Կառլ Վայերշտրաս

Կառլ Վայերշտրաս; գերմ.՝ Karl Theodor Wilhelm Weierstraß
Ծնվել է	հոկտեմբերի 31, 1815; Օստենֆելդե, Ennigerloh, Warendorf District, Münster Government Region, Գերմանիա
Մահացել է	փետրվարի 19, 1897 (81 տարեկանում); Բեռլին, Գերմանական կայսրություն; բնական մահով
Քաղաքացիություն	Գերմանական միություն; Գերմանական կայսրություն
Ազգություն	գերմանացի
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս, ուսուցիչ և համալսարանի պրոֆեսոր
Հաստատություն(ներ)	Բեռլինի տեխնիկական համալսարան, Ֆրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան և Հումբոլդտի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	մաթեմատիկական անալիզ, համապարփակ վերլուծություն և մաթեմատիկա
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Corps Saxonia Bonn, Լեոպոլդինա, Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, Թուրինի Գիտությունների Ակադեմիա և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Բոննի համալսարան, Վեստֆալյան Վիլգելմի համալսարան և Քյոնիգսբերգի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	գերմաներեն
Գիտական ղեկավար	Քրիստոֆ Գուդերման
Եղել է գիտական ղեկավար	Հենրիխ Բրունս, Լեո Կյոնիգսբերգեր, Նիկոլայ Բուգաև, Ferdinand Rudio?, Կարլ Դևիդ Տոլմե Ռունգե, Հերման Շվարց, Friedrich Schottky?, Lazarus Fuchs? և Józef Puzyna?
Հայտնի աշակերտներ	Wilhelm Killing?, Ադոլֆ Հուրվից, Գեորգ Կանտոր, Սոֆյա Կովալևսկայա, Dmitry Selivanov?, Նիկոլայ Բուգաև, Ferdinand Georg Frobenius?, Mathias Lerch?, Հերման Շվարց, Կարլ Դևիդ Տոլմե Ռունգե, Arthur Moritz Schoenflies? և Էդմունդ Հուսերլ
Պարգևներ	պատվավոր դոկտոր Կոպլիի մեդալ Արվեստի և գիտության ոլորտում ունեցած վաստակի շքանշան Հելմհոլցի մեդալ Քոթենիուսի մեդալ Գիտության և արվեստի Բաբարիական Մաքսիմիլիանի շքանշան և Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ
	Karl Weierstraß Վիքիպահեստում

Կառլ Թեոդոր Վիլհելմ Վայերշտրաս (գերմ.՝ Karl Theodor Wilhelm Weierstrass, 1815-1897), գերմանացի մաթեմատիկոս։ Բեռլինի համալսարանի պրոֆեսոր (1856 թվականից)։

Ստեղծել է իրական թվերի տեսություններից մեկը և դրա հիման վրա կառուցել մաթեմատիկական անալիզի տրամաբանական հիմնավորման համակարգ։ Վայերշտրասին են պատկանում մաթեմատիկական անալիզի մի շարք հիմնարար թեորեմներ թվային բազմությունների ճշգրիտ եզրերի, սահմանային կետերի, միջակայքում անընդհատ ֆունկցիաների վերաբերյալ են։ Կառուցել է անալիտիկ ֆունկցիաների տեսություններից մեկը հիմնված շարքերի վրա։ Կառլ Թեոդոր Վիլհելմ Վայերշտրասը ապացուցել է անալիտիկ ֆունկցիաներն աստիճանային շարքի վերածելու, հավասարաչափ զուգամետ շարքերի հատկությունների, ամբողջ ֆունկցիաներն անվերջ արտադրյալների վերածելու վերաբերյալ թեորեմներ։ Կառուցել է անալիտիկ շարունակման տեսությունը, էլիպտիկ ֆունկցիաների նոր տեսություն։ Վարիացիոն հաշվում ստացել է ինտեգրալի էքստրեմումի բավարար պայմաններ, կառուցել է վարիացիոն հաշիվը պարամետրական տեսքով տրված ֆունկցիաների դեպքում են։ Դիֆերենցիալ երկրաչափությունում հետագոտել է գեոդեզիական գծերի և նվազագույն մակերևույթների վերաբերյալ խնդիրներ։ Գծային հանրահաշվում կառուցել է տարրական բաժանարարների տեսությունը։

Մյունխենի ԳԱ (1836), Բեռլինի ԳԱ (1856) և Փարիզի ԳԱ (1868) անդամ, ինչպես նաև Պետերբուրգի ԳԱ պատվավոր անդամ (1895)։

Ուսանել է մաթեմատիկա Քյոնիգսբերգի համալսարանում, եղել է Բեռլինի համալսարանի պրոֆեսոր 1856 թվականից։

