Content deleted Content added

Գծային

15:46, 4 Օգոստոսի 2020-ի տարբերակ

Փրփրուն գինի, գինի, որը հագեցած է ածխաթթու գազով, ինչը նրան դարձնում է գազավորված, ընդ որում ածխաթթու գազը արտադրվում է բնական խմորման արդյունքում:

Չշփոթել գազավորված գինու հետ (գազավորված գինի), որտեղ ածխաթթու գազը արհեստականորեն է ներարկվում բարձր ճնշման միջոցով `գինին շողշողուն դարձնելու համար:

Փրփրուն գինին պարունակում է ավելցուկային ածխաթթու գազ, որն ազատվում է այն ժամանակ, երբ շիշը բացվում է խցանի հանդիսավոր «կրակոցով» և գինու գավաթի մեջ պղպջակների գրավիչ խաղով:

Արտադրության մեթոդներ

Փրփրուն գինի արտադրելու ամենատարածված ձևն (ֆր.՝ méthode champenoise - «շամպայնի մեթոդ») այն է, որ գինու բնական խմորումը տեղի է ունենում ուղղակիորեն շշի մեջ: Շամպայնի և այլ ավանդական գինիների արտադրության նկարագրության համար տե՛ս Շամպայն:

Երկրորդական խմորման համար անհատական շշեր օգտագործելու բարձր գնի պատճառով ժամանակակից գինեգործության մեջ օգտագործվում են բազմաթիվ այլ մեթոդներ: Հաճախ գինին խմորվւմ է խոշոր տարայի մեջ, որը նախատեսված է ներքին ճնշմանը դիմակայելու համար:

Ավելի էժան փրփրուն գինիների համար լայն տարածում ունի Շարմի մեթոդը (ակրոտոֆոր ձևով):

Պատմություն

Դեռևս անտիկ հեղինակներին էր հետաքրքրում գինու մեջ պղպջակների առաջացման պատճառը: Միջնադարյան գինեգործները գինու «փրփրուն լինելը» համարում էին մեծ թերություն և հնարավորինս պայքարում էին դրա դեմ: Նկուղում գինու շշերից մեկի «ժայթքումը» հաճախ շղթայական ռեակցիա էր ունենում: Նմանատիպ միջադեպերի պատճառով գինեգործները կորցնում էին իրենց գինու պաշարի մինչև 20%-ը: Խցանը շշում պահելու համար հորինվեց հատուկ մետաղալարե պահունակ՝ մյուզլե:

Այս խնդիրը մեծ մասամբ վերաբերում էր Ֆրանսիայի հյուսիսային գինեգործական շրջաններին և հատկապես Շամպայնի շրջանին, որտեղ ձմռան ցրտերը դադարեցնում էին գինիների խմորումը մառաններում, իսկ գարնան տաքությունը վերսկսում էր այդ գործընթացը: Այդ համառ պղպջակների դեմ պայքարում էր նաև վանական գինեգործ դոմ Փերինոն(1638-1715), որին հաճախ սխալմամբ անվանում են շամպայնի գյուտարար:

Ֆրանսիայի հարավ-արևելքում գտնվող Լիմուի բնակիչները իրենց նախնիներին են համարում գինու գյուտարար: Նրանք հիմնվում են 1531 թվականին թվագրված փաստաթղթի վրա, որտեղ տեղի Սեն-Հիլարի աբբայության բենեդիկտացիները նշում են «բնական կայծկլտուն արտասովոր սպիտակ գինի » պատրաստելու մասին և դա Շամպայնում գինիներ արտադրելուց դեռ շատ առաջ էր^[1]:

Շամպայն շրջանի գինու փրփրուն լինելը առաջինը գնահատեցին անգլիացիները, ովքեր ստեղծեցին շշի համար հատուկ ամրության ապակի և խցաններ, որոնք կարող էին դիմանալ բարձր ճնշմանը շշի մեջ: Հենց նրանք էլ առաջինը փորձեցին գիտության տեսանկյունից բացատրել «սատանեկան գինու» երևույթը: 1662 թվականի դեկտեմբերին անգլիացի բժիշկ Քրիստոֆեր Մերրետը Լոնդոնի թագավորական ընկերության առջև հանդես եկավ գինու փրփրուն հատկությունների մասին զեկույցով: «Գինու խաղը» նա բացատրեց նրանում շաքարի առկայությամբ և պնդեց, որ ցանկացած գինի կփրփրի, եթե նրա մեջ շուտ շաքար ավելացվի:

