Լյուդմիլա Մոտալովա
Լյուդմիլա Մոտալովա | |
|---|---|
| Ծնվել է | ապրիլի 22, 1935[1][2] Կրոմերժիժ, Կրոմերիժի շրջան, Հարավմորավյան երկրամաս, Չեխոսլովակիա[1] կամ Օլոմոուց, Հյուսիսծովյան երկրամաս[2] |
| Մահացել է | օգոստոսի 29, 1975[3][1] (40 տարեկան) Պրահա, Չեխոսլովակիա[1] |
| Գերեզման | Կրոմերժիժ |
| Քաղաքացիություն |  Չեխոսլովակիա[2] |
| Մասնագիտություն | թարգմանչուհի և հայագետ |
| Ալմա մատեր | Պրահայի Կարլի համալսարան (1959) |
Լյուդմիլա Մոտալովա (ապրիլի 22, 1935[1][2], Կրոմերժիժ, Կրոմերիժի շրջան, Հարավմորավյան երկրամաս, Չեխոսլովակիա[1] և Օլոմոուց, Հյուսիսծովյան երկրամաս[2] - օգոստոսի 29, 1975[3][1], Պրահա, Չեխոսլովակիա[1]), չեխ հայագետ, թարգմանիչ։
Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Ծնվել է 1935 թվականին, բժշկի ընտանիքում։ 1954—1959 թվականներին սովորել է Պրահայի Կարլովի համալսարանի փիլիսոփայական ֆակուլտետում։ Հայերենն ուսանելն է նույն համալսարանի արևելագիտության բաժնում։ Հետագայում ինքնուրույն կատարելագործվել է գրաբարում, միջին հայերենում և աշխարհաբարի զույգ ճյուղերում։
Հայերենից բացի, իմացել է ռուսերեն, գերմաներեն, ֆրանսերեն, անգլերեն, վրացերեն, հին սլավոներեն, հին հունարեն, լատիներեն, թուրքերեն։ 1959 թվականից մինչև կյանքի վերջը աշխատել է ՉՍՍՀ ԳԱ արևելագիտության ինստիտուտում։ Նրա դիպլոմային աշխատանքը եղել է Ավետիք Իսահակյանի «Լիլիթ» պատմվածքի թարգմանությունը։ 1958 թվականին չեխերեն լույս է ընծայել Ավետիք Իսահակյանի արձակ գործերի հատընտիրը՝ Լ. Մոտալովա «Ինչումն է սփոփանքը»։ Այնուհետև նրա թարգմանությամբ տպագրվել են հայ ժողովրդական հեքիաթների երկու գիրք, Ավետիք Իսահակյանի պատմվածքները, «Աբու-Լալա Մահարի» պոեմը, Հովհաննես Թումանյանի «Ախթամար» պոեմը, Ե. Չարենցի ու Պ. Սևակի բանաստեղծությունների ժողովածուները, ինչպես նաև Ա. Բակունցի, Մ. Արմենի, Հ. Մաթևոսյանի, Վ. Պետրոսյանի, Հ. Շիրազի, Գ. Էմինի և ժամանակակից ուրիշ գրողների արձակ ու չափածո գործեր։ Հրատարակել է «Սովետական Հայաստան» (1966 թվական) գրքույկը։
Հայ գրականությունն է ներկայացրել «Ասիայի և Աֆրիկայի գրականությունների պատմության» (1963 թվական) 3-րդ հատորում և «ՍՍՀՄ ժողովուրդների գրականությունների պատմության համառոտ ուրվագծի» (1972 թվական) 8-րդ հատորում։ 1958-1977 թվականներին հրատարակվել է Մոտալովայի 106 անուն հայագիտական ուսումնասիրություն ու թարգմանություն։ Բացի այդ, նա կազմել է 63 հայկական բառ-հոդված ՍՍՀՄ ժողովուրդների գրողների (1966 թվական), 47՝ Ասիայի ու Աֆրիկայի գրողների (հատոր 1—2, 1967 թվական) և 55՝ Արևելյան գրականությունների (հատոր 1—3, 1974 թվական) անգլերեն բառարանների համար։
Մոտալովան գիտական տարբեր հրատարակությունների ու ժողովածուների համար գրել է բազմաթիվ ուսումնասիրություններ, հոդվածներ ու հաղորդումներ հայկական մշակույթի զանազան հարցերի շուրջ։ Հայ գրողներին նվիրված քառասունյոթ հոդված է նա գրել Ասիայի ու Աֆրիկայի գրողների երկհատորանոց բառարանի (1967 թ.) համար, հիսունից ավելի հոդված «Արևելյան գրականությունների բառարանի» համար, որ լույս է 1974 թվականին Լոնդոնում, անգլերեն։
Չեխ և հայ ժողովուրդների մշակույթների փոխմերձեցմանը նպաստել է նաև բազմաթիվ հրապարակային ելույթներով, մշակութային այլևայլ միջոցառումների կազմակերպումով։ 1958 թվականից բազմիցս եղել է Հայաստանում։ Մոտալովայի անունով գրադարան կա Երևանում։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 8, էջ 44)։ 
|