«Նարիման Նարիմանով»–ի խմբագրումների տարբերություն
ավելացվեց Կատեգորիա:Ադրբեջանական ԽՍՀ քաղաքական գործիչներ ՀոթՔաթ գործիքով |
No edit summary |
||
Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ |
|||
[[Պատկեր:Portrait photo of Nariman Narimanov taken in 1913.jpg|250px|մինի|աջից|Նարիման Նարիմանով]] |
|||
| հայերեն անուն = Նարիման Նարիմանով |
|||
⚫ | |||
| բնօրինակ անուն = Nəriman Nərimanov |
|||
| պատկեր = Photo of Nariman Narimanov in passe-partout.jpg |
|||
| պատկերի լայնություն = 220px |
|||
| նկարագրություն = |
|||
| տիտղոս = [[Անդրկովկասի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետություն|Անդրկովկասի ԽՖՍՀ]] ներկայացուցիչը [[ԽՍՀՄ]] կենտկոմում |
|||
| կարգ = |
|||
| կարգ-ին = |
|||
| անվան տակ = |
|||
| դրոշ = Coat of arms of the Soviet Union.svg |
|||
| կառավարման սկիզբ = |
|||
| կառավարման ավարտ = |
|||
| կառավարման ժամանակ = [[30 դեկտեմբերի]] [[1922]] — [[19 մարտի]] [[1925]] |
|||
| նախորդող = ''պաշտոնը հիմնադրվել է'' |
|||
| հաջորդող = Ղազանֆար Մուսաբեյով |
|||
| տիտղոս_2 = [[Անդրկովկասի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետություն|Անդրկովկասի ԽՖՍՀ]] Միութենական խորհրդի նախագահ |
|||
⚫ | Ավարտել է [[Օդեսա]]յի |
||
| կարգ_2 = |
|||
| կարգ-ին_2 = |
|||
| անվան տակ_2 = |
|||
| դրոշ_2 = Emblem of the Transcaucasian SFSR (1930-1936).svg |
|||
| կառավարման սկիզբ_2 = |
|||
| կառավարման ավարտ_2 = |
|||
<!--կամ՝ --> |
|||
| կառավարման ժամանակ_2 = [[12 մարտի]] [[1922]] — [[13 դեկտեմբերի]] [[1922]] |
|||
| նախորդող_2 = ''պաշտոնը հիմնադրվել է'' |
|||
| հաջորդող_2 = |
|||
| տիտղոս_3 = [[Ադրբեջանական ԽՍՀ]] Ժողկոմխորհի նախագահ |
|||
| կարգ_3 = |
|||
| կարգ-ին_3 = |
|||
| անվան տակ_3 = |
|||
| դրոշ_3 = COA Azerbaijan SSR.png |
|||
| կառավարման սկիզբ_3 = |
|||
| կառավարման ավարտ_3 = |
|||
<!--կամ՝ --> |
|||
| կառավարման ժամանակ_3 = [[28 ապրիլի]] [[1920]] — [[6 մայիսի]] [[1922]] |
|||
| նախորդող_3 = ''պաշտոնը հիմնադրվել է'' |
|||
| հաջորդող_3 = Ղազանֆար Մուսաբեյով |
|||
| տիտղոս_4 = [[Ադրբեջանական ԽՍՀ]] Ժամանակավոր կառավարության նախագահ |
|||
| կարգ_4 = |
|||
| կարգ-ին_4 = |
|||
| անվան տակ_4 = |
|||
| դրոշ_4 = COA Azerbaijan SSR.png |
|||
| կառավարման սկիզբ_4 = |
|||
| կառավարման ավարտ_4 = |
|||
<!--կամ՝ --> |
|||
| կառավարման ժամանակ_4 = [[28 ապրիլի]] [[1920]] — [[1921]] |
|||
| նախորդող_4 = ''պաշտոնը հիմնադրվել է'' |
|||
| հաջորդող_4 = ''պաշտոնը լուծարվել է'' |
|||
| տիտղոս_5 = Ադրբեջանական ԽՍՀ Հեղկոմի նախագահ |
|||
| կարգ_5 = |
|||
| կարգ-ին_5 = |
|||
| անվան տակ_5 = |
|||
| դրոշ_5 = COA Azerbaijan SSR.png |
