Կառլ Վայերշտրաս
.svg){kind=small}
.svg){kind=small}
Կառլ Թեոդոր Վիլհելմ Վայերշտրաս (գերմ.՝ Karl Theodor Wilhelm Weierstrass, հոկտեմբերի 31, 1815[1][2][3], Օստենֆելդե, Ennigerloh, Warendorf District, Münster Government Region, Գերմանիա[1] - փետրվարի 19, 1897[4][1][2][…], Բեռլին, Պրուսիայի թագավորություն[1]), գերմանացի մաթեմատիկոս։ Բեռլինի համալսարանի պրոֆեսոր (1856 թվականից)։
Ստեղծել է իրական թվերի տեսություններից մեկը և դրա հիման վրա կառուցել մաթեմատիկական անալիզի տրամաբանական հիմնավորման համակարգ։ Վայերշտրասին են պատկանում մաթեմատիկական անալիզի մի շարք հիմնարար թեորեմներ թվային բազմությունների ճշգրիտ եզրերի, սահմանային կետերի, միջակայքում անընդհատ ֆունկցիաների վերաբերյալ են։ Կառուցել է անալիտիկ ֆունկցիաների տեսություններից մեկը հիմնված շարքերի վրա։ Կառլ Թեոդոր Վիլհելմ Վայերշտրասը ապացուցել է անալիտիկ ֆունկցիաներն աստիճանային շարքի վերածելու, հավասարաչափ զուգամետ շարքերի հատկությունների, ամբողջ ֆունկցիաներն անվերջ արտադրյալների վերածելու վերաբերյալ թեորեմներ։ Կառուցել է անալիտիկ շարունակման տեսությունը, էլիպտիկ ֆունկցիաների նոր տեսություն։ Վարիացիոն հաշվում ստացել է ինտեգրալի էքստրեմումի բավարար պայմաններ, կառուցել է վարիացիոն հաշիվը պարամետրական տեսքով տրված ֆունկցիաների դեպքում են։ Դիֆերենցիալ երկրաչափությունում հետագոտել է գեոդեզիական գծերի և նվազագույն մակերևույթների վերաբերյալ խնդիրներ։ Գծային հանրահաշվում կառուցել է տարրական բաժանարարների տեսությունը։
Մյունխենի ԳԱ (1836), Բեռլինի ԳԱ (1856) և Փարիզի ԳԱ (1868) անդամ, ինչպես նաև Պետերբուրգի ԳԱ պատվավոր անդամ (1895)։
Ուսանել է մաթեմատիկա Քյոնիգսբերգի համալսարանում, եղել է Բեռլինի համալսարանի պրոֆեսոր 1856 թվականից։
Աշխատանքները նվիրված են մաթեմատիկական անալիզին, անալիտիկ ֆունկցիաների տեսությանը, դիֆերենցիալ երկրաչափությանը, գծային հանրահաշվին և վարիացիոն հաշվին։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 Cantor M. Weierstraß, Karl (нем.) // Allgemeine Deutsche Biographie — L: 1910. — Vol. 55. — S. 11–13.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Архив по истории математики Мактьютор
- ↑ 3,0 3,1 Энциклопедия Брокгауз (нем.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 Bibliothèque nationale de France идентификатор BNF (фр.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ Математическая генеалогия — 1997.
- ↑ Математическая генеалогия — 1997.
- ↑ Математическая генеалогия — 1997.
- ↑ Математическая генеалогия — 1997.
- ↑ Математическая генеалогия — 1997.
- ↑ Ковалевская, Софья Васильевна (рус.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XVа. — С. 499—500.
- ↑ Ковалевская, Софья Васильевна (рус.) // Русский биографический словарь — СПб.: 1903. — Т. 9. — С. 20—21.
- ↑ Award winners : Copley Medal — Royal Society.
| ||||||||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 11, էջ 257)։ 
|
- Հոկտեմբերի 31 ծնունդներ
- 1815 ծնունդներ
- Գերմանիայում ծնվածներ
- Փետրվարի 19 մահեր
- 1897 մահեր
- Բեռլին քաղաքում մահացածներ
- Բոննի համալսարանի շրջանավարտներ
- Քյոնիգսբերգի համալսարանի շրջանավարտներ
- Կոպլիի մեդալակիրներ
- Արվեստի և գիտության ոլորտում ունեցած վաստակի շքանշանակիր
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Գերմանացի մաթեմատիկոսներ
- Մաթեմատիկոսներ այբբենական կարգով
- Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամներ
- Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամներ
- Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիայի անդամներ
- Գերմանացի գիտնականներ
- ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամներ
- Շվեդիայի գիտությունների թագավորական ակադեմիայի անդամներ
- ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի արտասահմանյան անդամներ