Կառլ Վայերշտրաս

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Jump to navigation Jump to search
Կառլ Վայերշտրաս
գերմ.՝ Karl Theodor Wilhelm Weierstraß
Karl Weierstrass.jpg
Ծնվել էհոկտեմբերի 31, 1815(1815-10-31)[1][2][3][…]
Օստենֆելդե, Ennigerloh, Warendorf District, Münster Government Region, Գերմանիա[1]
Մահացել էփետրվարի 19, 1897(1897-02-19)[4][1][2][…] (81 տարեկան)
Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն[1][5]
բնական մահով
Բնակության վայր(եր)Գերմանիա
ՔաղաքացիությունFlag of Germany (3-2 aspect ratio).svg Գերմանական միություն և Flag of Germany (1867–1919).svg Գերմանական կայսրություն
Ազգությունգերմանացի
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, ուսուցիչ, համալսարանի պրոֆեսոր և ֆիզիկոս
Հաստատություն(ներ)Բեռլինի տեխնիկական համալսարան, Ֆրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան և Հումբոլդտի համալսարան
Գործունեության ոլորտմաթեմատիկական անալիզ, համապարփակ վերլուծություն և մաթեմատիկա
Պաշտոն(ներ)պրոֆեսոր
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն, Corps Saxonia Bonn, Լեոպոլդինա, Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա և Թուրինի Գիտությունների Ակադեմիա[5]
Ալմա մատերԲոննի համալսարան (1838), Վեստֆալյան Վիլգելմի համալսարան (1840) և Քյոնիգսբերգի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[4]
Գիտական ղեկավարՔրիստոֆ Գուդերման[6]
Եղել է գիտական ղեկավարՀենրիխ Բրունս, Լեո Կյոնիգսբերգեր[7], Նիկոլայ Բուգաև, Ferdinand Rudio?, Կարլ Դևիդ Տոլմե Ռունգե, Հերման Շվարց[8], Friedrich Schottky?[9], Lazarus Fuchs?[10], Józef Puzyna?, Սոֆյա Կովալևսկայա, Alfred Pringsheim?, Friedrich Schur?[11], Hermann Stahl?[11], Georg Hettner?[11], Reinhold von Lilienthal?[11], Max Simon?[11], Johannes Knoblauch?[11], Ernst Eduard Wiltheiss?[11], Ernst Kötter?[11], Felix Müller?[11], Emil Lampe?[11], Adolf Piltz?[11], Wilhelm Ludwig Thomé?[11], Amandus Wendt?[11], Richard Gottfried Karl Müller?[11], Theodor Berner?[11], Wilhelm Gustav Adolf Biermann?[11], Max Blasendorff?[11], Willy Howe?[11], Paul Hoyer?[11], Karl Schwering?[11], Theodor Adrian?[11], Alexander Wernicke?[11], Karl Weltzien?[11], Konstantin Winterberg?[11], Anders Donner?[11], Ludwig Milewski?[11], Leopold Löwenherz?[11] և Q55119779?[11]
Հայտնի աշակերտներWilhelm Killing?, Ադոլֆ Հուրվից, Գեորգ Կանտոր, Սոֆյա Կովալևսկայա[12][13], Dmitry Selivanov?, Նիկոլայ Բուգաև, Ferdinand Georg Frobenius?, Mathias Lerch?, Հերման Շվարց, Կարլ Դևիդ Տոլմե Ռունգե, Arthur Moritz Schoenflies? և Էդմունդ Հուսերլ
Պարգևներպատվավոր դոկտոր Կոպլիի մեդալ[14] Արվեստի և գիտության ոլորտում ունեցած վաստակի շքանշան Հելմհոլցի մեդալ Քոթենիուսի մեդալ Գիտության և արվեստի Բաբարիական Մաքսիմիլիանի շքանշան և Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ
Karl Weierstraß Վիքիպահեստում

