QR-կոդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
(Վերահղված է QR կոդից)

QR-կոդ (անգլ.՝ Quick Response code՝ արագ արձագանքի կոդ, կրճատ՝ QR code), մատրիցային կոդ (երկչափ շտրիխ կոդ), նախագծվել և ներկայացվել է 1994 թվականին «Denso-Wave» ընկերության կողմից Ճապոնիայում՝ ավտոմոբիլային արդյունաբերության համար։

QR-կոդը մեքենայական ընթերցվող օպտիկական պիտակ է, որը պարունակում է տեղեկություններ նրա մասին, ինչին կցված է։ Գործնականում QR-կոդերը հաճախ պարունակում են տվյալներ հայտնաբերողի կամ հետախուզողի համար և մատնանշում են կայք կամ հավելված։

Արագ արձագանքման համակարգը (անգլ.՝ QR system) հայտնի դարձավ ավտոմոբիլային արդյունաբերության սահմաններից դուրս` շնորհիվ արագ ընթեռնելիության և պահեստավորման ավելի մեծ կարողությունների` համեմատած ստանդարտ UPC շտրիխների հետ։

QR-կոդ-ի օրինակ
Հատված Ա․ Պուշկինի «Եվգենի Օնեգին» ստեղծագործությունից՝ QR-կոդի տեսքով

Օգտագործում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

QR-կոդը բաղկացած է սպիտակ ֆոնի վրա քառակուսի ցանցի մեջ տեղադրված սև քառակուսիներից, որը կարելի է կարդալ պատկերահանող սարքի միջոցով, ինչպիսին է տեսախցիկը, և մշակվում է Reed-Solomon սխալի շտկման համակարգի միջոցով, մինչև որ պատկերը կարող է վերծանվել։ Այնուհետև, պահանջվող տվյալները դուրս են բերվում նախշերից, որոնք առկա են ինչպես պատկերի հորիզոնական, այնպես էլ ուղղահայաց բաղադրիչներում։

QR-կոդերն այժմ օգտագործվում են շատ ավելի լայն դաշտերում, ներառյալ և՛ առևտրային ծրագրերը, և՛ հարմարավետության վրա հիմնված ծրագրերը, որոնք նախատեսված եմ բջջային հեռախոս օգտագործողների համար (կոչվում են բջջային պիտակավորում)։ Օգտագործվելով որպես օգտագործողից սմարթֆոն ինֆորմացիայի փոխանցման միջոց, QR-կոդերը կարող են պարունակել տեղեկատվության շատ մեծ քանակություն, ինչպես՝ օրացուցչային իրադարձություններ, հեռախոսահամարներ, տեքստային հաղորդագրություններ, տվյալներ արտադրանքի վերաբերյալ, էլ․ հաղորդագրություններ։ Դրանք գործում են որպես արդի և մեքենայական-ընթերցման շտրիխկոդեր և կարող են կիրառվել ապրանքների փաթեթավորման, բիզնես պատուհանների, գովազդային վահանակների, ցուցատախտակների, այցեքարտերի և գովազդների համար, ինչպես նաև վերահսկելու ապրանքները, ցուցադրելու տեքստ, բացելու URL, միանալու անլար ցանցերի և բացահայտելու տվյալներ[1][2]։

Գոյություն ունեն QR-կոդերի շատ մեծ գեներատորներ, որոնք մատչելի են որպես ծրագրային ապահովում կամ առցանց գործիքներ։ QR-կոդը դարձել է երկչափ կոդերի ամենաշատ օգտագործվող տեսակներից մեկը։ QR-կոդի հիմնական առավելությունը սկանավորման միջոցով տվյալների հեշտորեն ճանաչումն է, ինչը հնարավորություն է տալիս այն օգտագործել առևտրի, արտադրության և լոգիստիկայի ոլորտում։ Կարող եք կոդը տպագրել ձեր այցեքարտի և բրոշյուրի վրա, այնպես, որ դրանք կարող են հասցեագրել ձեր կոնտակտային տվյալները սմարթֆոնի հասցեագիրք կամ արտապատկերել կայքէջը ձեր բիզնեսի վերաբերյալ մանրամասն նկարագրությամբ։ Դրանք կարող են տպագրվել ցանկացած նյութի վրա և ամենուր, անհատական բրենդինգային շապիկներից սկսած մինչև գովազդային վահանակներ եվ օդանավեր։

