Հակոբոս Ալփյան

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հակոբոս Ալփյան
Ծնունդմոտ մ.թ.ա. 1-ին դար
ԾննդավայրԳալիլեա, Հյուսիսային մարզ, Իսրայել
Վախճան62
Վախճան վայրԵգիպտոս
Վախճան պատճառգլխատում
Եկեղեցիքրիստոնեություն և հուդայականություն
Սրբացված կարգսուրբ
Պաշտոնառաքյալ
Ազգությունհրեա
ԵրկիրՀին Հռոմ
ՈւսուցիչՀիսուս
ՀայրAlphaeus?[1][2][3][…]

Հակոբոս Ալփյան (Հակոբոս՝ եբր. «գարշապարից բռնող») հուն․՝ Ιάκωβος ο Μικρός, լատին․՝ Iacobus Minor - Հակոբոս Կրտսեր մոտ մ.թ.ա. 1-ին դար, Գալիլեա, Հյուսիսային մարզ, Իսրայել - 62, Եգիպտոս), ըստ Նոր Կտակարանի՝ Հիսուս Քրիստոսի 12 առաքյալներից մեկը։

Հակոբոս Ալփյան առաքյալը Նոր Կտակարանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Նոր Կտակարանում Հակոբոս կրտսերը (այսպես է անվանվում Զեբեդեոսի որդի Հակոբոսի հետ չշփոթելու համար) հիշատակվում է Մատթեոսի, Մարկոսի և Ղուկասի կողմից բերվող առաքյալների ցուցակներում(Մատթ. 10:3, Մարկ. 3:18, Ղուկ. 6:15), սակայն այլ տեղեկություններ նրա մասին Ավետարանում այլևս չենք գտնում։ Վերջին տեղեկությունը նրա մասին Գործք առաքելոցում է (1:13)՝ Մատաթիայի ընտրության ժամանակ։ Ուշագրավ է, որ Մատթեոսի և Մարկոսի Ավետարաններում Հակոբոսը Թադեոսի հետ հիշվում է որպես Ալփեոսի որդի։ Մարկոս 2։14 համարում Ալփեոսի որդի է անվանվում նաև Ղևի-Մատթեոսը, ինչի արդյունքում կարծիք է ձևավորվել, որ երեք առաքյալները՝ Հակոբոս Կրտսերը, Թադեոսը և Մատթեոսը եղբայրներ էին։

Հակոբոս Ալփյան առաքյալը Ավանդության մեջ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ըստ եկեղեցական ավանդության Հակոբոսը, նախքան Հիսուս Քրիստոսի աշակերտ դառնալը իր եղբոր՝ Մատթեոսի նման մաքսավոր է եղել։ Հոգեգալստից հետո քարոզել Հրեաստանում, այնուհետև, Անդրեասի հետ մեկնել է Եդեսիա։ Հետագայում ինքնուրույն քարոզել է Գազայում և Էլևթերոպոլիսում (Հարավային Պաղեստին) և Եգիպտոսում։ Որոշ հեղինակներ այս Հակոբոսին նույնացնում են Հակոբոս Տյառնեղբոր հետ, ինչը չունենալով բավականին հիմքեր, մերժելի է Արևելյան եկեղեցիների կողմից։ Նրա մահվան և թաղման վերաբերյալ գոյություն ունեն մի քանի վարկածներ։ Բոլոր հեղինակները համաձայն են, որ նա նահատակվել է, սակայն տարբերվում է վայրը և եղանակը։ Նա կամ մահ է ընդունել «հրեաների կողմից քարկոծման միջոցով», կամ խաչվել է Եգիպտոսի ճանապարհին։

Հիշատակության օրը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սուրբ Հակոբոս Ալփյան առաքյալը Ընդհանրական Եկեղեցու սուրբ է։ Հայաստանյայց Առաքելական Սուրբ Եկեղեցին տոնում է նրա տոնը 12 առաքյալների հետ և Վերափոխմանը Երրորդ կիրակիին նախորդող շաբաթ օրը՝ Թովմաս, Սիմոն Կանանացի առաքյալների հետ միասին նույն օրը։ Հույն Եկեղեցին տոնում է հոկտեմբերի 9-ին, Լատին Եկեղեցին՝ Մայիսի 1-ին՝ որպես Հակոբոս Տյառնեղբայր։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Աստուածաշունչ Մատեան Հին և Նոր Կտակարանների, Մայր Աթոռ Սուրբ Էջմիածին և Հայաստանի Աստուածաշնչային ընկերութիւն, 2004։
  2. Շնորհք արքեպիսկոպոս Գալույտեան, Աստուածաշնչական սուրբեր, Երևան, 1997։
  3. Ավետարանների գործող անձինք, Սուրբ Էջմիածին, 2010։
  4. Новый библейский словарь, часть 1, Санкт-Петербург, 1999г.