Մարչը և Ուիլյամ Փաուելը։

Ջեկի Կուպերը և Ռոբերտ Կուգանը «Սքիփի» ֆիլմում (1931)

Մեկ տարի անց Մանկևիչը գրել է յոթ կինոնկարի սցենար՝ «Մարտիկը ավազակախմբի հետ» (1931) քրեական կատակերգությունը և «Ֆինն ու Հաթին» (1931) կատակերգությունը, ինչպես նաև «Սքիփի» (1931) ընտանեկան կատակերգությունը, որը պատմում էր բարեկեցիկ ընտանիքից մի տղայի՝ Սքիփի Սքիների մասին (Ջեկի Կուպեր), որը, հակառակ իր հայրական պահանջներին, ընկերանում է հարևան ավանից Սուկի Ուեյն անունով մի տղայի հետ (Ռոբերտ Կուգան)` օգնելով ընկերոջը գումար հավաքել տեղի չարագործից շուն գնելու համար։ Սիփին իսկական ողբերգություն է ապրում, երբ իմանում է, որ շունն արդեն սատկել է. դրանից հետո հոր նվիրած հեծանիվը փոխում է շան հետ, որը տալիս է Սուկին։ Որդու պահվածքը դիպչում է բժիշկ Սքիների սրտին, և նա որոշում է օգնել նրանց։ Ֆիլմը Օսկար է բերել ռեժիսոր Նորման Թրուեդին, ինչպես նաև շահել է ևս երեք «Օսկար» անվանակարգեր՝ «լավագույն ֆիլմ», «լավագույն սցենար» (Սեմ Մինցին ու Մանկևիչին), և «լավագույն դերասան» (իննամյա Ջեկի Կուպերին). այս վերջին անվանակարգից հետո Կուպերը դարձել է Օսկարի ամենաերիտասարդ թեկնածուն։ Նույն թվականին Մանկևիչը մասնակցել է այս ֆիլմի ոչ այնքան հաջողված շարունակության` «Շներ» ֆիլմի սցենարի մշակման աշխատանքներին (1931)։

1932 թվականին Մանկևիչը գրել է «Այս անխոհեմ դարաշրջանը» (1932) կատակերգության և «Օդային հարսնացուն» (1932) մելոդրամայի սցենարները։ Բացի այդ, նա գրել է «Ոտքեր միլիոն դոլարով» հայտնի անհեթեթ կատակերգության համար պատմվածք (1932), որը պատմում էր սնանկության եզրին կանգնած փոքրիկ Կլոպստչիա երկրի մասին, որը շատ հարուստ մարզական տաղանդ ուներ։ Երկրի նախագահը (Ու. Կ. Ֆիլդս) Կլոպստկիայի թիմին ուղարկում է 1932 թվականի Լոս Անջելեսի Օլիմպիական խաղերին՝ երկրի ֆինանսները բարելավելու համար։ Հաղթահարելով երկրի ներսում ընդդիմադիր ուժերի դիմադրությունը, թիմը մրցում է ու զբաղեցնում առաջին տեղը, և նախագահն ինքն է դառնում չեմպիոն ոչ միայն ծանրամարտում, այլև հրաձգության մեջ, որտեղ նա սխալ նշան բռնելով կրակում է իր թշնամիներից մեկի վրա։ Բացի այդ, Մանկևիչը գրել է չորս չվավերացված պատմություն «Եթե ես մի միլիոն ունենայի» (1932) կատակերգական կինոնկարի համար, որում նկարահանվել են Գարի Կուպերը, Չարլզ Լոուտոնը և Ու. Կ. Ֆիլդսը, և, մասնավորապես հորինել էր Ֆիլդսի համար թևավոր խոսք դարձած «Իմ երաշտահավ» թևավոր շարքը (անգլ.՝ my little chickadee):

Մեկ տարի անց Մանկևիչը (Ուիլյամ Քեմերոն Մենզիզի հետ միասին) գրել է Լուիս Քերոլի վեպի հիման վրա նկարահանված ընտանեկան «Ալիսան հրաշքների աշխարհում» (1933) արկածային ֆիլմի սցենարը, որում խաղացել են այնպիսի աստղեր, ինչպիսիք են Ու. Կ. Ֆիլդսը, Քերի Գրանտը և Գարի Կուպերը։ Բացի այդ, նա Բինգ Քրոսբիի հետ եղել է «Չափազանց շատ ներդաշնակություն» մյուզիքլի պատմության հեղինակը (1933), ինչպես նաև գրել է «Արտակարգ կանչ» (1933) քրեական մելոդրամայի և «Դիվանագիտական մոլագարներ» (1933) երաժշտական կատակերգության սցենարները։

Կարիերան Metro-Goldwyn-Mayer-ում 1934-1942 թվականներին

1933 թվականին Մանկևիչը տեղափոխվել է «Metro-Goldwyn-Mayer», որտեղ շարունակել է աշխատել որպես սցենարիստ։ Նա սկսել է աշխատել նոր ստուդիայում` որպես «Մանհեթենի մելոդրամա» (1934) քրեական ֆիլմի համահեղինակ։ Ֆիլմը պատմում է մանկության երկու ընկերների մասին, ովքեր որպպես եղբայրներ մեծացել են Ջիմի (Ուիլյամ Փաուել) և Բլեքիի (Քլարկ Գեյբլ) խնամող ընտանիքում։ Հասուն տարիքում նրանք պահպանել են ընկերական հարաբերություններ՝ չնայած այն փաստին, որ Ջիմը դարձել էր դատախազ և նահանգապետի թեկնածու, իսկ Բլեքին` խոշոր անօրինական խաղատան սեփականատեր։ Երբ Բլեքին մահվան է դատապարտվում սպանության համար, Ջիմը հրաժարվում է կոծկել նրա մեղքերը, որի արդյունքում շահում է ընտրողների համակրանքը և հաղթում ընտրություններում, բայց իր աննկունության պատճառով կորցնում է իր ընկերուհուն (Միրնա Լոյին)։ Արդյունքում, Բլեքիի մահապատժից հետո նա հրաժարվել է իր պաշտոնից՝ ընտրելով երջանկություն իր անձնական կյանքում։ Ինչպես ֆիլմի թողարկումից հետո նշվել է «The Hollywood Reporter»-ի գրախոսության մեջ` «Նույնիսկ եթե «Մանհեթենի մելոդրամա»-ն ընդամենը կեսն այդքան լավը լիներ, դա հիթ կլիներ Գեյբլի, Փաուելի և Միրնա Լոյի համագործակցության շնորհիվ։ Այնուամենայնիվ, Արթուր Սեզարի պատմության մեջ շարադրված անսխալ սյուժեի, Գարեթի և Մանկևիչի սցենարների, ինչպես նաև Վ.Ս. Վան Դայքի հզոր ռեժիսուրայի շնորհիվ, այն ուներ բոլոր տարրերը սենսացիոն և ցնցող հաջողությունների հասնելու համար»ref>THR staff (1934 թ․ ապրիլի 16). «'Manhattan Melodrama': THR's 1934 Review» (անգլերեն). The Hollywood Reporter. Վերցված է 2020 թ․ նոյեմբերի 14-ին.</ref>: Ֆիլմը զգալի շահույթ է բերել ստուդիային, իսկ Սեզարը «Օսկար» է ստացել լավագույն պատմության համար։

«United Artists» ստուդիայում «Օրվա հաց» սոցիալական մելոդրամայի համար երկխոսություններ գրելուց հետո (1934), Մանկևիչը շարունակել է աշխատել «Metro-Goldwyn-Mayer» ում ռեժիսոր Վ.Ս. Վան Դայքի հետ՝ գրելով «Մոռանալով բոլոր մյուսներին» ռոմանտիկ կատակերգության սցենարը (1934) Գեյբլի, Ջոան Քրոուֆորդի և Ռոբերտ Մոնտգոմերիի հետ։ Ինչպես նշել է կինեմատոգրաֆ Ալեքսանդր Ուոքերը Ջոան Քրոուֆորդի կենսագրության մեջ, «Մանկևիչն իր սցենարում կարողացել է խելացիորեն և հմտորեն համատեղել բոլոր երեք աստղերի լավագույն անձնական հատկությունները»։ Քննադատները հիացած էին ֆիլմով։ «Variety» ամսագիրը նրան անվանել է «խելացի և հնարամիտ, գործի, իրավիճակի և երկխոսության մեջ շատ զվարճալի կլանող», և բոլոր երեք աստղերի կատարումը` «հոյակապ»։ Դիտողները համաձայն են եղել այս գնահատականի հետ, և ֆիլմը մեծ հաջողություն է ունեցել։

1935 թվականին Մանկևիչը մասնակցել է վեց կինոնկարների սցենարային աշխատանքներին, որոնցից ամենանշանավորը «Անխոհեմ» երաժշտական կատակերգությունն էր (1935) Ջnան Հարլոյի և Ուիլյամ Փաուելի մասնակցությամբ, «1936 թվականի Բրոդվեյի մեղեդիները» մյուզիքլը (1935) և Քլարկ Գեյբլ Աթերի հետ «Աշխատանքից հետո» հանցավոր կատակերգությունը (1935)։ Մանկևիչի սցենարի հիման վրա՝ «Ես ապրում եմ իմ կյանքը» (1935) կատակերգական մելոդրաման պատմում է ձանձրալի սոցիալականի մասին, որի դերում Ջոան Քրոուֆորդն է. նա Հունաստանում սիրավեպ է սկսում ամերիկացի հնէաբանի (Բրայան Ահերն) հետ։ Շուտով նրանք միասին վերադառնում են Ամերիկա և ամուսնանում, որից հետո աշխարհիկ հասարակությունից ամաչած հնագետը սկսում է աստիճանաբար փոխել իր կնոջ տեսակետներն ու ապրելակերպը։ Ինչպես նշվում է «Variety» ամսագրում, ֆիլմը «բավականին շատ ստանդարտ տեսարաններ ունի Քրոուֆորդի մասնակցությամբ, որտեղ բոլոր զվարճալի ռոմանտիկ հարաբերություններում նա բաճկոնով և կոկտեյլով»։ Ժամանակակից կինոյի պատմաբան Քրեյգ Բաթլերը ուշադրություն է սևեռել ֆիլմի սյուժեի կանխատեսելիության վրա՝ միաժամանակ նշելով, որ Մանկևիչը «ամեն դեպքում կարողանում է այն լրացնել սրամիտ շաղակրատությամբ», որի շնորհիվ ռեժիսորը «ստացել է իրեն անհրաժեշտ սցենարական աջակցությունը»։ Մեկ տարի անց թողարկվել է երկու ֆիլմ, որի սցենարային աշխատանքներին մասնակցել է Մանկևիչը, դրանցից մեկը «Փախչող սերը» (1936) ռոմանտիկ կատակերգությունն էր` Ջոան Քրոուֆորդի հետ, մյուսը` «Երեք կնքահայրեր» (1936) հանցավոր դրաման է`Չեսթեր Մորիսի և Ուոլթեր Բրեննանի մասնակցությամբ։

1935 թվականին «Metro-Goldwyn-Mayer» ստուդիայի ղեկավար Լուի Մայերը Մանկևիչին նշանակել է իր ստուդիայի պրոդյուսեր։ Ինչպես հիշում էր ինքը՝ Մանկևիչը. «Ես եկա Մայերի մոտ, որն ասաց ինձ, որ ցանկանում է` ես լինեմ պրոդյուսեր։ Ես ասացի, որ ուզում եմ լինել սցենարիստ և ռեժիսոր։ Նա ասաց. «Ոչ, նախ դու կլինես արտադրող, դու պետք է կարողանաս սողալ նախքան քայլել սկսելը»։ Սա արտադրական ստեղծագործության լավագույն բնութագիրն է, որը ես երբևէ լսել եմ»։

Սփենսեր Թրեյսին «Զայրույթ» (1936) ֆիլմի թրեյլերում

Մանկևիչի առաջին և ամենանշանակալի արտադրական աշխատանքներից մեկը «Զայրույթ» (1936) դասական քրեական դրաման է եղել։ Դրամատուրգ և սցենարիստ Նորման Կրասնան Մանկիևիչին առաջարկել են պատմություն, որի հիման վրա նա պետք է գրեր սցենար և ֆիլմի ռեժիսոր նշանակել են հայտնի գերմանացի ռեժիսոր Ֆրից Լանգին, որը նոր էր պայմանագիր է ստորագրել «Metro-Goldwyn-Mayer»-ի հետ։ Ֆիլմը պատմում է բենզալցակայանի անմեղ սեփականատեր Ջո Ուիլսոնի (Սփենսեր Թրեյսի) մասին, որը, հիմնավոր ապացույցների հիման վրա, մեղադրվում էր փոքրիկ քաղաքում երեխա առևանգելու մեջ, որից հետո տեղի բնակիչների զայրացած ամբոխը փորձում է նրան լինչի դատաստանի ենթարկել, իսկ հետո` հրդեհել բանտի շենքում։ Չնայած այս պահին Ջոյին հաջողվում է փախչել, բայց ոստիկանությունը եզրակացնում է, որ նա սպանվել է հրդեհի արդյունքում, և արդյունքում շրջանային դատախազը մեղադրանք է առաջադրում մի խումբ քաղաքացիներին` Ջոյի սպանության համար։ Թաքնված Ջոն մտադիր էր վրեժ լուծել իր իրավախախտներից՝ իր եղբայրների միջոցով փորձելով վիրավորական դատավճիռ կայացնել։ Սակայն Ջոյի հարսնացուն (Սիլվիա Սիդնին), հասկանալով, որ Ջոն կենդանի է, ի վերջո համոզում է նրան դիմել դատարան և դրանով ընդհատել անօրինական գործընթացը։ Նյու Յորք Թայմսի սյունակագիր Ֆրենկ Նուգենտը ֆիլմի իր խանդավառ ակնարկում մասնավորապես գրել է. «Եկեք ընդունենք, որ սա լավագույն օրիգինալ դրաման է, որն այս տարի դուրս է եկել... Ազգային հիվանդության այս իմաստուն, սթափ և խորաթափանց ուսումնասիրությունը փայլուն է ռեժիսորել Ֆրից Լանգը, այն հավանել է հեղինակը` Նորման Ռեդի և հոյակապ կատարվել է Թրեյսիի, Սիդնիի և շատ այլ մարդկանց կողմից... Ֆիլմը ուղղակի է, բացահայտ և կատաղի, և դրա փայլուն գեղարվեստական որակը այն առավել նշանակալի է դարձնում»։ Կրասնան առաջադրվել է «Օսկար» մրցանակի՝ «լավագույն օրիգինալ պատմություն» անվանակարգում, իսկ քննադատների ազգային խորհուրդը ֆիլմն ընտրել է տարվա լավագույն 10 կինոնկարների շարքում։ Կինոգետ Դեյվիդ Շիփմանի խոսքերով՝ «Սա, անկասկած, Metro-Goldwyn-Mayer-ի տարիներ շարունակ ամենաճանաչված ֆիլմն է եղել։ Այնուամենայնիվ, Մայերին դուր չի եկել ոչ ֆիլմը, ոչ էլ Լանգը, որն այնուհետև լքել է ստուդիան»։

Ապագայում Մանկևիչը պետք է սցենարներ գրեր Միրնա Լոյի, Ջոան Քրոուֆորդի և շատ այլ դերասանների համար, մինչդեռ վերջիններիս համար գրված այս սցենարներից մի քանիսը, ըստ Շիփմանի, «արտադրության կարող էր վերցնել միայն այն պրոդյուսերը, որը դերասանուհու երկրպագուների մասին ցածր կարծիք ունի»։ Երկու տարի շարունակ «Mankiewicz»-ը Քրոուֆորդի մասնակցությամբ արտադրել է այնպիսի ֆիլմեր, ինչպիսիք են` «Հոյակապ ինսինվացիա» պատմական ֆանտաստիկ մելոդրաման (1936), «Հարսը հագնում էր կարմիր» ռոմանտիկ կատակերգությունը (1937), ինչպես նաև «Մանեկեն» (1937) և «Լուսավոր ժամ» մելոդրաման (1938)։ Նա նաև եղել է «Կրկնակի հարսանիք» (1937) ռոմանտիկ կատակերգության պրոդյուսերը՝ Փաուելի և Լոյի մասնակցությամբ։

Մարգարեթ Սալավանը «Երեք ընկեր» ֆիլմի թրեյլերում (1938)

Միևնույն ժամանակ, 1938-1939 թվականներին Մանկևիչը արտադրել է մի քանի բարձրորակ կինոնկարներ, այդ թվում` Ֆրենկ Բորզեյգայի «Երեք ընկեր» (1938) դրաման` նկարահանված Էրիխ-Մարիա Ռեմարկի վեպի հիման վրա. Ռոբերտ Թեյլորը, Ֆրանչո Թոնեն և Ռոբերտ Յանգը գլխավոր դերերում են եղել։ Ֆիլմը պատմում է Վեյմարի Հանրապետության ընթացքում և Գերմանիայում նացիզմի վերելքի նախօրեին երեք ընկերների բարեկամության մասին։ «New York Times»-ի կինոքննադատ Ֆրենկ Նուգենտը ֆիլմն անվանել է «գեղեցիկ և հիշարժան ֆիլմ։ Հավատարիմ մնալով ոգուն և վեպի յուրաքանչյուր տառին՝ այն բեմադրված է հոյակապ, գրված է վառ և դերասանները հաճույքով են խաղում»։ Ֆիլմը լավ է ընդունվել քննադատների կողմից, իսկ Մարգարեթ Սուլավանն առաջադրվել է «լավագույն դերասանուհի» անվանակարգում՝ այս ֆիլմում իր դերակատարման համար։