18-րդ դարում Շամպայնն արդեն իսկ տոննաներով փրփրուն գինի էր արտահանում անգլիացի պատվիրատուներին: Չնայած Ռեգենտության ժամանակաշրջանին՝ փրփրուն գինին նորաձև դարձավ ֆրանսիական արքունիքում, իսկ Շամպայնի բնակիչներն իրենք դեռևս երկար ժամանակ գինին դիտում էին որպես արտահանման արտադրանք: Եվ միայն 19-րդ դարի կեսերին փրփրուն գինին այս շրջանում դուրս մղեց ավանդական գինուն:

1870-ական թվականներն եվրոպական այլ երկրների գինեգործները, վերապատրաստում անցնելով Շամպայնում, փորձեցին իրենց հայրենիքում հիմնել փրփրուն գինու արտադրություն: Այպիսով, իտալացի Կառլո Գանչան սովորեց սպիտակ մուսկատից պատրաստել Աստի փրփրուն գինին, ավելի ուշ Պյեմոնտից տեխնիկան փոխառեցին Տրիեստի (Ավստրո-Հունգարիա)շրջակայքում Պրոսեկկոյի բնակիչները: Բուդաֆոկում, այն ժամանակ Բուդապեշտի արվարձաններից մեկում, փրփրուն գինիների արտադրություն հիմնեց Յոժեֆ Թյոռլեյը, որը Հաբսբուրգների կայսերական տան կողմից արժանացավ մատակարարի բարձր կոչման^[2]: Գրեթե միևնույն ժամանակ Խոսեպ Ռավենտոսը Կատալոնիայում ներմուծեց շամպայնի մեթոդը^[3]: 19-րդ դարում Մեծ Բրիտանիայում վերջապես հիմք դրվեց բարձր որակի փրփրուն գինիների արտադրությանը, այդ երկիրն էլ դարեր շարունակ մնաց գինու գլխավոր սպառողներից մեկը: Գլոբալ տաքացումը հանգեցրեց նրան, որ Անգլիայի հարավում հնարավոր դարձավ գինի արտադրել^[4]:

Փրփրուն գինիները Ռուսաստանում

Փրփրուն գինիների արտադրություն Ղրիմում, Սուդակի հովտում, փորձել է հիմնել դեռևս իշխան Պոտյոմկինը^[5]: 1799 թվականին Ղրիմում ակադեմիկոս Պ. Պալլասի կալվածքում արտադրվեց Ռուսաստանում գինիների առաջին խմբաքանակը, որն ստացվել էր շշի մեջ շամպայնացնելու մեթոդով^[5]: 19-րդ դարի առաջին կեսին սուդակյան փրփրուն գինիների վրա առանց մեծ հաջողության փորձեր էին անում եկվոր ֆրանսիացիներն ու շվեյցարացիները: Իր գերազանց որակով առանձնացավ 1842թվականին իշխան Մ. Վորոնցովի նույնանուն կալվածքում ստեղծված «Այ -Դանիլ» փրփրուն գինին:

Միևնույն ժամանակ Դերժավինն ու Պուշկինը գովերգում էին ցիմլյանյան փրփրուն գինին, որն արտադրվում էր Դոնում «հին կազակների մեթոդով»^[6]: Ներմուծվող շամպայնի այս էժան ժողովրդավարական անալոգը լայն տարածում գտավ հայրենասիրության բարձրացման տարիներին՝ կապված Նապոլեոնի հետ մղվող պատերազմների հետ: «Եվգենի Օնեգին» վեպի մեջ կան հետևյալ տողերը.

Да вот в бутылке засмоленной
Между жарким и бланманже
Цимлянское несут уже,
За ним строй рюмок узких, длинных
Подобно талии твоей,
Зизи, кристалл души моей.

