Տորկվատո Տասսո
 |
|
|---|---|
|
|
| Ծնվել է | մարտի 11, 1544[1][2] |
| Ծննդավայր | Սորենտո, Province of Naples, Կամպանիա, Իտալիա[3] |
| Վախճանվել է | ապրիլի 25, 1595[4][1][2] (51 տարեկանում) |
| Վախճանի վայր | Հռոմ, Պապական մարզ[3] |
| Մասնագիտություն | բանաստեղծ, գրող, դրամատուրգ և բանաստեղծ-փաստաբան |
| Լեզու | իտալերեն[5] |
| Ժանրեր | պոեմ |
| Գրական ուղղություններ | Հումանիզմ |
| Տորկվատո Տասսո Վիքիքաղվածքում | |
| Torquato Tasso Վիքիպահեստում | |
Տորկվատո Տասսո (իտալ.՝ Torquato Tasso, մարտի 11, 1544[1][2], Սորենտո, Province of Naples, Կամպանիա, Իտալիա[3] - ապրիլի 25, 1595[4][1][2], Հռոմ, Պապական մարզ[3]), XVII դարի իտալացի ամենանշանավոր բանաստեղծներից մեկը, «Ազատագրված Երուսաղեմը» (1575) հայտնի պոեմի հեղինակը, որի հիման վրա գերմանացի երգահան Գեորգ Ֆրիդրիխ Հենդելը գրել է «Ռինալդո» օպերան։
Բովանդակություն
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ավարտել է Բոլոնիայի համալսարանը (1565)։
1572 թվականից եղել է Ֆեռարյան դուքս Ալֆոնս II դ'Էստեի պալատական բանաստեղծը։ Հակառեֆորմացիայի ազդեցությամբ հրաժարվել է փիլիսոփայական սպեկտիցիզմից։ Դարձել է մոլի կրոնավոր, տառապել հետապնդման մոլագարությամբ։ 1579–1586 թվականներին արգելափակված է եղել հոգեբուժարանում։
Կյանքի վերջին տարիներին թափառել է Իտալիայի քաղաքներում։
Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տասսոյի ստեղծագործության մեջ զուգորդված են Վերածնության և նրան հաշորդող կլասիցիզմի ու բարոկկոյի ոճական հատկանիշները («Ամինտա», 1573, հրատ․ 1580, հովվերգական դրամա)։ «Խորհրդածություններ քերթողական արվեստի մասին» (1565–66, հրտ․ 1587) տրակտատը և դրա երկրորդ խմբագրությունը՝ «Խորհրդածություններ հերոսական պոեմի մասին» (1594), հիմնված են Արիստոտելի պոետիկայի վրա և հանդիսանում են Տասսոյի նոր խառը ժանրի տեսական հիմքը։
Տասսոյի գլուխգործոցը՝ «Գոֆֆրեդո» (գրված 1574–1575) պատմական պոեմը, ամբողջությամբ հրատարակվել է «Ազատագրված Երուսաղեմ» խորագրով (1580), ունեցել է արդիական նշանակություն՝ թուրքերի հետ եվրոպական ժողովուրդների ռազմական ընդհարման կապակցությամբ։ Տասսոյի համար բանաստեղծական օրինակ է եղել «Իլիականը»։ Պոեմի երկրորդ խմբագրությունը՝ «Նվաճված Երուսաղեմ»-ը (1593), հագեցած է ուղղափառ–կաթոլիկական ոգով։
Տասսոյի ստեղծագործությունը մեծապես նպաստել է XVII–XVIII դարերի արեմտաեվրոպական գրկականության զարգացմանը, իսկ իր՝ բանաստեղծի կերպարը պատկերվել է Յոհան Վոլֆգանգ ֆոն Գյոթեի, Ջորջ Բայրոնի, Կոնստանտին Բատյուշկովի և այլոց երկերում։
Տասսոյի «Ազատագրված Երուսաղեմ» պոեմը սիրված և տարածված է եղել հայ իրականության մեջ։ Դեռևս 1829 թվականին Հ․ Ալամդարյանը թարգմանել է պոեմից մի հատված։ Եղել են նաև թարգմանության մի քանի այլ փորձեր։ Առաջին ամբողջական թարգմանությունը, որ կատարել է Աթանաս Տիրոյանը, լույս է տեսել 1921 թվականին՝ Վենետիկում։ «Ազատագրված Երուսաղեմ»-ի որոշ ազդեցության հետքեր կան Արսեն Բագրատունու «Հայկ Դյուցազն» պոեմում։
Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Բերբերյան Մ․, Տորկվատո Տասսո, «Արարատ», 1895, № 6, էջեր 206–210
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Istituto dell'Enciclopedia Italiana Enciclopedia Treccani — 1929.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 Тассо Торквато // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохоров — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118620916 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb119260670
|
||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։  |