|||
| կառավարման սկիզբ_5 = |
|||
| կառավարման ավարտ_5 = |
|||
<!--կամ՝ --> |
|||
| կառավարման ժամանակ_5 = [[28 ապրիլի]] [[1920]] — [[6 մայիսի]] [[1921]] |
|||
| նախորդող_5 = ''պաշտոնը հիմնադրվել է'' |
|||
| հաջորդող_5 = Միրզա Դավուդ Հուսեյնով |
|||
| ծննդյան օր = [[1870]] թվականի [[ապրիլի 2]] |
|||
| ծննդավայր = [[Թիֆլիս]], {{դրոշավորում|Ռուսական կայսրություն}} |
|||
| վախճանի օր = [[1925]] թվականի [[մարտի 19]] |
|||
| վախճանի վայր = [[Մոսկվա]], {{դրոշավորում|ԽՍՀՄ}} |
|||
| դինաստիա = |
|||
| հայր = Նաջաֆ Քերբելայի |
|||
| մայր = Հելիմե խանում |
|||
| ամուսին = Գյուլսում Ալիևա |
|||
| զավակներ = Նաջաֆ Նարիմանով |
|||
| կուսակցություն = «Հումմեթ» կազմակերպություն, <br />Ադրբեջանական կոմկուս |
|||
| գործունեություն = |
|||
| կրթություն = |
|||
| մասնագիտություն = բժիշկ-թերապևտ |
|||
| գիտական աստիճան = |
|||
| պարգևներ = |
|||
| ինքնագիր = |
|||
| Վիքիպահեստ =Nariman Narimanov |
|||
}} |
|||
⚫ | |||
⚫ | Ավարտել է [[Օդեսա]]յի Նովոռոսիյսկի համալսարանի բժշկական [[ֆակուլտետ]]ը ([[1908]])։ [[1905]] թվականին ընդունվել է «Հումմեթ» կազմակերպության շարքերը, զբաղվել հրապարակախոսական գործունեությամբ, ադրբեջաներեն է թարգմանել ՌՍԴԲԿ ծրագիրը։ [[1909]] թվականին ձերբակալվել է և աքսորվել [[Աստրախան]]։ [[1913]] թվականին կուսակցական աշխատանք է կատարել [[Բաքու|Բաքվու]]մ։ [[1917]] թվականին Նարիմանովը «Հումմեթ»-ի կոմիտեի [[նախագահ]]ն էր, ՌՍԴԲ(բ)կ Բաքվի կոմիտեի անդամ, «Հումմեթ» թերթի խմբագիրը։ [[1918]] թվականի [[Գարուն|գարնանը]] դարձել է Բաքվի ժողկոմխորհի քաղաքային տնտեսության կոմիսար։ [[1919]] թվականին աշխատել է [[ՌԽՖՍՀ]] արտգործմինիստրությունում (Մերձավորարևելյան բաժնի վարիչ, ժողկոմի տեղակալ)։ [[1920]] թվականին Նարիմանովը [[Ադրբեջան]]ի Հեղկոմի, ապա [[Ադրբեջանական ԽՍՀ]] ժողկոմխորհի նախագահն էր։ |
||
[[Պատկեր:Narimanov iki bir.jpg|մինի|ձախից]] |
|||
[[1920]] թվականի [[նոյեմբերի 30]]-ին, ստանալով Հայաստանի խորհրդայնացման լուրը ([[29 նոյեմբերի]]), հանդես է եկել պաշտոնական հայտարարությամբ, ըստ որի [[Խորհրդային Ադրբեջան]]ի կառավարությունը մինչ այդ ''[[Հայաստանի Հանրապետություն (1918-1920)|Դաշնակցական Հայաստանի]]'' հետ ունեցած տարածքային վեճերը չեղյալ է հայտարարում, և վիճելի տարածքները ([[Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն|Նախիջևան]], [[Սյունիքի մարզ|Զանգեզուր]], [[Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ|Ղարաբաղ]]) այսուհետ հայտարարում է [[Խորհրդային Հայաստան]]ի անբաժան մասերը: Սակայն [[Ալեքսանդրապոլի պայմանագիր|Ալեքսանդրապոլի պայմանագրի]] համաձայն [[Հայ հեղափոխական Դաշնակցություն|դաշնակցական]] կառավարությունն անձամբ հրաժարվում