Համարվում է, որ Ռուսաստանում փրփրուն գինիների արդյունաբերական արտադրության հիմքում կանգնած են իշխան Լև Գոլիցինը(1845-1915)^[7] և Վասիլի Թաիրովը: 1897 թվականին Աբրաու-Դյուրսո կալվածքում Գոլիցինի կողմից վարձած արտելները ֆրանսիացի գինեգործների հսկողությամբ շուկա հանեցին 13000 շիշ շամպայն գինի: Արտադրության գլխավոր գինեգործ Վիկտոր Դրավինյին անձամբ Նիկոլայ ||-ից 2 մրցանակ ստացավ: Գոլիցինի «Նոր աշխարհ» կալվածքի փրփրուն գինին մատուցվում էր թագադրման հանդիսությունների ժամանակ, այդտեղից էլ ստացավ «թագադրման» անունը^[8]:

20-րդ դարի կեսին վերսկսվեց ցիմլյանյան փրփրուն գինու արտադրությունը՝ Ա. Ֆրոլով-Բագրեևի կողմից կազմված բաղադրատոմսով^[6]: ԽՍՀՄ տարածքում փրփրուն գինիների արտադրության ամենամեծ փորձարարական վայրը եղել է Սևաստոպոլի գինեգործարանը: Ռուսաստանում և Ուկրաինայում փրփրուն գինիների արտադրության այլ խոշոր կենտրոններ են՝

• Շամպայն գինիների գործարան«Աբրաու-Դյուրսո»

• Շամպայն գինիների գործարան«Նոր աշխարհ»

• Արտյոմովսկի շամպայն գինիների գործարան

• Ռոստովի շամպայն գինիների կոմբինատ

• Ցիմլյանսկի շամպայն գինիների գործարան

• «Կուբան-գինի»

Տարատեսակներ

Փրփրուն գինու դասական օրինակ է շամպայնը: Նախկին ԽՍՀՄ-ում այս բառն օգտագործվում էր որպես փրփրուն գինու հոմանիշ, սակայն Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության կանոնների համաձայն, այս անունը վերապահված է Ֆրանսիայի Շամպայնի շրջանի տեղական փրփրուն գինուն: Վերջինիս համար բնորոշ է ածխաթթվի ինտենսիվ հագեցվածությունը և, համապատասխանաբար, շշի մեջ բարձր ճնշմանը (5-6 մթն. ճնշ. ի տարբերություն կրեման տեսակի սովորական փրփրուն գինիների՝2-3 մթն. ճնշ.)

Փրփրուն գինին սովորաբար լինում է սպիտակ կամ վարդագույն, բայց կան նաև կարմիր փրփրուն գինու օրինակներ, ինչպես իտալական Բրակետտոն և Լամբրուսկոն: Ավստրալիայի համար ավանդական է Շիրազ տեսակի խաղողից կարմիր փրփրուն գինին:

Որոշ գինիներ միայն փոքր ինչ են հագեցած ածխաթթու գազով (օր. Պորտուգալիայում «կանաչ գինին»): Շշի մեջ 3-ից պակաս մթնոլորտային ճնշում ունեցող գինիները կոչվում են թշշան (իտալ.`frizzante, ֆր.` pétillant) կամ կիսափրփրուն:

Փրփրուն գինիների տեսակներ

Ֆրանսիայում

• Վան մուսսո (ֆր.՝ Vin mousseu)

• Կրեման (ֆր.՝ Crémant)

• Բլանկետ դե Լիմու (ֆր.՝ Blanquette de Limoux)

•|Շամպայն (ֆր.`Champagne )

Իտալիայում

• Սպումանտե (իտալ.՝Spumante)

• Աստի (իտալ.՝Asti)

• Բրակետտո (իտալ.՝Bracchetto)

• Պրոսեկկո (իտալ.՝Prosecco)

• Լամբրուսկո (իտալ.՝Lambbrusco)

• Ֆրանչակորտա (իտալ.՝Franchiacorta)

• Ֆրագոլինո (իտալ.՝Fragolino) Իզաբելլա սորտի խաղողից

Իսպանիայում

• Կավա (իսպ.՝Cava), այդ թվում նաև Վարդագույն Կավա(իսպ.՝Cava Rosado)

