«Պերդիտա (արբանյակ)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չNo edit summary
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Աստղագիտական օբյեկտ
{{Տեղեկաքարտ Աստղագիտական օբյեկտ
| անուն = Պերդիտա
| անուն = Պերդիտա
| այլ անուն = <small>Ուրան XXV<small>
| այլ անուն = <small>S/1986 U 10; Ուրան XXV<small>
| լատիներեն անուն =
| լատիներեն անուն =
| պատկեր = Perdita (moon).png
| պատկեր = Perdita feat.jpg
| մակագրություն = Արբանյակի մոդելային պատկերը
| մակագրություն =
| հայտնաբերման տարեթիվ = 18 մայիս [[1999]]
| հայտնաբերման տարեթիվ = 18 մայիս [[1999]]
| հայտնաբերող = [[Էրիխ Կարկոշկա]]
| հայտնաբերող = [[Էրիխ Կարկոշկա]] / «[[Վոյաջեր-2]]»-
| տեսանելի մագնիտուդ =
| տեսանելի մագնիտուդ =
| տեսանելի չափ =
| տեսանելի չափ =
| համաստեղություն =
| համաստեղություն =
| հեռավորություն = 76 417 ± 1 կմ
| հեռավորություն = 76 417 ± 1 կմ<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| չափման կետ = [[Ուրան]]ից
| չափման կետ = [[Ուրան]]ից
| արբանյակներ =
| արբանյակներ =
| պերիհելին =
| պերիհելին =
| ապոհելին =
| ապոհելին =
| մեծ կիսաառանցք = 76 417 ± 1 կմ
| մեծ կիսաառանցք = 76 417 ± 1 կմ<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| էքսցենտրիսիտետ = 0,0012 ± 0,0005
| էքսցենտրիսիտետ = 0,0012 ± 0,0005<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| սիդերիկ պարբերություն = 0,638021 ± 0,000013 օր
| սիդերիկ պարբերություն = 0,638021 ± 0,000013 օր<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| սինոդիկ պարբերությունը =
| սինոդիկ պարբերությունը =
| ուղեծրային արագություն =
| ուղեծրային արագություն =
| թեքվածություն = 0,0 ± 0,3° (Ուրանի հասարակածի նկատմամբ)
| թեքվածություն = 0,0 ± 0,3° (Ուրանի հասարակածի նկատմամբ)<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| ծագման անկյուն =
| ծագման անկյուն =
| պերիկենտրոնի արգումենտ =
| պերիկենտրոնի արգումենտ =
| սեղմվածություն =
| սեղմվածություն =
| շառավիղ = 30 × 30 × 30 կմ (15 ± 3 կմ)
| շառավիղ = 30 × 30 × 30 կմ (15 ± 3 կմ)<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| հասարակածային շառավիղ =
| հասարակածային շառավիղ =15 ± 3 կմ<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| բևեռային շառավիղ =
| բևեռային շառավիղ =
| մակերևույթի մակերես = ~2800 կմ²
| մակերևույթի մակերես = ~2800 կմ²
Տող 34. Տող 34.
| պտույտի արագություն =
| պտույտի արագություն =
| տիեզերական արագություն = ~0,011 կմ/վ
| տիեզերական արագություն = ~0,011 կմ/վ
| պտույտի պարբերություն = [[Սինքրոն]]
| պտույտի պարբերություն = [[Սինքրոն]]<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| առանցքի թեքում = 0,0°
| առանցքի թեքում = 0,0°<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| ալբեդո = 0,08 ± 0,01
| ալբեդո = 0,08 ± 0,01<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />
| տարիք =
| տարիք =
| քիմիական կազմ =
| քիմիական կազմ =
Տող 43. Տող 43.
}}
}}


'''Պերդիտա''', [[Ուրան]]ի [[արբանյակ]]ն է, հայտնաբերվել է «[[Վոյաջեր-2]]» ԱՄԿ-ի լուսանկարների վրա [[1999]] թվականին։
'''Պերդիտա''' ({{lang-en|Perdita}}), [[Ուրան]] [[մոլորակ]]ի [[արբանյակ]]ն է, հայտնաբերվել է «[[Վոյաջեր-2]]» ԱՄԿ-ի լուսանկարների վրա [[1999]] թվականի մայիսի 18-ին: Այն սկզբում ստացել է '''S/1986 U 10''' ժամանակավոր անվանում<ref name="IAUC 7171" />: Հետագայում այն անվանվել է Պերդիտա ([[լատիներեն]]` 'կորած'), [[Ուիլյամ Շեքսպիր|Շեքսպիրի]] [[Ձմեռային հեքիաթ]] պիեսի հերոսուհու անունով: Այն նույնպես անվանվում է '''Ուրան XXV'''<ref name="Gazetteer" />:


