Jump to content

Բացարձակ միապետություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Կառավարման համակարգն իրենից ներկայացնում է տվյալ երկրում իշխանության ձևավորման և ժողովուրդ -իշխանություն փոխհարաբերությունների համակարգ։ Ըստ կառավարման համակարգի՝ պետությունները լինում են՝

Միապետական կառավարման համակարգի պարագայում իշխանությունը փոխանցվում է ժառանգաբար, ժողովուրդն այստեղ իշխանության ձևավորման գործընթացում էական ազդեցություն չի ունենում։ Միապետությունները բաժանվում են 2 խմբի՝

  • բացարձակ,
  • սահմանադրական

Բացարձակ միապետական կառավարման համակարգերում իշխանությունն ամբողջովին կենտրոնացած է միապետների ձեռքին, որը իրականացնում է ինչպես օրենսդիր, այնպես էլ գործադիր գործառույթներ։ Բացարձակ միապետություններ գոյություն ունեն աշխարհի մոտ 10 պետություններում։ Դրանցից ամենախոշորը Սաուդյան Արաբիան է, Օմանը, Կատարը։ Միապետությունը, պետության կառավարման համակարգ է, երբ իշխանության գլուխ կանգնած է մեկ անձնավորություն՝ միապետը։ Հաճախ միապետությունը ժառանգական է, հետևաբար տվյալ պետության իշխանությունը պատկանում է մեկ դինաստիայի։ (Արաբական էմիրություն, Քուվեյթ, Մարոկկո, Հորդանան)։ Դեմակրատական քաղաքական համակարգն հայտնի է երկու՝ նախագահական հանրապետություն, խորհրդարանական հանրապետություն և կիսանախագահական հանրապետություն։ Նախագահական կառավարման ձևը արդի քաղաքական ռեժիմների ցանկում բավականին տարածված ձև է։ Նախագահական կառավարման ձևի առաջացման և տարածման մեջ ամենանշանակալի ավանդն է ունեցել ԱՄՆ-ն և այդ երկրի առաջին նախագահ Ջորջ Վաշինգտոն։Նախագահական երկրներում ի տարբերություն մյուս կառավարման ձև ունեցող պետությունների նախագահը կանգնած է երկրի գլխին, կառավարության ղեկավարն է և իրավունք ունի դնել պառլամենտում քննարկվող հարցերի կամ պառլամենտի կողմից կայացված որոշումների վրա, նախագահները հիմնականում ընտրվում են ժողովրդի կողմից ուղղակի ընտրությունների միջոցով, սակայն կան երկրներ որտեղ նախագահը ընտրվում է պառլամենտի կողմից։

Ներկա շրջան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2020 թվականի դրությամբ աշարհում մնացել է թվով վեց բացարձակ միապետություն.

Երկիր Լուսանկար Ղեկավար Ծննդյան թիվ (տարիք) Կառավարում է
Բրունեյ Բրունեյ[1][2][3] Հասանալ Բոլկիահ 1946 հուլիսի 15
(78 տարի, 307 օր)
(57 տարի, 226 օր)
Օման Օման[4][5][6] Հայսամ բին Թարիք Ալ Սաիդ 1954 հոկտեմբերի 13
(70 տարի, 217 օր) 		(5 տարի, 127 օր)
Կատար Կատար[7][8][9] Թամիմ բեն Համիդ ալ-Թանի 1980 հունիսի 3
(44 տարի, 349 օր)
(11 տարի, 327 օր)
Սաուդյան Արաբիա Սաուդյան Արաբիա[10][11] Սալման Բին Աբդուլ Ազիզ Ալ-Սաուդ 1935 դեկտեմբերի 31
(89 տարի, 138 օր)
(10 տարի, 115 օր)
Վատիկան Վատիկան[12][13] Ֆրանցիսկոս 1936 դեկտեմբերի 17
(88 տարի, 152 օր)
(12 տարի, 66 օր)
ԱՄԷ Արաբական Միացյալ Էմիրություններ[14][15] Խալիֆա իբն Զայիդ ալ-Նահյան 1948 սեպտեմբերի 7
(76 տարի, 253 օր)
(20 տարի, 196 օր)

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ «БРУНЕЙ • Большая российская энциклопедия - электронная версия». bigenc.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  2. ↑ Милославская Татьяна Павловна Бруней-Даруссалам «Малайская исламская монархия» // Юго-Восточная Азия: актуальные проблемы развития. — 2010. — В. 15. — ISSN 2072-8271.
  3. ↑ Government of Brunei. «Prime Minister». The Royal Ark. Office of the Prime Minister. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  4. ↑ «ОМАН • Большая российская энциклопедия - электронная версия». bigenc.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  5. ↑ Nyrop, Richard F. Area Handbook for the Persian Gulf States. — Wildside Press LLC[en], 2008. — С. 341. — ISBN 978-1-4344-6210-7
  6. ↑ «Haitham bin Tariq sworn in as Oman's new sultan». Аль-Джазира. Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 11-ին.
  7. ↑ «Информация о Государстве Катар». Посольство Российской Федерации в Государстве Катар. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  8. ↑ «What Type Of Government Does Qatar Have?» (անգլերեն). WorldAtlas. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  9. ↑ Government of Qatar. «H.H. The Amir's Biography». Diwan of the Amiri Court. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  10. ↑ «САУДОВСКАЯ АРАВИЯ • Большая российская энциклопедия - электронная версия». bigenc.ru. Արխիվացված է օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 23-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  11. ↑ «Saudi Arabia's King Abdullah dies». BBC News. 2015 թ․ հունվարի 23. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 23-ին.
  12. ↑ «Государство Ватикан» (ռուսերեն). РИА Новости. 20140607T1100+0400Z. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12-ին.
  13. ↑ «Argentina's Jorge Mario Bergoglio elected Pope». BBC News. Վերցված է 2013 թ․ մարտի 13-ին.
  14. ↑ «Vatican to Emirates, monarchs keep the reins in modern world». Times of India. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 16-ին.
  15. ↑ Объединённые Арабские Эмираты состоят из семи эмиратов — абсолютных монархий.
Ավազակապետություն • Ավտոկրատիա • Արիստոկրատիա • Բացարձակ միապետություն • Բռնապետություն • Գերոնտոկրատիա • Դաշնություն • Դիարխիա • Եռապետություն • Թեոկրատիա • Ժողովրդավարություն • Իսլամիստական պետություն • Խորհրդարանական ժողովրդավարություն • Կեսարոպապիզմ • Կոնդոմնիում • Կրիտարխիա • Համադաշնություն • Հանրապետություն • Մերիտոկրատիա • Միակուսակցական պետություն • Միապետություն • Նետոկրատիա •Պարտիտոկրատիա • Պլուտոկրատիա • Պոնտիֆիկատ • Պսևդոկրատիա • Սահմանադրական միապետություն • Տեխնոկրատիա • Ունիտար պետություն • Քառապետություն • Օլիգարխիա • Օխլոկրատիա
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 341)։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Բացարձակ_միապետություն&oldid=10196646» էջից