Կառլ Վայերշտրաս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Կառլ Վայերշտրաս
գերմ.՝ Karl Theodor Wilhelm Weierstraß
Karl Weierstrass.jpg
Ծնվել էհոկտեմբերի 31, 1815(1815-10-31)[1][2][3][4]
Օստենֆելդե, Ennigerloh, Warendorf District, Münster Government Region, Գերմանիա[2]
Մահացել էփետրվարի 19, 1897(1897-02-19)[1][5][2][3][4] (81 տարեկանում)
Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն[1][2]
բնական մահով
Բնակության վայր(եր)Գերմանիա
ՔաղաքացիությունFlag of Germany (3-2 aspect ratio).svg Գերմանական միություն
Flag of Germany (1867–1919).svg Գերմանական կայսրություն
Ազգությունգերմանացի
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, ուսուցիչ, համալսարանի պրոֆեսոր և ֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)Բեռլինի տեխնիկական համալսարան, Ֆրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան և Հումբոլդտի համալսարան
Գործունեության ոլորտմաթեմատիկական անալիզ, համապարփակ վերլուծություն և մաթեմատիկա
Պաշտոն(ներ)պրոֆեսոր
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Corps Saxonia Bonn, Լեոպոլդինա, Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, Թուրինի Գիտությունների Ակադեմիա և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատերԲոննի համալսարան, Վեստֆալյան Վիլգելմի համալսարան և Քյոնիգսբերգի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[5]
Գիտական ղեկավարՔրիստոֆ Գուդերման[6]
Եղել է գիտական ղեկավարՀենրիխ Բրունս, Լեո Կյոնիգսբերգեր[7], Նիկոլայ Բուգաև, Ferdinand Rudio?, Կարլ Դևիդ Տոլմե Ռունգե, Հերման Շվարց[8], Friedrich Schottky?[9], Lazarus Fuchs?[10], Józef Puzyna?, Սոֆյա Կովալևսկայա և Alfred Pringsheim?
Հայտնի աշակերտներWilhelm Killing?, Ադոլֆ Հուրվից, Գեորգ Կանտոր, Սոֆյա Կովալևսկայա[11][12], Dmitry Selivanov?, Նիկոլայ Բուգաև, Ferdinand Georg Frobenius?, Mathias Lerch?, Հերման Շվարց, Կարլ Դևիդ Տոլմե Ռունգե, Arthur Moritz Schoenflies? և Էդմունդ Հուսերլ
Պարգևներպատվավոր դոկտոր Կոպլիի մեդալ[13] Արվեստի և գիտության ոլորտում ունեցած վաստակի շքանշան Հելմհոլցի մեդալ Քոթենիուսի մեդալ Գիտության և արվեստի Բաբարիական Մաքսիմիլիանի շքանշան և Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ
Karl Weierstraß Վիքիպահեստում

Կառլ Թեոդոր Վիլհելմ Վայերշտրաս (գերմ.՝ Karl Theodor Wilhelm Weierstrass, հոկտեմբերի 31, 1815(1815-10-31)[1][2][3][4], Օստենֆելդե, Ennigerloh, Warendorf District, Münster Government Region, Գերմանիա[2] - փետրվարի 19, 1897(1897-02-19)[1][5][2][3][4], Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն[1][2]), գերմանացի մաթեմատիկոս։ Բեռլինի համալսարանի պրոֆեսոր (1856 թվականից)։

Ստեղծել է իրական թվերի տեսություններից մեկը և դրա հիման վրա կառուցել մաթեմատիկական անալիզի տրամաբանական հիմնավորման համակարգ։ Վայերշտրասին են պատկանում մաթեմատիկական անալիզի մի շարք հիմնարար թեորեմներ թվային բազմությունների ճշգրիտ եզրերի, սահմանային կետերի, միջակայքում անընդհատ ֆունկցիաների վերաբերյալ են։ Կառուցել է անալիտիկ ֆունկցիաների տեսություններից մեկը հիմնված շարքերի վրա։ Կառլ Թեոդոր Վիլհելմ Վայերշտրասը ապացուցել է անալիտիկ ֆունկցիաներն աստիճանային շարքի վերածելու, հավասարաչափ զուգամետ շարքերի հատկությունների, ամբողջ ֆունկցիաներն անվերջ արտադրյալների վերածելու վերաբերյալ թեորեմներ։ Կառուցել է անալիտիկ շարունակման տեսությունը, էլիպտիկ ֆունկցիաների նոր տեսություն։ Վարիացիոն հաշվում ստացել է ինտեգրալի էքստրեմումի բավարար պայմաններ, կառուցել է վարիացիոն հաշիվը պարամետրական տեսքով տրված ֆունկցիաների դեպքում են։ Դիֆերենցիալ երկրաչափությունում հետագոտել է գեոդեզիական գծերի և նվազագույն մակերևույթների վերաբերյալ խնդիրներ։ Գծային հանրահաշվում կառուցել է տարրական բաժանարարների տեսությունը։

Մյունխենի ԳԱ (1836), Բեռլինի ԳԱ (1856) և Փարիզի ԳԱ (1868) անդամ, ինչպես նաև Պետերբուրգի ԳԱ պատվավոր անդամ (1895)։

Ուսանել է մաթեմատիկա Քյոնիգսբերգի համալսարանում, եղել է Բեռլինի համալսարանի պրոֆեսոր 1856 թվականից։

Աշխատանքները նվիրված են մաթեմատիկական անալիզին, անալիտիկ ֆունկցիաների տեսությանը, դիֆերենցիալ երկրաչափությանը, գծային հանրահաշվին և վարիացիոն հաշվին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #11876618X // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
  2. ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Cantor M. Weierstraß, Karl // Allgemeine Deutsche Biographie — L: 1910. — Vol. 55. — S. 11–13.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 Բրոքհաուզի հանրագիտարան
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  7. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  8. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  9. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  10. ↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
  11. ↑ Ковалевская, Софья Васильевна // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XVа. — С. 499–500.
  12. ↑ Ковалевская, Софья Васильевна // Русский биографический словарь — СПб.: 1903. — Т. 9. — С. 20–21.
  13. ↑ Award winners : Copley Medal — Royal Society.
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 257)։ CC-BY-SA-icon-80x15.png
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կառլ_Վայերշտրաս&oldid=7049958» էջից