Գաբրիել Էլ-Ռեգիստան

Գաբրիել Էլ-Ռեգիստան
Ծննդյան անուն	Գաբրիել Արկադիի Ուրեկլյան և ռուս.՝ Габриэль Аршакович Уреклян
Ծնվել է	դեկտեմբերի 15, 1899
Ծննդավայր	Սամարղանդ, Թուրքեստան, Ռուսական կայսրություն
Վախճանվել է	հունիսի 30, 1945 (45 տարեկան)
Վախճանի վայր	Մոսկվա, Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն
Գերեզման	Նովոդեվիչյան գերեզմանոց
Մասնագիտություն	բանաստեղծ, հեղինակ, լրագրող, գրող և սցենարիստ
Լեզու	ռուսերեն
Քաղաքացիություն	Ռուսական կայսրություն և Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն
Ուշագրավ աշխատանքներ	ԽՍՀՄ հիմն
Աշխատավայր	Ուզբեկիստանսկայա պրավդա
Պարգևներ	և
Զավակներ	Հարոլդ Ռեգիստան
	Գաբրիել Էլ-Ռեգիստան Վիքիդարանում

Գաբրիել Արկադիի (Արշակի) Ուրեկլյան (Էլ-Ռեգիստան, դեկտեմբերի 15, 1899(1899-12-15), Սամարղանդ, Թուրքեստան, Ռուսական կայսրություն - հունիսի 30, 1945(1945-06-30), Մոսկվա, Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն), հայազգի խորհրդային լրագրող, գրող, ԽՍՀՄ օրհներգի խոսքերի հեղինակ (Սերգեյ Միխալկովի հետ, 1943)^[1]։

Բանաստեղծ Հարոլդ Ռեգիստանի հայրն է։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գաբրիել Ուրեկլյանը ծնվել է 1899 թվականի դեկտեմբերի 15-ին Սամարղանդում (այլ աղբյուրներով՝ Թբիլիսիում) հայկական ընտանիքում։ Հայրը եղել է Թուրքեստանյան բանկի նախագահը։ Իր գրական կեղծանունը ստեղծել է՝ հապավելով «Գաբրիել» անունը՝ «Էլ», և Սամարղանդի ճարտարապետական համակառույցի՝ Ռեգիստան հրապարակի անունից։

Տիրապետել է ռուսերենին, հայերենին, ուզբեկերենին, ադրբեջաներենին, տաջիկերենին։ Հոկտեմբերյան հեղափոխության օրերին Սամարղանդից մեկնել է Բաքու, կամավոր մտել կարմիր գվարդիայի շարքերը։ Բաքվի կոմունայի անկումից հետո փոխադրվել է Հայաստան, մասնակցել Հայկական առաջին կոմունիստական գնդի ապստամբությանը։

Առաջին ստեղծագործությունը լույս է տեսել 1924 թվականին, Թբիլիսիի «Ռաբոչայա պրավդա» թերթում։

Սամարղանդում և Տաշքենդում աշխատել է որպես «Ուզբեկիստանսկայա պրավդա» թերթի թղթակից, այնուհետև՝ «Իզվեստիա» թերթի հատուկ թղթակից Միջին Ասիայում։

Էլ-Ռեգիստանի գերեզմանը Մոսկվայի Նովոդևիչևյան գերեզմանատանը

Հայրենական մեծ պատերազմի տարիներին եղել է ռազմաօդային ուժերի «Ստալինսկի սոկոլ» («Ստալինյան բազե») թերթի ռազմաճակատային թղթակիցը։ Զինվորական կոչումը՝ կապիտան։

1943 թվականին Սերգեյ Միխալկովի և Ալեքսանդր Ալեքսանդրովի հետ համատեղ գրել է Խորհրդային Միության օրհներգը։

Մահացել է 1945 թվականի հուլիսի 30-ին Մոսկվայում։ Թաղված է Նովոդևիչյան գերեզմանատանը։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պամիր, Տյան-Շան, Ալթայ, Կարակումներ, Կզըլկում, Բետպակ–Դալա կատարած ճանապարհորդությունների արդյունքն են «Սև լեռների գաղտնիքը», «Երբ մեռնում են էմիրները», «Վտարանդին» և «Ջուլբարս» կինոնկարները, «Պողպատե ճանկ» պատմվածքների ժողովածուն։ Ինքնաթիռով Դիկսոն թռչելու տպավորություններն են ամփոփված «Արտասովոր ճանապարհորդություն» և «Հեռավոր հյուսիսի հետախույզները» գրքերում։

1930-ական թվականներին լույս են տեսել Էլ–Ռեգիստանի «Ֆերգանայի մեծ ջրանցքը» և «Մոսկվա–Կարակում–Մոսկվա» ակնարկների ժողովածուները։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Սերգեյ Միխալկով. Օրհներգն արժանացավ Ստալինի հավանությանը Archived 2013-01-07 at the Wayback Machine. // «Օգոնյոկ», 2007, № 10, մարտի 5—11

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 37)։

[1] Սերգեյ Միխալկով. Օրհներգն արժանացավ Ստալինի հավանությանը Archived 2013-01-07 at the Wayback Machine. // «Օգոնյոկ», 2007, № 10, մարտի 5—11

[1]