Ակնթարթային վճարում
Ակնթարթային վճարում (անգլ.՝ Instant payment, երբեմն կոչվում է իրական ժամանակի վճարում կամ ավելի արագ վճարում), էլեկտրոնային դրամական միջոցների փոխանցման մեթոդ, որը թույլ է տալիս գրեթե անմիջապես գումար փոխանցել բանկային հաշիվների միջև։ Սա տարբերվում է նախորդ ժամկետներից, որոնք գործում էին մինչև 2010-ական թվականների կեսերը, երբ փոխանցումը կատարվում էր մեկից երեք աշխատանքային օրվա ընթացքում[1]։
2010-ական թվականների կեսերից շատ երկրներ, ի պատասխան հաճախորդների ավելի արագ գործարքների պահանջի, ներդրել են ակնթարթային վճարային համակարգեր, որոնք արագացնում են փոխանցումները բանկային հաշիվների միջև[1]։
Եվրոյի մանրածախ վճարումների խորհուրդը (ERPB) 2018 թվականին ակնթարթային վճարումները սահմանել է այսպես.
![]() |
Էլեկտրոնային մանրածախ վճարման լուծումները հասանելի են 24/7/365 ռեժիմով, որոնք հանգեցնում են գործարքի անմիջական կամ դրան մոտ միջբանկային քլիրինգի և ստացողի հաշվին գումարի փոխանցմանը՝ վճարողին հաստատմամբ (վճարման մեկնարկից վայրկյանների ընթացքում)[2]։ | ![]() |
Պատմություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Վճարումների քլիրինգը սկզբնապես հիմնված էր չեկերի քլիրինգային ցիկլի վրա, որը պահանջում էր բանկերի կողմից ֆիզիկական չեկեր փոխանակել հաշվարկային պալատներում՝ բանկային հաշիվների միջև վճարումներ կատարելու համար։ Երբ 1970-ական թվականներից սկսած էլեկտրոնային վճարումները մուտք գործեցին բանկային համակարգ, այդ էլեկտրոնային վճարումները մարելու համար կիրառվեցին նույն ժամկետներն ու գործընթացները։
Էլեկտրոնային առևտրի աճը 2000-ական թվականներից ի վեր առաջացրել է մարդկանց ծախսերի ձևերի և ակնկալիքների փոփոխություն։ Գնումներն այլևս չեն սահմանափակվում սովորական աշխատանքային ժամերով՝ ստեղծելով նոր մարտահրավերներ դրամական փոխանցումների համար[3]։ Նմանապես, վաճառողները պահանջում են ավելի արագ և հուսալի դրամական փոխանցումների համակարգեր՝ սպառողների պահանջներին համապատասխանելու համար[4]։
Ավանդական էլեկտրոնային վճարումները, ինչպիսիք են բանկային փոխանցումները, որոնք իրականացնում են դրամական միջոցների էլեկտրոնային փոխանցումները մի քանի աշխատանքային օրվա ընթացքում, չեն համապատասխանում օգտատերերի ակնկալիքներին[5][6]։
Հայտնի ակնթարթային վճարման համակարգեր ըստ երկրների
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Անվանում | Երկիր | Գործարկվել է | Վճարման աղբյուրներ | Նույնացուցիչներ | Առանձնահատկություններ | Գործարքների տարեկան ծավալը (միլիարդներով) |
---|---|---|---|---|---|---|
New Payments Platform (NPP) | ![]() |
2018 | Բանկային հաշիվ | Հեռախոսահամար, էլ. փոստ կամ ավստրալիական բիզնես համար | Կրկնվող վճարումներ | 1.2 (2022)[7] |
Pix | ![]() |
2020[8] | Բանկային հաշիվ[9] | QR կոդ Pix Key/Alias[10] |
Դրամական միջոցների ստացում վաճառողներից (Pix Troco)[11]
Կանխիկի դուրսբերում (Pix Saque)[12] |
42 (2023)[13] |
Internet Banking Payment System (IBPS) | ![]() |
2010 | Բանկային հաշիվ Էլեկտրոնային դրամապանակ[14] |
QR կոդ
Բջջային հեռախոսի համար[14] |
Կրկնվող վճարումներ[14] | 18 (2022)[14][15] |
MobilePay | ![]() |
2013 | Բանկային հաշիվ | Բջջային հեռախոսի համար | Ընդհանուր հավելված բոլոր բանկերի օգտատերերի համար, զրուցելու հնարավորություն | - |
MobilePay | ![]() |
2013 | Բանկային հաշիվ[16] | Բջջային հեռախոսի համար[16] | Ընդհանուր հավելված բոլոր բանկերի օգտատերերի համար, զրուցելու հնարավորություն[16] | - |
Faster Payment System (FPS) | ![]() |