==Հայտնաբերումը==
Պերդիտայի հայտնաբերումը բարդ է եղել: Արբանյակի առաջին լուսանկարները կատարվել են ''[[Վոյաջեր-2]]'' կայանի կողմից 1986 թվականի անցման ժամանակ, սակայն այն չի գտնվել լուսանկարների վրա ավելին քան մեկ տասնամյակ: 1999 թվականին, արբանյակը նկատել է [[Էրիխ Կարկոշկա]]ն և հայտնել է այդ մասին<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" /><ref name="IAUC 7171" />: Սակայն, քանի-որ հնարավոր չէր կատարել արբանյակի այլ լուսանկարներ, նրա գոյությունը հաստատելու համար, այն 2001 թվականին պաշտոնապես դուրս հանվեց Ուրանի արբանյակների ցանկից<ref name="Foust" />: Այնուամենայնիվ, 2003 թվականին, [[Հաբլ (տիեզերական աստղադիտակ)|Հաբլ]] տիեզերական աստղադիտակի միջոցով ստացված լուսանկարներում վերջնականորեն հաստատվեց Պերդիտայի գոյությունը<ref name="Showalter Lissauer 2006"><ref name="IAUC 8194" />:

==Ուղեծիրը==
Արբանյակը պտտվում է իր ուղեծրով [[Բելինդա (արբանյակ)|Բելինդայի]] և [[Պակ (արբանյակ)|Պակի]] միջև: Վերը նշված Հաբլի դիտարկումները ապացուցեցին, որ Պերդիտան պտտվում է Ուրանի շուրջ ոչ ըստ [[Յոհան Կեպլեր|Կեպլերյան]] շարժման օրենքների: Փոխարենը այն գտնվում է 43:44 [[ուղեծրային ռեզոնանս]]ի մեջ [[Բելինդա (արբանյակ)|Բելինդայի]] հետ: Այն նույնպես մոտ է 8:7 ռեզոնանսին [[Ռոզալինդա (արբանյակ)|Ռոզալինդայի]] հետ<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" /><ref name="Showalter Lissauer 2006">:

Արբանյակը պատկանում է Պորցիայի խմբին, խումբը նույնպես ներառում է` [[Բիանկա (արբանյակ)|Բիանկան]], [[Կրեսսիդա (արբանյակ)|Կրեսսիդան]], [[Դեզդեմոնա (արբանյակ)|Դեզդեմոնան]], [[Ջուլիետ (արբանյակ)|Ջուլիետը]], [[Պորցիա (արբանյակ)|Պորցիան]], [[Կուպիդոն (արբանյակ)|Կուպիդոնը]], [[Ռոզալինդա (արբանյակ)|Ռոզալինդան]] և [[Կուպիդոն (արբանյակ)|Կուպիդոնը]]<ref name="Karkoschka, Hubble 2001" />: Այս արբանյակները ունեն նման ուղեծրեր և ֆոտոմետրիկ առանձնահատկություններ<ref name="Karkoschka, Hubble 2001" />: Բացի նրա ուղեծրից<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" /><ref name="Showalter Lissauer 2006">, 15 կմ շառավղից<ref name="Karkoschka, Voyager 2001" />, և 0,08 մեծությամբ երկրաչափական ալբեդոյից<ref name="Karkoschka, Hubble 2001" /> այս արբանյակի մասին այլևս ոչինչ հայտնի չէ:

== Տես նաև ==
* [[Ուրանի արբանյակներ]]

== Ծանոթագրություններ ==
{{reflist
| refs =
<ref name="Foust">{{cite web | last = Ֆուստ | first = Ջեֆ | date = 31 դեկտեմբերի 2001 | title = Ուրանի արբանյակը հանված է | publisher = Սփեյսֆլայթ նաու | url = http://spaceflightnow.com/news/n0112/31uranusmoon/ | accessdate = 2012-01-26 | ref = harv }}</ref>

<ref name="Karkoschka, Voyager 2001">{{cite journal | doi = 10.1006/icar.2001.6597 | last = Կարկոշկա | first = Երիկ | year = 2001 | title = Վոյաջերի տասնմեկերորդ հայտնագործությունը. Ուրանի արբանյակներ և առաջին ինը արբանյակների ֆոտոմետրիան | journal = Իկարուս | volume = 151 | issue = 1 | pages = 69–77 | bibcode = 2001Icar..151...69K}}</ref>

