Սարգիս Մանուկյան (թարգմանիչ)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Մանուկյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։
Անվան այլ կիրառումների համար տե՛ս՝ Սարգիս Մանուկյան (այլ կիրառումներ)
Սարգիս Մանուկյան
Ծնվել է1883[1]
Բաշչիֆթլիկ[1]
Մահացել է1938[1]
Բնակության վայր(եր)Հայկական ԽՍՀ[1]
Քաղաքացիություն Օսմանյան կայսրություն և  ԽՍՀՄ
Մասնագիտությունուսուցիչ, գրականագետ և թարգմանիչ
Հաստատություն(ներ)Սանասարյան վարժարան[1], Կեդրոնական վարժարան, Պեզազյան վարժարան[1], Դպրոցասէր վարժարան[1], Երևանի Ալեքսանդր Մյասնիկյանի անվան թիվ 66 հիմնական դպրոց[1], Երևանի պետական համալսարան[1] և Հայկական պետական մանկավարժական համալսարան[1]
ԱնդամակցությունԽՍՀՄ Գրողների միություն
Ալմա մատերԳևորգյան Հոգևոր Ճեմարան (1903)[1] և Սանկտ Պետերբուրգի կայսերական համալսարան (1905)[1]
Կոչումպրոֆեսոր[1]
Տիրապետում է լեզուներինհայերեն

Սարգիս Նազարի Մանուկյան (1883[1], Բաշչիֆթլիկ[1] - 1938[1]), հայ մանկավարժ, գրականագետ, լեզվաբան, թարգմանիչ, պրոֆեսոր (1935), ԽՍՀՄ գրողների միության անդամ 1934 թվականից։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Արևմտյան Հայաստանի Քղիի գավառի Բաշչիֆթլիկ գյուղում։ Նախնական կրթությունը ստացել է Կարինի Արծնյան ազգային վարժարանում։ 1903 թվականին ավարտել է Էջմիածնի Գևորգյան ճեմարանը։ 1905 թվականին մեկնել է Գերմանիա, ուսանել նախ Բեռլինի, ապա Լայպցիգի համալսարաններում, մասնագիտացել գերմաներենի, գրականության և փիլիսոփայության մեջ։ Նրա ավարտական դիսերտացիան էր «Գերմանական մշակույթի ազդեցությունը հայկականի վրա»։ Այնուհետև մեկնել է Կարին և դասավանդել Մանասարյան վարժարանում։ Հետագայում վարժարանի հետ տեղափոխվել է Սեբաստիա և շարունակել աշխատանքը։ 1918-1922 թվականներին լեզու և գրականություն է դասավանդել Կ. Պոլսի Հինդլյան, Պեզեզյան, Դպրոցասեր տիկնանց և Նոր դպրոց վարժարաններում։

1922 թվականին տեղափոխվել է Երևան, աշխատել Մյասնիկյանի անվան դպրոցում (1923-1929), միաժամանակ Երևանի համալսարանում և Խաչատուր Աբովյանի անվան մանկավարժական ինստիտուտում, եղել է օտար լեզուների ինստիտուտի վարիչ, դասավանդել գերմաներեն և անտիկ գրականություն։

Թարգմանել է Հայնրիխ Հայնեի «Երգերի գիրքը» (տողացի, 1935, չափածոյի է վերածել Վաղարշակ Նորենցն ու Գեղամ Սարյանը)։ 1936 թվականին Եղիշե Չարենցի հետ սկսել է թարգմանել Գյոթեի «Ֆաուստը», սակայն աշխատանքը մնացել է անավարտ։ Ս. Մանուկյանի ջանքերով Հակոբ Պարոնյանի երկերի առաջին գիտական լիակատար հրատարակությունը լույս է տեսել հմուտ ու հարուստ ծանոթագրություններով։

Մահացել է 1938 թվականին[2]։

Ս. Մանուկյանի երկերի մատենագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Հովհ. Թումանյանի Անուշը (բանասիրական և գեղարվեստական վերլուծություն), Երևան, Երևանի համալսարանի հրատարակչություն, 1931, 52 էջ։
  • Րաֆֆիի «Ջալալեդինի» ծագումը, Երևան, Պետհրատ, 1932, 54 էջ։

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 1,12 1,13 1,14 1,15 1,16 1,17 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.)Երևան: 1981. — հատոր 7. — էջ 254—255.
  2. Գրական տեղեկատու. Երևան: «Սովետական գրող». 1986. էջ էջ 363-364.
Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Սարգիս Մանուկյան (թարգմանիչ)» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 254