2018 | Էլեկտրոնային դրամապանակ, Բանկային հաշիվ[17] | QR կոդ Բջջային հեռախոսի համար[17] |
Աջակցում է ինչպես հոնկոնգյան դոլարին, այնպես էլ չինական յուանին | 0.531 (2023)[18] |
GIRO Zrt | ![]() |
2020 | Բանկային հաշիվ[19] | Բանկային հաշվեհամար Բջջային հեռախոսի համար |
- | |
Unified Payments Interface (UPI) | ![]() |
2016 | Բանկային հաշիվ Prepaid Wallet |
QR կոդ NFC |
Պարբերական վճարումներ (UPI AutoPay) Արտասահմանյան ներքին փոխանցում (FIR) |
117.6 (2023)[24][25] |
Immediate Payment Service (IMPS) | ![]() |
2010[26] | Բանկային հաշիվ[26] | Բջջային փողի նույնացուցիչ (MMID)[26] Բանկային հաշիվ IFSC-ով համար[26] | Արտասահմանյան ներքին փոխանցում (FIR)[27] | 5.8 (2023)[28] |
ZENGIN | ![]() |
1973 | Բանկային հաշիվ[29] | Հաշվեհամար[29] | Ներքին փոխանցում[30] | 3 (2023)[30] |
CliQ | ![]() |
2020 | Բանկային հաշիվ[31] | IBAN Հաշվեհամար |
0.03 (2023)[32] | |
Raast | ![]() |
2019 | Բանկային հաշիվ | IBAN Բջջային հեռախոսի համար[33] |
0.16 (2023) | |
InstaPay | ![]() |
2018 | Բանկային հաշիվ Էլեկտրոնային դրամապանակ[34] |
QR կոդ Հաշվեհամար և ստացող բանկի անվանում |
0.74 (2023)[35] | |
PESONet | ![]() |
2017 | Բանկային հաշիվ
Էլեկտրոնային դրամապանակ[36] |
Հաշվեհամար և ստացող բանկի անվանում Բջջային հեռախոսի համար |
0.08 (2023)[35] | |
Bilk | ![]() |
2015 | Բանկային հաշիվ | NFC Դինամիկ կոդ[38] |
Դուրսբերում բանկոմատից և ավանդ Կրկնվող վճարումներ |
0.51 (2023)[39] |
Fast and Secure Transfers (FAST) | ![]() |
2014 | Բանկային հաշիվ | Բանկային հաշիվ Բանկի կոդով համար[40] |
0.29 (2022)[41] | |
PayNow | ![]() |
2017 | Բանկային հաշիվ | QR կոդ NRIC Բջջային հեռախոսի համար[42] |
Միջազգային փոխանցում | 0.31 (2022)[43] |
Bizum | ![]() |
2016[44] | Բանկային հաշիվ[45] | Բջջային հեռախոսի համար[45] QR կոդ[45] |
Ուղղակի նվիրատվություններ ՀԿ-ներին[44] | 1 (2022)[46] |
Swish | ![]() |
2012[47] | Բանկային հաշիվ | QR կոդ Բջջային հեռախոսի համար[48] |
- | |
Twint | ![]() |
2017[49] | Բանկային հաշիվ | QR կոդ Բջջային հեռախոսի համար |
0.59 (2023)[50] | |
PromptPay | ![]() |
2021 | Բանկային հաշիվ | QR կոդ Բջջային հեռախոսի համար |
3.6 (2023)[51] | |
Faster Payment Service (FPS) | ![]() |
2008 | Բանկային հաշիվ | Հաշվեհամար և ստացողի անուն QR կոդ |
Փոխանցման ամսաթվով վճարումներ
Մշտական պատվերներ |
4.5 (2023)[52] |
Zelle | ![]() |
2017 | Բանկային հաշիվ | Էլ․ փոստ Բջջային հեռախոսի համար |
2.3 (2022) | |
FedNow | ![]() |
2023 | Բանկային հաշիվ | |||
EasyPay | ![]() |
2009 | Բանկային հաշիվ | Բջջային հեռախոսի համար | 0.05 (2021) |
Տես նաև
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ 1,0 1,1 «Are instant payments becoming the new normal? A comparative study» (PDF). European Central Bank. Վերցված է 2020 թ․ օգոստոսի 5-ին.
- ↑ «Instant payments definition». ecb.europa.eu. European Central Bank. 2017. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 8-ին.
- ↑ «Digital transformation of the retail payments ecosystem» (PDF). bancaditalia.it. Banca d'Italia. 2017 թ․ նոյեմբերի 30. էջ 3. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
- ↑ «What are instant payments?». instapay.today. InstaPay. 2018. Արխիվացված է օրիգինալից 2017-03-06-ին. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
- ↑ PYMNTS (2019 թ․ հունվարի 1). «2019: The Year Of Instant Payments». PYMNTS.com. Վերցված է 2019 թ․ օգոստոսի 20-ին.