Գրված է՝ Վիքիպեդիա, ազատ հանրագիտարան

Միջոցառումների պլանավորման մասնագետները կարող են ավելացնել QR-կոդը միջոցառման հրավիրատոմսերին, որոնք հղվում են RSVP էջ (ֆրանսերեն "répondez s'il vous plaît" թարգմանությամբ) և այդ միջոցառման GPS կոորդինատներ, այնպես, որ այցելուները կարող են հաստատել իրենց մասնակցությունը և նշել միջոցառման վայրը իրենց սմարթֆոնի նավիգացիոն ծրագրում։

QR-կոդերը կարող են օգտագործվել կազմակերպությունների կողմից անհատական տեղեկատվություն պահելու համար։ Դրա օրինակ է Ֆիլիպինների Հետաքննությունների ազգային բյուրոն (NBI), որտեղ NBI-ի մաքսազերծումներն այժմ ներկայացվում են QR-կոդով։ Այս ծրագրերից շատերը նույնպես ուղղված են բջջային հեռախոս օգտագործողներին (բջջային պիտակավորման միջոցով)։ Օգտագործողները կարող են ստանալ տեքստ, ավելացնել vCard կոնտակտ իրենց սարքին, բացել URL կամ կազմել էլեկտրոնային փոստ կամ տեքստային հաղորդագրություն QR կոդերը սկանավորելուց հետո։ Նրանք կարող են ստեղծել և տպել իրենց QR-կոդերը, որպեսզի մյուսները սկանավորեն և օգտագործեն՝ այցելելով մի քանի վճարովի կամ անվճար QR-կոդեր վերծանող կայքեր կամ ծրագրեր։ Google-ը ուներ API (Application programming interface) QR-կոդեր ստեղծելու համար, որն այժմ արժեզրկվել է, և QR-կոդերի սկանավորման ծրագրեր կարելի է գտնել գրեթե բոլոր սմարթֆոններում։

Բիզնեսում QR-կոդերը կարող են ավելացվել ապրանքի վերջնական փաթեթավորմանը և հաճախորդներին ուղղորդել դեպի բիզնեսի կամ պարտադրանքի կայքէջ։ Հղումը կարող է ներառել բացատրություն ապրանքի և դրա գների վերաբերյալ, հաճախորդների սպասարկման կոնտակտային տվյալներ և ընդհանուր տեղեկատվություն ընկերության մասին։

QR-կոդերը կարող են կապված լինել նաև այն վայրի հետ, որտեղից կոդերը սկանավորվել են. կամ QR կոդը սկանավորող ծրագիրը, որը վերականգնում է geo տեղեկատվությունը, օգտագործելով GPS և aGPS, կամ QR կոդով կոդավորված URL, ինքնին կապված է գտնվելու վայրի հետ։ 2008 թվականին ճապոնացի մի քարտաշ հայտարարեց, որ նախատեսում է փորագրել QR կոդերը գերեզմանաքարերի վրա՝ այցելուներին հնարավորություն տալով ստանալ տեղեկություններ հանգուցյալի մասին։

Ընդլայնված իրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

QR կոդերը օգտագործվում են հավելյալ իրականության որոշ համակարգերում՝ եռաչափ տարածության մեջ առարկաների դիրքերը որոշելու համար։

Մուլտիմեդիա բովանդակության ցուցադրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մուլտիմեդիա QR կոդերն օգտագործվում են նաև օգտվողներին որոշակի մուլտիմեդիա բովանդակություն (օրինակ՝ տեսանյութ, աուդիո, պատկերներ, փաստաթղթեր և այլն) ուղղորդելու համար։

