Jump to content

Գասպար Մոնժ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գասպար Մոնժ
Gaspard Monge
Ծնվել էմայիսի 9, 1746(1746-05-09)[1][2][3][…]
Բոն, Ֆրանսիայի թագավորություն[4]
Մահացել էհուլիսի 28, 1818(1818-07-28)[5][1][2][…] (72 տարեկան)
Փարիզ, Բուրբոնների վերականգնում[4]
ԳերեզմանՊանթեոն (Փարիզ)[6] և Պեր Լաշեզ[7]
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Մասնագիտությունմաթեմատիկոս, քաղաքական գործիչ, ֆիզիկոս, համալսարանի դասախոս, ճարտարագետ, քիմիկոս և ուսուցիչ
Հաստատություն(ներ)Պոլիտեխնիկական դպրոց[1], École royale du génie de Mézières?, Institut d'Égypte?[8] և Q60851178?[1]
Գործունեության ոլորտդիֆերենցիալ երկրաչափություն
Պաշտոն(ներ)Member of the Council of Five Hundred?, Պահպանողական սենատի անդամ, Ֆրանսիայի պեր, նախագահ, տնօրեն, տնօրեն, Minister of the French Navy? և president of the French Academy of Sciences?
ԱնդամակցությունՓարիզի գիտափիլիսոփայական միություն[9], Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա[10], Պրուսիայի գիտությունների ակադեմիա[11], Մասոնականություն[12], Society of 1789?[13] և Թուրինի գիտությունների ակադեմիա[4]
Ալմա մատերFénelon - La Trinité School? (1764)[1]
Տիրապետում է լեզուներինիսպաներեն[5] և ֆրանսերեն[14]
Եղել է գիտական ղեկավարԺան Բատիստ Բիո[15]
Հայտնի աշակերտներJean Nicolas Pierre Hachette?[1], Étienne-Louis Malus?[1] և Charles Julien Brianchon?[1]
Պարգևներ
Ամուսին(ներ)Marie-Catherine Monge?[1]
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Gaspard Monge Վիքիպահեստում

Գասպար Մոնժ (ֆր.՝ Gaspard Monge, comte de Péluse, մայիսի 9, 1746(1746-05-09)[1][2][3][…], Բոն, Ֆրանսիայի թագավորություն[4] - հուլիսի 28, 1818(1818-07-28)[5][1][2][…], Փարիզ, Բուրբոնների վերականգնում[4]), ֆրանսիացի մաթեմատիկոս և հասարակական-պետական գործիչ, Փարիզի ԳԱ անդամ (1780

Գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեզյերիի ռազմաինժեներական դպրոցի (1768), Փարիզի Պոլիտեխնիկական դպրոցի պրոֆեսոր (1794)։ Գործուն մասնակցություն է ունեցել Բարձրագույն նորմալ դպրոցի և Պոլիտեխնիկական դպրոցի հիմնադրմանը։ Մասնակցել է Նապոլեոնի եգիպտական արշավանքին (1798—1801)։ Առաջին կայսրության շրջանում դարձել է սենատոր, ստացել կոմսի տիտղոս։ Բուրբոնների վերահաստատումից հետո զրկվել է բոլոր կոչումներից և պաշտոններից Մոնժի հիմնական աշխատանքները վերաբերում են երկրաչափությանը։ Մոնժի գծագրական երկրաչափության հիմնադիրն է։ Մոնժը հանգամանորեն շարադրել է տարածական կորերի և մակերևույթների դիֆերենցիալ երկրաչափությունը, տվել է մասնական ածանցյալներով հավասարումների երկրաչափական մեկնաբանումը և երկրաչափական փաստերը շարադրել մասնական ածանցյալների տեսության լեզվով։ Մոնժի աշխատանքներ ունի նաև մաթեմատիկական անալիզի, քիմիայի, օպտիկայի, օդերևութաբանության և կիրառական մեխանիկայի վերաբերյալ։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 Մակտյուտոր մաթեմատիկայի պատմության արխիվ — 1994.
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Sycomore (ֆր.) / Assemblée nationale
  3. 3,0 3,1 John R. Monge, Gaspard, Comte de Péluse // Grove Art Online / J. Turner[Oxford, England], Houndmills, Basingstoke, England, New York: OUP, 2017. — doi:10.1093/GAO/9781884446054.ARTICLE.T059093
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 www.accademiadellescienze.it (իտալ.)
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. Find A Grave — 1996.
  7. MONGE Gaspard - Tombes Sépultures dans les cimetières et autres lieux
  8. https://www.napoleon.org/histoire-des-2-empires/articles/linstitut-degypte-et-ses-travaux/
  9. http://www.philomathique.paris/index.php/archives-1791-1917/2-membres
  10. https://www.academie-sciences.fr/fr/Liste-des-membres-depuis-la-creation-de-l-Academie-des-sciences/les-membres-du-passe-dont-le-nom-commence-par-m.html
  11. https://www.bbaw.de/die-akademie/akademie-historische-aspekte/mitglieder-historisch/historisches-mitglied-gaspard-comte-de-peluse-monge-1869
  12. https://www.zinfos974.com/Le-franc-macon-du-jour-Gaspard-MONGE_a82431.html
  13. https://www.napoleon-empire.net/personnages/monge.php
  14. CONOR.Sl
  15. Mathematics Genealogy Project — 1997.
  16. Base Léonore (ֆր.)ministère de la Culture.
  17. https://www.toureiffel.paris/fr/le-monument/tour-eiffel-et-sciences
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գասպար Մոնժ» հոդվածին։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 7, էջ 702