Սոֆյա Կովալևսկայա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Սոֆյա Կովալևսկայա
Софья Ковалевская
Sofja Wassiljewna Kowalewskaja 1.jpg
Ծնվել էհունվարի 3 (15), 1850[1][2][3][4][5][6]
Մոսկվա, Ռուսական կայսրություն[7][2][8][4][9]
Մահացել էփետրվարի 10, 1891(1891-02-10)[2][3][4][5][10][6][11][12] (41 տարեկանում)
Hedvig Eleonora församling, Ստոկհոլմ, Ստոկհոլմի լեն, Շվեդիա, Շվեդ-նորվեգական միություն[4][10]
բնական մահով
ԳերեզմանՀյուսիսային գերեզմանատուն[13][14][15][16]
ՔաղաքացիությունՌուսական կայսրություն
Flag of Sweden.svg Շվեդիա
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, ֆիզիկոս, ակադեմիկոս, վիպասան, համալսարանի պրոֆեսոր և գրող
Հաստատություն(ներ)Ստոկհոլմի համալսարան[2]
Գործունեության ոլորտմաթեմատիկա, Մեխանիկա, Դիֆերենցիալ հաշիվ, մաթեմատիկական անալիզ և Partial Differential Equations?
ԱնդամակցությունՊետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա և Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերԳյոթինգենի համալսարան, Ստոկհոլմի համալսարան, Հայդելբերգի համալսարան[2] և Հումբոլդտի համալսարան
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինռուսերեն[1]
Գիտական ղեկավարԿառլ Վայերշտրաս
ՊարգևներԱկադեմիական արմավենիների ֆրանսիական շքանշան
Ամուսին(ներ)Վլադիմիր Կովալևսկի[17][8][2][18]
Երեխա(ներ)Sofia Kovalevskaya?[9]
ՀայրՎասիլի Կորվին-Կրուկովսկի[8]
ՄայրYelizaveta Fedorovna Korvin-Krukovskaya (Shubert)?
Ստորագրություն
Ковалевская Софья Васильевна подпись.svg
Sofia Kovalevskaya Վիքիպահեստում

Սոֆյա Վասիլիևնա Կովալևսկայա (ռուս.՝ Софья Васильевна Ковалевская, հունվարի 3 [15] 1850,, Մոսկվա - հունվարի 29 [փետրվարի 10] 1891, Ստոկհոլմ), ռուս մաթեմատիկոս, արձակագիր և հրապարակախոս, Ռուսաստանի և Հյուսիսային Եվրոպայի պատմության մեջ առաջին դասավանդող կին-պրոֆեսոր, Պետերբուրգի ԳԱ թղթակից անդամ (1889 թ.)։ Սոֆյա Կովալևսկայայի ուսուցիչներից մեկն էր հայտնի գերմանացի մաթեմատիկոս Կարլ Վեյերշտրասը։

Ռուսաստանում գիտությամբ զբաղվելու և դասավանդելու հնարավորություն չունենալով (կանանց մուտքը համալսարան արգելվում էր) մեկնել է արտասահման։ 1884 թ.-ից՝ Ստոկհոլմի համալսարանի մաթեմատիկայի պրոֆեսոր։ Հիմնական աշխատանքները վերաբերում են դիֆերենցիալ հավասարումներին, անալիտիկ ֆունկցիաներին, մեխանիկային (անշարժ կետի շուրջը պինդ մարմնի պտտման ուսումնասիրություն) և աստղագիտությանը (Սատուրնի օղակի ձևի մասին)։

Հեղինակ է գեղարվեստական մի շարք գործերի՝ «Նիհիլիստուհին» (1891), «Մանկության հիշողություններ» (1890) և այլն։

Գրականություն Ս. Կովալևսկայայի մասին[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Полубаринова-Кочина П. Я. Софья Васильевна Ковалевская. 1850-1891։ Её жизнь и деятельность. Гостехиздат, 1955.(Люди русской науки).
  • Малинин В. В. Софья Ковалевская - женщина-математик. Её жизнь и учёная деятельность. - ЦИТ СГГА, 2004.
  • Սաղաթելյան Վ. Վ., Տաղանդավոր կին մաթեմատիկոսը, Ե., 1952։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Ковалевская, Софья Васильевна // Русский биографический словарь — СПб.: 1903. — Т. 9. — С. 20–21.
  3. ↑ 3,0 3,1 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Sonja Kovalevsky — 1917.
  5. ↑ 5,0 5,1 Encyclopædia Britannica
  6. ↑ 6,0 6,1 Babelio
  7. ↑ Ковалевская Софья Васильевна // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1973. — Т. 12 : Кварнер — Конгур. — С. 356.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Ковалевская, Софья Васильевна // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XVа. — С. 499–500.
  9. ↑ 9,0 9,1 Swedish Census 1890 — Riksarkivet.
  10. ↑ 10,0 10,1 Hedvig Eleonora kyrkoarkiv, Död- och begravningsböcker, SE/SSA/0006/F I/14 (1890-1893), bildid: 00012484_00072 — P. 73.
  11. ↑ Բրոքհաուզի հանրագիտարան
  12. ↑ data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  13. ↑ Norra begravningsplatsen: Kändisar
  14. ↑ Björnberg K. Kovalevsky, Sonja (eg. Sofia Kovalevskaja) (1850-91) rysk matematiker — Andra upplagan — Stockholm: Bäckströms förlag, 1998. — P. 147. — ISBN 978-91-88016-69-0
  15. ↑ Kowalevski, SOPHIE — SvenskaGravar.
  16. ↑ Sten nr 587 – Sophie Kowalevski — Norra begravningsplatsen.se.
  17. ↑ Б. П. Ковалевский, Владимир Онуфриевич // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XVа. — С. 501.
  18. ↑ Ковалевский, Владимир Онуфриевич // Русский биографический словарь — СПб.: 1903. — Т. 9. — С. 21–22.

Հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 5, էջ 625)։ CC-BY-SA-icon-80x15.png
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Սոֆյա_Կովալևսկայա&oldid=6741691» էջից