- ↑ «Instant payments are the future - here's why». insights.nordea.com. Nordea. 2018. Վերցված է 2018 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
- ↑ Phu, Rita (2022 թ․ նոյեմբերի 4). «NPP Roadmap provides update on the platform's uptake and capability development». NPPA. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «Banco Central do Brasil». bcb.gov.br. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «PIX - Payment Methods Encyclopedia - PayU Global». Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «PIX: The new instant payment system from BACEN | EBANX». ebanx.com. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «PIX Troco (Change) | EBANX». ebanx.com. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «What is the meaning of PIX Saque (Withdrawal)? | EBANX». ebanx.com. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «Pix by the numbers 2023» (PDF).
- ↑ 14,0 14,1 14,2 14,3 «World Bank FPS China IBPS Case Study» (PDF).
- ↑ «PYMNTS Real Time-Payments World Map October 2023» (PDF).
- ↑ 16,0 16,1 16,2 «Lähetä rahaa». mobilepay.fi (ֆիններեն). Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ 17,0 17,1 «HKICL | FPS». fps.hkicl.com.hk. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «HKICL | Statistics». fps.hkicl.com.hk. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ IO, Moon. «GIRO Zrt. - Az idő pénz». giro.hu (հունգարերեն). Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «UPI QR Code-Central Bank Digital Currency interoperability: How does it work and how do customers benefit?». The Indian Express. 2023 թ․ սեպտեմբերի 5. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ Person 2 Merchant payment - VoiceSe powered by ToneTag, Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին
- ↑ Tonetag - An app enabling offline voice payments - Nikhil Inamdar BBC WORLD, Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին
- ↑ UPI123PAY to enable feature phone users to make digital payments, Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին
- ↑ «RecordPay: UPI transactions crossed 100-billion mark in 2023». The Economic Times. 2024 թ․ հունվարի 3. ISSN 0013-0389. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ ETBFSI.com. «UPI payments at peak high in December, value of transactions rises - ET BFSI». ETBFSI.com. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ 26,0 26,1 26,2 26,3 «IMPS (Immediate Payment Service) – Instant fund transfer | NPCI». npci.org.in. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «FIR through IMPS». npci.org.in. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «ProdIMPS Volumes | NPCI - National Payments Corporation of Indiauct Statistics». npci.org.in. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ 29,0 29,1 The Foundation of the Financial System "Zengin System", Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին
- ↑ 30,0 30,1 «Zengin Statistics» (PDF).
- ↑ «CliQ (System) | JOPACC». jopacc.com. Արխիվացված է օրիգինալից 2024-02-23-ին. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «Cliq December monthly report 2023 en» (PDF).
- ↑ «RAAST Person to Person (P2P)». sbp.org.pk. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ 34,0 34,1 «What is InstaPay and How Do I Use It? | Coins.ph». Coins Academy | Coins.ph. 2020 թ․ հոկտեմբերի 14. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ 35,0 35,1 CEDadiantiTyClea (2023 թ․ դեկտեմբերի 27). «Transactions via PESONet, InstaPay reach P11.6 trillion». BusinessWorld Online. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «PESONet». PPMI. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «Your Guide to Using PESONet». bpi.com.ph. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ Blik. «First steps with BLIK». blik.com. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «Blik mobile payments record 506.2 mln transactions worth PLN 72.1 bln in Q4». biznes.pap.pl (լեհերեն). Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.(չաշխատող հղում)
- ↑ «FAST».
- ↑ «Singapore: FAST transactions volume 2022». Statista. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «PayNow Explained: A Guide to Seamless Transactions in Singapore». Decentro. 2023 թ․ նոյեմբերի 17. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ dpi.global https://www.dpi.global/globaldpi/singapore_paynow. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
{{cite web}}
: Missing or empty|title=
(օգնություն) - ↑ 44,0 44,1 «Bizum | Learn about us, our history and our mission». Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ 45,0 45,1 45,2 «Bizum | Find out how it works and what will be used for». Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ Corner. «Bizum Reaches 20 Million Users And 1 Billion Transactions | The Corner». Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «Swish - För en enklare vardag sedan 2012». Swish. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «Swish - För en enklare vardag sedan 2012». Swish. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ 49,0 49,1 «TWINT».
- ↑ «Twint Stats 2023».
- ↑ «Thailand: PromptPay transactions volume 2023». Statista. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.
- ↑ «Faster Payment System statistics». Pay.UK. Վերցված է 2024 թ․ փետրվարի 21-ին.