Մանկևիչի հայտնի պրոդյուսերական աշխատանքների շարքում է նաև «Banal Angel» (1938) մելոդրաման` Առաջին աշխարհամարտի ընթացքում Բրոդվեյի դերասանուհու (Մարգարեթ Սուլավան) և ամերիկացի երիտասարդ զինվորի (Ջեյմս Ստյուարտ) միջև ծնված մի սիրավեպի մասին։ Ինչպես նշել է կինեմատոգրաֆիստ Ֆրենկ Միլլերը, «կինոնկարը զգալի առևտրային հաջողություն է ունեցել, չնայած քննադատների կողմից ստացած տարբեր արձագանքների»։ Մանկևիչի մեկ այլ բարձրորակ արտադրական աշխատանք է «Սուրբ Ծննդյան հիմն» (1938 թվական) ընտանեկան ժապավենը, որը նկարահանվել էր Չարլզ Դիքենսի համանուն պատմության հիման վրա. պատմությունը հիանալի կերպով է փոխանցել լոնդոնյան շունչը (չնայած նկարահանումները տեղի են ունեցել Կալվեր Սիթիի «Metro-Goldwyn-Mayer» ստուդիայում) և «նույնքան մոտ են եղել վեպի ոգուն, ինչպես մյուս լավագույն ֆիլմերը»՝ հիմնված հայտնի գրողի ստեղծագործությունների վրա։ Մեկ տարի անց Մանկևիչը արտադրել է ևս մեկ կինոնկար՝ «Հեքլբերի Ֆինի արկածները» ընտանեկան արկածային ֆիլմը (1939), նկարահանված Մարկ Տվենի համանուն վեպի հիման վրա։ Կինոգետ Դեյվիդ Շիփմանի խոսքերով՝ ֆիլմը հաջողություն է գրանցել սցենարիստ Ուգո Բաթլերի և ռեժիսոր Ռիչարդ Թորպի հմտությունների շնորհիվ, ինչպես նաև Միկի Ռունիի խաղի շնորհիվ, «որը ժամանակին մեծ աստղ է հանդիսացռլ և նրա խաղացած դերերի արդյունքում ֆիլմն ապահովվել է կայուն բյուջեով»։

Ջեյմս Ստյուարտը և Քեթրին Հեփբերնը «Ֆիլադելֆիայի պատմություն» (1940) ֆիլմի թրեյլերում

1940 թվականին Մանկևիչը եղել է Ջորջ Կուկորի «Ֆիլադելֆիայի պատմությունը» ռոմանտիկ կատակերգության (1940) պրոդյուսերը, որը, կինոքննադատ Շոն Դուայերի խոսքերով, «դարձել է բոլոր ժամանակների դասականը»։ Ֆիլմը պատմում է Թրեյսի Լորդի (Քեթրին Հեփբերն)՝ Ֆիլադելֆիայից ժամանած հարուստ և գրավիչ տիկնոջ մասին, որ զբոսանավի համակրելի դիզայներ Ս. Կ. Դեքսթեր Հեյվենից (Քերի Գրանտ) ամուսնալուծվելուց երկու տարի անց պատրաստվում էր ամուսնանալ երկրի հարուստ ակումբի մենեջեր Ջոն Քիթրիջի (Ջոն Հովարդ) հետ։ Դեքսթերը գաղտնի հետևում է լրագրող Մայք Քոնորին (Ջեյմս Ստյուարտ), որը հետո սիրահարվում է Թրեյսիին։ Երբ հարսանիքը մոտենում է, Թրեյսին սկսում է կասկածիել իր` Ջորջի, Դեքսթերի և Մայքի միջև արած իր ընտրության վրա։ Մի շարք շրջադարձերից հետո Ջորջն ինքն է մերժում կնոջը, իսկ Թրեյսին մերժում է Մայքի առաջարկը և վերադառնում Դեքսթերի մոտ։ Ինչպես ֆիլմի թողարկումից հետո գրել է «New York Times»-ի կինոգետ Բոսլի Կրաուզերը, «ֆիլմն ունի բոլոր այն հատկանիշները, որոնք պետք է լինեն առաջին կարգի կատակերգությունում՝ սրամիտ լուծում, ռոմանտիկ սցենար, բարձր հասարակության էլեգանտ մթնոլորտ, որի կանոնավոր անդամներն ապրում են շքեղությամբ և նման դերասանական կազմ»։ Ֆիլմը Օսկար է ստացել «լավագույն սցենար» անվանակարգում, իսկ Ջեյմս Ստյուարտը՝ «Օսկար»՝ «լավագույն դերասան» անվանակարգում` որպես գլխավոր դերակատար։ Ֆիլմը նաև առաջադրվել է Օսկարի` լավագույն կինոնկարի, լավագույն ռեժիսորի (Կուկոր), լավագույն գլխավոր դերասանուհու (Հեփբերն) և երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհու (Ռութ Հուսսի) անվանակարգերում։ Ինչպես նշել է ժամանակակից կինոռեժիսոր Փիթեր Ֆլինտը, չնայած իր նախորդ ֆիլմերի կոմերցիոն հաջողություններին, հենց այս կինոնկարը դարձել է Մանկևիչի առաջին հիթը հանդիսատեսի համար։

Քեթրին Հեփբերնը և Սթենսեր Թրեյսին «Տարվա կին» ֆիլմի գովազդային լուսանկարում (1942)

Բորցեյգիի, Քլարկ Գեյբլի և Ջոան Քրոուֆորդի համատեղ ջանքերով ստեղծած և բավականին մեծ հաջողություն գրանցած «Տարօրինակ բեռ» (1940) հանցավոր մելոդրամայից, ինչպես նաև Ռոզալինդ Ռասսելի, Դոն Ամիչիի և Վան Դայքի «Կանացի մոտեցում» կատակերգություններից (1941) հետո Մանկևիչը դարձել է Հոլիվուդյան ևս մեկ դասական ֆիլմի` «Տարվա կին» ռոմանտիկ կատակերգության (1942) պրոդյուսերը, որտեղ Քեթրին Հեփբերնը խաղում է հաջողակ և ինքնավստահ լրագրողի դեր, որը սիրահարվում և ամուսնանում է համեստ սպորտային լրագրողի հետ (Սպենսեր Թրեյսի)։ Սա առաջին կինոնկարի մեծ շարքն է եղել, որում ներկայացված է այս լեգենդար դերասանական դուետը։ Երբ նկարահանումները սկսվելուց առաջ Հեփբերնը ասել է, որ ինքը չափազանց բարձրահասակ է Թրեյսիի համար, Մանկևիչը պատասխանել է` «Մի անհանգստացիր, նա շուտով քեզ կհասցնի ճիշտ հասակի»։ Մանկևիչն ինքը եղել է ֆիլմի վերջին լուռ տեսարանում, որում, «իդեալական» հերոսուհի Հեփբերնը, ցանկանալով ցույց տալ իր կանացիությունը, փորձում է նախաճաշ պատրաստել (որն ավարտվում է անհաջողությամբ) մինչ Թրեյսին գաղտնի դիտում էր նրանց։ Կինոնկարն արժանացել է քննադատների ջերմ ընդունելությանը։ Մասնավորապես, «The New York Times» ի Բոսլի Կրուսերը գրել է, որ այն բերել է «արև և ուրախություն», իսկ ֆիլմն անվանել է «վերջին ժամանակների էկրանային ամենահիասքանչ կատակերգությունըԼ Եվ չնայած այն անկասկած ստեղծվել է զվարճանքի համար, այնուամենայնիվ պարունակում է իր սեփական պարզ բարոյականության նշույլը»։ «Ֆիլադելֆիայի պատմություն» ֆիլմի պես սա էլ մեծ հիթ-վաճառք է եղել և արժանացաել է Օսկարի «լավագույն սցենար» և «լավագույն դերասանուհի» (Քեթրին Հեփբերն) անվանակարգերում։ Մանկևիչը սկզբում ցանկացել է ինքնուրույն նկարահանել այս ֆիլմը, բայց Մայերը հրաժարվել է։

«Ֆիլադելֆիայի պատմություն» և «Տարվա կին» ֆիլմերի հաջողությունը դրդել է Մանկևիչին կրկին դիմել ստուդիայի կառավարմանը՝ խնդրելով աշխատանք` որպես սցենարիստ և ռեժիսոր։ Ինչպես նշել է Մանկևիչիչը` «Ես զգացի ֆիլմեր բեմադրելու անհրաժեշտություն, քանի որ չէի կարող մարսել այն, ինչ արվել էր այն ֆիլմերի հետ, որոնց սցենարները գրել եմ ես»։ Այնուամենայնիվ, Մայերը երբեք չի փորձել Մանկևիչին ռեժիսուրայում։ Ի վերջո, Մանկևիչը բանավեճի ընթացքում ամենազոր Մայերին ասել է, որ արդյոք Ջուդի Գարլենդը հոգեբույժի մոտ գնալու կարիք ունի. «Տեսնում եմ, պարոն Մայեր, որ ստուդիան երկուսիս համար այնքան էլ բավական չէ», և նա շուտով լքել է ստուդիան։

1948 թվականին ստուդիան թողարկել է արկածային «Ծովահեն» (1948) ֆիլմը՝ Ջուդի Գարլենդի մասնակցությամբ, որում Մանկևիչը աշխատել է սցենարի վրա։ Այնուամենայնիվ, այս պահին նա արդեն անդամակցել է «Twentieth Century Fox» ստուդիային, որը «նրան` որպես սցենարիստ, պրոդյուսեր և ռեժիսոր արտահատնվելու և այդ ամենը ցանկացած համադրությամբ անելու համար ազատություն է տվել»։

Կարիերան Twentieth Century Fox-ում 1943-1952 թվականներին

Գլեն Լենգանը, Ջին Թիրնին և Վինսենթ Փրայսը «Դրագոնվիկ» ֆիլմի գովազդային նկարում (1946)

Ջին Թիրնին «Ուրվականը և տիկին Մյուրը» ֆիլմի թրեյլերում (1947)

Լինդա Դարնել «Նամակ երեք կանանց» ֆիլմի թրեյլերում (1949)

Ռիչարդ Կոնտեն և Սյուզան Հեյվորդը «Անծանոթների տունը» ֆիլմի թրեյլերում (1949)

Բեթ Դեյվիսը, Գերրի Մերրիլը, Էնն Բաքսթերը և Ջորջ Սենդերսը «Ամեն ինչ Եվայի մասին» ֆիլմի թրեյլերում (1950)

Ջեյմս Մեյսոնը և Դանիել Դարյեն «Հինգ մատ» ֆիլմում (1952)

Քերի Գրանտը և Ջին Քրեյնը «Ինչ են ասում մարդիկ» ֆիլմի թրեյլերում (1951)

Արդյունքում, ռեժիսոր դառնալու համար Մանկևիչը ստիպված էր հեռանալ «Metro-Goldwyn-Mayer»-ից։ 1943 թվականին նա եղել է Twentieth Century Fox ստուդիայում, որը «նրան հնարավորություն էր տալիս ազատ գրել, արտադրել և ղեկավարել, կամ դա անել ցանկացած համադրությամբ»։

Սկզբի համար ստուդիայի ղեկավար Դերիլ Զանուկը Մանկևիչին խնդրել է արտադրել «Երկնքի Թագավորության բանալիները» (1944) դրաման, որը հիմնված էր Արչիբալդ Քրոնինի 1941 թվականի համանուն վեպի վրա։ Ֆիլմի սցենարը գրել է Նունալի Ջոնոսոնը Մանկևիչի հետ։ Կինոնկարը պատմում է շոտլանդացի քահանայի մասին (Գրեգորի Պեկը՝ իր առաջին գլխավոր դերում), որը երկար տարիներ ղեկավարում էր Չինաստանի խորքում գտնվող կաթոլիկ առաքելական եկեղեցին։ Կինոնկարը նվիրված է ոչ այնքան նրա կրոնական գործունեությանը և անձնական կյանքին, որքան շրջապատող մարդկանց հոգատարությանը աղքատության և սովի դեմ պայքարում, ինչպես նաև արյունալի քաղաքացիական պատերազմի բացասական ազդեցությանը։ Ֆիլմում կնոջ գլխավոր դերը խաղացել է Մանկևիչի այն ժամանակվա կինը` Ռոուզ Ստրադներւ։ Ֆիլմը առաջադրվել է չորս Օսկարի՝ Գրեգորի Պեկը` լավագույն դերասանական կատարում, Արթուր Ս. Միլլերը՝ լավագույն կինեմատոգրաֆիա, լավագույն գեղարվեստական ֆիլմ և լավագույն երաժշտություն անվանակարգերում։

1946 թվականին Մանկևիչը վերջապես իրականացրել է ռեժիսոր դառնալու իր վաղեմի ցանկությունը՝ բեմադրելով «Դրագոնվիկ» (1946) գոթական մելոդրաման։ Նա գրել է այս ֆիլմի սցենարը, որի ռեժիսորն ի սկզբանե նշանակվել էր Էռնստ Լուբիչը, բայց երբ նա հիվանդացավ, կինոնկարի արտադրությունը վստահվեց Մանկևիչին։ Ֆիլմի գործողությունները, որը նկարահանվել է Անյա Սեթոնի համանուն վեպի հիման վրա, տեղի են ունենում 19-րդ դարի կեսերին Նյու Յորքի Դրագոնվիկ ապարանքում, այսպես կոչված Անտիրանտ պատերազմի ժամանակ։ Անշարժ գույքի սեփականատեր մեծահարուստ Նիկոլաս Վան Ռինը (Վինսենթ Փրայս) հողամասի հին դրույթների ջատագովն է, որը հրաժարվում է վարձակալ ֆերմերներին հանձնել իրենց աշխատող հողերը։ Միևնույն ժամանակ, հիասթափվելով իր կնոջից, որը չէր կարողացել ծնել իր ժառանգին, նա տուն է բերում երիտասարդ, գեղեցիկ և աղքատ ազգականուհուն` Միրանդա Ուելսին (Ջին Թիրնի)։ Որոշ ժամանակ անց նա թույն է տալիս կնոջը և ամուսնանում Միրանդայի հետ։ Սակայն նրանց նորածին որդին շուտով մահանում է, որից հետո Նիկոլասը անցնում է ծանր հոգեբանական ճգնաժամի միջով, որը նրան խելագարության է հասցնում։ Երբ իշխանությունները չեղյալ են հայտարարում հին հողերի տիրապետման մասին օրենքները, և նա բացահայտորեն մեղադրվում է իր առաջին կնոջը սպանելու մեջ, խելագար Նիկոլասը բացահայտ առճակատման է գնում իշխանությունների հետ, որի ընթացքում նրան սպանում են, և Միրանդան ի դեմս տեղական ֆերմերների առաջնորդի նոր փեսացու է։ Ինչպես գրել է ժամանակակից կինեմատոգրաֆիստ Ֆրենկ Միլլերը, վեպի հիմքը կազմող գոթական թեմաների հետ միասին, «ֆիլմը դիտարկել է նաև դասակարգի թեմաները և պարունակել է գերբնական սարսափի չափաբաժին», և «այս խառնուրդը որոշ քննադատներ բացասաբար են ընկալել ֆիլմի թողարկումից հետո»։ Մասնավորապես, The New York Times-ի Բոսլի Կրուսերը կարծիք հայտնեց, որ «սցենարում չափազանց շատ երկխոսություն կա և շատ քիչ է տեղաշարժը, իսկ պատմությունը բավականին ձանձրալի է զարգանում... սցենարիստ և ռեժիսոր Ժոզեֆ Մանկևիչը վեպին բնորոշ սուր հուզմունքը հաջողությամբ չի փոխանցել... և նրա գործընկերները ամեն ինչ անում էին հիանալի կերպով՝ փարատելով նրա գրգռիչ բնույթը»։ Մյուս կողմից, Variety ամսագիրն իր գրախոսության մեջ ֆիլմն անվանել է «պարզ և շատ առումներով համոզիչ», ինչպես նաև «մռայլ իր ցավոտ ընթացքի մեջ»՝ հետագայում նշելով, որ «ֆիլմի տրամադրությունն ու մթնոլորտը այնքան չար ու ահարկու են, որ կինոսիրահարների մեջ հետաքրքրություն են առաջացնում սարսափ ֆիլմերի հանդեպ»։ Միլլերը գրել է. «Այսօրվա չափանիշներով Մանկևիչը հասել է հմտորեն հավասարակշռված աշխատանքի, որում, անշուշտ, օգնել է նրան գերազանց դերասանական կազմը»։ Ըստ կինոքննադատի՝ «Մանկևիչն արժանի է հիացմունքի՝ իր Դրագոնվիկ մելոդրամայի համար` մարդկանց տվյալ դասի գիտակցության վերաբերյալ որոշ հետաքրքիր դիտարկումներ կատարելով և Վինսենթ Փրայսին իրեն որպես մութ չարագործ արտահայտվելու հնարավորություն տալով։ Հենց այս կինոնկարի փորձն է հետագայում դերասանին օգնել 1960-ականներին Էդգար Պոյի ստեղծագործությունների հիման վրա ֆիլմաշար նկարահանելու գործում»։