Աշխատանքները նվիրված են մաթեմատիկական անալիզին, անալիտիկ ֆունկցիաների տեսությանը, դիֆերենցիալ երկրաչափությանը, գծային հանրահաշվին և վարիացիոն հաշվին։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #11876618X // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Cantor M. Weierstraß, Karl // Allgemeine Deutsche Biographie — L: 1910. — Vol. 55. — S. 11–13.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26218944"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2079"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61751"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25907510"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q590208"></a>
↑ ^3,0 ^3,1 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>
↑ ^4,0 ^4,1 Brockhaus Enzyklopädie
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>
↑ ^5,0 ^5,1 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
↑ Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>
↑ Ковалевская, Софья Васильевна // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XVа. — С. 499–500.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892925"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24442604"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a>
↑ Ковалевская, Софья Васильевна // Русский биографический словарь — СПб.: 1903. — Т. 9. — С. 20–21.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1960551"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21175480"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25866178"></a>
↑ Award winners : Copley Medal — Royal Society.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a>

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 11, էջ 257)։

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q17152639_citetype_Q1172284_citetype_Q340169"_data-entity-id="Q36578"><i_class="wef_low_priority_links">[[:Գերմանիայի_ազգային_գրադարան|German_National_Library]],_[[:Բեռլինի_պետական_գրադարան|Berlin_State_Library]],_[[:en:Bavarian_State_Library|Bavarian_State_Library]]_et_al.</i>_[http://d-nb.info/gnd/11876618X/_Record_#11876618X]_//_Gemeinsame_Normdatei<span_class="wef_low_priority_links">_—_2012—2016.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a></div>-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #11876618X // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q27302"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q304037"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q256507"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q170109"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q36578"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q19389637"_data-entity-id="Q26218944"><i_class="wef_low_priority_links">[[:de:Moritz_Cantor|Cantor&nbsp;M.]]</i>_[[:de:s:ADB:Weierstraß,_Karl|Weierstraß,_Karl]]_//_''[[:d:Q25907510|Allgemeine_Deutsche_Biographie]]''<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:Լայպցիգ|L]]:_1910._—_Vol.&nbsp;55._—_S.&nbsp;11–13.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26218944"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2079"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61751"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25907510"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q590208"></a></div>-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 Cantor M. Weierstraß, Karl // Allgemeine Deutsche Biographie — L: 1910. — Vol. 55. — S. 11–13.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q26218944"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q2079"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q61751"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25907510"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q590208"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q35127"_data-entity-id="Q547473">Մակտյուտոր_մաթեմատիկայի_պատմության_արխիվ<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a></div>-3] 3,0 ^3,1 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q547473"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q5292"_data-entity-id="Q237227">[[:de:s:Brockhaus_Enzyklopädie|Brockhaus_Enzyklopädie]]<span_class="wef_low_priority_links"></span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a></div>-4] 4,0 ^4,1 Brockhaus Enzyklopädie
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q237227"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q36524_citetype_Q7094076_citetype_Q27031827"_data-entity-id="Q19938912">[http://data.bnf.fr/ark:/12148/cb12381741c_data.bnf.fr]:_տվյալների_բաց_շտեմարան<span_class="wef_low_priority_links">_—_2011.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a></div>-5] 5,0 ^5,1 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q54837"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19938912"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q33270056"_data-entity-id="Q829984">[https://www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=7486_Mathematics_Genealogy_Project]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1997.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a></div>-6] Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q33270056"_data-entity-id="Q829984">[http://www.genealogy.ams.org/id.php?id=18336_Mathematics_Genealogy_Project]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1997.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a></div>-7] Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q33270056"_data-entity-id="Q829984">[https://genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=7487_Mathematics_Genealogy_Project]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1997.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a></div>-8] Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q33270056"_data-entity-id="Q829984">[https://genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=9722_Mathematics_Genealogy_Project]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1997.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a></div>-9] Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q7094076_citetype_Q33270056"_data-entity-id="Q829984">[https://www.genealogy.math.ndsu.nodak.edu/id.php?id=11370_Mathematics_Genealogy_Project]<span_class="wef_low_priority_links">_—_1997.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a></div>-10] Mathematics Genealogy Project — 1997.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q829984"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q24442604">[[:ru:s:ЭСБЕ/Ковалевская,_Софья_Васильевна|Ковалевская,_Софья_Васильевна]]_//_''[[:d:Q23892925|Энциклопедический_словарь]]''<span_class="wef_low_priority_links">_—_<span_title="Санкт-Петербург"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">СПб.</span>:_[[:ru:Брокгауз_—_Ефрон_(издательство)|Брокгауз_—_Ефрон]],_1895._—_Т.&nbsp;XVа._—_С.&nbsp;499–500.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892925"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24442604"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a></div>-11] Ковалевская, Софья Васильевна // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1895. — Т. XVа. — С. 499–500.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q23892925"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q19908137"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q24442604"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q602358"></a>

[<span_class="wikidata_cite_citetype_Q13433827"_data-entity-id="Q25866178">[[:ru:s:РБС/ВТ/Ковалевская,_Софья_Васильевна|Ковалевская,_Софья_Васильевна]]_//_''[[:d:Q21175480|Русский_биографический_словарь]]''<span_class="wef_low_priority_links">_—_<span_title="Санкт-Петербург"_style="border-bottom:_1px_dotted;_cursor:_help;_white-space:_nowrap">СПб.</span>:_1903._—_Т.&nbsp;9._—_С.&nbsp;20–21.</span></span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1960551"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21175480"></a><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25866178"></a></div>-12] Ковалевская, Софья Васильевна // Русский биографический словарь — СПб.: 1903. — Т. 9. — С. 20–21.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q1960551"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q21175480"></a><a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q25866178"></a>

[[https://docs.google.com/spreadsheets/d/1dsunM9ukGLgaW3HdG9cvJ_QKd7pWjGI0qi_fCb1ROD4/pubhtml?gid=1336391689&single=true_Award_winners_:_Copley_Medal]<span_class="wef_low_priority_links">_—_[[:Լոնդոնի_թագավորական_ընկերություն|Royal_Society]].</span><div_style="display:none"><a_href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a></div>-13] Award winners : Copley Medal — Royal Society.
<a href="https://wikidata.org/wiki/Track:Q123885"></a>

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

Կառլ Վայերշտրաս

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նավարկման ցանկ

Անձնական գործիքներ

Անվանատարածքներ

Տարբերակներ

Դիտումները

Ավելին

Որոնել

Նավարկում

Մասնակցել

Գործիքներ

Այլ նախագծերում

Տպել/արտահանել

Այլ լեզուներով

Կառլ Վայերշտրաս գերմ.՝ Karl Theodor Wilhelm Weierstraß

Ծնվել է	հոկտեմբերի 31, 1815(1815-10-31)^[1]^[2]^[3]^[4] Օստենֆելդե, Ennigerloh, Warendorf District, Münster Government Region, Գերմանիա^[2]
Մահացել է	փետրվարի 19, 1897(1897-02-19)^[1]^[5]^[2]^[3]^[4] (81 տարեկանում) Բեռլին, Գերմանական կայսրություն^[1]^[2] բնական մահով
Քաղաքացիություն	Գերմանական միություն Գերմանական կայսրություն
Ազգություն	գերմանացի
Մասնագիտություն	մաթեմատիկոս, ուսուցիչ և համալսարանի պրոֆեսոր
Հաստատություն(ներ)	Բեռլինի տեխնիկական համալսարան, Ֆրիդրիխ-Վիլհելմի համակսարան և Հումբոլդտի համալսարան
Գործունեության ոլորտ	մաթեմատիկական անալիզ, համապարփակ վերլուծություն և մաթեմատիկա
Անդամակցություն	Լոնդոնի թագավորական ընկերություն, Corps Saxonia Bonn, Լեոպոլդինա, Պետերբուրգի գիտությունների ակադեմիա, Շվեդիայի թագավորական գիտությունների ակադեմիա, Արվեստների և գիտությունների ամերիկյան ակադեմիա, Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա, Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա, Իտալիայի գիտությունների ազգային ակադեմիա, Բավարիական գիտությունների ակադեմիա, Թուրինի Գիտությունների Ակադեմիա և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատեր	Բոննի համալսարան, Վեստֆալյան Վիլգելմի համալսարան և Քյոնիգսբերգի համալսարան
Տիրապետում է լեզուներին	գերմաներեն^[5]
Գիտական ղեկավար	Քրիստոֆ Գուդերման^[6]
Եղել է գիտական ղեկավար	Հենրիխ Բրունս, Լեո Կյոնիգսբերգեր^[7], Նիկոլայ Բուգաև, Ferdinand Rudio?, Կարլ Դևիդ Տոլմե Ռունգե, Հերման Շվարց^[8], Friedrich Schottky?^[9], Lazarus Fuchs?^[10] և Józef Puzyna?
Հայտնի աշակերտներ	Wilhelm Killing?, Ադոլֆ Հուրվից, Գեորգ Կանտոր, Սոֆյա Կովալևսկայա^[11]^[12], Dmitry Selivanov?, Նիկոլայ Բուգաև, Ferdinand Georg Frobenius?, Mathias Lerch?, Հերման Շվարց, Կարլ Դևիդ Տոլմե Ռունգե, Arthur Moritz Schoenflies? և Էդմունդ Հուսերլ
Պարգևներ	պատվավոր դոկտոր Կոպլիի մեդալ^[13] Արվեստի և գիտության ոլորտում ունեցած վաստակի շքանշան Հելմհոլցի մեդալ Քոթենիուսի մեդալ Գիտության և արվեստի Բաբարիական Մաքսիմիլիանի շքանշան և Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ
Karl Weierstraß Վիքիպահեստում