Ինքնադիմանկար (Սարյան)
 | |
|---|---|
| տեսակ | գեղանկար |
| նկարիչ | Մարտիրոս Սարյան |
| տարի | 1909 |
| ժանր | դիմապատկեր |
| նյութ | ստվարաթուղթ և տեմպերա |
| հավաքածու | Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարան և Տրետյակովյան պատկերասրահ |
| հիմնական թեմա | Մարտիրոս Սարյան |
պատկերված են
| |
Ծանոթագրություններ | |
«Ինքնադիմանկար», հայ մեծ նկարիչ Մարտիրոս Սարյանի 1909 թվականին ստեղծած ինքնադիմանկարը` բնության ուժն իր մեջ կրող ստեղծագործ անհատի հավաքական, ընդհանրացված կերպարը։ Նկարիչը ստեղծել է այս կտավի երկու տարբերակ։ Կտավներից մեկը գտնվում է Սարյանի տուն-թանգարանում[1], մյուսը` Տրետյակովյան պատկերասրահում[2][3]։
.jpg)
Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
|
Դուք կարծում եք, թե դիմանկարը ստեղծելիս կարևորը նմանությո՞ւնն է։ Դա ամենահեշտն է։ Ամենադժվարը արվեստն է։ - Մարտիրոս Սարյան
|
|
Սարյանի 1909 թվականին ստեղծած գործերը վկայում են, որ արվեստագետը ձգտում է ընդհանրացնել տեսածը, ուժեղացնել գույների հնչեղությունը, խորացնել գունային մակերեսների գծապլաստիկան, տալ նրանց ինքնավարություն։ Սարյանական գունային հակադրումներն ուժեղացնում են լույսը, դրանով իսկ մեծացնում կյանքի զգացողությունը[4]։
«Ինքնադիմանկարի» մասին Սարյանն ասել է.
|
|
Մարդը քայլում է բնության գրկում, լեռների և հարթավայրերի միջով, արևի տակ, լուսավորված մեծ լուսատուի շողերով։ |
|
Կտավի մակերեսը լուծված է կապույտ, դեղին, կարմիր շեշտված գունաբծերով։ Նկարչի դեմքն արտացոլված է արևի ճառագայթներով` ստեղծելով տպավորություն` իբրև ինքն է ճառագում արևային էներգիա։ Սարյանն օգտագործել է արտահայտիչ կոնտրաստային գույներ` ձեռքի լայն, ազատ վրձնահարվածներով[Նշում 1]։
|
|
Իմ մասին գրում են, որ ես շատ եմ սիրում արևը, որ ես արևի նկարիչ եմ։ Իհարկե, կարելի չէ արևը չսիրել, բայց արևը նկարել, անհնար է, արևը պետք է զգալ իր մեջ։ Այս դիմանկարում ես փորձ եմ արել ցույց տալ այդ բանը։ - Մարտիրոս Սարյան
|
|
Տվյալներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- «Ինքադիմանկար», 1909, Ստվարաթուղթ, տեմպերա, 67,6 х 53,4 սմ։ Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարան, Երևան
- «Ինքադիմանկար», 1909, Ստվարաթուղթ, տեմպերա, 47,8 x 44,2 սմ։ Տրետյակովյան պատկերասրահ, Մոսկվա
Նշումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ «Ոչ մի լուսանկար, նույնիսկ վարպետության բարձր մակարդակով կատարված, չի կարող դիտողի վրա այն էմոցիոնալ ազդեցությունն ունենալ, ինչպես նկարչի իսկական ստեղծագործությունը» (Мартирос Сарьан, Искусство и зритель, "Дружба народов", 1956, № 5)
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Ինքնադիմանկար 1909, Ստվարաթուղթ, տեմպերա, 67,6 х 53,4 սմ։ Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարան, Երևան
- ↑ Ինքնադիմանկար 1909, (Տրետյակովյան պատկերասրահ, Մոսկվա)
- ↑ Мартирос Сарьян. Автопортрет
- ↑ Շահեն Խաչատրյան «Մարդը բնություն է, բնությունը` մարդ», «Հայաստան», 1970, Երևան։