1946 թվականին թողարկվել է «Գիշերն ինչ-որ տեղ» կինոնկարը (1946), որում Մանկևիչը հանդես է եկել որպես համահեղինակ և ռեժիսոր։ Ֆիլմը պատմում է հերոս ծովահեն Ջորջ Թեյլորի (Ջոն Հոդիակ) մասին, որը Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ընթացքում Խաղաղ օվկիանոսի ճակատում ծանր վիրավորվելուց հետո տառապում է ամնեզիայով։ Լոս Անջելես վերադառնալուն պես նա կտոր-կտոր վերհիշում է իր անցյալը և, ինչպես պարզվում է, նա ներգրավված է եղել սպանության և կողոպուտի մեջ, ուստի գտնվում է ոստիկանության հաշվառման տակ, իսկ մաֆիան բացահայտ որսում է նրան։ Ջորջը, ով խոստացել է իրեն անկեղծ լինել՝ անկախ իր անցյալի քայլերից, օգնում է ոստիկանությանը բացահայտել և բռնել իրական հանցագործներին։ Ֆիլմի թողարկումից հետո կինոռեժիսոր Բոսլի Կրաուզերը կարծիք է հայտնել, որ Մանկևիչը, «ըստ ամենայնի, Ալֆրեդ Հիչքոկի բուռն երկրպագուն է, քանի որ այս կինոնկարը իր խիստ մելոդրամայով զարմանալիորեն հիշեցնում է Հիչքոկի ոճը։ Նրա պատկերները ցնցող և իրատեսական են, տեսարանները տարօրինակ և անսովոր են, կերպարները ներկայացված են բուռն կերպով, և շարժումն ընդհանուր առմամբ արագ և ինտենսիվ է։ Արտադրության տեսանկյունից ֆիլմը լավն է, բայց պատմությունն ինքնին կատարյալ անհեթեթություն է»։ Ինչպես նշել է ժամանակակից կինոքննադատ Դենիս Շվարցը, «Մանկևիչը հիանալի աշխատանք է կատարում` հաղորդելով ֆիլմում առկա մութ տրամադրությունը։ Ֆիլմը ողողված է հիանալի դերասանական խաղով, համեմված է հումորով և շատ ինտրիգներով, ինչը ստիպում է հետաքրքրություն ցուցաբերել դրա նկատմամբ` այն դարձնելով ամնեզիայի մասին առավել ցնցող պատմություններից մեկը»։

Այդ պահից, ըստ Դայերի, «լիովին տեղափոխվելով ռեժիսուրա՝ Մանկևիչը հասել է իր կարիերայի գագաթնակետը՝ նկարահանելով մի քանի դասական կինոնկարներ, միաժամանակ հավաքելով Օսկարի անվանակարգերի շարք և մի քանի արձանիկներ՝ որպես լավագույն ռեժիսոր»։ Մանկևիչի հեղինակությունն էլ ավելի է մեծացել «Հանգիստ Ջորջ Էյլին» (1947) երգիծական ֆիլմի բեմադրությունից հետո, որը պատմում է բարձր հասարակությունից եկած բոստոնացու (Ռոնալդ Քոլման) մասին, որը 20-րդ դարի սկզբին ստիպված է եղել հարմարվել փոփոխվող աշխարհի իրողություններին։ Կինոյի պատմաբան Բեն Սաքսը, հիմնվելով Ջոն Մարկուանդի 1938 թվականի հաջող վեպի վրա, ասել է. «Նրա գրական ծագումը շատ ակնհայտ է. գրեթե բոլոր գործողությունները հիմնված են խոսակցությունների վրա, ավելի շուտ չոր և դիպուկ են»։ Բարեբախտաբար, ռեժիսորը Մանկևիչն էր, ով, ի տարբերություն իր հոլիվուդյան գործընկերներից շատերի, «ունակ էր երկխոսությունների տեսարաններ բեմադրել։ Այն ամենը, ինչ նա անում է, շողշողուն է և տեսողականորեն նուրբ է, նույնիսկ այն դեպքում, երբ նյութը ձանձրալի է»։

Նույն թվականին Մանկիևիչը ռեժիսորել է «Ուրվականը և տիկին Մյուրը» (1947) ռոմանտիկ երևակայական մելոդրաման, որը նկարահանվել է Ժոզեֆինա Լեսլիի 1945 թվականի նույնանուն վեպի հիման վրա։ Ֆիլմը կենտրոնանում է երիտասարդ այրի Լեսլի Մյուրի (Ջին Թիրնի) վրա, որը տեղափոխվում է մեկուսի ափամերձ տնակ` մտերիմ ընկերոջ` ծովային կապիտանի ուրվականի (Ռեքս Հարիսոն) հետ, որին պատկանում էր տունը. կապիտանը մահացել է այդ տանը 4 տարի առաջ։ Երբ Լեսլին սիրահարվում է ծանոթ գրողին (Ջորջ Սանդերս), ուրվականը լքում է նրան։ Այնուամենայնիվ, շատ տարիներ անց, երբ նա մահանում է, ապրելով միայնակ, բայց երջանիկ կյանք, ուրվականը վերամիավորվում է Լեսլիի ոգուն և միասին նրանք մտնում են մառախուղի մեջ։ Ֆիլմը գովեստի խոսքերի է արժանացել Variety ամսագրի կողմից։ Այն գրում է, որ դրա «մարդկային ջերմությունն ու ռոմանտիզմը՝ անդադար վարակիչ ուժով, հանդիսատեսի համակրանքն են հարուցում»։ Ֆիլմը առաջադրվել է Օսկարի՝ «լավագույն կինեմատոգրաֆիա» անվանակարգում։

Մանկևիչի հաջորդ ռեժիսորական աշխատանքը «Փախուստ» (1948) հոգեբանական թրիլլերն է, որը հիմնված էր բրիտանացի գրող և դրամատուրգ Ջոն Գալսվորտիի համանուն պիեսի վրա։ Ֆիլմը նկարահանվել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ավարտից հետո, երբ պատերազմի հերոս, RAF օդաչու Մեթ Դենանտը (Ռեքս Հարիսոն), այգում պաշտպանելով մարմնավաճառին, պատահաբար սպանում է իրեն հալածող ոստիկանին։ Մեթը դատապարտվում է երեք տարվա ազատազրկման, սակայն, դատավճիռը համարելով անարդար, նա փախչում է՝ նախ թաքնվելով իր ընկերուհու՝ Դորա Ուինթոնի (Պեգի Քամմինս) հետ, որը նրան համոզում է հանձնվել իշխանություններին, իսկ հետո ինքնաթիռով Ֆրանսիա թռչելու անհաջող փորձից հետո ապաստան է գտնում եկեղեցում։ Երբ ոստիկանությունը շրջապատում է եկեղեցին, Մեթը, չցանկանալով վատ դրության մեջ դնել իրեն ապաստան տված քահանային, հանձնվում է իշխանություններին՝ վստահ լինելով, որ Դորան իրեն կսպասի։ Ժամանակակից կինոքննադատ Քրեյգ Բաթլերը պնդում է, որ չնայած ֆիլմը «նպատակ ունի կարծես Հիչքոկի ոճով գայթակղիչ թրիլեր լինել, այնուամենայնիվ այն խոչընդոտում է դրա խոչընդոտում է բավականին ծանր նյութը։ Ջոն Գալսվորտիի ներկայացումը, որն իրականում տրակտատ է բարու և չարի, մեղքի և մարդու՝ առանց աստվածային ազդեցության օգնությունից մեղքից խուսափելու մասին, մեծապես նպաստել է Ֆիլիպ Դանի սցենարին, ինչպես նաև Մանկևիչի լարված և հմուտ արտադրությանը։ Երբ նրանց հաջողվի դեն նետել կրոնական հռետորաբանությունն ու սիմվոլիկան, հեռուստադիտողները կարող են վայելել ավելի պատշաճ պատմություն, որն ունի այն ամենը, ինչ անհրաժեշտ է լարվածություն և հուզմունք ապահովելու համար։ Մանկևիչը շատ լավ է լուսաբանում սցենարի ուժեղ կողմերը և մի շարք հետաքրքիր տեսողական հպումներ օգտագործում է իրերը կյանքի կոչելու համար բարոյական և այլ կարևոր հարցեր քննարկելիս»։ Նշելով նաև գլխավոր դերում Հարիսոնի ուժեղ կատարումը՝ Բաթլերը եզրակացնում է, որ «ոչ նա, ոչ էլ Մանկևիչը չեն կարող լիովին հաղթահարել սցենարի սահմանափակումները՝ այս ֆիլմը դասական դարձնելու համար, բացի այդ դրանք շատ հուզիչ են դարձնում ֆիլմը»։

«Փախուստ»-ից (1948) հետո Մանկևիչը ամրապնդեց իր հեղինակությունը որպես Հոլիվուդի ամենագրագետ ռեժիսորներից մեկը՝ «Նամակ երեք կնոջը» (1948) սրամիտ կատակերգությամբ, որում նկարահանվել են երեք ընկերուհիները (Լինդա Դարնել, Ջին Քրեյն և Անն Սոտեռն)։ Նրանք գետի նավով տեղի մի խումբ երեխաների խնջույքի էին տանում։ Նավարկությունից առաջ նրանք նամակ են ստանում քաղաքում գտնվող մի սիրված տիկնոջից, որն ասում է, որ պատրաստվում է փախչել նրանցից մեկի ամուսնու հետ։ Ուղևորության ընթացքում կանանցից յուրաքանչյուրը վերհիշում է իր կյանքի կարևոր պահերը՝ փորձելով հասկանալ՝ արդյոք դա կարող է լինել իր ամուսինը։ Հերոսուհի Անն Քրեյնը հանդիպել է ամուսնուն բանակում ծառայելիս, և անծանոթ քաղաք ժամանելուն պես նա անհանգստանում էր այն բանի համար, արդյոք իր ընկերները կընդունե՞ն իր ամուսնուն և կարո՞ղ էր նա էլ լինել իրենց ընկերական հարաբերությունների մեջ, որոնք զարգացել էին տարիների ընթացքում։ Հերոսուհի Անն Սոտեռնը հաջող կարիերա է ունեցել որպես տեղական ռադիոյի սերիալների սցենարիստ, բայց նրա կարիերայի հավակնություններն ու կյանքի առևտրային հայացքը հակասում են իր ամուսնու՝ դպրոցի անգլերենի ուսուցչի (Քըրք Դուգլաս) շահերին, որը գնահատում է բարձր արվեստը և չի հանդուրժում անորակ ռադիո սերիալները։ Երրորդ կինը (Լինդա Դարնել), հասարակ ընտանիքի գեղեցիկ աղջիկ է, որը հանրախանութների ցանցի սեփականատիրոջ (Պոլ Դուգլաս) քարտուղարն էր, որից հետո խորամանկ մանիպուլյացիաների միջոցով աղջիկը ամուսնացել է նրա հետ։ Երբ կանայք վերադառնում են խնջույքից պարզվում է, որ կնոջ հետ փախչել փորձել է հանրախանութների սեփականատերը, բայց նա ի վերջո վերադարձել է տուն, ինչն էլ միայն ամրապնդել է նրա ամուսնությունը։ Ինչպես նշել է New York Times-ի ժամանակակից կինոռեժիսոր Փիթեր Ֆլինթը, ֆիլմը «խորաթափանց ուսումնասիրություն է միջին բարձր խավի բարքերի մասին» և «Մանկևիչի ռեժիսորական գագաթնակետն է», իսկ Դենիս Շվարցն այն անվանել է «շատ զվարճալի, նուրբ և սրամիտ իրատեսական մելոդրամա` խելացի կոմպոզիցիոն շրջանակով»։ Ֆիլմը առաջադրվել է երեք Օսկարի, այդ թվում՝ լավագույն ֆիլմ անվանակարգում։ Այս աշխատանքի համար Մանկևիչը շահել է իր առաջին երկու Օսկարները` լավագույն բնօրինակ սցենար և լավագույն ռեժիսոր անվանակարգերի համար։

Դրանից հետո Մանկևիչը ռեժիսորել է «Անծանոթների տուն» (1949) դրաման, որտեղ Էդվարդ Գ. Ռոբինսոնը Ջինո Մոնելիի՝ Նյու Յորքի Փոքր Իտալիա թաղամասում գտնվող մի մեծ ընտանիքից հարուստ բանկիր և պատրիարք էր, որը սկսել է իր բիզնեսը զրոյից։ Սակայն նրա երեք որդիները, տեսնելով, որ նոր ժամանակներ են գալիս, դեմ են գնում իրենց հոր աշխատանքի հնացած մեթոդներին։ Արդյունքում, բախում է առաջանում, և շուտով հայրը մահանում է, իսկ եղբայրներից Մաքսը, ով իր հոր (Ռիչարդ Կոնտեի) կողմնակիցն էր, յոթ տարով բանտարկվում է։ Ազատվելով՝ Մաքսը մեծ ցանկություն է ունենում վրեժ լուծել իր եղբայրներից՝ իր հոր և իր համար, բայց ընկերուհու (Սյուզան Հեյվորդ) ազդեցությամբ, ի վերջո, հրաժարվում է վրեժ լուծելու ծրագրերից և նրա հետ միասին լքում է քաղաքը։ Ֆիլմի թողարկումից հետո կինոքննադատ Բոսլի Կրաուզերը The New York Times-ում նշել է, որ «Մանկևիչը գիտի, թե ինչպես կարելի է հասնել ցանկալի արդյունքի», բայց «ինչը հաճախ է պատահում շատ ֆիլմերի դեպքում, այդ ջանքերի արդյունավետությունը խաթարվում է անհեթեթ սյուժեի և կինոնկարի հերոսների անհամապատասխանության պատճառով»։ TimeOut-ը նշել է, որ ֆիլմը «շատ ավելի մութ է, քան Մանկևիչի ֆիլմերի մեծ մասը, իրականում այն նուար է։ Պատմությունը կառուցվում է նրա նախընտրած հետադարձ կապի տեսքով՝ դառնալով մի տեսակ խոստովանական հիշողություն, ուսումնասիրելով մարդկային ազդակների երկիմաստությունը... Ֆիլմն առանձնանում է Միլթոն Կրասների զարմանահրաշ դերասանական և օպերատորական աշխատանքով՝ լուսավորության հիանալի լուծմամբ»։ Ժամանակակից կինոքննադատ Քրեյգ Բաթլերը նկարագրել է ֆիլմը որպես «նորաձև և հզոր, բայց, ավելի քիչ գոհացնող ընտանեկան դրամա, որի ուժեղ կողմերը անփորձ դերասանների քառյակն են և Մանկևիչի ոճային և վստահ բեմադրությունը։ Չնայած Մանկևիչը նշված չէ որպես սցենարի հեղինակ, այնուամենայնիվ, ֆիլմում ցուցադրված է իր ձեռագրի շատ բնութագրական առանձնահատկություններ, ինչպիսիք են երկար տևողություն ունենալը, հերոսների անհատականությունը բացահայտող սուր երկխոսությունները և գործողությունների բացահայտումը», ինչը մի փոքր վնասել է կինոնկարի ավելի հետաքրքիր լինելուն, հատկապես եզրափակչում։ Բարեբախտաբար, դերասանների գերազանց կատարումը «օգնել է հաղթահարել սցենարի թերությունները և կինոնկարը դարձրել է ավելի, եթե ոչ ամենալավը»։ Ֆիլմն ընդգրկվել է Կաննի կինոփառատոնի մրցութային ծրագրում, իսկ Ռոբինզոնը ստացել է փառատոնի մրցանակը՝ «Լավագույն դերասան» անվանակարգում։

Հետագայում, ըստ Շիփմանի, «Մանկևիչը գրել և նկարահանել է ռասայական հարաբերությունների մասին առաջին ֆիլմը՝ «Ելք չկա»(1950)»։ Ֆիլմը պատմում է ամերիկացի խոշոր քաղաքի հիվանդանոցներից մեկում գտնվող երիտասարդ սևամորթ բժշկի՝ Լյութեր Բրուքսի (Սիդնի Պուատյե) մասին, որին սպիտակամորթ ռասիստ հանցագործ Ռեյ Բիդլը (Ռիչարդ Ուիդմարկ) անհիմն մեղադրում է վիրահատության ընթացքում իր եղբորը կանխամտածված սպանելու մեջ՝ ռասայական բախումներ հրահրելով քաղաքում։ Եվ չնայած դատաբժշկական փորձաքննությունը հաստատում է Լյութերի գործողությունների ճշտությունը, վիրավոր Ռեյը փախչում է հիվանդանոցից՝ մտադրվելով սպանել բժշկին։ Վճռական առճակատման ժամանակ Ռեյը կորցնում է գիտակցությունը արյան ծանր կորստից, որից հետո Լյութերը նրան շնչափող է դնում և ուղարկում հիվանդանոց՝ «Ես չեմ կարող մարդ սպանել այն բանի համար, որ նա ատում է ինձ» բառերն արտաբերելով։ 1949 թվականի հոկտեմբերին նկարահանումները սկսվելուց առաջ Los Angeles Daily News-ը գրել էր, որ ֆիլմը «կտարբերվի իր նախորդներից՝ սևամորթներին վերաբերվելով որպես ամերիկյան մեծ քաղաքի սովորական քաղաքացիների»։ Բացի այդ, ստուդիայի ղեկավար Դերիլ Զանուկը, ով որոշել էր կինոնկարն անձամբ պատրաստել, ասել է, որ «մենք ուզում ենք պատմել սևամորթ մարդոքւ մասին սպիտակամորթների առօրյա աշխարհում, ոչ թե սևամորթների։ Մենք ցույց կտանք այն ատելությունը, որի հետ բախվում է սևամորթը առօրյա կյանքում, կխոսենք այն մասին, թե ինչպես են նրանք վախենում քայլել որոշ փողոցներով»։ Ինչպես գրել է Դենիս Շվարցը. «1950 թվականին կույր ռասիզմի մասին պատմող այս սոցիալական ֆիլմը մեծ իրարանցում է առաջացրել որպես մի երևույթ, որը նախկինում ոչ ոք չի տեսել կինոյում, և, չնայած իր արհեստականությանը և անգրագիտությանը, այն ներկայացրել է ռասիզմը կոպիտ և ազնիվ ձևով, ինչը հազվադեպ էր պատահում կինոյում։ Մանկևիչը սևամորթ դերասաններին տվել է ոչ կարծրատիպային գլխավոր դերեր։ Ժամանակակից մեկ այլ կինոքննադատ Քրեյգ Բաթլերը եկել է այն եզրակացության, որ ֆիլմը «1950 թվականին թողարկվելուց ի վեր ակնհայտորեն հնացել է, չնայած որ այդպիսի աղետը հաճախ հարվածում է սոցիալական ուղղվածության կինոնկարների հետագա թողարկմանը։ Սակայն, ամեն դեպքում, նա հսկայական տպավորություն է թողնում, հատկապես, եթե հեռուստադիտողը պատրաստ է անտեսել նրա բարոյականացման բնավորությունը և եթե նրան դուր են գալիս շատ սև ու սպիտակ նկարահանված մելոդրամաներ»։ TimeOut-ի գրախոսը կարծիք է հայտնել այն նմասին, որ «չնայած ֆիլմը անկասկած ապակողմնորոշող է որոշ հարցերի շուրջ, Մանկևիչի խելացի սցենարը այն դարձնում է անցյալի ռասայական այն ֆիլմերից մեկը, որը կարելի է դիտել մինչ օրս»։ Այս նկարի վրա կատարած աշխատանքի համար Մանկևիչը արժանացել է Օսկարի՝ որպես լավագույն սցենարիստ։

