Ստեֆան Գրապելլի

Ստեֆան Գրապելլի
Բնօրինակ անուն	ֆր.՝ Stéphane Grappelli
Ծնվել է	հունվարի 26, 1908[…]; Փարիզ
Երկիր	Ֆրանսիա, Իտալիա և Իտալիայի թագավորություն
Մահացել է	դեկտեմբերի 1, 1997[…] (89 տարեկան); Փարիզ
Գերեզման	Պեր Լաշեզի աճյունասափորանոցային դիակիզարան և Grave of Grappelli
Ժանրեր	սվինգ երաժշտություն և Gypsy jazz?
Մասնագիտություն	փողոցային կատարող, կոմպոզիտոր, ջազ երաժիշտ, ջութակահար, կինոդերասան և ստուդիական երաժիշտ
Գործիքներ	ջութակ և դաշնամուր
Լեյբլ	MPS Records?
Անդամակցություն	Quintette du Hot Club de France?
Պարգևներ	; և Paul Acket Award?
	Stéphane Grappelli Վիքիպահեստում

Ստեֆան Գրապելլի (ֆր.՝ Stéphane Grappelli, հունվարի 26, 1908(1908-01-26)^[1]^[2]^[3]^[…], Փարիզ^[4] - դեկտեմբերի 1, 1997(1997-12-01)^[5]^[1]^[2]^[…], Փարիզ^[4]), ֆրանսիացի ջազային ջութակահար։ Կիթառահար Ջանգո Ռեյնhարդի հետ հիմնադրել է «Quintette du Hot Club de France» ջազային խումբը միայն լարային գործիքների համար։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ստեֆան Գրապելլին ծնվել է Փարիզ քաղաքում՝ իտալական ծագումով ծնողների ընտանիքում։ Մոր մահից և հոր՝ Առաջին համաշխարհային պատերազմ զորակոչվելուց հետո նա դաստիարակվել է մանկատանը։

12 տարեկանից ջութակ է նվագել, իսկ երաժշտի կարիերան սկսել է Մոնմարտրում որպես թափառաշրջիկ ջութակահար։ 1924 թվականից մինչև 1928 թվականը Փարիզի կոնսերվատորիայում սովորել է երաժշտության տեսություն։ Ուսման ընթացքում շարունակել է նվագել փողոցում, աշխատել է որպես պարերեկույթի դաշնակահար, սովորել է նվագել սաքսոֆոն և ակորդեոն։

Ջանգո Ռեյնhարդի հետ հիմնադրել է գործիքային կվինտետ։ Նրանց առաջին ձայնագրությունը տեղի է ունեցել 1934 թվականի նոյեմբերի 15-ին «Ալբերտ» ստուդիայում (ֆր.՝ Studio Albert), իսկ դեկտեմբերի 2-ին Փարիզում կայացել է նրանց առաջին համերգը։ Այդ անսամբլը, որը հետագայում անվանվել է «Quintette du Hot Club de France», այսօր համարվում է փարիզյան վաղ ջազային արվեստի առավել նշանավոր խմբերից մեկը^[9]^[10]։

Պատերազմից հետո մասնակցել է ձայնագրությունների տարբեր անձնակազմերում՝ ներառյալ Դյուկ Էլինգտոնի, Օսկար Փիթերսոնի, Ժաննա Լյուկ Պոնտի, Ստաֆ Սմիթի, Լակշմինարայան Սուբրամանիամի, Գերի Բյորտոնի, Պոլ Սայմոնի, Իեհուդի Մենուհինի, Անդրե Պրևինի, Բակի Պիցառելիի, Ջո Պասսի, Յո-Յո Մայի, Մարկ Օ՚Կոննորի և այլոց։

13 ալբոմ է ձայնագրել բրիտանացի կիթառահարներ Դիզ Դիսլիի և Մարտին Թեյլորի հետ միասին, 1980-ական թվականներին բրիտանացի երիտասարդ թավջութակահար Ջուլիան Լլոյդ Ուեբերի հետ մի քանի համերգներ է տվել։

1975 թվականին Գրապելլին, Pink Floyd խմբի երաժիշտների հետ պատահաբար հայտնվելով մի ստուդիայում, ձայնագրել է ջութակի մի քանի պասաժներ «Wish You Were Here» ալբոմի խորագրային կոմպոզիցիայի համար, սակայն վերջնական տարբերակում դրանք ներառված չեն եղել։ 2011 թվականի նոյեմբերի 4-ին վերոհիշյալ ձայնագրությունը լույս է տեսել «Wish You Were Here» ալբոմի հատուկ թողարկումներում Immersion և Experience տարբերակներով «Why Pink Floyd» ընկերության շրջանակներում։

1997 թվականին Գրապելլին ստացել է «Գրեմմի» մրցանակ՝ ամբողջ կյանքի ձեռքբերումների համար։

Թաղվել է Փարիզի Պեր Լաշեզ գերեզմանոցում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Discogs — 2000.
↑ ^3,0 ^3,1 filmportal.de — 2005.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118962264 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
↑ ^5,0 ^5,1 ^5,2 Les obsèques de Stéphane Grappelli (ֆր.) // L'Humanité — RF: 1997. — ISSN 0242-6870; 2496-8617
↑ Bauer P. Deux siècles d'histoire au Père Lachaise (ֆր.) — Versailles: 2006. — P. 383. — ISBN 978-2-914611-48-0
↑ ^7,0 ^7,1 Montreux Jazz Festival Database
↑ Gypsy Jazz Music | Discogs
↑ Dregni, et al., 2006, P. 199
↑ Martin, Waters, 2009, P. 83

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Dregni, Michael. Django Reinhardt and the Illustrated History of Gypsy Jazz / Michael Dregni, Alain Antonietto, Anne Legrand. — Speck Press, 2006. — 211 p. — ISBN 978-1-933108-10-0.
Martin, Henry. Essential Jazz : The First 100 Years / Henry Martin, Keith Waters. — Second Edition. — Schrimer Cengage Learning, 2009. — 310 с. — ISBN 978-0-495-50525-9.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Биографические сведения (անգլ.)
«Twelve Essential Stéphane Grappelli Recordings» by Scott Albin (Jazz.com (անգլ.)
Некролог (անգլ.)

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ստեֆան Գրապելլի» հոդվածին։

[_f4e65d0054e41f78-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 ^1,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_837cbc9de74cbccb-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Discogs — 2000.

[_9514575e2fc055b4-3] 3,0 ^3,1 filmportal.de — 2005.

[_1a6663e946ad22a3-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 ^4,3 ^4,4 ^4,5 Deutsche Nationalbibliothek Record #118962264 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.

[_129cf9dde49d932d-5] 5,0 ^5,1 ^5,2 Les obsèques de Stéphane Grappelli (ֆր.) // L'Humanité — RF: 1997. — ISSN 0242-6870; 2496-8617

[_c2042216a0775b13-6] Bauer P. Deux siècles d'histoire au Père Lachaise (ֆր.) — Versailles: 2006. — P. 383. — ISBN 978-2-914611-48-0

[_81e5a0eb3448d904-7] 7,0 ^7,1 Montreux Jazz Festival Database

[_8316470d52da5c7a-8] Gypsy Jazz Music | Discogs

[Dregni,_et_al.—2006—P._199—-9] Dregni, et al., 2006, P. 199

[Martin,_Waters—2009—P._83—-10] Martin, Waters, 2009, P. 83

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]