Կոստանդնուպոլսի շները (նկար)

Կոստանդնուպոլսի շները;
տեսակ	գեղանկար
նկարիչ	Մարտիրոս Սարյան
տարի	1910
բարձրություն	104 սանտիմետր
լայնություն	139,2 սանտիմետր
ժանր	հաստոցային արվեստ և կենցաղային ժանր
նյութ	կտավ և տեմպերա
գտնվում է	Հայաստան
հավաքածու	Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարան
սեփականատեր	Մարտիրոս Սարյանի տուն-թանգարան
	պատկերված են
	կայք

«Կոստանդնուպոլսի շները», հայ մեծ նկարիչ Մարտիրոս Սարյանի 1910 թվականին ստեղծած կտավը, որը գտնվում է Սարյանի տուն-թանգարանում^[1]: Այս կտավը «Շներ» նկարաշարքի չափերով ամենախոշոր (104 х 139,2 սմ) և նշանակալից գործն է^[2]:

Նկարագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Ամեն մի շուն իր նկարագիրն ունի»: Նկարի առաջին պլանում մուգ-կարմրավուն գույնով պատկերված, դունչը դեպի գետնին հառած շունն ունի ինչ-որ բութ, ծույլ ու անտարբեր նկարագրեր: Փողոցի կենտրոնում, երկու գազազած շուն հարձակվել են իրար վրա: Այս երկու նկարագրերը խիստ հակադրվում են միմյանց: Փողոցի մյուս կողմում սևամորթ մի անձ նստած նարգիլե է ծխում: Նա կարծես հետևում է շների կռվին և դերվիշի նման փիլիսոփայում կյանքի մասին: Ավելի հեռու, փողոցն ի վեր, անցուդարձից անտեղյակ քայլում է չադրայով փաթաթված մի կին, նրա դիմացից գնում է բեռնված մի իշուկ:

Կյանքի ու բնության հակադրությունները, անսպասելի անցումները, Արևելքին բնորոշ գույների բազմազանությունն իրենց խտացված արտահայտությունն են գտել գեղանկարչական, հարթ քսված գույների (կարմիր, կապույտ, դեղին), սուր անցումների, պարզ, ընդհանրացված գծանկարի միջոցով:

Գեղանկարչական իր այս կերպավորում ստացած սկզբունքի մասին Սարյանը գրել է.

Բացի ընդհանուրի հետ ներդաշնակվելուց, ամեն մի գույն պետք է ունենա որոշակիություն, պետք է ներգործի ուղղակիորեն` ընդգծուն սահմաններով ու հյութեղությամբ: Գույները կոմպլեքսի մեջ պետք է կազմեն համահնչեղություն, բայց և չկորցնեն իրենց ինքնին արժեքը: Գույնը չպետք է խամրի միջավայրում, այլ պետք է ուժ ստանա նրանից: