Բացարձակ միապետություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից

Կառավարման համակարգն իրենից ներկայացնում է տվյալ երկրում իշխանության ձևավորման և ժողովուրդ -իշխանություն փոխհարաբերությունների համակարգ։ Ըստ կառավարման համակարգի՝ պետությունները լինում են՝

Միապետական կառավարման համակարգի պարագայում իշխանությունը փոխանցվում է ժառանգաբար, ժողովուրդն այստեղ իշխանության ձևավորման գործընթացում էական ազդեցություն չի ունենում։ Միապետությունները բաժանվում են 2 խմբի՝

  • բացարձակ,
  • սահմանափակ։

Բացարձակ միապետական կառավարման համակարգերում իշխանությունն ամբողջովին կենտրոնացած է միապետների ձեռքին, որը իրականացնում է ինչպես օրենսդիր, այնպես էլ գործադիր գործառույթներ։ Բացարձակ միապետություններ գոյություն ունեն աշխարհի մոտ 10 պետություններում։ Դրանցից ամենախոշորը Սաուդյան Արաբիան է, Օմանը, Կատարը։ Միապետությունը, պետության կառավարման համակարգ է, երբ իշխանության գլուխ կանգնած է մեկ անձնավորություն՝ միապետը։ Հաճախ միապետությունը ժառանգական է, հետևաբար տվյալ պետության իշխանությունը պատկանում է մեկ դինաստիայի։ (Արաբական էմիրություն, Քուվեյթ, Մարոկկո, Հորդանան)։ Դեմակրատական քաղաքական համակարգն հայտնի է երկու՝ նախագահական հանրապետություն, խորհրդարանական հանրապետություն և կիսանախագահական հանրապետություն։ Նախագահական կառավարման ձևը արդի քաղաքական ռեժիմների ցանկում բավականին տարածված ձև է։ Նախագահական կառավարման ձևի առաջացման և տարածման մեջ ամենանշանակալի ավանդն է ունեցել ԱՄՆ-ն և այդ երկրի առաջին նախագահ Ջորջ Վաշինգտոն։Նախագահական երկրներում ի տարբերություն մյուս կառավարման ձև ունեցող պետությունների նախագահը կանգնած է երկրի գլխին, կառավարության ղեկավարն է և իրավունք ունի դնել պառլամենտում քննարկվող հարցերի կամ պառլամենտի կողմից կայացված որոշումների վրա, նախագահները հիմնականում ընտրվում են ժողովրդի կողմից ուղղակի ընտրությունների միջոցով, սակայն կան երկրներ որտեղ նախագահը ընտրվում է պառլամենտի կողմից։

Ներկա շրջան[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

2020 թվականի դրությամբ աշարհում մնացել է թվով վեց բացարձակ միապետություն.

Երկիր Լուսանկար Ղեկավար Ծննդյան թիվ (տարիք) Կառավարում է
Բրունեյ Բրունեյ[1][2][3] Hassanal Bolkiah 2013.jpg Հասանալ Բոլկիահ 1946 հուլիսի 15
(76 տարի, 320 օր)

(55 տարի, 239 օր)
Օման Օման[4][5][6] Secretary Pompeo Meets with the Sultan of Oman Haitham bin Tariq Al Said (49565463757) (cropped).jpg Հայսամ բին Թարիք Ալ Սաիդ 1954 հոկտեմբերի 13
(68 տարի, 230 օր)
(3 տարի, 140 օր)
Կատար Կատար[7][8][9] تميم بن حمد بن خليفة آل ثاني (49759678641) (cropped).jpg Թամիմ բեն Համիդ ալ-Թանի 1980 հունիսի 3
(42 տարի, 362 օր)

(9 տարի, 340 օր)
Սաուդյան Արաբիա Սաուդյան Արաբիա[10][11] Salman 2017.jpg Սալման Բին Աբդուլ Ազիզ Ալ-Սաուդ 1935 դեկտեմբերի 31
(87 տարի, 151 օր)

(8 տարի, 128 օր)
Վատիկան Վատիկան[12][13] Franciscus in 2015.jpg Ֆրանցիսկոս 1936 դեկտեմբերի 17
(86 տարի, 165 օր)

(10 տարի, 79 օր)
ԱՄԷ Արաբական Միացյալ Էմիրություններ[14][15] The President, Smt. Pratibha Devisingh Patil with the President of UAE, Sheikh Khalifa bin Zayed Al Nahayan at the Ceremonial Reception, at Mushrif Palace, in Abu Dhabi on November 22, 2010 (cropped).jpg Խալիֆա իբն Զայիդ ալ-Նահյան 1948 սեպտեմբերի 7
(74 տարի, 266 օր)

(18 տարի, 209 օր)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «БРУНЕЙ • Большая российская энциклопедия - электронная версия»։ bigenc.ru։ Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12 
  2. Милославская Татьяна Павловна Бруней-Даруссалам «Малайская исламская монархия» // Юго-Восточная Азия: актуальные проблемы развития. — 2010. — В. 15. — ISSN 2072-8271.
  3. Government of Brunei։ «Prime Minister»։ The Royal Ark։ Office of the Prime Minister։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հոկտեմբերի 7-ին։ Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 12 
  4. «ОМАН • Большая российская энциклопедия - электронная версия»։ bigenc.ru։ Արխիվացված է օրիգինալից 2019-11-12-ին։ Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12 
  5. Nyrop, Richard F. Area Handbook for the Persian Gulf States. — Կաղապար:Нп3, 2008. — С. 341. — ISBN 978-1-4344-6210-7
  6. «Haitham bin Tariq sworn in as Oman's new sultan»։ Аль-Джазира։ Վերցված է 2020 թ․ հունվարի 11 
  7. «Информация о Государстве Катар»։ Посольство Российской Федерации в Государстве Катар։ Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12 
  8. «What Type Of Government Does Qatar Have?» (անգլերեն)։ WorldAtlas։ Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12 
  9. Government of Qatar։ «H.H. The Amir's Biography»։ Diwan of the Amiri Court։ Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ դեկտեմբերի 2-ին։ Վերցված է 2011 թ․ նոյեմբերի 12 
  10. «САУДОВСКАЯ АРАВИЯ • Большая российская энциклопедия - электронная версия»։ bigenc.ru։ Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12 
  11. «Saudi Arabia's King Abdullah dies»։ BBC News։ 2015-01-23։ Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 23 
  12. «Государство Ватикан» (ռուսերեն)։ РИА Новости։ 20140607T1100+0400Z։ Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 12 
  13. «Argentina's Jorge Mario Bergoglio elected Pope»։ BBC News։ Վերցված է 2013 թ․ մարտի 13 
  14. «Vatican to Emirates, monarchs keep the reins in modern world»։ Times of India։ Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ հոկտեմբերի 30-ին։ Վերցված է 2019 թ․ նոյեմբերի 16 
  15. Объединённые Арабские Эмираты состоят из семи эмиратов — абсолютных монархий.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 2, էջ 341 CC BY-SA icon 80x15.png