է բազմաթիվ հայկական գավառներից, իսկ Խորհրդային Հայաստանում սկսելով [[փետրվարյան ապստամբություն]]ը, խիստ բացասական է ազդում [[Մոսկվա]]յում տեղի ունեցող խորհրդա-թուրքական բանակցությունների վրա: Արդյունքում կնքվում է [[Մոսկվայի պայմանագիր (1921)|Մոսկվայի պայմանագիրը]], որով Նախիջևանն արդեն իսկ անցնում է Ադրբեջանին: Նույն ճակատագրին է արժանանում նաև [[Արցախ նահանգ|Արցախը]], իսկ Սյունիքում [[Գարեգին Նժդեհ]]ի գլխավորած Հայաստանի հետ վերամիավորման ազատագրական պայքարը նոր թափ է ստանում: |
[[1920]] թվականի [[նոյեմբերի 30]]-ին, ստանալով Հայաստանի խորհրդայնացման լուրը ([[29 նոյեմբերի]]), հանդես է եկել պաշտոնական հայտարարությամբ, ըստ որի [[Խորհրդային Ադրբեջան]]ի կառավարությունը մինչ այդ ''[[Հայաստանի Հանրապետություն (1918-1920)|Դաշնակցական Հայաստանի]]'' հետ ունեցած տարածքային վեճերը չեղյալ է հայտարարում, և վիճելի տարածքները ([[Նախիջևանի Ինքնավար Հանրապետություն|Նախիջևան]], [[Սյունիքի մարզ|Զանգեզուր]], [[Լեռնային Ղարաբաղի ինքնավար մարզ|Ղարաբաղ]]) այսուհետ հայտարարում է [[Խորհրդային Հայաստան]]ի անբաժան մասերը: Սակայն [[Ալեքսանդրապոլի պայմանագիր|Ալեքսանդրապոլի պայմանագրի]] համաձայն [[Հայ հեղափոխական Դաշնակցություն|դաշնակցական]] կառավարությունն անձամբ հրաժարվում է բազմաթիվ հայկական գավառներից, իսկ Խորհրդային Հայաստանում սկսելով [[փետրվարյան ապստամբություն]]ը, խիստ բացասական է ազդում [[Մոսկվա]]յում տեղի ունեցող խորհրդա-թուրքական բանակցությունների վրա: Արդյունքում կնքվում է [[Մոսկվայի պայմանագիր (1921)|Մոսկվայի պայմանագիրը]], որով Նախիջևանն արդեն իսկ անցնում է Ադրբեջանին: Նույն ճակատագրին է արժանանում նաև [[Արցախ նահանգ|Արցախը]], իսկ Սյունիքում [[Գարեգին Նժդեհ]]ի գլխավորած Հայաստանի հետ վերամիավորման ազատագրական պայքարը նոր թափ է ստանում: |
||
Խորհրդային պատվիրակության կազմում Նարիմանովը մասնակցել է Ջենովայի կոնֆերանսին ([[1922]])։ [[1922]] թվականից [[Անդրկովկասի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետություն|Անդրֆեդերացիայի]] Միութենական խորհրդի նախագահն էր և [[ԽՍՀՄ]] ԿԳԿ նախագահներից մեկը։ Եղել ԷՌԿ(բ)կ [[Կովկաս]]յան բյուրոյի և կուսակցության [[Անդրկովկաս]]յան երկրկոմի աևդամ, ՌԿ(բ) կ XII և XIII համագումարների պատգամավոր, ՌԿ(բ) կ ԿԿ անդամության թեկնածու։ Նարիմանովի նախաձեռնությամբ Ադրբեջանում բացվել է ադրբեջանական առաջին ժողովրդական գրադարան-ընթերցարանը ([[1894]])։ Հեղինակ է [[ադրբեջաներեն]] և [[ռուսերեն]] [[լեզու]]ների դասագրքերի, պատմական թեմայով գրված [[դրամա]]ների և [[վեպ]]երի։ Նրա գրականագիտական [[հոդված]]ները նվիրված են ռեալիզմի պրոբլեմներին։ Գրել է հուշեր [[Լենին|Վ․ Ի․ Լենին]]ի մասին։ Ադրբեջաներեն է թարգմանել Ն․ Վ․ Գոգոլի «Ռևիզոր»-ը։ Թաղված է [[Կարմիր հրապարակ]]ում՝ [[Կրեմլ]]ի պատի մոտ։ |