Գերմանիայում

• Զեկթ (գերմ.՝Sekt)

Մոլդովայում

•Կրիկովա (Cricova)

Պորտուգալիայում

•Բայրադա (Bairrada)

Ռուսաստանում

•Փրփրուն

•Սովետական շամպայն

ՀԱՀ-ում

•Cap Classique մեթոդ-Ֆրանսիայի դասական շամպենուա մեթոդի անալոգը

Ծանոթագրություններ

↑ Hornsey, Ian Spencer (2007). The Chemistry and Biology of Winemaking (անգլերեն). Royal Society of Chemistry. ISBN 978-0-85404-266-1.
↑ «Torley (Тёрлей), Производители Венгрии - Мир Вина - сайт о вине, пиве и других напитках, рецепты коктейлей, история». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-04-ին. Վերցված է 2015-10-31-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ Столетие спустя, в 1970 году, испанское шампанское (Champaña) сменило название на Cava.
↑ Впрочем, столетия назад, во времена правления Генриха VIII и конфискации им церковной собственности, в мужских монастырях Англии имелось несколько виноделен.
↑ ^5,0 ^5,1 «Лента.ру» об истории шампанского в России: Регионы: Россия: Lenta.ru
↑ ^6,0 ^6,1 Самое литературное вино
↑ См., напр.: В. К. Калугин. Книга о вине и виноделии. КультИнформПресс, 1996. Стр. 106.
↑ Н. К. Ламан, А. Н. Борисова. Князь Лев Сергеевич Голицын: выдающийся русский винодел. Наука, 2000. С. 93.

Գրականություն

Похлёбкин, Вильям Васильевич Игристые вина // Кулинарный словарь / Н. Петухова. — М.: Э, 2015. — С. 128. — 456 с. — 4000 экз. — ISBN 978-5-699-75127-3

Արտաքին հղումներ

Մի փոքր փրփրուն գինիների ստեղծման մասին, Ռուսաստանում նրանց հայտնվելու և Թամանի գինիների մասին
Игристое вино. не шампанским единым… // citylady.ru
ГОСТ 31492-2012. Вина игристые и вина игристые жемчужные. Общие технические условия.

[1] Hornsey, Ian Spencer (2007). The Chemistry and Biology of Winemaking (անգլերեն). Royal Society of Chemistry. ISBN 978-0-85404-266-1.

[2] «Torley (Тёрлей), Производители Венгрии - Мир Вина - сайт о вине, пиве и других напитках, рецепты коктейлей, история». Արխիվացված է օրիգինալից 2016-03-04-ին. Վերցված է 2015-10-31-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[3] Столетие спустя, в 1970 году, испанское шампанское (Champaña) сменило название на Cava.

[4] Впрочем, столетия назад, во времена правления Генриха VIII и конфискации им церковной собственности, в мужских монастырях Англии имелось несколько виноделен.

[champ-5] 5,0 ^5,1 «Лента.ру» об истории шампанского в России: Регионы: Россия: Lenta.ru

[tsimla-6] 6,0 ^6,1 Самое литературное вино

[7] См., напр.: В. К. Калугин. Книга о вине и виноделии. КультИнформПресс, 1996. Стр. 106.