Դրանից հետո Մանկևիչը գրել և բեմադրել է բրոդվեյյան բարքերի մասին երգիծական դրաման՝ «Ամեն ինչ Եվայի մասին» (1950), որը Դայերն անվանել է Մանկևիչի «ամենամեծ նվաճումը»։ Ֆիլմը պատմում է Բրոդվեյի ծերացող աստղ Մարգոտ Չենինգի (Բետ Դեյվիս) մասին, որը կարեկցաբար ընդունում է Եվա Հարրինգթոնի (Անն Բաքստեր) թվացյալ դժբախտ և միամիտ երկրպագուին՝ որպես իր անձնական օգնական։ Օգտվելով իր նոր պաշտոնից` Եվան շատ արագ կապեր է ստեղծում Մարգոտի մտերիմ ընկերների և գործընկերների հետ, իսկ հետո օգտվելով առիթից` բեմում դառնում է նրա նմանակը։ Մարգոտը շուտով բացահայտում է Եվայի մտադրությունները, բայց գիտակցելով սեփական կարիերայի մոտալուտ անկման անխուսափելիությունը՝ նա չի խանգարում նրան։ Եվ Եվան, օգտագործելով թատրոնի ազդեցիկ և անսկզբունքային քննադատ Ադիսոն Դեվիտի (Ջորջ Սանդերս) անձնուրաց աջակցությունը, սկսում է իր վերելքը դեպի Բրոդվեյի փառքի գագաթնակետ։ Քննադատների կարծիքով, ֆիլմի համար Մանկևիչը գրել է շատ անմոռանալի հեգնական և աֆորիստական արտահայտություններ, որոնց թվում ամենահայտնիներից մեկը երեկույթի ժամանակ հերոսուհի Դևիսի կոչն էր իր հյուրերին` «Ամրացրեք ձեր գոտիները։ Երեկոն բուռն է լինելու»։

Քննադատները գովերգել են այս կինոնկարը։ Այսպիսով, մասնավորապես, Նյու Յորք Թայմսում Բոսլի Կրուսերը նկարը անվանել է «այրող երգիծանք՝ սրամիտ, հասուն և իմաստուն... Մանկևիչը գերազանցել է Բրոդվեյի լավագույն հեղինակներին` շլացնող և կործանարար ծաղրանքով, որը փայլուն ներկայացված է այս ֆիլմում... Ակնհայտ է, որ ֆիլմի սցենարիստ և ռեժիսոր Մանկևիչը շատ երկար ժամանակ կատարելագործել է իր հմտությունն ու տաղանդը, հատկապես այսպիսի դեպքերի համար։ Ակնհայտ է նաև, որ նա տարիներ շարունակ ուսումնասիրել է թատրոնն ու դրա հմայիչ դերասաններին ոչ վարդագույն ակնոցներով, ոչ էլ որպես դրա բուռն երկրպագու։ Եվ հիմա, Բեթ Դևիսի և մնացյալ փայլուն դերասանների գերազանց օգնությամբ, Մանկևիչը իր «սուր ճանկերով» թափանցել է թատրոնի ներքին տիրույթ՝ կարգավորելով բազմաթիվ հաշիվներ»։ Քննադատը գրել է. «Մանկևիչի սցենարը լցված է Բրոդվեյի թատրոնի բուռն և սուր ծաղրով... նրա հերոսները լի են արյունով, իրադարձությունները փայլուն կերպով են մտածված, և տողերը կոպիտ, կծու և խելացի են»։ Ամփոփելով, Կրուսերը հայտնել է «անսահման երախտագիտություն պարոն Մանկևիչին և նրա դերասանական կազմին` կույր, սարսափեցնող և կախարդող մարդկանց պատկերասրահ կառուցելու համար»։ Variety ամսագիրը ֆիլմն անվանել է «ամենաբարձր տրամաչափի գրագետ, հասուն կինոնկար», իսկ New York Morning Telegraph-ը եզրակացրել է, որ «սա երևի երբևէ արված ամենասրամիտ, ամենազարմանալի, ամենահասուն և ամենագրագետ ֆիլմն է Յորքում ցուցադրվածներից... Սա փայլուն, շողշողուն, հոյակապ գրված և հոյակապ խաղացված պատմություն է դրամատիկական թատրոնի մասին»։ Օքսֆորդի կինոնկարի ուղեկիցը բարձր է գնահատել ֆիլմը որպես «թատերական կյանքի խստորեն ճշգրիտ պատկերացում»՝ նշելով «հիանալի դերասանական կազմի» և հատկապես «Բեթ Դևիսի խաղի մասին, որի համար սա առավել ցնցող ներկայացումներից մեկն է եղել»։ TimeOut կինոնկարների ուղեցույցը ուշադրություն է հրավիրել «Մանկևիչի ցինիկ սցենարի վրա, որն առավելագույնս օգտագործել է պատմությունը՝ միաժամանակ դիմելով սրամիտ և խելացի հանգուցալուծումների»։ Լեոնարդ Մոլթինը կինոնկարն անվանել է «փայլուն, բարդ (և ցինիկ) պատկերացում կյանքի թատրոնում և դրա շուրջը»։ «The Rough Guide to Cult Movies» նշվել է, որ «դավաճանությունը ու հեգնանքը այս ֆիլմի դարձնում են պարտադիր տեսնելու»։ Վերջապես, ինչպես եզրափակել է ժամանակակից ժամանակակից կինոքննադատ Փիթեր Թրավերսը, «զվարճալի է, թե ինչպես են մեծ ֆիլմերը ժամանակի ընթացքում ավելի հագեցվում և հարստանում։ Մանկևիչն այլևս երբեք չի հասնի սրամիտության և տխուր իմաստության այսպիսի կատարելապես հավասարակշռված համադրությանը... Թատրոնում դավաճանությունը երբեք չի ներկայացվել այնքան քաղցր և հմտորեն, ինչպես Մանկևիչն է արել իր կարիերայի լավագույն դերասանական կազմի հետ»։

Ֆիլմն առաջադրվել է Օսկարի մրցանակաբաշխությունների՝ շահելով տասնչորսից վեցը՝ լավագույն կինոնկար, լավագույն ռեժիսոր (Մանկևիչ), լավագույն սցենար (Մանկևիչ), երկրորդ պլանի լավագույն դերասան (Սանդերս), լավագույն զգեստների ձևավորում և լավագույն հնչյունավորում, գլխավոր դերի երկու լավագույն դերասանուհի (Դևիս և Բաքստեր) և երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի (Սելեստե Հոլմ և Թելմա Ռիտեր) անվանակարգերում։ Ֆիլմն առաջադրվել է նաև լավագույն գեղարվեստական արտադրություն, լավագույն կինեմատոգրաֆիա, լավագույն մոնտաժ և լավագույն երաժշտություն անվանակարգերի համար։ Բացի այդ, ֆիլմը արժանացել է BAFTA մրցանակի՝ լավագույն կինոնկար անվանակարգում, Կաննի կինոփառատոնում Դեյվիսը ստացել է լավագույն դերասանուհու անվանակարգը, իսկ Մանկևիչը՝ հատուկ ժյուրիի մրցանակին է արժանացել։ Որպես լավագույն ռեժիսոր՝ Մանկևիչը պարգևատրվել է նաև Ամերիկայի ռեժիսորների գիլդիայի մրցանակով, իսկ որպես լավագույն սցենարիստ՝ «Ոսկե գլոբուս»-ով։ Ֆիլմը առաջադրվել է ևս հինգ «Ոսկե գլոբուս»՝ լավագույն դրամատիկական կինոնկար, դրամատիկ կինոնկարի լավագույն դերասանուհի (Դևիս), լավագույն ռեժիսոր (Մանկևիչ), երկրորդ պլանի լավագույն դերասան (Սանդերս) և երկրորդ պլանի լավագույն դերասանուհի (Ռիտեր) անվանակարգերում։

Դրանից հետո Մանկևիչը ստեղծել է «Ինչ կասեն մարդիկ» (1951) ռոմանտիկ կատակերգությունը` քաղաքական երանգներով։ Այն հիմնված էր գերմանա-շվեյցարացի դրամատուրգ Կուրտ Գյոտցի 1934 թվականին գրված պիեսի վրա։ Ֆիլմը պատմում է դոկտոր Նոյ Պրետորիուսի (Քարի Գրանտ) մասին, ով բժշկություն է դասավանդում Միջին Արևմուտքի քոլեջում։ Բժիշկն ունի փոքր մասնավոր կլինիկա, որտեղ նա հաջողությամբ կիրառել է բուժման ոչ ստանդարտ մեթոդներ, ինչը ուժեղ մերժում և նախանձ է առաջացրել իր պահպանողական գործընկեր Ռոդնի Էլվելի (Հյում Քրոնին) կողմից։ Մի օր մի երիտասարդ չամուսնացած կին՝ Դեբորա Հիգինսը (Ջին Քրեյն), դիմում է Պրետորիուսին։ Տեղեկանալով իր հղիության մասին՝ Դեբորան փորձում է ինքնասպան լինել, բայց Նոյը փրկում է նրան` ժամանակին վիրահատելով, որից հետո աղջիկն անցնում է իր խնամքի տակ։ Նրանք շուտով սիրահարվում են և ամուսնանում։ Միևնույն ժամանակ, Էլվելը բաժանմունքի նիստում առաջ է քաշում Պրետորիուսի` մասնագիտության մեջ ոչ պիտանի լինելու մեղադրանքը, սակայն երկու կողմերին լսելուց հետո դեկանը որոշում է աջակցել Պրետորիուսին և նրա առաջադեմ բուժման մեթոդներին։ Ֆիլմի պատմաբան Մարգարիտա Լանդազուրիի խոսքով՝ ֆիլմի սյուժեն չի փոխանցում «ֆիլմի տարօրինակ հմայքն ու ինտելեկտուալ բովանդակությունը, ինչպես նաև բժշկական պրակտիկայի վերաբերյալ դրա ժամանակակից տեսքը»։ Մասնավորապես, օգտագործելով բնորոշ երկխոսություն և բարդ պատկերներ, Մանկևիչը բարձրաձայնում է արտամուսնական հղիության և ինքնասպանության այն ժամանակ արգելված թեմաները, ինչպես նաև ներկայացնում է «ՄաքՔարթիի շրջանում վհուկների որսի որոշ թաքնված ակնարկներ»։ Ե՛վ Մանկևիչը, և՛ առաջատար դերասանները գերազանց գնահատականներ են ստացել քննադատների կողմից։ Մասնավորապես, «Newsweek» ամսագրի մի ակնարկում նշվել է, որ «Գրանտը... խաղում է իր հոլիվուդյան 19-ամյա կարիերայի ամենախելացի դերերից մեկը, և Քրեյնը ապացուցում է, որ ինքը պատրաստ է իր խաղացած դերերի մակարդակից բարձրանալ հաջորդին։ Այս տպավորիչ ֆիլմի ստեղծման և այսքան հայտնիությոան հասնելու համար մեծ է Մանկևիչի շատ հասուն և գրագետ սցենարի դերը»։ Hollywood Citizen-News-ի Էնն Հելմինգը գրել է, որ «Գրանտը առանձնանում է որպես Պրետորիուս՝ իր տարօրինակ, ազնիվ, խոնարհ կերպարը դարձնելով ջերմ, հավատալի մարդու կերպար։ Քրեյնը սովորականից ավելի հմուտ է եղել... և Մանկևիչը, որպես ռեժիսոր, նույնքան կարևոր է, որքան որպես սցենարիստը»։ Այս ֆիլմի համար Մանկևիչը շահել է Ամերիկայի գրողների գիլդիայի մրցանակը՝ «լավագույն ամերիկյան կատակերգական սցենար» անվանակարգում։

Ֆիլմը ստեղծվել է ԱՄՆ-ի ոչ ամերիկյան գործունեության կոնգրեսի կոմիտեի լսումների ժամանակ, երբ Հոլիվուդը ստիպված էր իր արտադրությունները «ամերիկյան արժեքներին» համապատասխանեցնել։ Այնուամենայնիվ, երբ նա գրել է ֆիլմի սցենարը, դարձել է Հոլիվուդի հակակոմունիստական հիստերիայի թիրախը։ Որպես Կինեմատոգրաֆիստների գիլդիայի նախագահ՝ նա դեմ է եղել Գիլդիայի անդամներին պարտադրելուն, որ հավատարմության երդում ստորագրեն՝ որպես նրանց անդամակցության պայման. այս բոլոր հարցերը քննարկելու համար նա հրավիրել է անդամների ժողով։ Հակակոմունիստական և գիլդիայի անդամ Սեսիլ Դե Միլը փորձել է հեռացնել Մանկևիչին Գիլդիայից, բայց մյուս անդամները պաշտպանել են Մանկևիչի դիրքը, և արդյունքում Դե Միլլեն ստիպված հրաժարական է տվել։

Այս իրադարձությունների հետ կապված՝ Մանկևիչը չի ցանկացել մնալ Հոլիվուդում և տեղափոխվել է Նոր Անգլիա։ Նա նաև ցանկացել է էր հեռանալ Twentieth Century Fox-ից՝ դժգոհելով այն բանից, որ «Զանուկը յուրացրել էր իր ֆիլմերի դափնիները, չնայած նա նույնիսկ չի կարդացել սցենարը մինչ դրանց արտադրվելը։

Ստուդիայի հետ պայմանագրի ավարտին Մանկևիչը ստանձնել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի լրտեսական «Հինգ մատ» (1952) թրիլլերի սցենարը և արտադրությունը։ Ֆիլմի հիմքում ընկած է Թուրքիայում Մեծ Բրիտանիայի դեսպան Ջեքի՝ Էլյաս Բազնայի հետ պատահած իրական պատմությունը։ Օգտագործելով «Ցիցերոն» կեղծանունը՝ Բազնան գերմանական հետախուզությանը վաճառել է 35 շատ գաղտնի փաստաթղթերի պատճեններ, որոնց մեջ էր նաև Նորմանդիայում դաշնակիցների վայրէջքի ծրագրերը։ Չնայած Գերմանիան այդ ժամանակների համար վճարել է հսկայական 300,000 ֆունտ ստեռլինգ (հետագայում պարզվել են, որ այդ գումարները կեղծ էին), գերմանական հրամանատարության ներքին պայքարը հանգեցրեց նրան, որ ստացված նյութերը ամենևին էլ պիտանի չեն։ Գերմանացի պաշտպանական կցորդ Լ.Կ. Մոիսիչը այս պատմության մասին գիրք է գրել, որը լույս է տեսել 1949 թվականին և հիմք հանդիսացել համանուն ֆիլմի սցենարի համար. այն գրել են Մայքլ Վիլսոնը և Մանկևիչը։ Վերջինս որոշել է ֆիլմը Թուրքիայում նկարահանել՝ համախմբելով հիանալի դերասանական կազմի՝ Ջեյմս Մեյսոնի և Դանիել Դարյեի գլխավորությամբ։ Ըստ Շիփմանի, «գլխավոր դերերում այդպիսի դերասանների առկայության դեպքում ֆիլմը դարձել է և՛ խելացի, և՛ հուզիչ»։ Ինչպես նշել է կինեմատոգրաֆ Ֆրենկ Միլլերը, «Զարմանալի չէ, որ այսպիսի բարձրակարգ անձնակազմ ունենալով՝ ֆիլմն արժանացել է քննադատների բուռն արձագանքներին»։ Օրինակ, Բոսլի Կրուսերը The New York Times-ում ֆիլմն անվանել է «գրագետ» և «նույն ոճային լրտեսական թրիլլեր, ինչպիսին Գրեմ Գրինի կամ Ալֆրեդ Հիչքոկի անթերի աշխատանքներն են»։ Քննադատի խոսքով՝ Վիլսոնը և Մանկևիչը լրտեսական պատմություն են պատրաստել «ֆիլմում ընդգրկելով նաև զարմանալիորեն հանգիստ և բարդ սիրավեպ` հերոսի և լեհ կոմսուհու միջև, որը գունագեղ մելոդրաման դարձնում է ավելի իմաստալից, լիարժեք արկածային պատմություն»։ Ինչպես Մանկևիչն արդեն ցույց է տվել «Բոլորը Եվայի մասին» ֆիլմում, «նա շատ ավելի ուժեղ է աշխատում տեքստի հետ, քան գործողությունների, և երկխոսություններում նրա վարպետությունը կրկին ակնհայտ է այստեղ։ Նրա ցնցող՝ ամենամեծ լարվածության և հոյակապ խելացի զարմանքի տեսարանները, զարգանում են դերասանների ինքնատիրապետման և տեքստին հիանալի տիրապետելու արդյունքում՝ առանց տեսողական հնարքների վրա ուշադրություն դարձնելու»։ Այս ֆիլմի համար Մանկևիչը առաջադրվել է Օսկար մրցանակի և Ամերիկյան ռեժիսորների գիլդիայի մրցանակի՝ «լավագույն ռեժիսոր» անվանակարգում, իսկ Ուիլսոնը ստացել է «Օսկար», «Ոսկե գլոբուս» և «Գրողների ասոցիացիա» անվանակարգերն իր սցենարի համար։