<ref name="Showalter Lissauer 2006">{{cite journal | doi = 10.1126/science.1122882 | last1 = Շոուոլտեր | first1 = Մարկ Ռ. | last2 = Լիսաուեր| first2 = Ջեք Ջ. | date = 2006-02-17 | title = Ուրանի երկրորդ օղակ-արբանյակ համակարգը. Հայտնաբերումը և դինամիկան| journal = Սայենս| volume = 311 | issue = 5763 | pages = 973–977 | pmid = 16373533 | bibcode = 2006Sci...311..973S}}</ref>

<ref name="IAUC 8194"> {{cite journal | last = Գրին | first = Դենիել Վ. Ե. | date = 3 սեպտեմբերի 2003 | title = Ուրանի արբանյակները | journal = ՄԱՄ թերթիկ | volume = 8194 | issn = 0081-0304 | url = http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/08100/08194.html | accessdate = 2012-01-26}}</ref>

<ref name="Williams 2007 nssdc"> {{cite web | last = Ուիլիամս | first = Դևիդ Ռ. | date = 23 նոյեմբեր 2007 | title = Ուրանի արբանյակների տվյալները | publisher = [[ՆԱՍԱ]] (Ազգային տիեզերական գիտական տվյալների կենտրոն) | url = http://nssdc.gsfc.nasa.gov/planetary/factsheet/uraniansatfact.html | accessdate = 12 դեկտեմբեր 2008 }}</ref>

<ref name="Karkoschka, Hubble 2001">{{cite journal | doi = 10.1006/icar.2001.6596 | last = Կարկոշկա | first = Էրիկ | year = 2001 | title = Հաբլ տիեզերական աստղադիտակից ստացված Ուրանի օղակների և 16 արբանյակների տարբերակող ֆոտոմետրիան | journal = Իկարուս | volume = 151 | issue = 1 | pages = 51–68 | bibcode = 2001Icar..151...51K }}</ref>

<ref name="IAUC 7171"> {{cite journal | last = Գրին | first = Դենիել Վ. Ե. | date = 18 մայիսի 1999 | title = S/1986 U 10 | journal = ՄԱՄ թերթիկ | volume = 7171 | issn = 0081-0304 | url = http://www.cbat.eps.harvard.edu/iauc/07100/07171.html | accessdate = 2012-01-26}}</ref>

<ref name="Gazetteer"> {{cite web | title = Մոլորակների և արբանյակների անունները և հայտնաբերողները | work = Մոլորակների անվանումների լրատու | publisher = ԱՄՆԵԾ Աստղաերկրաբանություն | date = 21 հուլիս 2006 | url = http://planetarynames.wr.usgs.gov/Page/Planets | accessdate = 6 օգոստոս 2006 }}</ref>
}}

== Արտաքին հղումներ ==
* [http://solarsystem.nasa.gov/planets/profile.cfm?Object=Ura_Belinda Բելինդայի տվյալները] [http://solarsystem.nasa.gov ՆԱՍԱ-ի Արեգակնային համակարգի հետազոտություների կայքում]
* [http://www.dtm.ciw.edu/users/sheppard/satellites/urasatdata.html Ուրանի հայտնի արբանյակները] ([[Սքոթ Շեփարդ]])
{{-}}
{{Ուրանի համակարգ}}
{{Ուրանի համակարգ}}


12:40, 29 հունվարի 2013-ի տարբերակ


Պերդիտա
(S/1986 U 10; Ուրան XXV)
Հիմնական տվյալներ
Հայտնաբերվել է18 մայիս 1999 թ. (Էրիխ Կարկոշկա / «Վոյաջեր-2»-ի կողմից)
Հեռավորությունը Ուրանից76 417 ± 1 կմ[1]
Ուղեծրային տվյալներ
Մեծ կիսաառանցք76 417 ± 1 կմ[1]
Էքսցենտրիսիտետ0,0012 ± 0,0005[1]
Սիդերիկ պարբերություն0,638021 ± 0,000013 օր[1]
Թեքվածություն0,0 ± 0,3° (Ուրանի հասարակածի նկատմամբ)[1]
Ֆիզիկական հատկանիշներ
Շառավիղ30 × 30 × 30 կմ (15 ± 3 կմ)[1]
Հասարակածային շառավիղ15 ± 3 կմ[1]
Մակերևույթի մակերես~2800 կմ²
Ծավալ~14 000 կմ³
Զանգված~0,18 × 1017 կգ
Միջին խտություն~1,3 գ/սմ³
Հասարակածային մակերևութային ձգողություն~0,0047 մ/վ²
2-րդ տիեզերական արագություն~0,011 կմ/վ
Պտույտի պարբերությունՍինքրոն[1]
Առանցքի թեքում0,0°[1]
Ալբեդո0,08 ± 0,01[1]
Մթնոլորտային տվյալներ
Մթնոլորտի ջերմաստիճան64 Կ (−209 °C)