Կառլ Թեոդոր Վիլհելմ Վայերշտրաս (գերմ.՝ Karl Theodor Wilhelm Weierstrass, հոկտեմբերի 31, 1815(1815-10-31)[1][2][3][…], Օստենֆելդե, Ennigerloh, Warendorf District, Münster Government Region, Գերմանիա[1] - փետրվարի 19, 1897(1897-02-19)[4][1][2][…], Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն[1][5]), գերմանացի մաթեմատիկոս։ Բեռլինի համալսարանի պրոֆեսոր (1856 թվականից)։

Ստեղծել է իրական թվերի տեսություններից մեկը և դրա հիման վրա կառուցել մաթեմատիկական անալիզի տրամաբանական հիմնավորման համակարգ։ Վայերշտրասին են պատկանում մաթեմատիկական անալիզի մի շարք հիմնարար թեորեմներ թվային բազմությունների ճշգրիտ եզրերի, սահմանային կետերի, միջակայքում անընդհատ ֆունկցիաների վերաբերյալ են։ Կառուցել է անալիտիկ ֆունկցիաների տեսություններից մեկը հիմնված շարքերի վրա։ Կառլ Թեոդոր Վիլհելմ Վայերշտրասը ապացուցել է անալիտիկ ֆունկցիաներն աստիճանային շարքի վերածելու, հավասարաչափ զուգամետ շարքերի հատկությունների, ամբողջ ֆունկցիաներն անվերջ արտադրյալների վերածելու վերաբերյալ թեորեմներ։ Կառուցել է անալիտիկ շարունակման տեսությունը, էլիպտիկ ֆունկցիաների նոր տեսություն։ Վարիացիոն հաշվում ստացել է ինտեգրալի էքստրեմումի բավարար պայմաններ, կառուցել է վարիացիոն հաշիվը պարամետրական տեսքով տրված ֆունկցիաների դեպքում են։ Դիֆերենցիալ երկրաչափությունում հետագոտել է գեոդեզիական գծերի և նվազագույն մակերևույթների վերաբերյալ խնդիրներ։ Գծային հանրահաշվում կառուցել է տարրական բաժանարարների տեսությունը։

Մյունխենի ԳԱ (1836), Բեռլինի ԳԱ (1856) և Փարիզի ԳԱ (1868) անդամ, ինչպես նաև Պետերբուրգի ԳԱ պատվավոր անդամ (1895)։

Ուսանել է մաթեմատիկա Քյոնիգսբերգի համալսարանում, եղել է Բեռլինի համալսարանի պրոֆեսոր 1856 թվականից։

Աշխատանքները նվիրված են մաթեմատիկական անալիզին, անալիտիկ ֆունկցիաների տեսությանը, դիֆերենցիալ երկրաչափությանը, գծային հանրահաշվին և վարիացիոն հաշվին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Cantor M. Weierstraß, Karl (գերմ.) // Allgemeine Deutsche Biographie — L: 1910. — Vol. 55. — S. 11–13.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Архив по истории математики Мактьютор
  3. ↑ 3,0 3,1 Энциклопедия Брокгауз (գերմ.)
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 Туринская академия наук — 1757.
  6. ↑ Математическая генеалогия — 1997.
  7. ↑ Математическая генеалогия — 1997.
  8. ↑ Математическая генеалогия — 1997.
  9. ↑ Математическая генеалогия — 1997.
  10. ↑ Математическая генеалогия — 1997.
  11. ↑ 11,00 11,01 11,02 11,03 11,04 11,05 11,06 11,07 11,08 11,09 11,10 11,11 11,12 11,13 11,14 11,15 11,16 11,17 11,18 11,19 11,20 11,21 11,22 11,23 11,24 11,25 11,26 11,27 Математическая генеалогия — 1997.
  12. ↑ Ковалевская, Софья Васильевна (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XVа. — С. 499—500.
  13. ↑ Ковалевская, Софья Васильевна (ռուս.) // Русский биографический словарь — СПб.: 1903. — Т. 9. — С. 20—21.
  14. ↑ Award winners : Copley Medal — Royal Society.
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 11, էջ 257)։ CC-BY-SA-icon-80x15.png
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կառլ_Վայերշտրաս&oldid=7480054» էջից