Կինոկարիերան՝ որպես անկախ կինոռեժիսոր 1953-1972

Մարլոն Բրանդոն «Հուլիոս Կեսար» (1953) ֆիլմի թրեյլերում

1953 թվականին հայտնի պրոդյուսեր Ջոն Հուսեմանը Մանկևիչին հրավիրել է «Metro-Goldwyn-Mayer» ստուդիա՝ բեմադրելու Վիլյամ Շեքսպիրի համանուն ողբերգության հիման վրա նկարահանված «Հուլիուս Կեսար» (1953) ֆիլմը։ Ֆիլմը պատմում է Հուլիուս Կեսարի (Լուի Կալհերն) մահվան մասին, ով այդ ժամանակ դարձել էր հռոմեական բռնապետ և եղել է իշխանության գագաթնակետին։ Նրա բացարձակ իշխանության հասնելը անհանգստացրել է հռոմեացի սենատորներին՝ Կասիուսի (Ջոն Գիլգուդ) գլխավորությամբ, որը հետո համոզում է Կասկային (Էդմոնդ Օ'Բրայեն) և Սեզարին հավատարիմ Բրուտուսին (Ջեյմս Մեյսոն), որ բռնապետին սպանելը օգուտ կտա Հռոմին։ Երբ Կեսարը հայտնվում է Սենատում, դավադիրները սպանում են նրան իրեն ուղեկցող Մարկ Անտոնիի (Մարլոն Բրանդո) առաջ։ Կեսարի սպանության լուրը առաջացնում է Սենատի շենքի մոտ հավաքված բազմության վրդովմունքը։ Բրուտուսը փորձում է հանգստացնել ամբոխին՝ ասելով, որ Կեսարի սպանությունը օգուտ կբերի Հռոմին և նրա ժողովրդին, բայց Մարկ Անտոնին իր խոսքում անիծում է մարդասպաններին։ Արդյունքում, դավադիրները փախչում են ամբոխից, և Մարկ Անտոնին սկսում է նրանց հետապնդել։

Ինչպես գրել է Շիփմանը, Մանկևիչը Բրիտանիայում է եղել, երբ կինոնկարը պետք է թողարկվեր. նա հեռացել էր երկրից, որպեսզի չբախվեր գրախոսների դժգոհությանը»։ Սակայն, ինչպես պարզվել է հետագայում, նա այս ընթացքում ստացել է այնպիսի վերաբերմունք, որը նա հետագայում համարել է լավագույնը իր կյանքում. դա զարմացրել է նրան անգամ շատ տարիներ անց։ Շատերը համաձայնվել են, որ այս, Լորենս Օլիվիեի «Հենրի V» (1944) և «Համլետ» (1948) ֆիլմերը Շեքսպիրի ստեղծագործությունների լավագույն էկրանավորումներն են։ Օրինակ, Բոսլի Կրաուզերը «The New York Times»-ում, ֆիլմն անվանելով «հուզիչ և անմոռանալի կինոնկար», հետագա շեշտը դրել է Մանկևիչի` իր կերպարների հոգեկան ներաշխարհը ցուցադրելու ունակության վրա,որի արդյունքում բացահայտվել են այդ կերպարների անձնական հատկությունները։ Ըստ Կրաուզերի «ռեժիսորի ամենամեծ հաջողությունները պայմանավորված են հերոսների բուռն ելույթներով, դերասանական խաղի նրբությամբ և դերասանների միջև կատարյալ հարաբերություններով»։ Ժամանակակից կինոքննադատները նույնպես բարձր են գնահատում այս կինոնկարը։ Այսպիսով, Դայերը ֆիլմն անվանել է «պատմական ներկայացման զարմանալի դիտարժան էկրանավորում», իսկ Ֆլինթը նշել է, որ ֆիլմը «լայնորեն ճանաչված է որպես Շեքսպիրի պիեսների լավագույն էկրանավորումներից մեկը»։ Այն ստացել է Օսկար` լավագույն գեղարվեստական ներկայացման համար և առաջադրվել է նաև «լավագույն ֆիլմ», «գլխավոր դերի լավագույն դերասան» (Բրանդո), «լավագույն կինեմատոգրաֆիա» և «լավագույն երաժշտություն» անվանակարգերում։ Ֆիլմը եղել է նաև «BAFTA»-ի լավագույն ֆիլմ անվանակարգում. մրցանակ են ստացել նաև դերասաններ Գիլգուդին և Բրանդոյին։ Ամերիկյան ռեժիսորների գիլդիան մրցանակ է տվել Մանկևիչին` կինոռեժիսուրայում իր ակնառու նվաճման համար։

Ավա Գարդները «Ոտաբոբիկ կոմսուհին» ֆիլմում (1954)

1954 թվականին, Իտալիայում Մանկևիչը բեմադրել է իտալա-ամերիկյան «Ոտաբոբիկ կոմսուհի» (1954) մելոդրաման շոու-բիզնեսի աշխարհի մասին՝ իր իսկ սցենարով, որի պրոդյուսերներից մեկը նրա «Figaro» ընկերությունն է եղել։ Ֆիլմը սկսվում է կինոաստղ Մարիա Վարգասի (Ավա Գարդներ) հուղարկավորության տեսարանով։ Մի քանի տղամարդիկ, նաև կինոռեժիսոր Հարի Դոուսը (Համֆրի Բոգարտ) և հասարակայնության հետ կապերի գործակալ Օսկար Մուլդրոնը (Էդմոնդ Օ'Բրայան), հիշում են նրա հանրաճանաչ կյանքը, որը Մարիան սկսել էր ընդամենը երեք տարի առաջ, երբ նա պարզապես ֆլամենկոյի պարուհի էր Մադրիդի ակումբներում։ Այն բանից հետո, երբ ռեժիսոր Դոուսն իր հաջողված ֆիլմում ընդգրկեց նաև Մարիային, վերջինս սկսեց ճանաչվել ու սիրվել։ Նա սկսել էր ակտիվ հասարակական կյանք վարել և, ի վերջո, ամուսնացել էր իտալացի կոմսի հետ, որը, սակայն, պարզվեց` անկենսունակ է։ Մարիան հղիացել էր մեկ այլ տղամարդուց, և կոմսը, իմանալով իր կողակցի սիրավեպի մասին, բայց չմտածելով, որ նա կարող է հղի լինել, գնդակահարեց նրան և իր սիրեցյալին։ «Variety»-ի գրախոսը գովաբանել է ֆիլմը՝ գրելով, որ «հերոսների խստությունը, էլեկտրականացնող երկխոսությունը, ցինիզմը, խելամտությունն ու իմաստնությունը, անբարոյական հարուստի և անբարոյական համակրանքի տպավորիչ համադրությունը սցենարիստ-ռեժիսոր Մանկևիչի այս ֆիլմի հաջողութթյան գրավականն են», մինչդեռ նշել է, որ կարծես չափազանց շատ է բառեր շռայլում իր հերոսներին»։ Ինչպես գրել է Բոսլի Կրաուզերը «The New York Times»-ի իր ակնարկում, «Մանկևիչը ստեղծել է կծու և ցինիկ պատմություն Հոլիվուդի և միջազգային էլիտայի շքեղ և անամոթ պահվածքի մասին՝ ներկայացնելով մի շարք տարբեր կերպարներին դառը և տհաճ տեսանկյունից... ինչքան էլ դա ցավալի և անիմաստ է, այնուամենայնիվ հենց դեմքերի և ընդհանուր մթնոլորտի պայծառ ու ցնցող ցուցադրումն է ապահովում կինոնկարի հիմնական հմայքը։ Եվ այս մարդկանց անթաքույց այլասերվածությունը նրա սուր մտքի և զարմանքի արմատն է... Պետք է խոստովանել, որ Մանկևիչը ֆիլմի հոյակապ տեսարանները լցրել է պատկերային ճշգրտության և սցենարային համարյա շարունակական հոսքով։ Տաք գիշերային ակումբների, Բեվերլի Հիլզի հյուրասենյակների, Ֆրանսիական Ռիվիերայի խաղատների և ծովից նայող վիլլաների տեսարանը լցված է չարիքով, թույնով և դավաճանությամբ։ Եվ նրա հերոսների խոսքերը լցված են պողպատե ասեղներով»։ Ըստ Շիփմանի, ֆիլմը իր սյուժեով նման է «Ամեն ինչ Եվայի մասին» ֆիլմին, բայց «ոչ այնքան զվարճալի և կենտրոնացած» է, և Դայերն այն անվանել է «սուր, բայց երկրորդական դրամա»։ Ֆիլմն արժանացել է մի շարք պատվավոր մրցանակների։ Մասնավորապես, Էդմոնդ Օ'Բրայանը երկրորդական դերի համար ստացել է Օսկար և Ոսկե Գլոբուս, իսկ Մանկևիչը ստացել է Օսկար` «լավագույն սցենարիստ» անվանակարգում, ինչպես նաև «Սցենարիստների գիլդիայի մրցանակ» անվանակարգում։

Մեկ տարի անց, Սամուել Գոլդվինի ընկերության պատվերով, Մանկևիչը գրել և ղեկավարել է «Boys and the Dolls» մյուզիքլը (1955), որը հիմնված էր Ֆրենկ Լեսերի համանուն «Broadway» հիթային արտադրության վրա, որն իր հերթին հիմնված է Դեյմոն Ռանիոնի պատմության վրա։ Պատմության կենտրոնում մոլեգնած խաղամոլ Սկայ Մաստերսոնն է (Մարլոն Բրանդո), ով խաղադրույք է կատարում մի ուրիշ խաղացողի` Նաթան Դեթրոյթի (Ֆրենկ Սինատրա) հետ, որ Փրկության բանակի առաքինի և անհասանելի աշխատակցուհի Սառա Բրաունին (Ջին Սիմոնս) կարող է համոզել, որ իր հետ գնա Հավանա։ Խաբեությամբ Սկային հաջողվում է այնպես անել, որ աղջիկը համաձայնի ճաշել իր հետ Հավանայում, որտեղ նրանց միջև սկսում են զարգանալ ռոմանտիկ հարաբերություններ։ Անկախ կինոքննադատ Ջեֆրի Մաքնաբը ֆիլմն անվանել է «իսկական հրճվանք»՝ նշելով, որ «դա հատկապես մարդկանց գրավում է գույների բազամազանության և շքեղության, փողոցային հումորի համար։ Իսկ «TV Guide»-ի գրախոսը գտավ, որ «հիանալի ներկայացումից դուրս եկավ միայն լավ ֆիլմ, քանի որ Մանկևիչին չհաջողվեց հոյակապ բեմական պահվածք արտահայտել դերասանների միջոցով, չնայած, որ նախագծին մի քանի շատ տաղանդավոր մարդիկ էին մասնակցում»։ Այնուամենայնիվ, «չնայած որոշ թերություններին, ֆիլմը շատ զվարճալի է, բայց կարող էր ավելի լավը լինել, եթե Գոլդվինն այն ավելի մոտեցներ թատերական տարբերակին»։ Ֆիլմը ստացել է Օսկարի չորս անվանակարգեր՝ լավագույն կինեմատոգրաֆիա, լավագույն գեղարվեստական ներկայացում, լավագույն զգեստների ձևավորում և լավագույն երաժշտություն։ Ֆիլմը և Ջին Սիմոնսը արժանացել են Ոսկե գլոբուսի՝ «լավագույն մյուզիքլ կամ կատակերգություն» և «լավագույն դերասանուհի» անվանակարգերում, առաջադրվել են նաև «BAFTA»-ի լավագույն կինոնկարի և լավագույն դերասանուհու համար։ Մանկևիչը առաջադրվել է Ամերիկայի սցենարիստների գիլդիայի մրցանակի՝ մյուզիքլի լավագույն սցենարի համար։

Երկրորդ անգամ աշխատելով «Figaro» սեփական արտադրական ընկերությունում`Մանկևիչը գրել և ռեժիսորել է «Հանգիստ ամերիկացին» (1958) ֆիլմը, որը հիմնված էր Գրեմ Գրինի վեպի վրա, որը պատմում է 1952 թվականին Հնդկաչին թերակղզում զինված հակամարտությանը ԱՄՆ-ի միջամտության մասին։ Դա ամերիկյան առաջին խոշոր կինոնկարն է եղել, որն անդրադարձել էր Հնդկաչինի ներկայիս իրավիճակին։ Այն պատմում է մի խորհրդավոր ամերիկացու (Օդի Մերֆի) մասին, ով գալիս է Սեյգոն՝ իբր մարդասիրական նպատակներով։ Այնտեղ նա հանդիպում է բրիտանացի լրագրողին (Մայքլ Ռեդգրեյվին), որն ապրում է տեղացի աղջկա (Ջորջիա Մոլ) հետ, բայց չի կարող նրան ամուսնության առաջարկ անել, քանի որ իր կինը հայրենիքում է։ Ամերիկացին սիրահարվում է մի աղջկա և խոստանում ամուսնանալ նրա հետ, և նա, ի վերջո փոխադարձաբար պատասխանում է դրան։ Ի պատասխան վրեժխնդրության՝ լրագրողը, որը կասկածում է, որ ամերիկացին զինամթերք է հասցրել հումանիտար օգնության քողի տակ, այդ մասին հայտնում է կոմունիստներին։ Ամերիկացուն սպանելուց հետո հետաքննությունը պարզում է, որ ամերիկացին պլաստիկ խաղալիքներ է մատակարարել չինական Նոր տարին դիմավորելու համար։ Լրագրողը մտածում է միայն աղջկա մասին, որը, սակայն, հրաժարվում է վերադառնալ իր մոտ։ Ի տարբերություն Գրինի, որի վեպն ուղղված էր Հնդկաչինի զինված հակամարտությանը ամերիկացիների միջամտության դեմ, Մանկևիչը ֆիլմի վերջում փոխել է ամերիկացու նպատակները, ինչպես պատկերված է։ Ըստ Շիփմանի, «սա հոյակապ ֆիլմ է, որը, սակայն, վերջում, գլխիվայր շուռ է տվել Գրինի գրքի իմաստը, ինչը հեղինակին դուր չի եկել», և գրողը նույնիսկ պահանջել է, որ իր անունը հանվի կրեդիտներից։ Բոսլի Կրուսերը, «The New York Times»-ում, բարձր է գնահատել ֆիլմը՝ գրելով, որ «դա, ըստ էության, դետեկտիվ է, որտեղ կա սպանություն և որի գրավիչ ուժը կապված է ամերիկացու հետ պատահածի անորոշության հետ»։ Քննադատը շարունակել է գրել. «Մանկևիչի` լարվածությունը բարձրացնելու հմտության շնորհիվ, ֆիլմը լի է ակնարկներով` ամերիկացու կազմակերպած դավադրության, ինչ-որ երրորդ ուժի հետ համագործակցության վերաբերյալ... Ֆիլմը հետաքրքրաշարժ է ամբողջ ընթացքում, իսկ վերջում այն մտածելու տեղիք է տալիս»։

Քեթրին Հեփբըրնը «Հանկարծ անցյալ ամառ» ֆիլմի թրեյլերում (1959)

1959 թվականին «Columbia Pictures»-ը հրավիրել է Մանկևիչին բեմադրել «Հանկարծ անցյալ ամառ» (1959) հոգեբանական դրաման, որը հիմնված էր Թենեսի Ուիլյամսի մեկ գործողությամբ համանուն պիեսի վրա։ Ֆիլմը նկարահանվել է 1937 թվականին Նոր Օռլեանում, որտեղ մեծահարուստ այրին` Վիոլետ Վենաբելը (Քաթարին Հեփբորնը) վարձում է հայտնի նյարդավիրաբույժ դոկտոր Ցուկրովիչին (Մոնտգոմերի Քլիֆթ)` հոգեկան խնդիրներով տառապող զարմիկին` Քեթրին Հոլին (Էլիզաբեթ Թեյլոր) լոբոտոմիզացնելու համար։

Բացահայտելով հիվանդության հանգամանքները՝ բժիշկը գիտակցում է, որ նրա հոգեկան ցնցումը կապված է անցած ամռանը տեղի ունեցած իրադարձությունների հետ, երբ Քեթրինը Եվրոպայում իր արձակուրդն անցկացնելիս ականատես է եղել, թե ինչպես է մի ավազակախումբ Վիոլետի որդուն բռնության ենթարկել ու սպանել։ Որդու հետ կատարվածը գաղտնի պահելու համար՝ Վիոլետը դիմել էր լոբոտոմիայի։ Ժամանակակից կինոքննադատ Մարգարիտա Լանդազուրին նկարն անվանել է «ամենահամարձակ ֆիլմերից մեկը, որն է էկրան բարձրացել տասնամյակի վերջին և ծառայել որպես նախապատմություն 1960-ականներին կինո եկած նորամուծություններին։ Ֆիլմը ուսումնասիրում կամ շոշափում է իր ժամանակի այնպիսի ցնցող թեմաներ, ինչպիսիք են համասեռամոլությունը, սեռական կապը արյունակիցների միջև (ինցեստ), լոբոտոմիան, նույնիսկ մարդակերությունը»։ Ըստ այդմ, «քննադատների ակնարկները լայնորեն տատանվում էին՝ զզվանքից մինչ հրճվանք»։ Կինոնկարը չընդունողների թվում էր «New York Times»-ի կինոքննադատ Բոսլի Կրուսերը, ով գրել է, որ «այս կինոնկարի հետ կապված հիմնական խնդիրն այն է, որ նրա մի փոքր գաղափարը ձգվում է ամբողջ ֆիլմի ընթացքում, իսկ գլխավոր դերակատարը, մնացած դերասանական կազմը և ռեժիսորը չնայած հիանալի մասնագետներ լինելուն` ֆիլմում այնքան էլ լավ հանդես չեն եկել... Մանկևիչի ռեժիսուրան լարված և դանդաղ է ընթացել, ինչպես, ի դեպ, այս դրամայի բոլոր փորձերը։ Ֆիլմը պետք էր թողնել Բրոդվեյի բեմում»։ «Variety» ամսագիրը կինոնկարն անվանել է «հնարավոր ամենամեծ կինոընկերության համար երբևէ արված ամենատարօրինակ ֆիլմը»՝ հավելելով, որ ֆիլմն ունի իր ուժեղ կողմերը, բայց ընդհանուր առմամբ այն չի դիպչում դիտողի սրտին։ Գուցե պատճառն այն է, որ մեկ գործողությամբ ներկայացումը ձգվել է չափազանց երկար։ «Ֆիլմում ավելացված ոչ մի բան չի բարելավել բնօրինակը, և ավելացված տեսարաններն միայն շեղում են»։ «The New Yorker»-ի Ջոն Մաքքարտենը կիոնկարը նկարագրել է որպես «ծիծաղելի և միապաղաղ պոպուրի` ինցեստի, համասեռամոլության, հոգեբուժության և, Աստված իմ, մարդակերության թեմաներով»։ Մյուս կողմից, «Los Angeles Times»-ի Ջոն Լ. Սքոթը կինոնկարն անվանել է «հուզիչ, փոքր-ինչ ցնցող ֆիլմ», որում Հեփբերնը և Թեյլորը «օգտագործում են իրենց դերասանական բոլոր ունակությունները, ինչը նրանց անկասկած շատ քվեներ կբերի Օսկար անվանակարգերի համար»: Չնայած էկրանային անթիվ անհամար խնդիրներին և վիճահարույց քննադատությանը, ֆիլմը, ըստ Լանդազուրիի, «բուռն հետաքրքրություն առաջացրեց հասարակության շրջանում», ինչը մեծ հաջողություն ունեցավ տոմսարկղերում։ Ինչպես գրել էր Արութր Նայթը «Saturday Review of Literature»-ում, «Այս ֆիլմի դիտումն անկասկած կարևոր ազդեցություն կունենա երկրում կինոյի ապագայի վրա»։ Ֆիլմը վաստակել է Օսկարի երեք անվանակարգեր՝ Հեփբերնը և Թեյլորը՝ «լավագույն կին դերասան» և «լավագույն գեղարվեստական ներկայացում» անվանակարգում։ Թեյլորը ստացել է նաև «Ոսկե գլոբուս» և «Դեյվիդ Դի Դոնատելլո» մրցանակներ իր կատարման համար, իսկ Հեփբերնը՝ «Ոսկե գլոբուս»։

Ռիչարդ Բարթոնը և Էլիզաբեթ Թելյորը «Կլեոպատրա» ֆիլմում(1963)

1958 թվականի վերջին Twentieth Century Fox կինոընկերությունը սկսեց աշխատել «Կլեոպատրա» (1962) լայնամասշտաբ պատմական դրամայի վրա։ Կինոնկարի հիմքում ընկած պատմությունն ընդգրկում է մ.թ.ա. 48-30 թվականներից մինչև մեր դարեր և խոսում է Եգիպտոսի թագուհի Կլեոպատրայի քաղաքական կարիերայի ու անձնական կյանքի և նրա հռոմեական ազդեցիկ պետական գործիչների` նախ Հուլիոս Կեսարի, ապա Մարկ Անտոնիի հետ հարաբերությունների մասին։ Սկզբնապես Ռուբեն Մամուլյանին է վստահվել ֆիլմի ռեժիսուրան, սակայն կազմակերպչական և ստեղծագործական բազմաթիվ խնդիրների պատճառով աշխատանքը շատ դանդաղ և ծախսատար է ընթացել։ Արդյունքում, Մամուլյանը հեռացվել է աշխատանքից, և ստուդիան համոզել է Մանկևիչին գալ փոխարինելու նրան՝ խոստանալով ռեկորդային վճար՝ ավելի քան մեկ միլիոն դոլար և իրավունք տալով վերաշարադրել սցենարը և փոխել դերասաններին։ 1961 թվականի ամռանը, երբ նախագծի վրա ծախսվել էր ռեկորդային վեց միլիոն դոլար, որը ստուդիան դնում էր սնանկացման եզրին, և բոլոր կադրերն անընդունելի էին, Մանկևիչը սկսեց աշխատել ֆիլմի վրա։ Ֆիլմի աստղ Էլիզաբեթ Թեյլորին նա պահպանեց գլխավոր դերում՝ հրավիրելով Ռեքս Հարիսոնին որպես Կեսար, Ռիչարդ Բարթոնին՝ որպես Մարկ Անտոնի, և Ռոդի Մակդուելին՝ որպես Օկտավիան Օգոստոս։ Մանկևիչը ստիպված էր վերաշարադրել կինոնկարի իրականում ամբողջ սցենարը։ Հռոմի «Չինեչիտա» ստուդիայում նկարահանումների մեկնարկի ժամանակ Մանկևիչը գրել էր 300 էջանոց սցենարի մեկ երրորդից ավելին, որը նախատեսված էր ընդհանուր 5-6 ժամ էկրանային ժամանակի համար։ Արդյունքում, ցերեկը, Մանկևիչ ղեկավարում է նկարահանումները, իսկ գիշերը գրել էր սցենարը։ Նկարահանումների ընթացքում լրջորեն բարդացրել է նաև Թեյլորի և Բարթոնի սիրավեպը, որը սկսվել էր նկարահանումների ընթացքում։ Քանի որ այդ ժամանակ երկուսն էլ ամուսնացած էին, վեպը մամուլում լուսաբանվել է կինոնկարի համար անբարենպաստ ոգով։ 1962 թվականի հունիսի վերջին ավարտվել են ֆիլմի նկարահանումները, իսկ հոկտեմբերին Մանկևիչն ավարտել է 320 րոպեանոց կինոնկարի կոպիտ կրճատումները։ Ստուդիայի պրոդյուսեր Դերիլ Զանուկը դժգոհ է եղել նրանից՝ հեռացնելով հետագա աշխատանքից, բայց տարվա վերջին, հասկանալով, որ ոչ ոք չի կարող նկարը լրացնել, նա ներողություն է խնդրել Մանկևիչից ևխնդրել վերադառնալ։ Զանուկի ճնշման ներքո Մանկևիչը ֆիլմը հասցրել է 248 րոպեի։ Անբարենպաստ նախադիտումներից հետո հանվել է ևս 22 րոպե, և կինոնկարի առաջին հրապարակումից առաջ կրճատվել է հասնելով մինչև 192 րոպե, ինչի արդյունքում, ըստ Ֆլինտի, «որոշ հիմնական սյուժետային կետեր են կորել»։

Մինչ որոշ գրախոսները քննադատում էին ֆիլմը ոճական և ժանրային ամբողջականության բացակայության համար, New York Times-ի սյունակագիր Բոսլի Կրուսերը ոգևորությամբ գովել է ֆիլմը՝ գրելով. «Այս ֆիլմի ամենաուշագրավն այն է, որ այն անզուգական կինոնկար է, մեր ժամանակի էպիկական կինոնկարներից մեկը... Սա ահռելի համամասնությունների պատմություն է, մարդկային դրամա՝ վեհ մասշտաբով, որը բռնկել է բանաստեղծների և դրամատուրգների պատկերացումները Շեքսպիրից մինչև Շոու... Մանկևիչը՝ որպես սցենարիստ և ռեժիսոր, ամենակարևոր դերն է ունեցել ֆիլմի ստեղծման գործում, քանի որ հենց նա է պատկերացրել և ստեղծել կերպարներ` իր ողջ արտահայտչությամբ և խորությամբ, որոնք խաղում են որպես մտածող, կենդանի մարդիկ հոյակապ տեսարանի ֆոնին, որը կինոնկարին տալիս է կենսունակություն և համարվումկ է դրա հաջողության բանալին... Փայլուն արտադրության շնորհիվ, Մանկևիչը պահպանել է այս հայտնի պատմության դինամիկան, ներկայացնելով տեսողական գրավիչ պահեր, որոնք մեծացնում են տեսարանի դրամատիզմը և արտասովոր պատկերացում տալիս հերոսների էության վերաբերյալ... Կան նաև մարդիկ, ովքեր ֆիլմը չափազանց հոգնեցուցիչ են համարում դրա երկարության, հռոմեական քաղաքականության վրա շեշտը մի փոքր բարդ ու ձանձրալի դնելու և չափազանց մեծ շքեղության պատճառով։ Բայց ես չեմ տեսնում, թե ինչպես է հնարավոր չհասկանալ, որ սա, ընդհանուր առմամբ, փայլուն, հուզիչ և հաճելի ֆիլմ է»։

Ֆիլմն արժանացել է չորս Օսկարի՝ «լավագույն կինեմատոգրաֆիա», «լավագույն գեղարվեստական ներկայացում», «լավագույն զգեստների ձևավորում» և «լավագույն հատուկ էֆեկտներ» անվանակարգերում, և առաջադրվել է «Օսկար» մրցանակի՝ «լավագույն ֆիլմ», «լավագույն դերասան» (Ռեքս Հարիսոն), «լավագույն հնչյունավորում», «լավագույն մոնտաժ» և «լավագույն երաժշտություն» անվանակարգերում։ Ֆիլմը նաև ստացել է «Ոսկե գլոբուս»-ի չորս անվանակարգեր՝ «լավագույն կինոնկար», «լավագույն ռեժիսոր» (Մանկևիչ), «լավագույն գլխավոր դերասան» (Հարիսոն) և «երկրորդ պլանի լավագույն դերասան» (Ռոդի Մակդաուել) անվանակարգերում։

Միևնույն ժամանակ, կոմերցիոն տեսանկյունից, ֆիլմը, ըստ Դայերի, «դարձել է եկամտի ամենամեծ ձախողումը» (եկամուտը հազիվ է բավականացրել ֆիլմի ծախսերի համար), որը գրեթե սնանկացրել է 20th Century Fox-ը։ Պարադոքսալ կերպով, միևնույն ժամանակ, այն դարձել է 1963 թվականի ամենաշատ եկամուտ ստացած ֆիլմը, այն միակ ֆիլմն է, որը մեկ տարվա ընթացքում ամենաշատ գումարն է վաստակել, բայց այդ գումարն անգամ չի բավականացրել ֆիլմի ծախսերը լրացնելու համար։ Ի վերջո, «Կլեոպատրա»-ն փոխհատուցել է ավելի քան 40 միլիոն դոլար ծախսերը, և նույնիսկ հեռուստատեսություն հեռարձակելու իրավունքի վաճառքից հետո շահույթ ստացել։

Ժամանակակից կինեմատոգրաֆները հաճախ Մանկևիչի որոշումը` այս նախագիծը ստանձնելու համար համարում են «նրա կարիերան կործանած սխալ» և որպես «աղետ»։ Ֆիլմը Մանկևիչին դարձրել է հարուստ մարդ, բայց «երկամյա սարսափելի աշխատանքային փորձը լրջորեն ճնշել է նրան, և նա դժգոհ է եղել իր աշխատանքից»։ Ավելի ուշ նա ասել է, որ «ֆիլմը մտահղացել է հապճեպ, նկարահանվել է շփոթության մեջ և ավարտվել է կույր խուճապով»։ Մանկևիչը պատասխանատվություն էր զգացել ձգձգված նկարահանումների համար և զայրացած է եղել, որ իրեն հնարավորություն չեն տվել ներկայացնել պատրաստված վերջին հատվածը։ Սա նրան ավելի է վրդովեցրել, երբ ֆիլմն այնքնան էլ լավ չի ընդունվել։ Երկար տարիներ նա հրաժարվում է քննարկել ինչպես բուն ֆիլմը, այնպես էլ դրա վրա աշխատելու իր փորձը, և մի քանի տարի նա լիովին դադարեցրել է աշխատանքը։ Ինչպես գրել է Նատալին, «երեք բեղմնավոր տասնամյակ տևած կարիերայից հետո Մանկևիչը սկանդալային «Կլեոպատրա»-յից հետո այլևս չի վերականգնել իր կարիերան։

1964 թվականին Մանկևիչը ռեժիսորել է իր առաջին և միակ հեռուստաֆիլմը ABC-ի համար` «Օրհներգ մեկ ուրիշ Սուրբ Ծննդյան համար» քաղաքական ֆանտազիայի մելոդրաման (1964 թվական), որը պատվիրվել է ՄԱԿ-ի կողմից` որպես ծրագրի նպատակ` միջազգային հանրությանը տեղեկացնելու այս կազմակերպության նպատակների մասին։ Աստղեր Փիթեր Սելերսը, Ստերլինգ Հեյդենը և Եվա Մարի Սենթը իրենց ներդրումն են ունեցել Չարլզ Դիքենսի «Սուրբ Ծննդյան երգը» հայտնի պատմության այս արդիացված տարբերակում, որը կոչ էր անում խաղաղություն և միջազգային համագործակցություն։

1967 թվականին, ըստ իր սցենարի, Մանկևիչը ռեժիսորել է «Մեղրի կաթսան» (1967) հանցավոր կատակերգությունը, որը Բեն Ջոնսոնի «Վոլպոնե» պիեսի (1607) ժամանակակից տարբերակն էր, Իտալիայի Famous Artists Productions անկախ ընկերության համար։ Կինոնկարի գործողությունը տեղի է ունենում ժամանակակից Վենետիկում։ Սնանկացման եզրին գտնվող հարուստ մարդ Սեսիլ Ֆոքսը (Ռեքս Հարիսոն) որոշում է խորամանկ ծրագիր իրականացնել։ Նա վարձում է դերասան Ուիլյամ Մաքֆլային (Քլիֆ Ռոբերտսոն), որը պետք է կօգներ նրան խաղալ իր նախկին երեք սիրուհիների՝ աղքատ արքայադուստր Դոմինիկի (Կապուչինե), մարող կինոաստղ Մերլ Մաքգիլի (Էդի Ադամս) և տեխասցի միլիոնատեր տիկին Շերիդանի (Սյուզան Հեյվորդ) կերպարները։ Ուիլյամի օգնությամբ Սեսիլը դիմակավորվում է որպես մահամերձ մարդ՝ երեք կանանց հրավիրելով իր վենետիկյան պալատ։ Դոմինիկն ու Մերլը ժամանում են հարուստ ժառանգության մեջ բաժին ստանալու հույսով, և տիկին Շերիդանը, ով հայտնվում է իր բուժքույր Սառա Ուոթկինսի (Մեգի Սմիթ) հետ, պարզվում է, որ Սեսիլի օրինական կինն է։ Երբ առավոտյան տիկին Շերիդանին մահացած են գտնում, տեսուչ Ռիցին (Ադոլֆո Սելին) ստանձնում է այդ գործի հետաքննությունը, բայց հաջորդ օրը Ֆոքսը մահանում է, որից հետո Ուիլյամն ու Սառան գործում են միասին հարցը լուծելու և նույնիսկ հարուստ ժառանգություն ստանալու համար։ Ինչպես գրում է կինեմատոգրաֆիստ Ռիչարդ Հարլենդ Սմիթը, «Մանկևիչը ոչ ավանդական ֆիլմն ընկալել է որպես ագահության և խորամանկության թեմայով մետա-խորհրդածություն, որում դերասանները ստիպված էին պարբերաբար դուրս գալ դերից՝ հերքելու հերոսների գործողությունների դրդապատճառներն ու սյուժեի զարգացումը, մինչդեռ նկարահանումները ժամանակ առ ժամանակ ընդհատվում էին ստուդիային հասած նյարդայնացնող գրառումների պատճառով, որոնք ուղարկում էին անանուն առաջնորդները, որոնք շահարկում էին պատմվածքը՝ փոխելով այն անկանխատեսելի ուղղությամբ։ Այնուամենայնիվ, ներքին տարաձայնությունների պատճառով ֆիլմի ավարտին Մանկևիչի հայեցակարգից ոչինչ չի մնացել, և արդյունքում նա գրեթե աննկատ է մնացել հասարակության մեծամասնության կողմից։ Ինչպես գրել է Շիփմանը, «կինոնկարը համընդհանուր հիացմունք չի առաջացրել և կրկին այն պատճառով, որ այն դուրս չի եկել Մանկևիչի նախնական տարբերակով»։ Մինչդեռ, ըստ Սմիթի, «այսօրվա բարձունքից ֆիլմը հնացած չի թվում, առաջին հերթին` լայնէկրան գունավոր տեսախցիկի շքեղ աշխատանքի շնորհիվ», ինչպես նաև ամբողջ դերասանական կազմի ուժեղ կատարմամբ, որում առանձնանում է Մեգի Սմիթը։