Պերդիտա (անգլ.՝ Perdita), Ուրան մոլորակի արբանյակն է, հայտնաբերվել է «Վոյաջեր-2» ԱՄԿ-ի լուսանկարների վրա 1999 թվականի մայիսի 18-ին: Այն սկզբում ստացել է S/1986 U 10 ժամանակավոր անվանում[2]: Հետագայում այն անվանվել է Պերդիտա (լատիներեն` 'կորած'), Շեքսպիրի Ձմեռային հեքիաթ պիեսի հերոսուհու անունով: Այն նույնպես անվանվում է Ուրան XXV[3]:

Հայտնաբերումը

Պերդիտայի հայտնաբերումը բարդ է եղել: Արբանյակի առաջին լուսանկարները կատարվել են Վոյաջեր-2 կայանի կողմից 1986 թվականի անցման ժամանակ, սակայն այն չի գտնվել լուսանկարների վրա ավելին քան մեկ տասնամյակ: 1999 թվականին, արբանյակը նկատել է Էրիխ Կարկոշկան և հայտնել է այդ մասին[1][2]: Սակայն, քանի-որ հնարավոր չէր կատարել արբանյակի այլ լուսանկարներ, նրա գոյությունը հաստատելու համար, այն 2001 թվականին պաշտոնապես դուրս հանվեց Ուրանի արբանյակների ցանկից[4]: Այնուամենայնիվ, 2003 թվականին, Հաբլ տիեզերական աստղադիտակի միջոցով ստացված լուսանկարներում վերջնականորեն հաստատվեց Պերդիտայի գոյությունըՔաղվածելու սխալ՝ Closing </ref> missing for <ref> tag

[1]

[5]

[6]

[7]

[8]

[2]

[3] }}

Արտաքին հղումներ

Ուրանի համակարգ
Հայտնաբերումը
Ներքին արբանյակներ
Մեծ արբանյակներ
Անկանոն արբանյակներ
Հետազոտություններ
Առանձնահատկություններ
Այլ
  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Կարկոշկա, Երիկ (2001). «Վոյաջերի տասնմեկերորդ հայտնագործությունը. Ուրանի արբանյակներ և առաջին ինը արբանյակների ֆոտոմետրիան». Իկարուս. 151 (1): 69–77. Bibcode:2001Icar..151...69K. doi:10.1006/icar.2001.6597.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Գրին, Դենիել Վ. Ե. (18 մայիսի 1999). «S/1986 U 10». ՄԱՄ թերթիկ. 7171. ISSN 0081-0304. Վերցված է 2012-01-26-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 «Մոլորակների և արբանյակների անունները և հայտնաբերողները». Մոլորակների անվանումների լրատու. ԱՄՆԵԾ Աստղաերկրաբանություն. 21 հուլիս 2006. Վերցված է 6 օգոստոս 2006-ին.
  4. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «Foust» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  5. ↑ Շոուոլտեր, Մարկ Ռ.; Լիսաուեր, Ջեք Ջ. (2006-02-17). «Ուրանի երկրորդ օղակ-արբանյակ համակարգը. Հայտնաբերումը և դինամիկան». Սայենս. 311 (5763): 973–977. Bibcode:2006Sci...311..973S. doi:10.1126/science.1122882. PMID 16373533.
  6. ↑ Գրին, Դենիել Վ. Ե. (3 սեպտեմբերի 2003). «Ուրանի արբանյակները». ՄԱՄ թերթիկ. 8194. ISSN 0081-0304. Վերցված է 2012-01-26-ին.
  7. ↑ Ուիլիամս, Դևիդ Ռ. (23 նոյեմբեր 2007). «Ուրանի արբանյակների տվյալները». ՆԱՍԱ (Ազգային տիեզերական գիտական տվյալների կենտրոն). Վերցված է 12 դեկտեմբեր 2008-ին.
  8. ↑ Կարկոշկա, Էրիկ (2001). «Հաբլ տիեզերական աստղադիտակից ստացված Ուրանի օղակների և 16 արբանյակների տարբերակող ֆոտոմետրիան». Իկարուս. 151 (1): 51–68. Bibcode:2001Icar..151...51K. doi:10.1006/icar.2001.6596.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Պերդիտա_(արբանյակ)&oldid=1100610» էջից