Բջջային օպերացիոն համակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

QR կոդերը կարող են օգտագործվել տարբեր բջջային սարքերի օպերացիոն համակարգերում։ iOS 11-ով և ավելի բարձր օպերացիոն համակարգով աշխատող iPhone-ները և որոշ Android սարքեր կարող են ինքնուրույն սկանավորել QR կոդերը՝ առանց արտաքին հավելված ներբեռնելու։Տեսախցիկի հավելվածը կարող է սկանավորել և ցուցադրել QR կոդի տեսակը (միայն iPhone-ում) հղումի հետ միասին (և՛ Android-ում, և՛ iPhone-ում)։ Այս սարքերն աջակցում են URL-ի վերահղում, որը թույլ է տալիս QR կոդերին մետատվյալներ ուղարկել սարքի առկա հավելվածներին։ Բազմաթիվ վճարովի կամ անվճար հավելվածներ հասանելի են ծածկագրերը սկանավորելու և արտաքին URL-ին կոշտ կապելու ունակությամբ։

Վիրտուալ խանութներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

QR կոդերը օգտագործվել են «վիրտուալ խանութներ» հիմնելու համար, որտեղ հաճախորդին ներկայացվում է ապրանքի մասին տեղեկատվության և QR կոդերի պատկերասրահ, օրինակ. երկաթուղային կայարանի պատին։ Հաճախորդները սկանավորում են QR կոդերը, և ապրանքները առաքվում են իրենց տներ։ Այս օգտագործումը սկսվել է Հարավային Կորեայում և Արգենտինայում, սակայն ներկայումս ընդլայնվում է ամբողջ աշխարհում ։ Walmart-ը, Procter & Gamble-ը և Woolworths-ն արդեն ընդունել են Վիրտուալ խանութի հայեցակարգը։

Հայերեն Վիքիպեդիայի անվանումը QR կոդով

QR ծածկագրի վճարում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

QR կոդերը կարող են օգտագործվել բանկային հաշվի կամ վարկային քարտի մասին տեղեկությունները պահելու համար, կամ դրանք կարող են հատուկ նախագծված լինել որոշակի վճարումների մատակարարների հետ աշխատելու համար։ Աշխարհում կան QR կոդով վճարումների մի քանի փորձնական հավելվածներ։Զարգացող երկրներում, ինչպիսիք են Չինաստանը,Հնդկաստանը և Բանգլադեշը, կոդով վճարումը շատ տարածված և հարմար եղանակ է վճարումներ կատարելու համար։ Քանի որ Alipay-ը 2011-ին մշակեց QR ծածկագրի վճարման եղանակը, բջջային վճարումը արագորեն ընդունվեց Չինաստանում։ 2018 թվականի դրությամբ բոլոր վճարումների շուրջ 83%-ը կատարվել է բջջային վճարման միջոցով։

2012 թվականի նոյեմբերին QR ծածկագրի վճարումները ավելի մեծ մասշտաբով կիրառվեցին Չեխիայում, երբ վճարային տեղեկատվության փոխանակման բաց ձևաչափը` «Կարճ վճարումների նկարագրիչ», ներկայացվեց և հաստատվեց Չեխիայի բանկային ասոցիացիայի կողմից՝ որպես QR վճարումների պաշտոնական տեղական լուծում:2013 թվականին Եվրոպական վճարային խորհուրդը ուղեցույցներ է տրամադրել EPC QR կոդի համար, որը հնարավորություն է տալիս SCT-ի գործարկումը Եվրագոտում։

Կայքի մուտք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

QR կոդերը կարող են օգտագործվել կայքեր մուտք գործելու համար։ QR կոդը ցուցադրվում է համակարգչի էկրանի մուտքի էջում, և երբ գրանցված օգտվողը սկանավորում է այն ստուգված սմարթֆոնով, նրանք ավտոմատ կերպով մուտք են գործում։ Նույնականացումը կատարվում է սմարթֆոնի կողմից, որը կապվում է սերվերի հետ։ Google-ը նման մուտքի մեթոդ փորձարկեց 2012 թվականի հունվարին։

Ռեստորանում պատվիրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռեստորանները կարող են ներկայացնել QR կոդը մուտքի դռան մոտ կամ սեղանի մոտ, որը հյուրերին թույլ կտա դիտել առցանց մենյու կամ նույնիսկ վերահղել նրանց առցանց պատվիրելու կայք կամ հավելված՝ թույլ տալով պատվիրել և/կամ հնարավոր է վճարել իրենց ճաշի համար՝ առանց օգտագործելու գանձապահ կամ մատուցող։ QR կոդերը կարող են նաև կապել ամենօրյա կամ շաբաթական հատուկ առաջարկներին, որոնք տպագրված չեն ստանդարտացված ընտրացանկերի վրա և թույլ կտան կազմակերպությանը թարմացնել ամբողջ ընտրացանկը՝ առանց պատճենները տպելու անհրաժեշտության։ Սեղանի համար նախատեսված ռեստորաններում QR կոդերը հյուրերին հնարավորություն են տալիս պատվիրել և վճարել իրենց կերակուրը առանց մատուցողի ներգրավելու։ QR կոդը պարունակում է սեղանի համարը, որպեսզի սերվերները իմանան, թե որտեղ պետք է բերել սնունդը:Այս հավելվածն աճել է հատկապես այն բանից հետո, երբ 2020 թվականի COVID-19 համաճարակի ժամանակ սոցիալական հեռավորության անհրաժեշտությունը հանգեցրեց սպասարկման անձնակազմի և հաճախորդների միջև շփումների կրճատմանը։

Wi‑Fi ցանցին միացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

QR կոդ՝ Wi‑Fi ցանցին ավտոմատ միանալու համար։

Նշելով SSID-ը, գաղտնագրման տեսակը, գաղտնաբառը, և եթե SSID-ը թաքցված է, թե ոչ, շարժական սարքերի օգտվողները կարող են արագ սկանավորել և միանալ ցանցերին՝ առանց տվյալները ձեռքով մուտքագրելու։MECARD-ի նման ձևաչափն աջակցվում է Android-ի և iOS 11+-ի կողմից։

Սգո օգտագործում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

QR կոդ, որը կապվում է մահախոսականի հետ և կարող է տեղադրվել տապանաքարի վրա։

QR կոդը կարող է կապվել մահախոսականի հետ և կարող է տեղադրվել տապանաքարի վրա։ 2008 թվականին Ճապոնիայի Յամանասի պրեֆեկտուրայում Իշինոկոեն սկսեց վաճառել IT DeSign-ի կողմից արտադրված QR կոդերով տապանաքարեր, որտեղ ծածկագիրը տանում է դեպի հանգուցյալի վիրտուալ գերեզմանը։ Այլ ընկերություններ, ինչպիսիք են Վիսկոնսինում գտնվող Interactive Headstones-ը, նույնպես սկսել են QR կոդերը ներդնել տապանաքարերի մեջ։ 2014 թվականին Ուրուգվայի Լա Պասի հրեական գերեզմանատունը սկսեց կիրառել տապանաքարերի QR կոդերը։

Էլեկտրոնային վավերացում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

QR կոդերը նաև օգտագործվում են էլեկտրոնային նույնականացման համար ժամանակի վրա հիմնված միանգամյա գաղտնաբառեր (TOTP) ստեղծելու համար։

Վիդեո Խաղեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հանրաճանաչ տեսախաղերը, ինչպիսիք են Fez-ը, The Talos Principle-ը և Watch Dogs-ը, ներառել են QR կոդերը որպես պատմության և խաղի տարրեր։ «Մեր մեջ» ունի QR կոդ Զատիկի ձու «Սկանավորել նստեցման կտրոնը» առաջադրանքում՝ Mira HQ և Polus քարտեզում։ Բջջային խաղերը, ինչպիսին է Munzee-ն, օգտագործում են աշխարհագրական տեղորոշումը QR կոդերի հետ համատեղ՝ ստեղծելու խաղ, որը կխաղարկվի իրական աշխարհում՝ սկանավորելով QR կպչուն պիտակներ ֆիզիկական վայրերում։

Հավատարմության ծրագրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

QR կոդերը օգտագործվել են տարբեր մանրածախ առևտրի կետերի կողմից, որոնք ունեն հավատարմության ծրագրեր։ Երբեմն այս ծրագրերը հասանելի են հավելվածի միջոցով, որը բեռնված է հեռախոսի վրա և ներառում է QR կոդի սկանավորման միջոցով գործարկվող գործընթաց։ Հավատարմության ծրագրերի QR կոդերը սովորաբար տպված են գնումների անդորրագրի կամ ապրանքների վրա։ Այս սխեմաների օգտվողները հավաքում են մրցանակային միավորներ՝ սկանավորելով ծածկագիրը։

Կեղծիքի հայտնաբերում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սերիականացված QR կոդերը օգտագործվել են ապրանքանիշերի և կառավարությունների կողմից, որպեսզի թույլ տան սպառողներին, մանրածախ առևտրով զբաղվողներին և դիստրիբյուտորներին ստուգել ապրանքների իսկությունը և օգնել հայտնաբերելու կեղծ ապրանքները՝ որպես ապրանքանիշի պաշտպանության ծրագրի մաս։ Այնուամենայնիվ, սովորական QR կոդի անվտանգության մակարդակը սահմանափակ է, քանի որ օրիգինալ արտադրանքի վրա տպված QR կոդերը հեշտությամբ վերարտադրվում են կեղծ ապրանքների վրա, չնայած որ QR կոդի սկանավորման արդյունքում ստեղծված տվյալների վերլուծությունը կարող է օգտագործվել կեղծիքը և անօրինական գործունեությունը հայտնաբերելու համար։ Անվտանգության ավելի բարձր մակարդակ կարելի է ձեռք բերել՝ QR կոդի պատկերի մեջ թվային ջրանիշ կամ պատճենների հայտնաբերման նախշ տեղադրելով։ Սա QR կոդը ավելի ապահով է դարձնում կեղծման փորձերից, և կեղծ ապրանքները, որոնք պարունակում են կեղծ QR կոդ, կարող են հայտնաբերվել՝ սկանավորելով անվտանգ QR կոդը հատուկ հավելվածով (չնայած որ QR Code հաղորդագրությունն ինքնին վավեր է)։

Ապոստիլները կարգավորող պայմանագիր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ապոստիլները կարգավորող պայմանագիրը (փաստաթղթերը, որոնք կրում են իսկականության կնիքը) թարմացվել է՝ թույլ տալու համար թվային ապոստիլների թողարկումը երկրների կողմից. թվային ապոստիլը գաղտնագրային ստորագրությամբ PDF փաստաթուղթ է, որը պարունակում է QR կոդը բնօրինակ փաստաթղթի կանոնական URL-ի համար, որը թույլ է տալիս օգտվողներին ստուգել ապոստիլը փաստաթղթի տպագիր տարբերակից։

Ապրանքի հետագծում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տարբեր ուսումնասիրություններ են կատարվել՝ գնահատելու QR կոդերի արդյունավետությունը՝ որպես մակնշման տեղեկատվության փոխանցման միջոց և դրանց օգտագործումը որպես սննդամթերքի հետագծելիության համակարգի մաս։ Դաշտային փորձի ժամանակ պարզվել է, որ QR Code սկանավորման հավելվածով սմարթֆոնին անվճար մուտք ապահովելու դեպքում մասնակիցների 52,6%-ը այն կօգտագործեր պիտակավորման տեղեկատվությանը մուտք գործելու համար:Հարավային Կորեայում կատարված ուսումնասիրությունը ցույց է տվել, որ սպառողները գնահատում են սննդամթերքի հետագծելիության համակարգում օգտագործվող QR կոդը, քանի որ նրանք մանրամասն տեղեկություններ են տրամադրում սննդի մասին, ինչպես նաև տեղեկատվություն, որն օգնում է նրանց գնման որոշում կայացնելիս:Եթե QR կոդերը սերիականացված են, սպառողները կարող են մուտք գործել վեբ էջ, որը ցույց է տալիս յուրաքանչյուր բաղադրիչի մատակարարման շղթան, ինչպես նաև յուրաքանչյուր հարակից խմբաքանակի համար հատուկ տեղեկատվություն, ներառյալ մսի վերամշակողներին և արտադրողներին, ինչը օգնում է լուծել իրենց սննդի ծագման վերաբերյալ նրանց մտահոգությունները։