Դրանից հետո Warner Bros. ստուդիայում Մանկևիչը ռեժիսորել է «Ժամանակին կար մի խաբեբա» (1970) կատակերգությունը, որը Շիփմանն անվանել է «իր անկասկած հաջողությունը» [4]: Ֆիլմը պատմում էր պրոֆեսիոնալ հանցագործ Փարիզ Փիթմանի (Քըրք Դուգլաս) մասին, որը 1883 թվականին Արիզոնայում 500 հազար դոլարով բանկ է թալանել։ Շուտով նրան բռնել են, սակայն նա մինչ այդ հասցրել էր գողոնը թաքցնել օձի բնում։ Բանտում հայտնվելիս Փարիզը ձևացրել է, թե օգնում է բանտի նորանշանակ առաջադեմ կառավարիչ Վուդվորդ Լոպանին (Հենրի Ֆոնդա) բարեփոխումներ իրականացնել, բայց վճռական պահին, խռովություն հրահրելով, նա փախճել է։ Լոպմանը անձամբ գնացել է նրա հետքերով՝ Փարիզին հայտնաբերելով գողոնի հետ, բայց օձի խայթոցից մահացած։ Լոպմանը Փարիզի մարմինը վերադարձրել է բանտի դարպասները, բայց հետո նա ինքը փողը վերցրել և մեկնել է Մեքսիկա։ Ինչպես գրել է կինոքննադատ Վենսան Քենբին «The New York Times»-ում, «ֆիլմը ունի այն համը, խելքը և փոքր-ինչ դառը հումորը, որը ես ասոցացնում եմ Մանկևիչի հետ, որն իրական կյանքում Ամերիկայի ամենալավ և ժողովրդականություն վայելող հեքիաթասացներից մեկն է, հատկապես հայտնի հին Հոլիվուդի մասին իր պատմություններով... Ֆիլմը, ըստ էության, երկու՝ լավ և վատ տղամարդկանց մենամարտ է, և հենց այդ փոքրիկ, ավելի քաղաքակիրթ հերոսների հեգնական և սրամիտ բախումներն են ֆիլմը դարձնում ամենահաճելիներից մեկը, որը կարելի է տեսնել այս մրցաշրջանում»։

Երկու տարի անց Մանկևիչը ռեժիսորել է իր վերջին ֆիլմը` «Խաղի միջով» (1972) հոգեբանական թրիլլերը, որը նկարահանվել է Էնթոնի Շաֆերի բրոդվեյյան հիթ պիեսի հիման վրա։ Ֆիլմը պատմում է հարուստ հետախույզ գրող Էնդրյու Ուայքի (Լորանս Օլիվյե) մասին, ով իր կնոջ սիրեկանին` մի քանի գեղեցկության սրահների սեփականատեր Միլո Թինդլին (Մայքլ Քեյն) տուն է հրավիրում` առաջարկելով նրան տանել իր կնոջը, ինչպես նաև վերցնել թանկարժեք զարդեր տնից և ինքը պահի։ Այն բանից հետո, երբ Միլոն համաձայնվում է և քայլեր ձեռնարկում, Էնդրյուն հայտարարում է, որ նա դավաճանել է իրեն։ Փաստորեն, նա նախատեսում է գնդակահարել Միլոյին ենթադրյալ կողոպուտի փորձով, և երբ Միլոն վախից փախչում է, Էնդրյուն դատարկ փամփուշտներ է արձակում նրա ետևից։ Մի քանի օր անց ոստիկանության տեսուչ Դոպլերը հայտնվում է Էնդրյուի տանը` պնդելով, որ նա փնտրում է կորած Միլոյին։ Շուտով նա բացահայտում է Միլոյի սպանության մասին ապացույցները` ստիպելով Էնդրյուին խոստովանել այն, ինչ տեղի է ունեցել տանը։ Դրանից հետո տեսուչը հանել է դիմակը, և պարզվել է, որ հենց Միլոն է, որն առաջարկում է շարունակել խաղը։ Նա հայտնում է, որ սպանել է Էնդրյուի սիրուհուն՝ տան մեջ տարածելով մեղադրական ապացույցներ։ Երբ Միլոն հաղթական տրամադրությամբ հայտարարում է ոստիկանության մոտալուտ ժամանման մասին, Էնդրյուն ափերից դուրս է գալիս և գնդակահարում Միլոյին։ Կինոյի պատմաբան Ռոբ Նիքսոնը ֆիլմն անվանել է «մեծ տեսարան, լի շրջադարձներով և հնարքներով ինչպես հանդիսատեսի, այնպես էլ հերոսների հետ, որը հիանալի խաղում էին երկու ականավոր դերասանները»։ Ըստ Դայերի, «չնայած այս անկախ կինոնկարը անհամեմատելի է 1940-ականների և 1950-ականների Մանկևիչի լավագույն ռեժիսորական աշխատանքների հետ, այն երկու հիանալի դերասանների երկու հիանալի դերերի արտահայտումն է»։ Ֆիլմը դարձել է հիթ և վաստակել հիանալի գնահատականներ և բերել է «Օսկար» անվանակարգեր Մանկևիչի համար՝ որպես լավագույն ռեժիսոր, իսկ Լորենս Օլիվիեին և Մայքլ Քեյնին՝ որպես լավագույն դերասաններ։ Բացի այդ, ֆիլմը ստացել է «Ոսկե գլոբուս» լավագույն դրամատիկ կինոնկարի, Օլիվիեի և Քեյնի լավագույն դերասանակն խաղի համար, ինչպես նաև BAFTA` լավագույն սցենար» (Շաֆեր), լավագույն կինեմատոգրաֆիա, լավագույն գեղարվեստական ներկայացում և լավագույն դերասան (Օլիվիեր) անվանակարգեր։

Չնայած այն հանգամանքին, որ Մանկևիչը շարունակ առաջարկներ է ստացել ֆիլմեր նկարահանելու համար, նա հասկացել է, որ «իրեն դուր չի գալիս այն, ինչ ցանկանում է հանդիսատեսը» և հեռացել է կինոթատրոնից։

Գեղարվեստական ոճի առանձնահատկությունները և ստեղծագործության գնահատումը

Ինչպես նշել է կինոքննադատ Ռիչարդ Նատալին, «Մանկևիչի կարիերան տևել է չորս տասնամյակ՝ սկսած, այն դեպքից, երբ համր ֆիլմն անցավ ձայնայինի` մինչև ստուդիայի համակարգի անկումը»։ Դայերը հավելել է, որ «Հերմանի` ավագ եղբորը հետևելով, ժոզեֆ Մանկևիչն իր ողջ կարիերայի ընթացքում եղել է ճանաչված սցենարիստ, բեղմնավոր գործունեություն ծավալող պրոդյուսեր, իսկ հետո արդեն կայացած ռեժիսոր»։

Կինոյի պատմաբաններից շատերն ասում են, որ Մանկևիչը Հոլիվուդի ամենակիրթ և խելացի կինոգործիչներից մեկն է եղել, որի աշխատանքն առանձնացել է «սուր խելքով» և «բարդությամբ»։ Ըստ Ֆլինթի, «Մանկևիչը բարդ սցենարներ գրելու, անսամբլային դերասանական կազմով և բազմաթիվ հետադարձ կապերով ֆիլմեր նկարահանելու, մենախոսությունների, իսկ երբեմն էլ՝ տարբեր տեսակետներ արտահայտող բազմաթիվ հեքիաթների մեջ վարպետ էր»։ Նատալին նաև նշել է, որ «նրա բարդ, ցնցող երկխոսություններն ու պատմությունները, որոնք զարգացել են` ձայնային և բարդ ժամանակային կառուցվածքների հասնելով, քննադատները համարում են որպես նրա ամենամեծ ներդրումը»։ Նյու Յորք Թայմսի սյունակագիր Վենսան Քենբին հիացած էր «նրա աշխատանքի կծու սկեպտիցիզմով, թարմացնող ողջամտությամբ, վիրավորական ազդակով և տեխնիկական հսկայական վիրտուոզությամբ»։ Ըստ Քենբիի, Մանկևիչը «միշտ տիրապետել է յուրահատուկ մարդկային, համապարփակ և խելացի երկխոսություն ստեղծելու կարողությանը», իսկ նրա լավագույն ֆիլմերը ունեցել են «վեպերի մասշտաբներ»։ Ինչպես գրել է քննադատ Ռիչարդ Քորլիսը, «իր լավագույն տարիներին (քսաներորդ դարի կեսերին) Մանկևիչը գրել է վավերական «էկրանավոր պիեսներ»՝ խլացուցիչ զայրույթով լի, բայց այնուամենայնիվ միշտ համոզելել է, որ դրանք ինչ-որ իմաստալից բան են արտահայտում...»:

Ֆլինտը շեշտել է, որ Մանկևիչը «բծախնդիր վարպետ էր, որը բառերը գերադասում էր պատկերներից և, լավագույն թատերական ավանդույթների համաձայն, շեշտը դնում էր տեքստի և դրա պատճառած արձագանքի վրա»։ Միևնույն ժամանակ, «նա ուժեղ ռեժիսոր էր, ով գիտեր` ինչպես բարելավել դերասանների խաղը՝ այն հարմարեցնելով ժամանակի և գործողությունների տեսանկյունից և նշել նրանց արժանիքներն ու թերությունները»։ Ըստ Նատալիի՝ «Մանկևիչը ուներ արժանի հեղինակություն՝ որպես դերասան-ռեժիսոր հարմարավետ կապի ստեղծող»։ Ֆլինտը նշել է նաև, որ «Մանկևիչը ռեժիսոր էր լեզվական տաղանդով և սցենարիստ՝ ռեժիսորի աչքով։ Նրա բազմաթիվ արտահայտություններ դարձել են կինոյի լեզվի դասական դասընթացներ, և նրա ամենահիշարժան ֆիլմերն ու ֆիլմերի տեսարանները աֆորիստական են»։ Մանկկևիչը հայտնի է եղել խելացի և դիպուկ սցենար գրելու իր կարողությամբ։ Մարգո Չենինգի՝ «Բոլորը Եվայի մասին» ֆիլմում նկարահանված ծեր աստղի «անմահ» խոսքի` «Կապեք ամրագոտիները։ Փոթորկոտ գիշեր է սպասվում», հեղինակը Մանկևիչն է։

Ինչպես նշել է Օլիվերը, Մանկևիչը միշտ հավատացել է, որ գրավոր և ռեժիսորական աշխատանքները փոխկապակցված են։ Նա ասել է. «Ֆիլմեր նկարահանելու անհրաժեշտություն զգացի, քանի որ այլևս չէի կարողանում տեսնել, թե ինչ էր արվում գրածս սցենարի հետ։ Ցանկացած արժանի սցենարիստ նկարահանել ֆիլմ, որում ներկայացված է ինքը` սցենարը գրելու պահին»։

Միևնույն ժամանակ, ինչպես նշել է Նատալին, Մանկևիչը «քննադատվում էր բուն տեքստից շեղվելու, ավելորդ բառեր գրելու համար, որը ի վնաս իր տեսողության է գործել»։ Ըստ Ֆլինթի, «նրան քննադատել են կոնկրետ մի թեմայի շուրջ չխոսելու և սյուժեի անսպասելի շրջադարձությունների համար։ Նրա վերջին սցենարները չափազանց երկար են եղել, որի արդյունքում պրոդյուսերները ստիպված են եղել զգալի քանակությամբ կրճատումներ անել, ինչի մասիին վկայում են նաև գրախոսները»:

Երբ իր կարիերայի ավարտից հետո Մանկևիչին խնդրել են ամփոփել իր թողած կինոժառանգությունը, նա ասել է. «Ես ապրել եմ առանց մտածելու, թե ինչ կխոսեն իմ մասին։ Ես շատ քիչ կանոնների եմ հետևել։ Կարծում եմ, որ ես գրել եմ լավ սցենարներ, լավ դերասանական խաղեր եմ կատարել և լավ ֆիլմեր նկարահանել»։

Ինչպես նշել է Շիփմանը, «ընդհանուր առմամբ Մանկևիչը սիրում էր նրանց հետ, ովքեր խոսում էին ուղղակի և իրատեսորեն, որքան էլ նրանք կոպիտ լինեին։ Նա ատում էր կեղծավորներին և ցինիկներին և իրեն կեղծավոր չէր համարում, քանի որ ինքը ցինիկ էր։ Նա սիրում էր վայելել մտավորականության ընկերակցությունը կինոբիզնեսում, և սիրում էր իր սերնդի այն կինոգործիչներին (և նրանք էլ իրենց հերթին սիրում էին Մանկևիչին), ովքեր իսկապես ձգտում էին բարձրորակ ֆիլմեր նկարահանել, այդ թվում էին` Ֆրեդ Ցիննեմանը, Էլիա Կազանը և Բիլի Ուայլդերը»։

Անձնական շփման ընթացքում Մանկևիչը հայտնի է եղել իր խելացիությամբ և կատակասիրությամբ, սիրել է անպարկեշտ պատմություններ պատմել, եղել է կանանց համար հաճելի։ Ըստ Շիփմանի, Մանկևիչը «աչքի էր ընկնում ոչ միայն իր ինտելեկտով, այլ նաև իր հայացքով, ինչպես նաև գրավչությամբ։ Նա չի թաքցրել, որ ինքը Ջուդի Գարլենդի, Լորետա Յանգի, Լինդա Դարնելի, Ջոան Քրոուֆորդի և անկասկած շատ ուրիշների հետ սիրային կապ է ունեցել»։ Ըստ Շիփմանի, դերասանուհի Լինա Հորնը նշել է, որ «Metro-Goldwyn-Mayer» ստուդիայում աշխատելու տարիներին «բոլորը սիրահարված էին ժոզեֆ Լ. Մանկևիչին»։

Թոշակի անցնելուց հետո Մանկևիչը քննադատորեն է խոսել Հոլիվուդյան նոր կինոթատրոնի մասին։ Ըստ Շիփմանի, նա չի կարողացել ընդունել շատ ֆիլմեր, որոնք ծայրաստիճան սիրված և տարածված են եղել հասարակության շրջանում։ «Նա հատկապես արհամարհում էր այնպիսի ֆիլմերը, ինչպիսիք են «Այլմոլորակային» (1982) և «Տանը մենակ» (1991), էլ չեմ ասում կոմիքսների մասին»։ 1991 թվականին «Los Angeles Times»-ին տված հարցազրույցում Մանկևիչն ասել է. «Պարզապես մի հասցրեք ինձ այնքան, որ ես նման լինեմ նողկալի, փնթփնթան, գոռոզ ծերուկի, որն ատում է Կալիֆոռնիան և իրեն ավելի բարձր է համարում։ Ես պարզապես մի փոքր տխրում եմ այն ֆիլմերը դիտելիս, որոնք մեր օրերում նկարահանվում են»։

Անձնական կյանք

Մանկևիչը ամուսնացել է երեք անգամ։ Առաջին անգամ 1934 թվականին ամուսնացել է Էլիզաբեթ Յանգի հետ. զույգը ունի մեկ որդի՝ Էրիկ Ռեյնալը, ամուսնությունը լուծարվել է 1937 թվականին։ 1939 թվականին Մանկիևիչն ամուսնացել է դերասանուհի Ռոուզ Ստրադների հետ, որի հետ նա ամուսնացած է եղել մինչև կնոջ մահը՝ 1958 թվականը, զույգն ունի երկու որդի՝ Քրիստոֆերը և Թոմասը։ 1962 թվականին Մանկևիչն ամուսնացել է Ռոզմարի Մեթյուզի հետ, որի հետ ապրել է մինչև իր մահը. զույգն ունի դուստր՝ Ալեքսանդրան։

Նրա որդին՝ Թոմ Մանկևիչը (1942-2010) դարձել է ականավոր սցենարիստ, ռեժիսոր և պրոդյուսեր, մյուս որդին` Քրիստոֆեր Մանկևիչը (1940) նույնպես դարձել է պրոդյուսեր։

1951 թվականին Մանկևիչը ընտանիքի հետ տեղափոխվել է Նյու Յորք նահանգի Բեդֆորդ քաղաք, որտեղ նա ապրել է մինչ կյանքի վերջը։ 1972 թվականին իր կինոկարիերան ավարտելուց հետո նա հազվադեպ է հայտնվել հասարակության առջև։ Ինչպես գրել է Շիփմանը, կինոկարիերան թողնելուց հետո Մանկևիչը «նախատեսում էր գրել մի քանի գիրք՝ ինքնակենսագրություն, դերասանուհիների հոգեբանության մասին տրակտատ, և, հաշվի առնելով նրա՝ որպես հեքիաթասաց զարմանալի ունակությունները, ցավալի է, որ նա այդպես էլ հեքիաթներ չկարդաց»։

Մահ

Ժոզեֆ Լ. Մանկևիչը մահացել է 1993 թվականի փետրվարի 5-ին, Նյու Յորքի Մաունթ Կիսկոյի Հյուսիսային Ուեսթչեսթեր հիվանդանոցում, 83 տարեկան հասակում։ Մահվան պատճառը սրտի անբավարարությունն էր։

Մրցանակներ և անվանակարգեր

1950-1951 թվականներին Մանկևիչը շահեց չորս Օսկար ՝ երկու անգամ որպես սցենարիստ և երկու անգամ որպես ռեժիսոր, երկու փայլուն խելացի կատակերգությունների համար ՝ «Նամակ երեք կանանց» (1949) և «Ամեն ինչ Եվայի մասին» (1950)։