[8] Н. К. Ламан, А. Н. Борисова. Князь Лев Сергеевич Голицын: выдающийся русский винодел. Наука, 2000. С. 93.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Տող 23. / Տող 23. @@
 Ֆրանսիայի հարավ-արևելքում գտնվող [[Լիմու (Օդի գավառ)|Լիմուի]] բնակիչները իրենց նախնիներին են համարում գինու գյուտարար: Նրանք հիմնվում են 1531 թվականին թվագրված փաստաթղթի վրա, որտեղ տեղի Սեն-Հիլարի աբբայության բենեդիկտացիները նշում են «բնական կայծկլտուն արտասովոր սպիտակ գինի » պատրաստելու մասին և դա Շամպայնում գինիներ արտադրելուց դեռ շատ առաջ էր<ref>{{Cite book|url=https://books.google.com/books?id=MERTiT-6XBoC&pg=PA186|title=The Chemistry and Biology of Winemaking|last=Hornsey|first=Ian Spencer|date=2007|publisher=Royal Society of Chemistry|isbn=978-0-85404-266-1|language=en}}</ref>:
-Շամպայն շրջանի գինու փրփրուն լինելը առաջինը գնահատեցին անգլիացիները, ովքեր ստեղծեցին շշի համար հատուկ ամրության ապակի և խցաններ, որոնք կարող էին դիմանալ բարձր ճնշմանը շշի մեջ: Հենց նրանք էլ առաջինը փորձեցին գիտության տեսանկյունից բացատրել «սատանեկան գինու» երևույթը: 1662 թվականի դեկտեմբերին անգլիացի բժիշկ [[Քրիստոֆեր Մերրետը]] [[Լոնդոնի թագավորական ընկերություն|Լոնդոնի թագավորական ընկերության առջև]] հանդես եկավ գինու փրփրուն հատկությունների մասին զեկույցով: «Գինու խաղը» նա բացատրեց նրանում [[Շաքար|շաքարի]] առկայությամբ և պնդեց, որ ցանկացած գինի կփրփրի, եթե նրա մեջ շուտ շաքար ավելացվի:
+Շամպայն շրջանի գինու փրփրուն լինելը առաջինը գնահատեցին անգլիացիները, ովքեր ստեղծեցին շշի համար հատուկ ամրության ապակի և խցաններ, որոնք կարող էին դիմանալ բարձր ճնշմանը շշի մեջ: Հենց նրանք էլ առաջինը փորձեցին գիտության տեսանկյունից բացատրել «սատանեկան գինու» երևույթը: 1662 թվականի դեկտեմբերին անգլիացի բժիշկ [[Քրիստոֆեր Մերրետը]] [[Լոնդոնի թագավորական ընկերություն|Լոնդոնի թագավորական ընկերության առջև]] հանդես եկավ գինու փրփրուն հատկությունների մասին զեկույցով: «Գինու խաղը» նա բացատրեց նրանում [[շաքար]]ի առկայությամբ և պնդեց, որ ցանկացած գինի կփրփրի, եթե նրա մեջ շուտ շաքար ավելացվի:
--րդ դարում Շամպայնն արդեն իսկ տոննաներով փրփրուն գինի էր արտահանում անգլիացի պատվիրատուներին: Չնայած [[Ռեգենտ|Ռեգենտության]] ժամանակաշրջանին՝ փրփրուն գինին նորաձև դարձավ ֆրանսիական արքունիքում, իսկ Շամպայնի բնակիչներն իրենք դեռևս երկար ժամանակ գինին դիտում էին որպես արտահանման արտադրանք: Եվ միայն 19-րդ դարի կեսերին փրփրուն գինին այս շրջանում դուրս մղեց ավանդական գինուն:
+-րդ դարում Շամպայնն արդեն իսկ տոննաներով փրփրուն գինի էր արտահանում անգլիացի պատվիրատուներին: Չնայած [[Ռեգենտ]]ության ժամանակաշրջանին՝ փրփրուն գինին նորաձև դարձավ ֆրանսիական արքունիքում, իսկ Շամպայնի բնակիչներն իրենք դեռևս երկար ժամանակ գինին դիտում էին որպես արտահանման արտադրանք: Եվ միայն 19-րդ դարի կեսերին փրփրուն գինին այս շրջանում դուրս մղեց ավանդական գինուն:
--ական թվականներն եվրոպական այլ երկրների գինեգործները, վերապատրաստում անցնելով Շամպայնում, փորձեցին իրենց հայրենիքում հիմնել փրփրուն գինու արտադրություն: Այպիսով, իտալացի Կառլո Գանչան սովորեց սպիտակ մուսկատից պատրաստել [[Աստի]] փրփրուն գինին, ավելի ուշ [[Պիեմոնտ|Պյեմոնտից]] տեխնիկան փոխառեցին [[Տրիեստ|Տրիեստի]]  ([[Ավստրո–Հունգարիա|Ավստրո-Հունգարիա]])շրջակայքում  [[Պրոսեկկոյի]] բնակիչները: [[Բուդաֆոկ|Բուդաֆոկում]], այն ժամանակ [[Բուդապեշտ|Բուդապեշտի]] արվարձաններից մեկում, փրփրուն գինիների արտադրություն հիմնեց [[Յոժեֆ Թյոռլեյը]], որը [[Հաբսբուրգներ|Հաբսբուրգների]] կայսերական տան կողմից արժանացավ մատակարարի բարձր կոչման<ref>{{Cite web|url=http://www.wineworld.ru/winedocs/producers_suppliers/produce_wine/producer_hungary/article1183.html|title=Torley (Тёрлей) - Производители Венгрии - Мир Вина - сайт о вине, пиве и других напитках, рецепты коктейлей, история<!-- Заголовок добавлен ботом -->|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304130724/http://www.wineworld.ru/winedocs/producers_suppliers/produce_wine/producer_hungary/article1183.html|archivedate=2016-03-04|accessdate=2015-10-31|deadlink=yes}}</ref>: Գրեթե միևնույն ժամանակ Խոսեպ Ռավենտոսը [[Կատալոնիա|Կատալոնիայում]] ներմուծեց շամպայնի մեթոդը<ref>Столетие спустя, в 1970 году, испанское шампанское (''Champaña'') сменило название на ''[[Кава (игристое вино)|Cava]]''.</ref>: 19-րդ դարում [[Միացյալ Թագավորություն|Մեծ Բրիտանիայում]] վերջապես հիմք դրվեց բարձր որակի փրփրուն գինիների արտադրությանը, այդ երկիրն էլ դարեր շարունակ մնաց գինու գլխավոր սպառողներից մեկը: [[Գլոբալ տաքացում|Գլոբալ տաքացումը]] հանգեցրեց նրան, որ [[Անգլիա|Անգլիայի հ]]<nowiki/>արավում հնարավոր դարձավ գինի արտադրել<ref>Впрочем, столетия назад, во времена правления [[Генрих VIII (король Англии)|Генриха VIII]] и конфискации им церковной собственности, в мужских монастырях Англии имелось несколько виноделен.</ref>:
+-ական թվականներն եվրոպական այլ երկրների գինեգործները, վերապատրաստում անցնելով Շամպայնում, փորձեցին իրենց հայրենիքում հիմնել փրփրուն գինու արտադրություն: Այպիսով, իտալացի Կառլո Գանչան սովորեց սպիտակ մուսկատից պատրաստել [[Աստի]] փրփրուն գինին, ավելի ուշ [[Պիեմոնտ|Պյեմոնտից]] տեխնիկան փոխառեցին [[Տրիեստ]]ի  ([[Ավստրո–Հունգարիա|Ավստրո-Հունգարիա]])շրջակայքում  [[Պրոսեկկոյի]] բնակիչները: [[Բուդաֆոկ]]ում, այն ժամանակ [[Բուդապեշտ]]ի արվարձաններից մեկում, փրփրուն գինիների արտադրություն հիմնեց [[Յոժեֆ Թյոռլեյը]], որը [[Հաբսբուրգներ]]ի կայսերական տան կողմից արժանացավ մատակարարի բարձր կոչման<ref>{{Cite web|url=http://www.wineworld.ru/winedocs/producers_suppliers/produce_wine/producer_hungary/article1183.html|title=Torley (Тёрлей),  Производители Венгрии - Мир Вина - сайт о вине, пиве и других напитках, рецепты коктейлей, история<!