Jump to content

Ռոջեր Կորման

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ռոջեր Կորման
Ծննդյան թիվ՝ապրիլի 5, 1926(1926-04-05)[1][2][3][…]
Ծննդավայր՝Դետրոյթ, Միչիգան, ԱՄՆ[4]
Վախճանի թիվ՝մայիսի 9, 2024(2024-05-09)[5] (98 տարեկան)
Վախճանի վայր՝Սանտա Մոնիկա, Լոս Անջելես շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[5]
Քաղաքացիություն՝ ԱՄՆ
Մասնագիտություն՝կինոռեժիսոր, սցենարիստ, կինոպրոդյուսեր, հեռուստատեսային դերասան և կինոդերասան
Պարգևներ՝
IMDb։ID 0000339

Ռոջեր Ուիլյամ Կորման (անգլ.՝ Roger William Corman, ապրիլի 5, 1926(1926-04-05)[1][2][3][…], Դետրոյթ, Միչիգան, ԱՄՆ[4] - մայիսի 9, 2024(2024-05-09)[5], Սանտա Մոնիկա, Լոս Անջելես շրջան, Կալիֆոռնիա, ԱՄՆ[5]), ամերիկացի կինոռեժիսոր և պրոդյուսեր, որը նկարահանել է Բ-կարգի մեծ թվով ֆիլմեր (հիմնականում ցածր դասի սարսափ ֆիլմեր և մարտաֆիլմեր)։ Նրան անվանել են «Բ-կարգի ֆիլմերի արքա» և «դրայվ ինովի թագավոր»[8] (բացօթյա կինոթատրոններ)։ Կորմանը հայտնի է դարձել որպես ռեժիսոր, որը կարող է ֆիլմեր նկարահանել ֆենոմենալ արագությամբ և շատ քիչ բյուջեով։ «Սարսափների խանութը» (1960) ֆիլմը, ըստ լուրերի, նկարահանվել է ռեկորդային 2 օրվա ընթացքում[9][10] 30 000 դոլարով[11]։ Կորմանի ստեղծագործական գործունեությունն իր գագաթնակետին է հասել 1950-1960-ականներին, որից հետո նա գործնականում դադարեցրել է ֆիլմեր նկարահանելը։

2009 թվականին Կորմանն արժանացել է պատվավոր «Օսկար» մրցանակի կինեմատոգրաֆիայում ունեցած իր մեծ ավանդի համար։ Հոլիվուդի հայտնի ռեժիսորներից շատերը ժամանակին համագործակցել են նրա հետ։ Նրանց թվում են եղել Ֆրենսիս Ֆորդ Կոպպոլան, Ջեյմս Քեմերոնը, Մարտին Սկորսեզեն և Ջոնաթան Դեմին։ Հետագայում, ի նշան երախտագիտության, նրանցից ոմանք Սերմանին էպիզոդիկ դերեր են տվել իրենց ֆիլմերում։

Կենսագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռոջեր Կորմանը ծնվել է 1926 թվականի ապրիլի 5-ին Դետրոյթ քաղաքում՝ Աննա և Ուիլյամ Կորմանովների ընտանիքում[12]։ Նրա հայրը եղել է ինժեներ, և Ռոջերը գնացել է հոր հետքերով` ստանալով ինժեներական կրթություն։ Կինեմատոգրաֆում իր առաջին քայլերը Կորմանը սկսել է որպես բանվոր 20th Century Fox կինոընկերությունում, սակայն ժամանակի մի փոքր շրջանից հետո սկսել է զբաղվել այն սցենարների վերլուծությամբ, որոնք բերվել էին ստուդիա և կարող էին հիմք դառնալ ապագա ֆիլմի սյուժեի համար։ Ֆիլմի ստեղծման գործընթացին մասնակցել նրան հաջողվել է 27 տարեկանում (որպես սցենարիստ և պրոդյուսեր)։ Նրա կինեմատոգրաֆիական գործունեության սկիզբը դրվել է American Releasing Corporation դիստրիբյուտորական ընկերության հետ համագործակցությամբ, որը հետագայում վերանվանվել է American International Pictures: Նրա կողմից նկարահանված առաջին ֆիլմը, որը թողարկվել է 1954 թվականին, կոչվել է «Հրեշը օվկիանոսի հատակից», և այն նկարահանել է 10 հազար դոլար բյուջեով։ Սակայն ռելիզի մեջ դրվել է մեկ այլ ռեժիսորի անուն[8]։