Խորհրդային պատվիրակության կազմում Նարիմանովը մասնակցել է Ջենովայի կոնֆերանսին ([[1922]])։ [[1922]] թվականից [[Անդրկովկասի Խորհրդային Ֆեդերատիվ Սոցիալիստական Հանրապետություն|Անդրֆեդերացիայի]] Միութենական խորհրդի նախագահն էր և [[ԽՍՀՄ]] ԿԳԿ նախագահներից մեկը։ Եղել ԷՌԿ(բ)կ [[Կովկաս]]յան բյուրոյի և կուսակցության [[Անդրկովկաս]]յան երկրկոմի աևդամ, ՌԿ(բ) կ XII և XIII համագումարների պատգամավոր, ՌԿ(բ) կ ԿԿ անդամության թեկնածու։ Նարիմանովի նախաձեռնությամբ Ադրբեջանում բացվել է ադրբեջանական առաջին ժողովրդական գրադարան-ընթերցարանը ([[1894]])։ Հեղինակ է [[ադրբեջաներեն]] և [[ռուսերեն]] [[լեզու]]ների դասագրքերի, պատմական թեմայով գրված [[դրամա]]ների և [[վեպ]]երի։ Նրա գրականագիտական [[հոդված]]ները նվիրված են ռեալիզմի պրոբլեմներին։ Գրել է հուշեր [[Լենին|Վ․ Ի․ Լենին]]ի մասին։ Ադրբեջաներեն է թարգմանել [[Նիկոլայ Գոգոլ|Ն․ Վ․ Գոգոլի]] «[[Ռևիզոր (կատակերգություն)|Ռևիզոր]]»-ը։ Թաղված է [[Կարմիր հրապարակ]]ում՝ [[Կրեմլ]]ի պատի մոտ։ |
||
{{ՀՍՀ}} |
{{ՀՍՀ}} |
08:21, 11 Դեկտեմբերի 2014-ի տարբերակ
Նարիման Նարիմանով Nəriman Nərimanov | |||
| |||
---|---|---|---|
30 դեկտեմբերի 1922 — 19 մարտի 1925 | |||
Նախորդող | պաշտոնը հիմնադրվել է | ||
Հաջորդող | Ղազանֆար Մուսաբեյով | ||
| |||
12 մարտի 1922 — 13 դեկտեմբերի 1922 | |||
Նախորդող | պաշտոնը հիմնադրվել է | ||
| |||
28 ապրիլի 1920 — 6 մայիսի 1922 | |||
Նախորդող | պաշտոնը հիմնադրվել է | ||
Հաջորդող | Ղազանֆար Մուսաբեյով | ||
| |||
28 ապրիլի 1920 — 1921 | |||
Նախորդող | պաշտոնը հիմնադրվել է | ||
Հաջորդող | պաշտոնը լուծարվել է | ||
| |||
28 ապրիլի 1920 — 6 մայիսի 1921 | |||
Նախորդող | պաշտոնը հիմնադրվել է | ||
Հաջորդող | Միրզա Դավուդ Հուսեյնով | ||
Կուսակցություն՝ | «Հումմեթ» կազմակերպություն, Ադրբեջանական կոմկուս | ||
Կրթություն՝ | Անդրկովկասյան ուսուցչական սեմինարիա և Օդեսայի ազգային համալսարան | ||
Մասնագիտություն՝ | բժիշկ-թերապևտ | ||
Դավանանք | իսլամ | ||
Ծննդյան օր | 1870 թվականի ապրիլի 2 | ||
Ծննդավայր | Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն | ||
Վախճանի օր | 1925 թվականի մարտի 19 | ||
Վախճանի վայր | Մոսկվա, ԽՍՀՄ | ||
Թաղված | Կրեմլի պատի պանթեոն | ||
Քաղաքացիություն | Ռուսական կայսրություն, Ադրբեջանական ԽՍՀ և ԽՍՀՄ | ||
Հայր | Նաջաֆ Քերբելայի | ||
Մայր | Հելիմե խանում | ||
Ամուսին | Գյուլսում Ալիևա | ||
Զավակներ | Նաջաֆ Նարիմանով | ||
Ինքնագիր | |||
Պարգևներ | |||
Նարիմանով Նարիման Քյորբալլահ Նաջաֆ օղլի (ադրբ.՝ Nərimanov Nəriman Kərbəlayi Nəcəf oğlu, 1870 թվականի ապրիլի 2,Թիֆլիս-1925 թվականի մարտի 19, Մոսկվա), ԽՍՀՄ պետական և կուսակցական գործիչ, գրող, հրապարակախոս։ Կոմունիստական կուսակցության անդամ 1905 թվականից։