Covid-19 համավարակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այն բանից հետո, երբ COVID-19 համաճարակը սկսեց տարածվել, QR կոդերը սկսեցին օգտագործվել որպես «անձեռնմխելի» համակարգ՝ տեղեկատվություն ցուցադրելու, ընտրացանկերը ցուցադրելու կամ սպառողների թարմացված տեղեկատվություն տրամադրելու համար, հատկապես հյուրընկալության ոլորտում։ Ռեստորանները փոխարինեցին թղթե կամ լամինացված պլաստմասսե մենյուները սեղանի վրա QR կոդով պիտակներով, ինչը բացեց մենյուի առցանց տարբերակը։ Սա կանխեց մեկանգամյա օգտագործման թղթի ճաշացանկերը հեռացնելու անհրաժեշտությունը կամ յուրաքանչյուր օգտագործումից հետո մշտական մենյուի մաքրման և ախտահանման ընթացակարգեր հաստատելու անհրաժեշտությունը:Տեղական հեռուստաընկերությունները նաև սկսել են օգտագործել տեղական լրատվական թողարկումների ծածկագրերը, որպեսզի հեռուստադիտողներին հնարավորություն ընձեռվի ավելի արագ մուտք գործել համաճարակի հետ կապված պատմություններ կամ տեղեկություններ, ներառյալ թեստավորման և պատվաստումների պլանավորման կայքերը, կամ ընդհանրապես լուրերի թողարկումներում նշված պատմությունների հղումները։

Ավստրալիայի մի քանի նահանգներում այցելուներից պահանջվում է QR կոդերը սկանավորել խանութներում, ակումբներում, սուպերմարկետներում և այլ սպասարկման և մանրածախ ձեռնարկություններում մուտքի ժամանակ՝ օգնելու կոնտակտների հետագծմանը։ Սինգապուրը, Թայվանը, Միացյալ Թագավորությունը և Նոր Զելանդիան օգտագործում են նմանատիպ համակարգեր։

QR կոդերը առկա են նաև COVID-19-ի դեմ պատվաստումների վկայագրերում այնպիսի վայրերում, ինչպիսիք են Կանադան և ԵՄ-ն (EU Digital COVID-ի վկայական), որտեղ դրանք կարող են սկանավորվել՝ հավաստագրի վերաբերյալ տեղեկատվությունը ստուգելու համար։

Տեխնիկական տեղեկատվություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ամենափոքր QR-կոդը 21×21 փիքսել է, իսկ ամենամեծը՝ 177×177 փիքսել[3]։ Տվյալները արդյունավետ պահելու համար QR-կոդը օգտագործում է կոդավորման ստանդարտացված չորս ռեժիմներ (թվային, այբբենական, բայթային/երկուական և «kanji»՝ լոգոգրաֆային չինական նիշեր, որոնք օգտագործվում են ճապոնական գրական համակարգում)․
• Թվային (3 նիշի համար 10 բիթ). կարող է պարունակել մինչև 7089 թվանշան
• Այբբենական (2 նիշի համար 10 բիթ)․ ընդգրկում են 10 թվանշաններ, A-ից Z տառերը և որոշ հատուկ նիշեր, կարող է պարունակել մինչև 4296 թվանշան
• Բայթային․ Կարող է պարունակել տվյալներ ցանկացած համապատասխան կոդավորման մեջ՝ մինչև 2953 բիթ
• «Kanji» (ցանկացած հիերոգլիֆի համար 13 բիթ). կարող է պարունակել մինչև 1817 հիերոգլիֆ

Տարբերակ 1-9- Տարբերակ 10-26 Տարբերակ 27-40
Թվային 10 բիթ 12 բիթ 14 բիթ
Այբբենական 9 բիթ 11 բիթ 13 բիթ
Բայթային 8 բիթ 16 բիթ 16 բիթ

Տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գոյություն ունեն QR-կոդերի տարբեր տեսակներ, որոնք կարող են ունենալ 25-4296 սիմվոլներ[4]

Միկրո QR[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաձայն ավանդական QR-կոդի՝ տվյալների պահպանման արդյունավետությունը զգալիորեն բարելավվել է, երբ սկսել է օգտագործվել ընդամենը մեկ դիրքավորման պիտակ՝ համեմատած կանոնավոր QR-կոդի երեք պիտակի հետ։ Դրա շնորհիվ ազատվում է որոշակի տարածք, որը կարող է օգտագործվել տվյալների համար։ Բացի այդ, QR կոդով պահանջվում է անվճար դաշտ՝ կոդի շուրջ նվազագույնը 4 մոդուլ, (QR կոդ կառուցելու համար նվազագույն միավոր), մինչդեռ Micro QR-կոդը պահանջում է երկու մոդուլների լայն դաշտ։ Տվյալների պահպանման ավելի մեծ արդյունավետության պատճառով Micro QR-կոդի չափը չի ավելանում նույնքան, որքան կոդավորված տվյալների ծավալի ավելացման հետ `համեմատած ավանդական QR կոդի հետ։

Ըստ QR-կոդերում սխալի ուղղման մակարդակների՝ միկրո QR-կոդը կարող է լինել չորս տարբերակակներում՝ M1-M4․

Կոդի տեսակ Մոդուլների քանակ Սխալների ուղղման մակարդակ Թվեր Թվեր և տառեր Երկուական տվյալներ «Kanji»
M1 11 - 5 - - -
M2 13 L (7 %) 10 6 - -
M (15 %) 8 5 - -
M3 15 L (7 %) 23 14 9 6
M (15 %) 18 11 7 4
M4 17 L (7 %) 35 21 15 9
M (15 %) 30 18 13 8
Q (25 %) 21 13 9 5

Կոդի դաշտում տեղեկատվության տեղադրման փուլը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

QR-կոդում պահանջվող դաշտեր կան, որոնք չեն պարունակում կոդավորված տեղեկատվություն, բայց պարունակում են տեղեկություններ, որոնք անհրաժեշտ են վերծանման համար․

  • Որոնման նախշեր
  • Հավասարեցման օրինաչափություններ
  • Սինխրոնիզացիայի շերտեր
  • Դիմակային կոդ և շտկման մակարդակ
  • Տարբերակի կոդ (7-րդ տարբերակից)
  • Ազատ հատված կոդի շուրջ

Հավասարեցման օրինաչափությունները հայտնվում են սկսած երկրորդ տարբերակից՝ դրանք օգտագործվում են ծածկագրի լրացուցիչ կայունացման, վերծանման ժամանակ այն ավելի ճշգրիտ տեղադրելու համար։ Դրանք բաղկացած են 1 սև մոդուլից, որի շուրջ կա սպիտակ մոդուլների մի շրջանակ, որի լայնությունը 1 է, այնուհետև սև մոդուլների մեկ այլ շրջանակ, որը նույնպես ունի 1 լայնություն։ Հավասարեցման օրինաչափության վերջնական չափը 5x5 է։ Նման նախշերը տարբեր դիրքերում են՝ կախված տարբերակի համարից։ Հավասարեցման օրինաչափությունները չեն կարող համընկնել որոնման նախշերի հետ։ Ստորև ներկայացված է կենտրոնական սև մոդուլի գտնվելու հատվածի աղյուսակը․ այնտեղ նշված են թվերը։ Դրանք հնարավոր կոորդինատներն են՝ ինչպես հորիզոնական, այնպես էլ ուղղահայաց։ Այս մոդուլները գտնվում են նման կոորդինատների խաչմերուկում։ Հաշվարկը վերին ձախ հանգույցից է, նրա կոորդինատներն են (0;0):

