Կոստանդնուպոլսի շները (նկար)

Կոստանդնուպոլսի շները;
տեսակ	գեղանկար
նկարիչ	Մարտիրոս Սարյան
տարի	1910
բարձրություն	104 սանտիմետր
լայնություն	139,2 սանտիմետր
ժանր	հաստոցային արվեստ և կենցաղային ժանր
նյութ	կտավ և տեմպերա
գտնվում է	Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարան
հավաքածու	Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարան
սեփականատեր	Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարան
	պատկերված են
	կայք
	Ծանոթագրություններ;

«Կոստանդնուպոլսի շները», հայ մեծ նկարիչ Մարտիրոս Սարյանի 1910 թվականին ստեղծած կտավը, որը գտնվում է Սարյանի տուն-թանգարանում^[1]։ Այս կտավը «Շներ» նկարաշարքի չափերով ամենախոշոր (104 х 139,2 սմ) և նշանակալից գործն է^[2]։

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Ամեն մի շուն իր նկարագիրն ունի»։ Նկարի առաջին պլանում մուգ-կարմրավուն գույնով պատկերված, դունչը դեպի գետնին հառած շունն ունի ինչ-որ բութ, ծույլ ու անտարբեր նկարագրեր։ Փողոցի կենտրոնում, երկու գազազած շուն հարձակվել են իրար վրա։ Այս երկու նկարագրերը խիստ հակադրվում են միմյանց։ Փողոցի մյուս կողմում սևամորթ մի անձ նստած նարգիլե է ծխում։ Նա կարծես հետևում է շների կռվին և դերվիշի նման փիլիսոփայում կյանքի մասին։ Ավելի հեռու, փողոցն ի վեր, անցուդարձից անտեղյակ քայլում է չադրայով փաթաթված մի կին, նրա դիմացից գնում է բեռնված մի իշուկ։

Կյանքի ու բնության հակադրությունները, անսպասելի անցումները, Արևելքին բնորոշ գույների բազմազանությունն իրենց խտացված արտահայտությունն են գտել գեղանկարչական, հարթ քսված գույների (կարմիր, կապույտ, դեղին), սուր անցումների, պարզ, ընդհանրացված գծանկարի միջոցով։

Գեղանկարչական իր այս կերպավորում ստացած սկզբունքի մասին Սարյանը գրել է.

Բացի ընդհանուրի հետ ներդաշնակվելուց, ամեն մի գույն պետք է ունենա որոշակիություն, պետք է ներգործի ուղղակիորեն` ընդգծուն սահմաններով ու հյութեղությամբ։ Գույները կոմպլեքսի մեջ պետք է կազմեն համահնչեղություն, բայց և չկորցնեն իրենց ինքնին արժեքը։ Գույնը չպետք է խամրի միջավայրում, այլ պետք է ուժ ստանա նրանից։