Ալֆոնս դը Լամարթին
Ալֆոնս դը Լամարթին Alphonse de Lamartine | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է |
հոկտեմբերի 21, 1790[1][2][3][4][5][6][7] Մակոն[8][2] |
| Մահացել է |
փետրվարի 28, 1869[1][2][3][5][6][7] (78 տարեկանում) Փարիզ, Ֆրանսիա[9][2] |
| Քաղաքացիություն | Ֆրանսիա |
| Ազգություն | ֆրանսիացիներ |
| Ուղղություն | ռոմանտիզմ |
| Մասնագիտություն | քաղաքական գործիչ, բանաստեղծ, դիվանագետ, գրող, պատմաբան և ինքնակենսագիր |
| Պաշտոն(ներ) | Ֆրանսիայի ազգային ժողովի պատգամավոր և գերագույն խորհրդական |
| Անդամակցություն | Ֆրանսիական ակադեմիա և Académie de Mâcon[10] |
| Տիրապետում է լեզուներին | ֆրանսերեն[1] |
| Պարգևներ | Commander of the Order of Saint Joseph և Knight of the Order of Saint Joseph |
| Կուսակցություն | Legitimism |
Ստորագրություն | |
| Քաղվածքներ Վիքիքաղվածքում | |
| Alphonse de Lamartine Վիքիպահեստում | |
Լամարթին (ֆր.՝ Alphonse Marie Louis de Prat de Lamartine, հոկտեմբերի 21, 1790[1][2][3][4][5][6][7], Մակոն[8][2] - փետրվարի 28, 1869[1][2][3][5][6][7], Փարիզ, Ֆրանսիա[9][2]), ֆրանսիացի բանաստեղծ, քաղաքական գործիչ, պատմաբան։ Ֆրանսիական ակադեմիայի անդամ (1829)։ Ծագումով՝ ազնվական։ Դաստիարակվել է ճիզվիտների քոլեջում։ «Բանաստեղծական մտորումներ» (1820), «Նոր բանաստեղծական մտորումներ» (1823) առաջին գրքերը Լամարթինին հռչակեցին որպես ֆրանսիական ռոմանտիկական քնարերգության սկզբնավորող։ Այնուհետև լույս են տեսել նրա «Բանաստեղծական և կրոնական դաշնություններ» (1830), «Ժոսըլեն» (1836), «Հրեշտակի անկումը» (1838), «Բանաստեղծական հայեցումներ» (1839) գործերը։ Որպես քաղաքական գործիչ սկզբնական շրջանում եղել է պահպանողական։ 1833 թվականին, հուլիսյան միապետության օրոք, ընտրվել է դեպուտատների պալատի անդամ։ Հարել է ռոյալիստական ընդդիմությանը, 1840 թվականին անցել լիբերալ բուրժուազիայի կողմը։ 1848 թվականի հեղափոխության ժամանակ արտաքին գործերի նախարար էր և, փաստորեն, ժամանակավոր կառավարության ղեկավարը։ Պաշտպանել է բուրժուական հանրապետության մեջ դասակարգերի համերաշխության գաղափարը։ Պարտություն կրելով 1848-ի դեկտեմբերին կայացած պրեզիդենտական ընտրություններում՝ Լամարթին զբաղվել է պատմական բանաքաղություններ կազմելով («Ռուսաստանի պատմությունը», 1855 թվականին), հրատարակել «Գրականության հանրամատչելի դասընթաց» (1856), հուշեր («Գրացիելլա», 1852, հայերեն հրատարակվել է 1872 թվականին)։
Լամարթինի ստեղծագործությունները հայերեն են թարգմանել Գրիգոր Օտյանը, Խորեն Գալֆայանը (Նար-Պեյ), Մինաս Չերազը և ուրիշներ։
Բովանդակություն