Ավարտել է Օդեսայի Նովոռոսիյսկի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետը (1908)։ 1905 թվականին ընդունվել է «Հումմեթ» կազմակերպության շարքերը, զբաղվել հրապարակախոսական գործունեությամբ, ադրբեջաներեն է թարգմանել ՌՍԴԲԿ ծրագիրը։ 1909 թվականին ձերբակալվել է և աքսորվել Աստրախան։ 1913 թվականին կուսակցական աշխատանք է կատարել Բաքվում։ 1917 թվականին Նարիմանովը «Հումմեթ»-ի կոմիտեի նախագահն էր, ՌՍԴԲ(բ)կ Բաքվի կոմիտեի անդամ, «Հումմեթ» թերթի խմբագիրը։ 1918 թվականի գարնանը դարձել է Բաքվի ժողկոմխորհի քաղաքային տնտեսության կոմիսար։ 1919 թվականին աշխատել է ՌԽՖՍՀ արտգործմինիստրությունում (Մերձավորարևելյան բաժնի վարիչ, ժողկոմի տեղակալ)։ 1920 թվականին Նարիմանովը Ադրբեջանի Հեղկոմի, ապա Ադրբեջանական ԽՍՀ ժողկոմխորհի նախագահն էր։
1920 թվականի նոյեմբերի 30-ին, ստանալով Հայաստանի խորհրդայնացման լուրը (29 նոյեմբերի), հանդես է եկել պաշտոնական հայտարարությամբ, ըստ որի Խորհրդային Ադրբեջանի կառավարությունը մինչ այդ Դաշնակցական Հայաստանի հետ ունեցած տարածքային վեճերը չեղյալ է հայտարարում, և վիճելի տարածքները (Նախիջևան, Զանգեզուր, Ղարաբաղ) այսուհետ հայտարարում է Խորհրդային Հայաստանի անբաժան մասերը: Սակայն Ալեքսանդրապոլի պայմանագրի համաձայն դաշնակցական կառավարությունն անձամբ հրաժարվում է բազմաթիվ հայկական գավառներից, իսկ Խորհրդային Հայաստանում սկսելով փետրվարյան ապստամբությունը, խիստ բացասական է ազդում Մոսկվայում տեղի ունեցող խորհրդա-թուրքական բանակցությունների վրա: Արդյունքում կնքվում է Մոսկվայի պայմանագիրը, որով Նախիջևանն արդեն իսկ անցնում է Ադրբեջանին: Նույն ճակատագրին է արժանանում նաև Արցախը, իսկ Սյունիքում Գարեգին Նժդեհի գլխավորած Հայաստանի հետ վերամիավորման ազատագրական պայքարը նոր թափ է ստանում:
Խորհրդային պատվիրակության կազմում Նարիմանովը մասնակցել է Ջենովայի կոնֆերանսին (1922)։ 1922 թվականից Անդրֆեդերացիայի Միութենական խորհրդի նախագահն էր և ԽՍՀՄ ԿԳԿ նախագահներից մեկը։ Եղել ԷՌԿ(բ)կ Կովկասյան բյուրոյի և կուսակցության Անդրկովկասյան երկրկոմի աևդամ, ՌԿ(բ) կ XII և XIII համագումարների պատգամավոր, ՌԿ(բ) կ ԿԿ անդամության թեկնածու։ Նարիմանովի նախաձեռնությամբ Ադրբեջանում բացվել է ադրբեջանական առաջին ժողովրդական գրադարան-ընթերցարանը (1894)։ Հեղինակ է ադրբեջաներեն և ռուսերեն լեզուների դասագրքերի, պատմական թեմայով գրված դրամաների և վեպերի։ Նրա գրականագիտական հոդվածները նվիրված են ռեալիզմի պրոբլեմներին։ Գրել է հուշեր Վ․ Ի․ Լենինի մասին։ Ադրբեջաներեն է թարգմանել Ն․ Վ․ Գոգոլի «Ռևիզոր»-ը։ Թաղված է Կարմիր հրապարակում՝ Կրեմլի պատի մոտ։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ |