Քայլող կինը
 | |
|---|---|
 | |
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Մարտիրոս Սարյան |
| տարի | 1911 |
| բարձրություն | 69 սանտիմետր |
| լայնություն | 51,2 սանտիմետր |
| ժանր | հաստոցային արվեստ և կենցաղային ժանր |
| նյութ | կտավ և տեմպերա |
| գտնվում է | Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարան |
| հավաքածու | Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարան |
| սեփականատեր | Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարան |
պատկերված են
| |
| կայք | |
«Քայլող կինը», հայ մեծ նկարիչ Մարտիրոս Սարյանի 1911 թվականին ստեղծած կտավը, որը գտնվում է Սարյանի տուն-թանգարանում[1]: Սարյանը կտավը վրձնել է Մոսկվայում:
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
«Քայլող կինը» կտավը Սարյանը վրձնել է Եգիպտոս կատարած այցելության անմիջական տպավորությամբ 1911 թվականին՝ ոգեշնչված արևելյան մշակույթով: Դեղին և կանաչ ֆոնի վրա ամբողջ հասակով պատկերված եգիպտուհին կրում է կապույտ հագուստ, ձեռքին ունի մրգի սկուտեղ: Երկնագույնի հակադրությունը կանաչին և դեղինին ստեղծում է գունային վառ հարաբերակցություն: Կնոջ ձեռքի սկուտեղն ասոցացվում է բուրգի հետ, եգիպտուհու կերպարը՝ Սֆինքսի[Նշում 1]: Ըստ արվեստաբան Ալեքսանդր Կամենսկու՝ «կերպարի արտահայտումն այնքան է ընդհանրացված, որ մարդու հիերոգլիֆ է հիշեցնում»[2]:
Կտավը երկար տարիներ գտնվել է Ա. Հարությունյանի հավաքածուում (Մոսկվա): Թանգարանի տնօրեն Շահեն Խաչատրյանը (թանգարանը ղեկավարել է 1967-2004 թվականներին) ձեռք է բերել այն և նվիրաբերել թանգարանին:
|
Եգիտպոսի ոգին ամբողջ իր բարդությունում ահավասիկ ներկայանում է մեր աչքերին «Քայլող կնոջ» մեջ: Ես չեմ ճանաչում ավելի համադրողական և ավելի արտահայտիչ նկար, քան այդ գործը. երեք հիմնական գույն` դեղինը, կապույտը, կանաչը: Երեխայական պարզություն և միամիտ գծավորում: Բայց ահա ամբողջ Եգիպտոսը` իր տոթահար արևով, իր ճչացող բուսականությամբ, իր հայեցողական և անապատային դաշտանկարով: Եվ ինքը` կինը, ամբողջովին շարժում` իր անկյունավոր կեցվածքով, իր համառ դինամիկայով: Նրա արաբաները, եզները, նրա արևելյան դանդաղաճեմ կանայք, նրա վառվռուն մթնոլորտը, նրա ռիթմական, դեդևուն ուղտերը, նրա լայնատերև պալմաները, նրա արևային ճառագայթուն դաշտավայրերը, ամբողջ արևելյան, մեզ համար այնքան մտերիմ աշխարհն ապրում է իրական ռեալ կյանքով, խոսում բոլոր սրտերին և արտացոլում իր ներքին խոր բանաստեղծությունը: Սարյանը, լինի Պոլսում, Եգիպտոսում կամ Պարսկաստանում, կարողանում է ըմբռնել տեղի և երևույթի անմիջական հիմնական տոնը, պատկերավորել մի քանի գույնով, մի գծով իր վերապրած աշխարհը: Նա կարողանում է համադրել. և այստեղ է նրա արվեստի հմայքը, առարկայի զուտ նյութական, շոշափելի էությունը` նրա վերացական, նրա իդեալական գեղեցկության հետ: Եվ այդ տեսակետից նա գերազանցորեն արևելցի է` իր տեսողությամբ, իր համադրողական կարողությունով, իր զգայնությամբ և իր բանաստեղծական թափով: | 
|
Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Բուլաքյան թանգարանից դուրս գալուն պես, հենց այնտեղ՝ փողոցում, կարելի էր տեսնել մարդկանց, որոնք կարծես թե եղել են այն բնորդները, որոնցից կերտվել են թանգարանում ցուցադրված քանդակները... Դա զարմանալի էր և միևնույն ժամանակ մի տեսակ վախեցնող: Կարծես նրանք՝ հնագույն ժողովրդի այս ներկայացուցիչները, եկել են ուղիղ հազարամյակների խորքից՝ մարդկության քաղաքակրթության արշալույսին ստեղծելով հզոր պետություն»։ («Գրառումներ իմ կյանքից», 1985)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «ՄԱՐՏԻՐՈՍ ՍԱՐՅԱՆԻ ՏՈՒՆ-ԹԱՆԳԱՐԱՆ»։ www.sarian.am (en-gb)։ Վերցված է 2017-02-28
- ↑ «Քայլող կինը - Հայկական գանձարան»։ Հայկական գանձարան (հայերեն)։ Վերցված է 2017-02-28
- ↑ Կոստան Զարյան, Նավատոմար