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ալֆոնս դը Լամարթինը ծնվել է 1790 թվականի հոկտեմբերի 21-ին Մակոնում, որը փոքրիկ քաղաք է կենտրոնական Ֆրանսիայի արևելքում: Նրա ծնողները սնանկացած ազնվականներ էին: Հայրը նրան դաստիարակել էր որպես օրինական միապետությանը հավատարիմ քաղաքացի, իսկ մայրը նախանձախնդիր հավատացյալ էր: Լամարտինը մանկությունն ու պատանեկությունն անցկացրել է մոր և հինգ քույրերի միջավայրում, ինչը բնության հանդեպ սիրուց բացի, միաժամանակ ձևավորեց մեղմ բնավորություն և հակում դեպի զգացմունքայնությունն ու երազանքները: Պատանիս հասակից Լամարթինի ամենասիրած գիրքը Ավետարանն էր, իսկ ֆրանսիացի բանաստեղծներից ամենաշատը կարդում էր Ժան Ռասին: Դպրոցական կրթությունը Լամարթինը նախ ստացել է Լիոնում, ապա Բելլեի Հիսուսյան միաբանության դպրոցում: Վերադառնալով հայրենի քաղաք, նա սկսեց ուսումնասիրել դասական գրողներին, հիացավ Ռուսոյի և Բերնար դը Սեն-Պիեռի ստեղծագործություններով և մեծ ոգևորությամբ ընդունեց նոր գրական միտումներ: Պատանի հասակում նրա հետաքրքրությունների շրջանակն ընդգրկում էր իր բազմաթիվ պոեմների հիմքում ընկած սյուժեներ, որտեղ Էլվիրայի, Լենորայի, Գրացիելի մասին պատումներում արտահայտված են Լամարթինի կյանքի իրական դրվագներ՝ միայն մի փոքր գեղարվեստական արտահայտությամբ: Լամարթինի կյանքում հատուկ նշանակություն է ունեցել իր սերը ջահել մի կնոջ՝ Էլվիրայի հանդեպ. նա վաղ էր մահացել և կորսված երջանկության մասին տխուր իղձերը Լամարթինի պոեզիայի վրա թողեցին թախծի հետք՝ ստիպելով նրան մխիթարություն գտնել Աստծո մեջ: Լամարթինը շատ է ճանապարհորդել, ապրել Իտալիայում, բախտը փորձել անգամ դիվանագիտական ասպարեզում:
Լամարթինը հայերեն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Գրքեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մամուլ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Ալֆոնսոս Լամարթին «Քերթուած առ կոմսն Դ՛Օրսէ» (բանաստեղծություն), թարգմանությունը ֆրանսերենից գրաբար՝ Գաբրիել Այվազովսկու: Բազմավէպ, 1851, № 2 (Սկզբում գրաբարով տրված է բանաստեղծության պատմությունը):
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 data.bnf.fr: տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
- ↑ 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Ламартин // Краткая литературная энциклопедия — Moscow: Советская энциклопедия, 1962. — Vol. 4. — P. 21–22.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 Alphonse, Marie, Louis De Lamartine / Assemblée nationale
- ↑ 4,0 4,1 Alphonse Marie Louis Prat de lamartine — ministère de la Culture.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 Alphonse de Prat de, Alphonse Marie Louis Lamartine — 1834.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Encyclopædia Britannica
- ↑ 7,0 7,1 7,2 7,3 7,4 SNAC — 2010.
- ↑ 8,0 8,1 8,2 З. В., П. К. Ламартин, Альфонс // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз—Ефрон, 1896. — Т. XVII. — С. 292–293.
- ↑ 9,0 9,1 9,2 German National Library, Berlin State Library, Bavarian State Library et al. Record #118726056 // Gemeinsame Normdatei — 2012—2016.
- ↑ http://www.academiedemacon.fr/wp-content/uploads/2018/02/filliation-fauteuils.pdf
| ||||||||||
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 4, էջ 478)։ 
|