Կորմանը դարձել է ամերիկյան միջազգային Pictures ընկերության ֆիլմերի տարածման համար հիմնական աշխատողներից մեկը։ Նա աչքի է ընկել համեստ բյուջեով և շատ սեղմ ժամկետներում ֆիլմեր նկարահանելու ունակությամբ։ Կորմանը փորձել է խնայել այն ամենը, ինչ վերաբերել է ֆիլմի նկարահանումներին։ Այսպես, օրինակ չղջիկները, որոնք հայտնվել են նրա «Անմահները» ֆիլմում, մնացել են «Նա գրավել է աշխարհը» ֆիլմի նկարահանումներից[8]։ Բացի այդ, Կորմանը փորձել է նկարահանել այնպիսի ֆիլմեր, որոնք համապատասխանում էլ են հանդիսատեսի ցանկություններին ու նախասիրություններին։

1960 թվականին կինոարտադրության նկատմամբ վերաբերմունքը Կորմանի մոտ փոխվել է, և նա նոր տեխնոլոգիաների կիրառմամբ նկարահանել է գունավոր ֆիլմ` «Աշերների տան անկումը» անվանումով։ Գլխավոր դերը այդ ֆիլմում խաղացել է Վինսենտ Փրայզը։ Այս ֆիլմը դարձել է Էդգար Պոյի ստեղծագործությունների Էկրանավորումների շարքում առաջինը, որը նրան ճանաչում և որոշակի իմիջ է բերել։ Կորմանը խոստովանել է, որ 1960-ականների սկզբին ԽՍՀՄ-ում նկարել են վեհ կերպարով և առաջավոր մոնտաժով ֆիլմեր։ Ռոջեր Կորմանը խմբագրել և ամերիկյան վարձույթի համար ադապտացրել է խորհրդային «Երկինքը կանչում է» և «Փոթորիկների մոլորակը» ֆիլմերը։ Շատ վիճահարույց նոր մոնտաժի, գաղափարական բաղադրիչի փոփոխության և առանձին տեսարանների լրացուցիչ նկարահանման արդյունքում ի հայտ են եկել նոր ֆիլմեր՝ «Պայքար Արևից դուրս», «Ճանապարհորդություն նախապատմական մոլորակ»[13]։

1970-ականների վերջին Կորմանն ամուսնանում է Ջուլի Հալորանի հետ։ Ամուսնությունից հետո նա դադարել է ֆիլմեր նկարահանել և ստեղծել է սեփական պրոդյուսերական New World Pictures ընկերությունը և զբաղվել է միայն պրոդյուսերությամբ և սցենարներ գրելով։ Սակայն 1983 թվականին նա վաճառել է իր ընկերությունը և ստեղծել նորը՝ Concorde Pictures-ը, որը հետագայում վերանվանվել է Concorde-New Horizons։

Կորմանի հետ աշխատանքից է սկսվել բազմաթիվ հայտնի կինեմատոգրաֆիստների կարիերան. մասնավորապես Ֆրենսիս Ֆորդ Կոպոլի՝ որպես ռեժիսորի առաջին աշխատանքը եղել է նրանց համատեղ «Պայքար Արևից դուրս» ֆիլմը, Կորմանը նրա առաջին` «Խելագարություն-13» ֆիլմի պրոդյուսեն է։ Նրա շնորհիվ նոր տաղանդներ են ի հայտ եկել՝ Ջեք Նիկոլսոնը, Փիթեր Ֆոնդան, Ռոբերտ դե Նիրոն[8]։

Ֆիլմագրություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դերասան

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռեժիսոր

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1955 - Ճահճացած կանայք / Swamp Women
  • 1955 - Արևմուտքի հինգ հրացան / Five Guns West
  • 1955 - Ապաչայի ցեղից մի կին / Apache Woman
  • 1955 - Այն օրը, երբ երկրի վերջը եկավ / Day the World Ended
  • 1956 - Օկլահոմայի կինը / The Oklahoma Woman
  • 1956 - Հրաձիգ / Gunslinger
  • 1956 - Նա գրավել է աշխարհը / It Conquered the World
  • 1956 - Մեկ միլիոն աչք ունեցող արարած / The Beast with a Million Eyes (տիտրերում հայտնի չէ)
  • 1957 - Պարզ դրախտ / Naked Paradise
  • 1957 - Տոնավաճառային ռոք / Carnival Rock
  • 1957 - Ոչ այս Երկրից / Not of This Earth
  • 1957 - Հրեշի ծովախեցգետինները հարձակվում են /Attack of the Crab Monsters
  • 1957 - Անմահները / The Undead
  • 1957 - Ռոք ամբողջ գիշեր / Rock All Night
  • 1957 - Տիկնիկ-մալոլետկա / Teenage Doll
  • 1957 - Աղջիկ կանանց համայնքից / Sorority Girl
  • 1957 - Վիկինգ կանանց սագան և նրանց նավարկությունը դեպի օձերի մեծ ծովային ջրերը / The Saga of the Viking Women and Their Voyage to the Waters of the Great Sea Serpent
  • 1958 - Ես ավազակ եմ / I, Mobster
  • 1958 - Արբանյակների պատերազմ / War of the Satellites
  • 1958 - Գնդացիր Քելլի / Machine-gun Kelly
  • 1958 - Տրոգլոդիտ-դեռահաս / Teenage Cave Man
  • 1958 - Շնաձկների առագաստների աստվածուհի / She Gods of Shark Reef
  • 1959 - Արյան բադիա / A Bucket of Blood
  • 1960 - Լեռնադահուկային խմբի հարձակումը / Ski Troop Attack
  • 1960 - Կին֊իշամեղու / The Wasp Woman
  • 1960 - Աշերների տան անկումը / House of Usher
  • 1960 - Վերջին կինը երկրի վրա / Last Woman on Earth
  • 1960 - Խանութ սարսափ / The Little Shop of Horrors
  • 1961 - Ատլաս / Atlas
  • 1961 - Արարած ուրվականների ծովից / Creature from the Haunted Sea
  • 1961 - Ջրհոր և ճոճանակ / Pit And The Pendulum
  • 1962 - Վաղաժամ հուղարկավորություն / The Premature Burial
  • 1962 - Անհայտ հյուր / The Intruder
  • 1962 - Սարսափի պատմությունը / Tales of Terror
  • 1962 - Լոնդոնի Աշտարակ / Tower of London
  • 1963 - Երիտասարդ ձիավորներ / The Young Racers
  • 1963 - Ագռավ / The Raven
  • 1963 - Վախ / The Terror
  • 1963 - Կախարդված ամրոց / The Haunted Palace
  • 1963 - Ռենտգենյան աչքերով մարդ / X: The Man with the X-Ray Eyes
  • 1964 - Կարմիր մահվան դիմակ / The Masque Of The Red Death
  • 1964 - Գաղտնի ներխուժում / The Secret Invasion
  • 1964 - Լիգեայի դամբարան / The Tomb of Ligeia
  • 1966 - Վայրի հրեշտակներ / The Wild Angels
  • 1967 - Ժամանակն է մահվան / A Time for Killing (ավարտվել է Ֆիլ Կարլսոնի կողմից)
  • 1967 - Կոտորած Վալենտինի օրը / St. Valentine’s Day Massacre
  • 1967 - Տրիպ / The Trip
  • 1969 - Թիրախ․ Հարրի / Target: Harry
  • 1970 - Արյունոտ մայր / Bloody Mama
  • 1971 - Գա՜զ, կամ ինչպես աշխարհը պետք է ոչնչացնել որպեսզի այն փրկենք / Gas-s-s-s
  • 1971 - Կարմիր Բարոն / Von Richthofen and Brown
  • 1990 - Ազատագրված Ֆրանկեշտեյնը / Frankenstein Unbound

Սցենարիստ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • 1990 - Ազատագրված Ֆրանկեշտեյնը /Frankenstein Unbound

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Internet Broadway Database — 2000.
  2. ↑ 2,0 2,1 Internet Speculative Fiction Database — 1995.
  3. ↑ 3,0 3,1 Encyclopædia Britannica
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Deutsche Nationalbibliothek Record #122418468 // Gemeinsame Normdatei (գերմ.) — 2012—2016.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 5,3 5,4 5,5 Roger Corman, Pioneering Independent Producer and King of B Movies, Dies at 98 — Variety.
  6. ↑ Inkpot Awards
  7. ↑ Internet Movie Database — 1990.
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 «Биография режиссёра». Արխիվացված է օրիգինալից 2008 թ․ մարտի 3-ին. Վերցված է 2008 թ․ ապրիլի 29-ին.
  9. ↑ Danny Peary Cult Movies. — New York: Delacorte Press[en], 1981. — С. 203-205. — ISBN 0-440-01626-6(անգլ.)
  10. ↑ Fred Olen Ray The New Poverty Row: Independent Filmmakers As Distributors. — McFarland & Company[en], 1991. — С. 28-30. — ISBN 0-89950-628-3(անգլ.)
  11. ↑ Simpson M. J — I shot Little Shop of Horrors in two days and a night for about $30,000, and the picture has lasted all these years (1995 թ․ սեպտեմբերի 23). «Интервью с Роджером Корманом». Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ օգոստոսի 28-ին. Վերցված է 2007 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.(անգլ.)
  12. ↑ «Биография Роджера Кормана (1926–)». Filmreference.com. Վերցված է 2016 թ․ օգոստոսի 27-ին.
  13. ↑ Konstantin Kaminskij: The Voices of the Cosmos. Electronic Synthesis of Special Sound Effects in Soviet vs. American Science Fiction Movies from Sputnik 1 to Apollo 8. In: D. Zacharin / N. Meise (eds.): Electrified Voices: Medial, Socio-Historical and Cultural Aspects of Voice Transfer, Göttingen 2013, 273-290.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ռոջեր Կորման» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ռոջեր_Կորման&oldid=9992962» էջից