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20
- 18 22 26 30 34 6, 22, 38 6, 24, 42 6, 26, 46 6, 28, 50 6, 30, 54 6, 32, 58 6, 34, 62 6, 26, 46, 66 6, 26, 48, 70 6, 26, 50, 74 6, 30, 54, 78 6, 30, 56, 82 6, 30, 58, 86 6, 34, 62, 90
21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
6, 28, 50, 72, 94 6, 26, 50, 74, 98 6, 30, 54, 78, 102 6, 28, 54, 80, 106 6, 32, 58, 84, 110 6, 30, 58, 86, 114 6, 34, 62, 90, 118 6, 26, 50, 74, 98, 122 6, 30, 54, 78, 102, 126 6, 26, 52, 78, 104, 130 6, 30, 56, 82, 108, 134 6, 34, 60, 86, 112, 138 6, 30, 58, 86, 114, 142 6, 34, 62, 90, 118, 146 6, 30, 54, 78, 102, 126, 150 6, 24, 50, 76, 102, 128, 154 6, 28, 54, 80, 106, 132, 158 6, 32, 58, 84, 110, 136, 162 6, 26, 54, 82, 110, 138, 166 6, 30, 58, 86, 114, 142, 170

Հավասարեցման օրինաչափությունները օգտագործվում են մոդուլների չափը որոշելու համար։ Դրանք տեղակայված են անկյուններում, մեկը սկսվում է ստորին ձախ որոնման նախշից (սև շրջանակի եզրից, բայց սպիտակից թեքվելով) անցնում է դեպի վերին ձախ։ Այնտեղից սկսվում է երկրորդը, անցնում է նույն ձևով և ավարտվում է վերին աջ կողմում։ Երբ հավասարեցվում է մոդուլը, այն պետք է մնա անփոփոխ։ Հավասարեցման գոտիները նման են փոխարինվող սև և սպիտակ մոդուլների տողերի։

Դիմակային կոդը և շտկման մակարդակը գտնվում է որոնման նախշերի կողքին՝ վերին աջ մասում (8 մոդուլով) և ստորին ձախ մասից (7 մոդուլով) աջ և կրկնօրինակվում են վերին ձախ հատվածի կողքերում՝ 7 կողմով տարածքով, որտեղ անցնում են հավասարեցման գոտիները՝ ուղղահայացը հորիզոնական կոդով, իսկ հորիզոնականը՝ ուղղահայաց։

Տարբերակի կոդը անհրաժեշտ է կոդի տարբերակը գտնելու համար։ Նրանք տեղակայված են վերին աջից՝ ձախ և ստորին ձախից՝ աջ և կրկնօրինակված են։ Դրանք կրկնօրինակվում են հետևյալ կերպ․ Վերին կոդի հայելային օրինակը պտտվում ժամսլաքին հակառակ ուղղությամբ՝ 90 աստիճանով։ Ստորև բերված է կոդերի աղյուսակ․ 1-ը սև մոդուլն է, 0-ն՝ սպիտակ։

Տարբերակ 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23
Տարբերակի կոդ 000010 011110 100110 010001 011100 111000 110111 011000 000100 101001 111110 000000 001111 111010 111100 001101 100100 011010 101011 100000 100110 110101 000110 100010 010011 000010 011110 011100 010001 011100 111010 010101 100000 100100 110011 100100 000010 110111 011000 000000 101001 111110 100110 101101 000010 111000 001011 000110 011110 001111 111010
24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40
001101 001101 100100 101011 001001 011000 110101 101111 011100 010011 101011 100000 010001 110101 000110 110111 110001 111010 101001 010111 111110 001111 010011 000010 101000 011000 101101 001110 011100 010001 010000 111010 010101 110110 111110 101001 110100 100000 001111 010010 100100 110011 001100 000010 110111 101010 000110 001011 111001 000100 010101

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «QR code» (անգլերեն). 2019 թ․ հոկտեմբերի 15. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  2. «QR-կոդերի մասին». Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ նոյեմբերի 20-ին. Վերցված է 2019 թ․ հոկտեմբերի 17-ին.
  3. «QR-код» (ռուսերեն). 2019 թ․ հոկտեմբերի 15. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
  4. «Code QR» (ֆրանսերեն). 2019 թ․ հոկտեմբերի 15. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]