Մանկիևիչն իր առաջին «Օսկար» անվանակարգը վաստակել է «Սքիփի»-ի սցենարի համար (1931) 22 տարեկան հասակում [5]: Որպես սցենարիստ՝ Մանկիևիչը Օսկարի է առաջադրվել նաև «Ելք» (1950) և «Ոտաբոբիկ կոմսուհի» (1954) ֆիլմերի համար, իսկ որպես ռեժիսոր՝ «Հինգ մատներ» (1952) և «Խաղի միջով» (1972) ֆիլմերի համար։

Ամերիկյան ռեժիսորների գիլդիան Մանկիևիչին շնորհել է իր լավագույն ռեժիսորական մրցանակը «Նամակ երեք կնոջ» (1949) ֆիլմի համար և «Ամեն ինչ Եվայի մասին» (1950) ֆիլմի համար, ինչպես նաև նրան առաջադրել է այս մրցանակին՝ «Հինգ մատներ»-ի (1952) և «Հուլիոս Կեսար»-ի (1953) համար։ Իր հերթին, Ամերիկայի սցենարիստների գիլդիան նրան հանձնել է իր մրցանակը «Նամակ երեք կանանց» և «Ամեն ինչ Եվայի մասին» ֆիլմերի սցենարների համար, ինչպես նաև առաջադրել նրան «Ոչ մի ելք», «Ինչ են ասում մարդիկ» (1951), «Ոտաբոբիկ կոմսուհի» և «Տղաներ և տիկնիկներ» (1955) ֆիլմերի սցենարների համար։

1949 թվականին Կաննի կինոփառատոնում Մանկևիչն առաջադրվել է Գրան Պրիի` «Անծանոթների տուն» (1949) ֆիլմի համար, իսկ 1951 թվականին նա շահել է ժյուրիի հատուկ մրցանակ «Ամեն ինչ Եվայի մասին» ֆիլմի համար։ 1951 թվականին Մանկևիչը շահել է նաև Ոսկե գլոբուս «Բոլորը Եվայի մասին» ֆիլմի սցենարի համար։ Նա այս մրցանակի համար անվանակարգեր է ստացել նաև որպես «Ամեն ինչ Եվայի մասին» և «Կլեոպատրա» (1963) ֆիլմերի ռեժիսոր։

Ընդհանուր առմամբ 12 դերասաններ և դերասանուհիներ առաջադրվել են Օսկար մրցանակաբաշխության Մանկևիչի կինոնկարներում ունեցած իրենց դերերի համար, այդ թվում` Ջորջ Սանդերսը, Էնն Բաքստերը, Բետ Դեյվիսը, Սելեստե Հոլմը, Թելմա Ռիտերը, Մարլոն Բրանդոն, Էդմոնդ Օ'Բրայենը, Քաթարին Հեփբերնը, Էլիզաբեթ Թեյլորը, Ռեքս Հարիսոնը, Մայքլ Քեյնը և Լորանս Օլիվյեն, իսկ Սանդերսն ու Օ'Բրայանը ստացել են այս մրցանակը։

1986 թվականին Ամերիկայի ռեժիսորների գիլդիայի կողմից Մանկևիչն արժանացել է «Գրիֆֆին»-ի մրցանակին կյանքում ունեցած մեջ նվաճումների համար, իսկ 1987 թվականին՝ Վենետիկի կինոփառատոնում՝ կաիերայում գրանցած ձեռքբերումների համար։ 1991 թվականի մայիսի 6-ին, ի պատիվ Մանկևիչի, Կինոարվեստի և գիտությունների ակադեմիան Սամուել Գոլդվինի թատրոնում անցկացրել է հիշարժան երեկո, որը վաճառքի է հանվել։ Ժամանակակից արվեստի թանգարանի, Ամերիկյան կինոթատրոնի և Ամերիկայի ռեժիսորների գիլդիայի հովանավորությամբ` միջոցառումը համախմբել է Մանկիևիչի հետ աշխատած շատ աստղերի, այդ թվում` Էլիզաբեթ Թեյլորին, Մայքլ Քեյնին, Ռոդի Մաքդաուելին, Վենսան Փրայսին, Բերգես Մերեդիթին և Ռիչարդ Ուիդմարկին, մի վայրում։ Իր բնորոշ ոճով, Մանկևիչը միջոցառումն անվանել է «պարգև երկարակեցության համար»։

Մրցանակ	Տարի	Կատեգորիա	Ֆիլմ	Արդյունք
Օսկար	1931	Լավագույն ադապտացված սցենար	Սքիփի	Անվանակարգ
	1941	Լավագույն ֆիլմ	Ֆիլադելֆիայի պատմություն	Անվանակարգ
	1950	Լավագույն ռեժիսոր	Նամակ երեք կանանց	Հաղթանակ
		Լավագույն ադապտացված սցենար		Հաղթանակ
	1951	Լավագույն ռեժիսոր	Ամեն ինչ Եվայի մասին	Հաղթանակ
		Լավագույն ադապտացված սցենար		Հաղթանակ
		Լավագույն սցենար	Ելք չկա	Անվանակարգ
	1953	Լավագույն ռեժիսոր	Հինգ մատներ	Անվանակարգ
	1955	Լավագույն սցենար	Ոտաբոբիկ կոմսուհի	Անվանակարգ
	1973	Լավագույն ռեժիսոր	Խաղի միջով	Անվանակարգ
Ոսկե գլոբուս	1951	Լավագույն ռեժիսոր	Ամեն ինչ Եվայի մասին	Անվանակարգ
		Լավագույն սցենար		Հաղթանակ
	1964	Լավագույն ռեժիսոր	Կեոպատրա	Անվանակարգ
Ամերիկայի ռեժիսորների գիլդիա	1949	Լավագույն ռեժիսոր	Նամակ երեք կանանց	Անվանակարգ
	1951	Լավագույն ռեժիսոր	Ամեն ինչ Եվայի մասին	Անվանակարգ
	1953	Լավագույն ռեժիսոր	Հինգ մատներ	Անվանակարգ
	1954	Լավագույն ռեժիսոր	Հուլիոս Կեսար	Անվանակարգ
	1981	Գիլդիայի անդամի պատվավոր մրցանակ		Մրցանակ
	1986	Կյանքի նվաճումների մրցանակ		Մրցանակ
Ամերիկայի սցենարիստների գիլդիա	1950	Կոմեդիայի լավագույն սցենար	Նամակ երեք կանանց	Հաղթանակ
	1951	Կոմեդիայի լավագույն սցենար	Ամեն ինչ Եվայի մասին	Հաղթանակ
		Դրամայի լավագույն սցենար	Ամեն ինչ Եվայի մասին	Անվանակարգ
		Ռոբերտ Մելցերի մրցանակ	Ելք չկա	Անվանակարգ
	1952	Կոմեդիայի լավագույն սցենար	Ինչ են ասում մարդիկ	Անվանակարգ
	1955	Դրամայի լավագույն սցենար	Ոտաբոբիկ կոմսուհի	Անվանակարգ
	1955	Մյուզիքլի լավագույն սցենար	Տղաներ և տիկնիկներ	Անվանակարգ
	1963	Դափնի մրցանակ՝ որպես սցենարիստ իր նվաճումների համար		Մրցանակ
Կաննի կինոփառատոն	1951	Ժյուրիի հատուկ մրցանակ	Ամեն ինչ Եվայի մասին	Հաղթանակ
		Գրան-Պրի մրցանակ		Անվանակարգ
Վենետիկի կինոփառատոն	1987	Ոսկե առյուծ կարիերայի համար		Մրցանակ
Հոլիվուդյան փառքի ծառուղի	1980	«Փառքի ծառուղու» աստղ կինոարտադրության մեջ ներդրման համար		Մրցանակ

Ֆիլմագրություն

Տարի	Հայերեն անվանում	Օրիգինալ անվանում	Ստուդիա	Որպես ինչ է հանդես եկել	Նոթեր
1929	Ներդաշնակությանը մոտ	Close Harmony	Paramount Pictures	Տիտրերի հեղինակ
	Մանեկեն	The Dummy	Paramount Pictures	Տիտրերի հեղինակ
	Արագ ընկերություն	Fast Company	Paramount Pictures	Տիտրերի հեղինակ
	Տղամարդը, որին ես սիրում եմ	The Man I Love	Paramount Pictures	Տիտրերի հեղինակ
	Առեղծվածային բժիշկ Ֆու Մանչուն	The Mysterious Dr. Fu Manchu	Paramount Pictures	Տիտրերի հեղինակ	Տիտրերում նշված չէ
	Ռոմանտիկ գետ	The River of Romance	Paramount Pictures	Տիտրերի հեղինակ
	Շաբաթվա երեկոյի երեխաներրը	The Saturday Night Kid	Paramount Pictures	Տիտրերի հեղինակ
	Ստուդիայում սպանության առեղծվածը	The Studio Murder Mystery	Paramount Pictures	Տիտրերի հեղինակ	Տիտրերում նշված չէ
	Ամպրոպ	Thunderbolt	Paramount Pictures	Տիտրերի հեղինակ
	Վիրջինիացին	The Virginian	Paramount Pictures	Տիտրերի հեղինակ	Տիտրերում նշված չէ
	Կանացի ծուղակ	Woman Trap	Paramount Pictures	Դերասան	Տիտրերում նշված չէ
1930	Свет западных звёзд	The Light of Western Stars	Paramount Pictures	Սցենարիստ	Տիտրերում նշված չէ
	Ծովային Աստված	Only Saps Work	Paramount Pictures	Սցենարիստ
	Բանակային շքերթ	Paramount on Parade	Paramount Pictures	Սցենարիստ
	Կարմիրի երանգ	Slightly Scarlet	Paramount Pictures	Սցենարիստ
	Հասարակ առյուծ	The Social Lion	Paramount Pictures	Սցենարիստ
1931	Պանսիոնատ	Dude Ranch	Paramount Pictures	Լրացուցիչ երկխոսությունների հեղինակ	Տիտրերում նշված չէ
	Ֆինը և Հեթին	Finn and Hattie	Paramount Pictures	Սցենարիստ
	Հեծյալ ավազակախումբ	The Gang Buster	Paramount Pictures	Սցենարիստ
	Հունիսյան լուսին	June Moon	Paramount Pictures	Սցենարիստ, պատմությունների հեղինակ
	Նոր հարստություն	Newly Rich	Paramount Pictures	Սցենարիստ
	Սքիփի	Skippy	Paramount Pictures	Սցենարիստ
	Суки	Sooky	Paramount Pictures	Սցենարիստ, պատմության հեղինակ
1932	Եթե ես միլիոն ունենայի	If I Had a Million	Paramount Pictures	Պատմությունների և ադապտացիաների հեղինակ	Տիտրերում նշված չէ
	Ոտքեր միլիոն դոլարի դիմաց	Million Dollar Legs	Paramount Pictures	Պատմության հեղինակ
	Այս անխոհեմ դարաշրջանը	This Reckless Age	Paramount Pictures	Սցենարիստ, պատմության հեղինակ
	Երկնային հարսնացու	Sky Bride	Paramount Pictures	Սցենարիստ
1933	Ալիսան հրաշքների աշխարհում	Alice in Wonderland	Paramount Pictures	Սցենարիստ
	Դիվանագիտական մոլագարներ	Diplomaniacs	Paramount Pictures	Սցենարիստ, պատմության հեղինակ
	Ահազանգ	Emergency Call	Paramount Pictures	Սցենարիստ, պատմության հեղինակ
	Ծանոթացեք բարոնի հետ	Meet the Baron	Paramount Pictures	Սցենարիստ	Տիտրերում նշված չէ
	Չափից շատ ներդաշնակություն	Too Much Harmony	Paramount Pictures	Պատմության հեղինակ
1934	Մեր ամենօրյա հացը	Our Daily Bread	United Artists	Երկխոսությունների հեղինակ
	Մնացած բոլորի մասին մոռանալով	Forsaking All Others	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ
	Մանհեթենյան մելոդրամա	Manhattan Melodrama	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ
1935	Աշխատանքից հետո	After Office Hours	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ	Տիտրերում նշված չէ
	1936 թվականի Բրոդվեյի մեղեդին	Broadway Melody of 1936	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ	Տիտրերում նշված չէ
	Ես ապրում եմ իմ կյանքը	I Live My Life	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ
	Կարմրահերները շքերթում	Redheads on Parade	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ	Տիտրերում նշված չէ
	Ուժեղ տղա	Two Fisted	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ	Տիտրերում նշված չէ
	Անխոհեմները	Reckless	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ	Տիտրերում նշված չէ
1936	Փախչող սերը	Love on the Run	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ	Տիտրերում նշված չէ
	Երեք կնքահայր	Three Godfathers	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ	Տիտրերում նշված չէ
	Զայրույթ	Fury	Metro-Goldwyn-Mayer	Պրոդյուսեր
	Հոյակապ զրպարտություն	The Gorgeous Hussy	Metro-Goldwyn-Mayer	Պրոդյուսեր
1937	Կարմիր հարսնացուն	The Bride Wore Red	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ, պրոդյուսեր	Որպես սցենարիստ տիտրերում նշված չէ
	Մանեկեն	Mannequin	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ, պրոդյուսեր	Որպես սցենարիստ տիտրերում նշված չէ
	Կրկնակի տոն	Double Wedding	Metro-Goldwyn-Mayer	Պրոդյուսեր
1938	Մեծ վալս	The Great Waltz	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ	Տիտրերում նշված չէ
	Խանութի հրեշտակը	The Shopworn Angel	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ, պրոդյուսեր	Որպես սցենարիստ տիտրերում նշված չէ
	Երեք ընկեր	Three Comrades	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ, պրոդյուսեր	Որպես սցենարիստ տիտրերում նշված չէ
	Սուրբ Ծննդյան հիմն	A Christmas Carol	Metro-Goldwyn-Mayer	Պրոդյուսեր
	Լուսավոր ժամ	The Shining Hour	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ, պրոդյուսեր	Որպես սցենարիստ տիտրերում նշված չէ
1939	Հեքլբերի Ֆինի արկածները	The Adventures of Huckleberry Finn	Metro-Goldwyn-Mayer	Պրոդյուսեր
1940	Ֆիլադելֆիայի պատմություն	The Philadelphia Story	Metro-Goldwyn-Mayer	Պրոդյուսեր
	Տարօրինակ բեռ	Strange Cargo	Metro-Goldwyn-Mayer	Պրոդյուսեր
1941	Կանացի մոտեցում	The Feminine Touch	Metro-Goldwyn-Mayer	Պրոդյուսեր
	Վայրենին Բոռնեոյից	The Wild Man of Borneo	Metro-Goldwyn-Mayer	Պրոդյուսեր	Տիտրերում նշված չէ
1942	Տարվա կինը	Woman of the Year	Metro-Goldwyn-Mayer	Պրոդյուսեր
	Նորից միասին Փարիզում	Reunion in France	Metro-Goldwyn-Mayer	Պրոդյուսեր
	Կաիրո	Cairo	Metro-Goldwyn-Mayer	Պրոդյուսեր	Տիտրերում նշված չէ
1944	Երկնային արքայության բանալիներ	The Keys of the Kingdom	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, պրոդյուսեր
1946	Դրագոնվիկ	Dragonwyck	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, ռեժիսոր
	Գիշերը ինչՇ-որ տեղ	Somewhere in the Night	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, ռեժիսոր
1947	Ուրվականը և տիկին Մյուրը	The Ghost and Mrs. Muir	Twentieth Century Fox	Ռեժիսոր
	Ուշացած Ջորջ Էփլին	The Late George Apley	Twentieth Century Fox	Ռեժիսոր
1948	Побег	Escape	Twentieth Century Fox	Ռեժիսոր
	Ծովահենը	The Pirate	Metro-Goldwyn-Mayer	Սցենարիստ	Տիտրերում նշված չէ
1949	Նամակ երեք կանանց	A Letter to Three Wives	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, ռեժիսոր
	Անծանոթների տունը	House of Strangers	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, ռեժիսոր	Որպես սցենարիստ տիտրերում նշված չէ
1950	Ամեն ինչ Եվայի մասին	All About Eve	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, ռեժիսոր
	Ելք չկա	No Way Out	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, ռեժիսոր
1951	Ինչ են ասում մարդիկ	People Will Talk	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, ռեժիսոր
	Հրապարակի տունը	The House in the Square	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ
1952	Հինգ մատ	5 Fingers	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, ռեժիսոր	Որպես սցենարիստ տիտրերում նշված չէ
1953	Հուլիոս Կեսար	Julius Caesar	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, ռեժիսոր	Որպես սցենարիստ տիտրերում նշված չէ
1954	Ոտաբոբիկ կոմսուհին	The Barefoot Contessa	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, ռեժիսոր
1955	Տղաները և տիկնիկները	Guys and Dolls	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, ռեժիսոր
1958	Հանգիստ ամերիկացին	The Quiet American	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, պրոդյուսեր, ռեժիսոր	Որպես պրոդյուսեր տիտրերում նշված չէ
1959	Հանկարծ անցյալ ամառ	Suddenly, Last Summer	Twentieth Century Fox	Ռեժիսոր
1963	Կլեոպատրա	Cleopatra	Twentieth Century Fox	Սցենարիստ, ռեժիսոր
1967	Մեղրի կաթսա	The Honey Pot	United Artists	Սցենարիստ, ռեժիսոր
1970	Ժամանակին մի խաբեբա կար	There Was a Crooked Man…	Warner Bros.	Պրոդյուսեր, ռեժիսոր
1972	Խաղի միջով	Sleuth	Palomar Pictures	Ռեժիսոր

Գրականություն

• Лурселль Ж. Авторская энциклопедия фильмов. Т. I—II. — СПб.-М.: Rosebud Publishing, 2009. — ISBN 978-5-904175-02-3

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժոզեֆ Լեո Մանկևիչ» հոդվածին։