-- Заголовок добавлен ботом -->|archiveurl=https://web.archive.org/web/20160304130724/http://www.wineworld.ru/winedocs/producers_suppliers/produce_wine/producer_hungary/article1183.html|archivedate=2016-03-04|accessdate=2015-10-31|deadlink=yes}}</ref>: Գրեթե միևնույն ժամանակ Խոսեպ Ռավենտոսը [[Կատալոնիա]]յում ներմուծեց շամպայնի մեթոդը<ref>Столетие спустя, в 1970 году, испанское шампанское (''Champaña'') сменило название на ''[[Кава (игристое вино)|Cava]]''.</ref>: 19-րդ դարում [[Միացյալ Թագավորություն|Մեծ Բրիտանիայում]] վերջապես հիմք դրվեց բարձր որակի փրփրուն գինիների արտադրությանը, այդ երկիրն էլ դարեր շարունակ մնաց գինու գլխավոր սպառողներից մեկը: [[Գլոբալ տաքացում]]ը հանգեցրեց նրան, որ [[Անգլիա|Անգլիայի հ]]<nowiki/>արավում հնարավոր դարձավ գինի արտադրել<ref>Впрочем, столетия назад, во времена правления [[Генрих VIII (король Англии)|Генриха VIII]] и конфискации им церковной собственности, в мужских монастырях Англии имелось несколько виноделен.</ref>:
 === Փրփրուն գինիները Ռուսաստանում ===
-Փրփրուն գինիների արտադրություն [[Ղրիմ|Ղրիմում]], [[Սուդակ (քաղաք)|Սուդակի]] հովտում, փորձել է հիմնել դեռևս [[Գրիգորի Պոտյոմկին|իշխան Պոտյոմկինը]]<ref name="champ">[http://lenta.ru/articles/2015/01/12/champagne/ «Лента.ру» об истории шампанского в России: Регионы: Россия: Lenta.ru<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>: 1799 թվականին Ղրիմում ակադեմիկոս [[Պ. Պալլասի]] կալվածքում արտադրվեց Ռուսաստանում գինիների առաջին խմբաքանակը, որն ստացվել էր շշի մեջ շամպայնացնելու մեթոդով<ref name="champ" />: 19-րդ դարի առաջին կեսին սուդակյան փրփրուն գինիների վրա առանց մեծ հաջողության փորձեր էին անում եկվոր ֆրանսիացիներն ու շվեյցարացիները: Իր գերազանց որակով առանձնացավ 1842թվականին [[Մ. Վորոնցով|իշխան Մ. Վորոնցովի]] նույնանուն կալվածքում ստեղծված «Այ -Դանիլ» փրփրուն գինին:
+Փրփրուն գինիների արտադրություն [[Ղրիմ]]ում, [[Սուդակ (քաղաք)|Սուդակի]] հովտում, փորձել է հիմնել դեռևս [[Գրիգորի Պոտյոմկին|իշխան Պոտյոմկինը]]<ref name="champ">[http://lenta.ru/articles/2015/01/12/champagne/ «Лента.ру» об истории шампанского в России: Регионы: Россия: Lenta.ru<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>: 1799 թվականին Ղրիմում ակադեմիկոս [[Պ. Պալլասի]] կալվածքում արտադրվեց Ռուսաստանում գինիների առաջին խմբաքանակը, որն ստացվել էր շշի մեջ շամպայնացնելու մեթոդով<ref name="champ" />: 19-րդ դարի առաջին կեսին սուդակյան փրփրուն գինիների վրա առանց մեծ հաջողության փորձեր էին անում եկվոր ֆրանսիացիներն ու շվեյցարացիները: Իր գերազանց որակով առանձնացավ 1842թվականին [[Մ. Վորոնցով|իշխան Մ. Վորոնցովի]] նույնանուն կալվածքում ստեղծված «Այ -Դանիլ» փրփրուն գինին:
 Միևնույն ժամանակ [[Գավրիլ Դերժավին|Դերժավինն]] ու [[Ալեքսանդր Պուշկին|Պուշկինը]] գովերգում էին [[Ցիմլյանսկ|ցիմլյանյան]] փրփրուն գինին, որն արտադրվում էր Դոնում «հին կազակների մեթոդով»<ref name="tsimla">[http://www.oldtimer.ru/retrospective/10486/ Самое литературное вино<!-- Заголовок добавлен ботом -->]</ref>: Ներմուծվող շամպայնի այս էժան ժողովրդավարական անալոգը լայն տարածում գտավ հայրենասիրության բարձրացման տարիներին՝ կապված [[Նապոլեոն Բոնապարտ|Նապոլեոնի]] հետ մղվող պատերազմների հետ: «<nowiki/>[[Եվգենի Օնեգին]]<nowiki/>» վեպի մեջ կան հետևյալ տողերը.<center><poem>
@@ Տող 56. / Տող 56. @@
 = Տարատեսակներ =
-Փրփրուն գինու դասական օրինակ է [[Շամպայն|շամպայնը:]] Նախկին [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|ԽՍՀՄ-]]<nowiki/>ում այս բառն օգտագործվում էր որպես փրփրուն գինու [[հոմանիշ]], սակայն [[Առևտրի համաշխարհային կազմակերպություն|Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության]] կանոնների համաձայն, այս անունը վերապահված է [[Ֆրանսիա|Ֆրանսիայի]] [[Շամպայնի գինիների շրջան|Շամպայնի]] շրջանի տեղական փրփրուն գինուն: Վերջինիս համար բնորոշ է ածխաթթվի ինտենսիվ հագեցվածությունը և, համապատասխանաբար, շշի մեջ բարձր ճնշմանը (5-6 մթն. ճնշ. ի տարբերություն կրեման տեսակի սովորական փրփրուն գինիների՝2-3  մթն. ճնշ.)
+Փրփրուն գինու դասական օրինակ է [[Շամպայն|շամպայնը:]] Նախկին [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն|ԽՍՀՄ-]]<nowiki/>ում այս բառն օգտագործվում էր որպես փրփրուն գինու [[հոմանիշ]], սակայն [[Առևտրի համաշխարհային կազմակերպություն|Առևտրի համաշխարհային կազմակերպության]] կանոնների համաձայն, այս անունը վերապահված է [[Ֆրանսիա]]յի [[Շամպայնի գինիների շրջան|Շամպայնի]] շրջանի տեղական փրփրուն գինուն: Վերջինիս համար բնորոշ է ածխաթթվի ինտենսիվ հագեցվածությունը և, համապատասխանաբար, շշի մեջ բարձր ճնշմանը (5-6 մթն. ճնշ. ի տարբերություն կրեման տեսակի սովորական փրփրուն գինիների՝2-3  մթն. ճնշ.)
-Փրփրուն գինին սովորաբար լինում է [[Սպիտակ գինի|սպիտակ]] կամ [[Վարդագույն գինի|վարդագույն,]] բայց կան նաև կարմիր փրփրուն գինու օրինակներ, ինչպես իտալական [[Բրակետտո|Բրակետտոն]] և [[Լամբրուսկո|Լամբրուսկոն:]] [[Ավստրալիա|Ավստրալիայի]] համար ավանդական է [[Շիրազ խաղող|Շիրազ]] տեսակի խաղողից կարմիր փրփրուն գինին:
+Փրփրուն գինին սովորաբար լինում է [[Սպիտակ գինի|սպիտակ]] կամ [[Վարդագույն գինի|վարդագույն,]] բայց կան նաև կարմիր փրփրուն գինու օրինակներ, ինչպես իտալական [[Բրակետտո]]ն և [[Լամբրուսկո|Լամբրուսկոն:]] [[Ավստրալիա]]յի համար ավանդական է [[Շիրազ խաղող|Շիրազ]] տեսակի խաղողից կարմիր փրփրուն գինին:
-Որոշ գինիներ միայն փոքր ինչ են հագեցած ածխաթթու գազով (օր. [[Պորտուգալիա|Պորտուգալիայում]] «<nowiki/>[[Կանաչ գինի|կանաչ գինին]]<nowiki/>»): Շշի մեջ 3-ից պակաս մթնոլորտային ճնշում ունեցող գինիները կոչվում են թշշան [[Իտալերեն|(իտալ]].`frizzante, [[Ֆրանսերեն|ֆր.`]] pétillant) կամ կիսափրփրուն:
+Որոշ գինիներ միայն փոքր ինչ են հագեցած ածխաթթու գազով (օր. [[Պորտուգալիա]]յում «<nowiki/>[[կանաչ գինի]]ն<nowiki/>»): Շշի մեջ 3-ից պակաս մթնոլորտային ճնշում ունեցող գինիները կոչվում են թշշան [[Իտալերեն|(իտալ]].`frizzante, [[Ֆրանսերեն|ֆր.`]] pétillant) կամ կիսափրփրուն:
 === Փրփրուն գինիների տեսակներ ===